રાજ્યશાસ્ત્ર

હુસૈન, સદ્દામ (જ. 28 એપ્રિલ 1937, અલ-ઓઉની, ટિકરિત, ઇરાક; અ. 30 ડિસેમ્બર 2006, બગદાદ) : ઇરાકના પ્રમુખ અને વિવાદાસ્પદ, આતતાયી શાસક. સદ્દામ હુસૈન અબ્દ-અલ-મજિદ અલ-તિરકીતી તેનું પૂરું નામ હતું. સામાન્ય સુથાર કુટુંબમાં જન્મેલા સદ્દામનો ઉછેર ઓરમાન પિતા દ્વારા થયો હતો. બાળપણથી અન્યની ચીજવસ્તુ આંચકી લઈ લડાયક ખમીરથી જીવવાની તેમની ટેવ…

હૂવર, જે. (જ્હૉન) એડગર (જ. 1 જાન્યુઆરી 1895, વૉશિંગ્ટન ડી.સી.; અ. 2 મે 1972, વૉશિંગ્ટન ડી.સી.) : અમેરિકાના વહીવટદાર અને તેની ફેડરલ બ્યૂરો ઑવ્ ઇન્વેસ્ટિગેશનના અધ્યક્ષ, જેમણે સતત 48 વર્ષ સુધી અને આઠ પ્રમુખોના કાર્યકાળ દરમિયાન આ હોદ્દો ભોગવ્યો હતો. જે. (જ્હૉન) એડગર હૂવર તેમણે જ્યૉર્જ વૉશિંગ્ટન યુનિવર્સિટીમાં કાયદાશાસ્ત્રનો અભ્યાસ…

હેગડે, રામકૃષ્ણ (જ. 29 ઑગસ્ટ 1926, ઉત્તર કન્નડ જિલ્લો, કર્ણાટક; અ. 12 જાન્યુઆરી 2004, બૅંગાલુરુ) : કર્ણાટકના કરિશ્માતી રાજનીતિજ્ઞ અને પ્રથમ બિનકૉંગ્રેસી મુખ્યમંત્રી. ઉત્તર ક્ન્નડ જિલ્લાના સિદ્ધાપુરાના ખ્યાતનામ ‘દાદામણિ’ કુટુંબનું તેઓ સંતાન હતા. આ શ્રીમંત કુટુંબ 1930ની ‘ના-કર’ની લડતમાં સક્રિય બન્યું અને બ્રિટિશ સરકારને કરવેરો ભરવાનો વિરોધ કર્યો. આથી બ્રિટિશ…

હેપતુલ્લા, નજમા (જ. 13 એપ્રિલ 1940, ભોપાલ, મધ્યપ્રદેશ) : સાંસદ, રાજ્યસભાના પૂર્વ ઉપસભાપતિ અને મહિલા રાજકારણી. કેમ્બ્રિજ સ્કૂલ, ભોપાલમાં શિક્ષણ મેળવી તેઓ પ્રાણીશાસ્ત્ર વિષય સાથે વિજ્ઞાનના વિષયમાં અનુસ્નાતક થયાં અને સમગ્ર યુનિવર્સિટીમાં પ્રથમ સ્થાને રહ્યાં. 22 વર્ષની વયે તેમણે કાર્ડિયાક એનૅટોમી વિષયમાં પીએચ.ડી.ની પદવી પ્રાપ્ત કરી. નજમા હેપતુલ્લા મૌલાના અબુલ…

હૅરિમેન ઍવરેલ (વિલિયમ) (જ. 1891, ન્યૂયૉર્ક; અ. 26 જુલાઈ 1986, યૉર્ક ટાઉન, ન્યૂયૉર્ક) : અમેરિકાના જાણીતા રાજકારણી અને વિદેશમંત્રી. અમેરિકાના પ્રમુખીય સરકારી તંત્રનાં બે લક્ષણો છે : (1) સરકારી તંત્રમાં વેપારીઓ, ખાનગી કંપનીના સંચાલકો, ઉદ્યોગપતિઓ એમ ખાનગી ક્ષેત્રની કાબેલ વ્યક્તિઓની સેવાનો ઉપયોગ થઈ શકે છે. એથી વિપરીત પણ સાચું છે.…

હેરિસન, સેલિગ (જ. ?) : અમેરિકાની વિદેશનીતિના એક સૌથી દૃષ્ટિવંત વિચારપુરુષ. અમેરિકાની વિદેશનીતિના અઠંગ અભ્યાસી આગાહીકાર તરીકે તેમની વિશિષ્ટ છબી રાજકીય ક્ષેત્રે ઘડાયેલી છે. તેઓ દક્ષિણ એશિયા અને પૂર્વ એશિયાનો છેલ્લાં પચાસ વર્ષથી અભ્યાસ કરતા રહ્યા હોવાથી તેના વિદેશ સંબંધોના નિષ્ણાત ગણાય છે. આ વિદેશનીતિના સંદર્ભમાં આવનારી કટોકટી બાબતે આગોતરી…

હેરિંગ્ટન, જેમ્સ (જ. 7 જાન્યુઆરી 1611, અપટોન, નૉર્થમ્પટન શાયર, ઇંગ્લૅન્ડ; અ. 11 સપ્ટેમ્બર 1677, લંડન) : અંગ્રેજ રાજકીય ચિંતક. તેમણે ટ્રિનિટી કૉલેજ, ઑક્સફર્ડમાં ઉચ્ચતર અભ્યાસ માટે પ્રવેશ લીધો, પણ સ્નાતક બન્યા વિના અભ્યાસ અધૂરો છોડ્યો હતો. યુરોપ ખંડનો વ્યાપક પ્રવાસ તેમણે કર્યો. તેમના જીવનકાળ દરમિયાન ઇંગ્લૅન્ડમાં 1642–46નો પ્રથમ આંતરવિગ્રહ ચાલ્યો…