બાળકૃષ્ણ માધવરાવ મૂળે

બોડસ, ગણપતરાવ

બોડસ, ગણપતરાવ (જ. 2 જુલાઈ 1880, શેવગાંવ, જિ. અહમદનગર; અ. 23 ડિસેમ્બર 1965, પુણે) : મરાઠી રંગભૂમિના ખ્યાતનામ ગાયક નટ. પિતાનું નામ ગોવિંદ. તે પોતે પૌરાણિક નાટકોમાં ભૂમિકા ભજવતા. માતાનું નામ સગુણાબાઈ. શાળાનું શિક્ષણ પુણે ખાતે. શાળાના અભ્યાસ દરમિયાન પોતાની નિશાળના નાટ્યમંડળમાં તેઓ સક્રિય રહ્યા. ત્યારથી અભિનય પ્રત્યે રુચિ વધતી…

વધુ વાંચો >

બોડોલૅન્ડ

બોડોલૅન્ડ : આસામ રાજ્યના ઉત્તર તરફના બોડો આદિવાસી વિસ્તારને આવરી લેતો પ્રદેશ. તે મુખ્યત્વે દારાંગ, નાવગાંવ, કામરૂપ, કોકરાઝાર અને ગોલપાડા જિલ્લાઓને આવરી લે છે અને તેનો કુલ વિસ્તાર આશરે 25,000 ચોકિમી. જેટલો થાય છે. આ વિસ્તારમાં ઐતિહાસિક ર્દષ્ટિએ મૉંગોલિયન મૂળના તથા તિબેટી-જર્મન ભાષાસમૂહ સાથે સંકળાયેલા બોડો આદિવાસીઓ વસે છે. તેમની…

વધુ વાંચો >

બોમલ, વિલિયમ જે.

બોમલ, વિલિયમ જે. (જ. 1922) : અમેરિકાની પ્રિન્સટન તથા ન્યૂયૉર્ક યુનિવર્સિટીઓમાં અર્થશાસ્ત્રના પ્રોફેસર તથા સામાજિક કલ્યાણના હિમાયતી ચિંતક. પૂર્વ યુરોપમાંથી અમેરિકામાં સ્થળાંતર કરી ગયેલાં યહૂદી માતાપિતાના પુત્ર. પિતા સન્નિષ્ઠ માર્ક્સવાદી હોવાથી ડાબેરી વિચારસરણી ધરાવતા બુદ્ધિજીવી જૂથમાં સક્રિય હતા. પરિણામે પુત્રને બાળપણથી જ ડાબેરી વિચારસરણીના બોધપાઠ મળેલા; તેમ છતાં તેઓ ગરીબીની…

વધુ વાંચો >

બોલ્ડિંગ, કેનેથ ઈ.

બોલ્ડિંગ, કેનેથ ઈ. (જ. 18 જાન્યુઆરી 1910, લિવરપૂલ, ઇંગ્લૅન્ડ) : ઇંગ્લૅન્ડમાં જન્મેલા પરંતુ જેમની સમગ્ર વ્યાવસાયિક કારકિર્દી અમેરિકામાં વીતી એવા મુક્ત અર્થતંત્રના હિમાયતી અર્થશાસ્ત્રી. પિતા લિવરપૂલમાં પ્લંબરનો વ્યવસાય કરતા હતા. ત્યાં તેમણે માધ્યમિક શિક્ષણ લીધું અને ત્યારબાદ એક વર્ષ 1928માં ઑક્સફર્ડની ન્યૂ કૉલેજમાં રસાયણશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કર્યો. 1932માં રાષ્ટ્રકુટુંબની શિષ્યવૃત્તિ લઈ…

વધુ વાંચો >

બૉહમ બેવર્ક, યુજીન વૉન

બૉહમ બેવર્ક, યુજીન વૉન (જ. 2 ડિસેમ્બર 1851, વિયેના–ઑસ્ટ્રિયા; અ. 18 જુલાઈ 1914, વિયેના) : ઑસ્ટ્રિયન વિચારસરણીના નામથી ઓળખાતી અર્થશાસ્ત્રની વિશિષ્ટ શાખાના સૌથી વધુ જાણીતા બનેલા અર્થવિદ્. વિયેના યુનિવર્સિટીમાં કાયદાશાસ્ત્ર અને રાજ્યશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કર્યા બાદ જર્મનીની લાઇપઝિગ તથા જેના યુનિવર્સિટીઓમાં અર્થશાસ્ત્રનું અધ્યયન કર્યું. ત્યારપછી થોડાક સમય માટે ઇન્સબ્રુક યુનિવર્સિટીમાં અધ્યાપન…

વધુ વાંચો >

બ્યૂકૅનન, જેમ્સ મૅકગિલ

બ્યૂકૅનન, જેમ્સ મૅકગિલ (જ. 1919, મસ્ફ્રીબોરો, ટેનેસી, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઑવ્ અમેરિકા) : અર્થશાસ્ત્ર માટેના 1986ના વર્ષના નોબેલ પારિતોષિક-વિજેતા તથા જાહેર પસંદગી સિદ્ધાંત(Public Choice Theory)ના સહપ્રણેતા. અર્થશાસ્ત્ર વિષય સાથે શિકાગો યુનિવર્સિટીની સ્નાતક તથા અનુસ્નાતક પદવીઓ પ્રાપ્ત કર્યા પછી વર્જિનિયા રાજ્યની જુદી જુદી યુનિવર્સિટીઓ તથા ઉચ્ચ સ્તરની શિક્ષણસંસ્થાઓમાં અર્થશાસ્ત્રના પ્રાધ્યાપક તરીકે કામગીરી…

વધુ વાંચો >

બ્લૅકસ્ટોન, વિલિયમ

બ્લૅકસ્ટોન, વિલિયમ (જ. 10 જુલાઈ 1723, લંડન; અ. 14 ફેબ્રુઆરી 1780, વાલિંગફૉર્ડ, ઇંગ્લૅન્ડ) : ઇંગ્લૅન્ડના પ્રખર ધારાશાસ્ત્રી. પિતા ચાર્લ્સ રેશમનો વેપાર કરતા હતા. માતાનું નામ મેરી. બાર વર્ષની વયે માતાનું અવસાન થયું. કાકા ટૉમસ બિગ સર્જન હતા, તેમની નિશ્રામાં તેમનો ઉછેર થયો. શરૂઆતનું શિક્ષણ ચાર્ટર હાઉસ(1730–38)માં અને ત્યારબાદ ઉચ્ચ શિક્ષણ…

વધુ વાંચો >

ભગવતી, એન. એચ.

ભગવતી, એન. એચ. (જ. 28 જુલાઈ 1894, મહેસાણા; અ. 7 જાન્યુઆરી 1970, અમદાવાદ) : વિખ્યાત ધારાશાસ્ત્રી તથા ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલતના નિવૃત્ત ન્યાયમૂર્તિ. આખું નામ નટવરલાલ હરિલાલ ભગવતી. માતાનું નામ બકુબહેન. પિતા અને માતા બંને શિક્ષક હતાં. પ્રાથમિક અને માધ્યમિક શિક્ષણ અમદાવાદમાં લીધું. શાળાકીય કારકિર્દી દરમિયાન રામાયણ, મહાભારત અને ઉપનિષદોનું અધ્યયન…

વધુ વાંચો >

ભગવતી, જગદીશ એન.

ભગવતી, જગદીશ એન. (જ. 27 જુલાઈ 1934, મુંબઈ) : આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ ધરાવતા મૂળ ભારતીય અર્થશાસ્ત્રી. પિતાનું નામ નટરવલાલ જેઓ ન્યાયવિદ્ હતા અને માતાનું સરસ્વતી. મૅટ્રિકની પરીક્ષામાં તેમણે બોર્ડમાં પ્રથમ સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું હતું. તેમણે 1954માં મુંબઈ યુનિવર્સિટીમાંથી બી.કૉમ.ની ડિગ્રી મેળવી. 1956માં ઇંગ્લૅન્ડની કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીમાંથી એમ.એ.ની પદવી મેળવી; 1967માં અમેરિકાની મૅસેચુસેટ્સ…

વધુ વાંચો >

ભગવતી, હીરાલાલ

ભગવતી, હીરાલાલ (જ. 14 મે 1910, કલોલ, ઉત્તર ગુજરાત; અ. 4 માર્ચ 2004, અમદાવાદ) : અગ્રણી સામાજિક કાર્યકર અને વ્યાપાર તથા વાણિજ્ય ક્ષેત્રના પીઢ આગેવાન. પિતાનું નામ હરિલાલ અને માતાનું નામ સંતોકબા. પિતા શિક્ષક હતા. પ્રાથમિક શિક્ષણ મહેસાણા ખાતે તથા માધ્યમિક શિક્ષણ અમદાવાદની પ્રોપ્રાયટરી તથા ટ્યૂટૉરિયલ હાઇસ્કૂલમાં. અમદાવાદની ગુજરાત કૉલેજમાંથી…

વધુ વાંચો >