અર્થશાસ્ત્ર

વ્યાપારચક્ર : મુક્ત અર્થતંત્ર (laissez faire) પર આધારિત અર્થવ્યવસ્થામાં અવારનવાર આવતાં આંદોલનો અથવા સ્પંદનો. તે જ્યારે આવે છે ત્યારે મૂડીરોકાણ, રોજગારી, ઉત્પાદન, ભાવસપાટી જેવા અર્થતંત્રનાં મુખ્ય અને નિર્ણાયક ઘટકો કે પરિબળોમાં અસાધારણ ઉતાર-ચઢાવ આવતાં હોય છે, જે સંચિત અથવા ઉત્તરોત્તર વૃદ્ધિગત થવાનું વલણ ધરાવતાં હોય છે અને તેને કારણે સમગ્ર…

શાખધિરાણ સહકારી મંડળી : પરસ્પર સહકાર દ્વારા આર્થિક હિત સાધવાના હેતુથી સ્થપાયેલી મંડળી. શાખધિરાણ સહકારી મંડળી એક સ્વૈચ્છિક સંગઠન છે, જેમાં સભ્યોનું આર્થિક હિત કેન્દ્રસ્થાને હોય છે. મંડળીના સભ્યો સામાન્ય રીતે એકબીજાથી પરિચિત હોય છે, એકબીજાની જરૂરિયાતો માટે સભાન હોય છે અને એકમેકની પ્રગતિમાં રસ ધરાવતા હોય છે. મંડળીના સભ્યોમાં…

શાખ–નિયમન : દેશની વ્યાપારી બૅંકો દ્વારા રોકાણકારોને અપાતી શાખનું વિસ્તરણ અને સંકોચન કરવા સારુ મધ્યસ્થ બૅંક દ્વારા વખતોવખત નિર્ધારિત કરવામાં આવતા નિયમો. સાદી ભાષામાં કહીએ તો મધ્યસ્થ બૅંક દ્વારા શાખની વૃદ્ધિ અથવા સંકોચ કરવા માટે લાદવામાં આવતાં નિયમનો. જ્યારે કોઈ પણ દેશની સરકાર પોતાના મૂડીખર્ચ અથવા મહેસૂલી ખર્ચ માટે ખાધપૂરક…

શાહ, આર. સી. (જ. 23 નવેમ્બર 1923, સંખેડા, જિ. વડોદરા) : ભારતના બૅંકિંગ ક્ષેત્રના અગ્રણી, બૅંક ઑવ્ બરોડાના પૂર્વ ચૅરમૅન તથા મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અને ભારતની ‘એક્ઝિમ બૅંક’ના સ્થાપક-ચૅરમૅન. આખું નામ રણછોડલાલ ચુનીલાલ શાહ. અર્થશાસ્ત્ર વિષય સાથે મુંબઈ યુનિવર્સિટીની બી.એ. (ઑનર્સ)ની પદવી પ્રાપ્ત કર્યા પછી ચાર્ટર્ડ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑવ્ બૅંકર્સ, લંડનના ફેલો…