ઇતિહાસ – જગત

શતવર્ષીય યુદ્ધ (1337-1453) : ફ્રાન્સ ઉપર અંકુશ મેળવવા વાસ્તે પાંચ અંગ્રેજ અને પાંચ ફ્રેન્ચ રાજાઓના શાસન સુધી વિસ્તરેલ યુદ્ધ. ઇંગ્લૅન્ડ અને ફ્રાન્સ વચ્ચેના આ સંઘર્ષમાં યુદ્ધવિરામો તથા સંધિઓનો ભંગ કરીને યુદ્ધો કરવામાં આવ્યાં હતાં. ઈ. સ. 1204માં અંગ્રેજોએ ફ્રાન્સમાં આવેલું નૉર્મન્ડી ગુમાવ્યું, તે યુદ્ધનું પાયાનું કારણ બન્યું. યુદ્ધ માટે બીજાં…

શીઆ વંશ (ઈ. પૂ. 2205થી ઈ. પૂ. 1766) : ચીનનો પૌરાણિક વંશ. તેનો ઉલ્લેખ અનુશ્રુતિઓમાં છે, પરંતુ તેની ઐતિહાસિકતા અનિશ્ચિત છે. અનુશ્રુતિ પ્રમાણે તે વંશનો સ્થાપક યુ હતો. તેણે મહાન રેલનાં પાણીનો નહેરોમાં નિકાલ કર્યો હતો. પાછળથી આ રાજાને ફસલના દેવ તરીકે પૂજવામાં આવતો હતો. તેણે રાજાનું પદ તેના કુટુંબમાં…

શુઇકો (જ. ઈ. સ. 554, યામાતો, જાપાન; અ. 15 એપ્રિલ 628, યામાતો) : નોંધાયેલા ઇતિહાસમાં જાપાનની પ્રથમ સમ્રાજ્ઞી; સમ્રાટ બિદાત્સુ(શાસનકાળ 572-585)ની પત્ની અને સમ્રાટ કિમીની પુત્રી. તેનું આખું નામ ‘શુઇકો તેનો’ હતું. બિદાત્સુના અવસાન પછી સમ્રાટ યોમી ગાદીએ બેઠો; પરંતુ થોડા સમય રાજ્ય કર્યા પછી તે મૃત્યુ પામ્યો ત્યારે શક્તિશાળી…

શૂન (રાજા) : ચીનનો માત્ર દંતકથાઓમાં જાણીતો રાજા. તે ચીનનાં પુરાણોમાં યુ તી શૂન નામથી પ્રસિદ્ધ છે. તે ઈ. પૂ. 23મી સદી દરમિયાન શાસન કરતો હતો. પ્રાચીન કાળમાં તેનો સુવર્ણયુગ હતો. કન્ફ્યૂશિયસે તેને પ્રામાણિકતા તથા તેજસ્વિતાના નમૂનારૂપ ગણાવ્યો છે. તેની અગાઉના, દંતકથામાં જાણીતા રાજા યાઓ સાથે તેનું નામ જોડાયેલું છે.…

શેન નંગ : ચીનનો બીજો પૌરાણિક રાજા. કહેવાય છે કે તે ઈ.પૂ. 28મી શતાબ્દીમાં થઈ ગયો. તેને માથું બળદનું અને શરીર માણસનું હતું. ગાડું અને હળની શોધ કરીને, બળદને કેળવીને તથા ઘોડા પર ધૂંસરી મૂકીને અને લોકોને અગ્નિ વડે જમીન સાફ કરતાં શીખવીને તેણે ચીનમાં સ્થાયી ખેતી કરતો સમાજ સ્થાપ્યો…

શેંગ વંશ : પુરાતત્વવિદ્યાકીય તથા નોંધાયેલ બંને પુરાવા ધરાવતો ચીનનો પ્રથમ વંશ. તે યીન (Yin) વંશ તરીકે પણ ઓળખાય છે. તે વંશના શાસકો ઈ. પૂ. 1766થી 1122 સુધી શાસન કરતા હતા. તેનો પ્રદેશ ઉત્તર ચીનનાં મેદાનોમાં હતો અને ઉત્તરમાં શાંટુંગ પ્રાંત તથા પશ્ચિમે હોનાન પ્રાંત સુધી તેની સરહદો વિસ્તરેલી હતી.…

સપ્તવાર્ષિક યુદ્ધ (1756-1763) : યુરોપના મુખ્ય તથા શક્તિશાળી દેશો વચ્ચે સાત વર્ષ લડાયેલું યુદ્ધ. તે 7 વર્ષ સુધી ચાલ્યું એટલે ઇતિહાસમાં સપ્તવાર્ષિક યુદ્ધ તરીકે પ્રસિદ્ધ બન્યું. પ્રશિયાના રાજા મહાન ફ્રેડરિકે ઑસ્ટ્રિયા પાસેથી સાઇલેશિયા પ્રાંત પડાવી લીધો. ઑસ્ટ્રિયાની રાણી મેરિયા થૅરેસા એ પ્રાંત ફ્રેડરિક પાસેથી પાછો મેળવવા ઇચ્છતી હતી. તેથી તેણે…