માનસશાસ્ત્ર

ઑલપોર્ટ, એફ. એચ. (જ. 22 ઑગસ્ટ 1890, મિલવૉકી, વિસ્કોન્સીન, યુ. એસ.; અ. 15 ઑક્ટોબર 1979, કેલિફોર્નિયા, યુ. એસ.) : સામાજિક મનોવિજ્ઞાનની શાખાના સંસ્થાપક. આખું નામ ઑલપોર્ટ ફ્લોઇડ. 1919માં તેમણે હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી પીએચ.ડી.ની ડિગ્રી મેળવી હતી અને ઇન્સ્ટ્રક્ટર તરીકે 1922 સુધી ત્યાં જ રહ્યા. ત્યારબાદ તે યુનિવર્સિટી ઑવ્ નૉર્થ કેરોલિનામાં સહપ્રાધ્યાપક…

ઔદ્યોગિક મનોવિજ્ઞાન : ઉદ્યોગધંધાના ક્ષેત્રમાં માનવસ્વભાવ અને વર્તન વિશેના મનોવિજ્ઞાનના સિદ્ધાંતોનો વિનિયોગ કરવાનું શાસ્ત્ર. ઔદ્યોગિક મનોવિજ્ઞાન સામાન્ય મનોવિજ્ઞાનનાં તથ્યો, સિદ્ધાંતો અને પદ્ધતિઓ અપનાવે છે. ઔદ્યોગિક મનોવિજ્ઞાન ઔદ્યોગિક જગતમાં ઉદભવતી સમસ્યાઓ મનોવૈજ્ઞાનિક તંત્રો અને સાધનો દ્વારા ઉકેલવાનો પ્રયાસ કરે છે. ઉદ્યોગ એટલે કારખાનું, મિલ કે નોકરી-ધંધો જ નહિ; પરંતુ મનુષ્યની પ્રત્યેક…

કામવાસના : પુરુષ અને સ્ત્રી વચ્ચે રહેલા શારીરિક ભેદોથી માંડીને પુરુષત્વ (masculinity) અને સ્ત્રીત્વ (femininity) સૂચવતાં લક્ષણો તેમજ આંતરિક અને બાહ્ય જાતીય કામુક (sexual) વર્તનની પ્રેરક જાતીયવૃત્તિ. કામવાસના માનવીયતાનું તત્વ છે, ઈરણ (drive) છે, જે આત્મીયતા અને પ્રજોત્પત્તિને બળ પૂરું પાડે છે. લગ્નજીવનમાં કામવાસના મહત્વનો ભાગ ભજવે છે અને સંતોષકારક…

કાર્ય (મનોવિજ્ઞાન) : વ્યવસાયરૂપે બજાવાતી કામગીરી. કાર્યની ઓળખ પ્રવૃત્તિ કરવાથી થતા આંતરિક, શારીરિક, જૈવિક અને મનોવૈજ્ઞાનિક ફેરફારોને અનુલક્ષીને આપવામાં આવે છે. કાર્યનું મૂલ્યાંકન વ્યક્તિની કાર્યક્ષમતા અને ઉત્પાદકતાના સંદર્ભમાં થાય છે. કાર્ય પૂરેપૂરી ક્ષમતાથી થાય અને ઉત્પાદકતામાં વધારો થતો રહે તે માટે અનેક પરિબળો સંકળાયેલાં છે. કાર્ય કરવા માટે પ્રેરણા અત્યંત…