Geography

પ્રાદેશિક જળવિસ્તાર : નદીરચના દ્વારા જળવહન પામતો સપાટીજળવિસ્તાર. ભૂપૃષ્ઠ પરનું દરેક નદીથાળું જળવિભાજકથી અલગ પડતું હોય છે, પોતાના વિસ્તારના સપાટીજળગ્રહણ તથા તેમાંથી શોષાતા અધોભૌમજળ પૂરતું મર્યાદિત હોય છે. દરેક નદીથાળાનો જળજથ્થો છેવટે તો સરોવર કે સમુદ્ર કે મહાસાગરમાં ઠલવાતો હોય છે. આ પ્રકારના બધા જ જળવિસ્તારો જળશાસ્ત્રના અભ્યાસ માટેનું એક…

પ્રાયિયા : પશ્ચિમ આફ્રિકાના ડાકરથી પશ્ચિમે આશરે 640 કિમી. અંતરે ઍટલાન્ટિક મહાસાગરમાં આવેલા સાન્ટિયાગો ટાપુના દક્ષિણ કાંઠે આવેલું કૅપ વર્ડે ટાપુસમૂહનું પાટનગર અને બંદરી નગર. ભૌગોલિક સ્થાન : 14° 55´ ઉ. અ. અને 23° 31´ પ. રે. કેપ વર્ડે ટાપુસમૂહમાં મહત્વની ર્દષ્ટિએ તે બીજા ક્રમનું બંદર ગણાય છે. તેનું ભૂપૃષ્ઠ…

પ્રાંતિજ : ગુજરાત રાજ્યના સાબરકાંઠા જિલ્લામાં આવેલું શહેર. સ્થાન : 23° 30´ ઉ. અ. અને 72° 55´ પૂ. રે. તાલુકાનું વહીવટી મથક. તેની પશ્ચિમે સાબરમતી, વાયવ્યમાં હાથમતી અને અગ્નિમાં ખારી નદી વહે છે. અમદાવાદથી તે ઈશાન કોણમાં અમદાવાદ–ખેડબ્રહ્મા રેલવે-લાઇન પર આશરે 66 કિમી. દૂર આવેલું છે. અહીં માર્કંડેશ્વર મહાદેવનું પુરાણું…

પ્રોદાતુર : આંધ્રપ્રદેશ રાજ્યના કડાપ્પા જિલ્લામં આવેલું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 14 44´ ઉ. અ. અને 78 33´ પૂ. રે. પર આવેલું છે. આ શહેરની નજીક પેન્ના નદી પશ્ચિમથી પૂર્વ તરફ વહે છે. તે સમુદ્ર સપાટીથી 158 મીટર જેટલી ઊંચાઈએ આવેલું છે. આ શહેર કડાપ્પા જિલ્લાનું વસ્તીની દૃષ્ટિએ દ્વિતીય ક્રમે આવતું…

પ્રૉવિડન્સ : યુ.એસ.ના ઈશાન ભાગમાં ઉત્તર એટલાન્ટિક મહાસાગરને કિનારે આવેલા ‘રહોડ આઇલૅન્ડ’ રાજ્યનું પાટનગર. ભૌ. સ્થાન. 41° 49´ ઉ. અ. અને 71° 24´ પૂ. રે. તે નૅરાગનસેટ ઉપસાગરના શિરોભાગ પરની પ્રૉવિડન્સ નદીના કાંઠા પરનું એક કાર્યરત બંદર પણ છે. વધુમાં તે રહોડ આઇલૅન્ડ રાજ્યનું મહત્વનું ઔદ્યોગિક, વાણિજ્યિક અને સાંસ્કૃતિક મથક…

પ્લીમથ (કૉલોની) : યુ.એસ.ના ઈશાન છેડે આવેલા મેસેચ્યુસેટ્સ રાજ્યમાં બોસ્ટનથી આશરે 60 કિમી.ને અંતરે અગ્નિદિશામાં આવેલા કોડની ભૂશિરના ઉપસાગર પરનું નગર. તેનું ભૌ. સ્થાન : 41° 57´ ઉ. અ. અને 70° 40´ પ. રે. છે. આ પ્લીમથને સંભવત: પ્રથમ યુરોપીય વસાહતનું સ્થળ માનવામાં આવે છે. પોતાની ધાર્મિક વિચારસરણી અને સ્વતંત્રતા…

પ્લેન્ટીનો ઉપસાગર : દક્ષિણ પેસિફિક મહાસાગરના ભાગરૂપ, ન્યૂઝીલૅન્ડના ઉત્તર ટાપુના ઉત્તર કિનારે મધ્યમાં આવેલો 160 કિમી.ની પહોળાઈવાળો ઉપસાગર. તે આશરે 38° દ. અક્ષાંશથી ઉત્તરમાં તેમજ 176°થી 178° પૂ. રે. વચ્ચે, પશ્ચિમે વઈહીથી પૂર્વમાં ઓપોટિકી સુધી સાંકડી, નીચાણવાળી કંઠારપટ્ટીની ધારે ધારે વિસ્તરેલો છે. તેની પશ્ચિમે કોરોમાંડેલ દ્વીપકલ્પ અને પૂર્વમાં રનવે (Runway)…