સંગીતકલા

લૉઇડ, મૅરી (મટિલ્ડા એલિસ વિક્ટોરિયાવુડ) (જ. 12 ફેબ્રુઆરી 1870, લંડન; અ. 7 ઑક્ટોબર 1922, લંડન) : મ્યૂઝિક હૉલની દંતકથારૂપ ઉચ્ચકોટિની અંગ્રેજ ગાયિકા. પિતા હોટલમાં ભોજન વખતે ચાકરીમાં હાજર રહેનાર વેઇટર હતા. શરૂઆતમાં મૅરીએ કૃત્રિમ ફૂલો બનાવવાનો હુન્નર કર્યો. 1885માં ‘રૉયલ ઈગલ’ કાર્યક્રમમાં તે પ્રથમવાર ‘બેલો ડેલમેર’ના નામે રજૂ થયાં. જોકે…

વર્દી, ગ્વીસેપે ફોર્તુનિનો ફ્રાન્ચેસ્કો (જ. 10 ઑક્ટોબર 1813, લે રોન્ચોલે, ઇટાલી; અ. 27 જાન્યુઆરી 1901, મિલાન, ઇટાલી) : ઓગણીસમી સદીના ઇટાલિયન ઑપેરા સ્વરનિયોજકોમાં અગ્રણી સંગીતકાર. પિતા કાર્લો ગ્વીસેપે શાકભાજીની દુકાન ચલાવતા. નાનપણથી જ વર્દીએ સંગીતની પ્રતિભાના ચમકારા પ્રદર્શિત કર્યા. ઍન્તોનિયો બારેત્ઝી નામના એક સંગીત-શોખીન વેપારીએ વર્દીના સંગીતશિક્ષણમાં રસ લેવો શરૂ…

વર્મા, માણિક (જ. 1926, મુંબઈ; અ. 10 નવેમ્બર 1996, મુંબઈ) : ઉત્તર હિંદુસ્તાની શાસ્ત્રીય સંગીતનાં વિખ્યાત ગાયિકા. મૂળ નામ માણિક દાદરકર, પરંતુ ફિલ્મ ડિવિઝનમાં કાર્યરત ફિલ્મ-નિર્દેશક અમર વર્મા સાથે લગ્ન થતાં માણિક વર્મા તરીકે જાણીતાં થયાં. સમગ્ર શિક્ષણ મુંબઈમાં. 1946માં મુંબઈ યુનિવર્સિટીની સ્નાતકની પદવી પ્રાપ્ત કરી. તેમણે શાસ્ત્રીય સંગીતની શિક્ષા…

વલ્લભદાસજી (જ. 1903; અ. 1972, મુંબઈ) : સ્વામીનારાયણ પંથના મહંત અને શાસ્ત્રીય સંગીતના ગાયક. તેમણે બાળપણમાં જ સંન્યાસ ધારણ કર્યો હતો અને તેઓ મુંબઈના એક મંદિરમાં નિવાસ કરતા હતા. બાળપણથી જ તેમને સંગીતનો ખૂબ શોખ હતો. મંદિરમાં ગાયન-વાદનના કાર્યક્રમો થતા, જેમાંથી તેમને સંગીતમાં રુચિ પેદા થઈ અને તેઓ મૃદંગ વગાડવાનું…

વાગ્નર, રિચાર્ડ (જ. 22 મે 1813, લિપઝિગ, જર્મની; અ. 13 ફેબ્રુઆરી 1883, વેનિસ, ઇટાલી) : પ્રસિદ્ધ જર્મન ઑપેરા-સ્વરનિયોજક અને સંગીત-સિદ્ધાંતકાર. ઓગણીસમી સદીના યુરોપના સંગીતને દિશાસૂચન કરવાનું કામ તેણે પોતાના સંગીત તેમજ ગ્રંથો વડે કર્યું. કુટુંબમાં જ સંગીતનું વાતાવરણ હતું. એ બાળક હતો ત્યારે પિતા મૃત્યુ પામ્યા. માતા અને અભિનેતાની કારકિર્દી…