પુરાતત્વ

મેલૉન, મૅક્સ (સર) (ઍડગર લ્યુસિયન) (જ. 6 મે 1904, લંડન, ઇંગ્લૅન્ડ; અ. 19 ઑગસ્ટ 1978, ઑક્સફર્ડ શાયર, યુ.કે.) : બ્રિટનના પુરાતત્ત્વવિજ્ઞાની. તેમણે ઑક્સફર્ડ ખાતે પ્રશિષ્ટ સાહિત્યનો અભ્યાસ કર્યો; 1925થી ’31 દરમિયાન તેઓ મેસોપોટેનિયન સંસ્કૃતિના પ્રાચીન અવશેષોનો અભ્યાસ કરવા માટે ઇરાકમાં ઉર ખાતે લિયૉનાદ વૂલ્ઝી પાસે તાલીમાર્થી તરીકે રહ્યા. ત્યાં જ…

મોન્તેત, પિયેરે (Montet, Pierre) (જ. 27 જૂન,1885, વીલ ફ્રાન્સ-સુર-સોન; અ. 19 જૂન 1966) : ફ્રેંચ પુરાતત્વવિદ. યુનિવર્સિટી ઑવ્ સ્ટ્રૅસબર્ગ ખાતે ઇજિપ્તવિદ્યાના પ્રાધ્યાપક તરીકે ઈ. સ. 1919–1948 સુધી અને ત્યારબાદ પૅરિસની ‘કૉલેજ દ ફ્રાન્સિસ’માં 1948–1956 સુધી કાર્યભાર સંભાળ્યો. આ સમયગાળામાં 1921–1924માં સૌપ્રથમ પદ્ધતિસરનું ઉત્ખનનકાર્ય બિબ્લોસ (અર્વાચીન જુબયાલ, લેબેનોન) ખાતે કર્યું. આ…

મૉર્ગન, જેક્વિસ જીન મરી દ (જ. 3 જૂન, 1857; અ. 14 જૂન, 1924) : ફ્રેન્ચ પુરાતત્વવિદ. તેઓ ફ્રાન્સના પુરાતત્વવિભાગમાં 1892થી ડિરેક્ટર જનરલ તરીકે જોડાયેલા. તેમણે પુરાતત્વ વિભાગના વડા તરીકે ઇજિપ્તમાં નાઇલ નદીના પટમાં કર્નાક અને ઓઝમોસ ખાતે ઉત્ખનન કરીને પુરાવશેષોની શોધ કરી હતી. તેમણે પુશ્ત-ઇ-કુહ (Pusht-i-kuh) વિસ્તાર અને મેસોપોટેમિયામાં ફરીફરીને…

યુગ : જુઓ કાલગણના (પુરાતત્વ)

યુધિષ્ઠિર સંવત : જુઓ સંવત

યેદીન, પિગેલ (જ. 21 માર્ચ 1917, જેરૂસલેમ; અ. 1984) : ઇઝરાયલના પુરાતત્વવિજ્ઞાની અને લશ્કરી આગેવાન. 1949થી ’52 દરમિયાન ઇઝરાયલના સંરક્ષણ સેનાદળના જનરલ સ્ટાફના વડા તરીકે કાર્યભાર સંભાળ્યો. ત્યારબાદ હીબ્રુ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરી 1945માં એમ.એ. અને 1955માં પીએચ.ડી.ની ડિગ્રી મેળવી. 1959માં ત્યાં જ પુરાતત્વ-વિજ્ઞાનના પ્રોફેસર તરીકે નિમાયા. ઇઝરાયલમાં તેમણે કેટલાંક ઉત્ખનન-સંશોધન કાર્યો પાર…