દુગ્ધવિદ્યા

ડેરી-સૂક્ષ્મજીવાણુશાસ્ત્ર

ડેરી-સૂક્ષ્મજીવાણુશાસ્ત્ર : જુઓ, દૂધ, દુગ્ધવિદ્યા અને ડેરી-ઉદ્યોગ

વધુ વાંચો >

દહીં

દહીં : જુઓ, દૂધ, દુગ્ધવિદ્યા અને ડેરીઉદ્યોગ.

વધુ વાંચો >

દૂધ, દુગ્ધવિદ્યા અને ડેરી-ઉદ્યોગ

દૂધ, દુગ્ધવિદ્યા અને ડેરી-ઉદ્યોગ 1. દૂધ અને દૂધની બનાવટો : વૈજ્ઞાનિક ર્દષ્ટિએ દૂધ ‘સંપૂર્ણ ખોરાક’ ગણાય છે; કારણ કે શરીરના નિર્વાહ અને વિકાસ માટે જરૂરી એવાં બધાં તત્વો યોગ્ય પ્રમાણમાં તેમાં આવેલાં છે. દૂધ સસ્તન પ્રાણીઓની દુગ્ધગ્રંથિમાંથી પ્રસૂતિ બાદ ઝરતું એક એવું પ્રવાહી છે જેમાં નવજાત શિશુના શરીરના વિકાસ માટે…

વધુ વાંચો >

દૂધની બનાવટો

દૂધની બનાવટો : જુઓ દૂધ, દુગ્ધવિદ્યા અને ડેરી-ઉદ્યોગ.

વધુ વાંચો >

દૂધ-શર્કરા

દૂધ-શર્કરા : જુઓ, દૂધ, દુગ્ધવિદ્યા અને ડેરી-ઉદ્યોગ.

વધુ વાંચો >

નૅશનલ ડેરી ડેવલપમેન્ટ બોર્ડ (NDDB)

નૅશનલ ડેરી ડેવલપમેન્ટ બોર્ડ (NDDB) : ભારતમાં ડેરીવિકાસના કાર્યક્રમો ઘડતી તથા આવા કાર્યક્રમોને સહકારી પ્રવૃત્તિ દ્વારા પ્રોત્સાહન આપતી રાષ્ટ્રીય વિકાસ સંસ્થા. તેની સ્થાપના સપ્ટેમ્બર, 1965માં થઈ હતી. ભારતના ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન લાલબહાદુર શાસ્ત્રીએ ઑક્ટોબર, 1964માં ‘અમૂલ’ની સમતોલ પશુઆહાર-દાણ-ફૅક્ટરીનું ઉદઘાટન કરવા રાજ્યની મુલાકાત લીધી, ત્યારે આણંદ-પદ્ધતિ મુજબ સહકારી ધોરણે અન્ય રાજ્યોમાં પણ…

વધુ વાંચો >

પટેલ, અમૃતા

પટેલ, અમૃતા (જ. 13 નવેમ્બર 1943, નવી દિલ્હી) : ભારતના ડેરીક્ષેત્રમાં ‘ઑપરેશન ફ્લડ’ નામથી જાણીતા બનેલા ડેરી વિકાસ-કાર્યક્રમને મૂર્તરૂપ આપનાર કર્મયોગિની તથા નૅશનલ ડેરી ડેવલપમેન્ટ બોર્ડ(NDDB)નાં ચૅરપર્સન (2005). પિતા હીરુભાઈ (એચ. એમ. પટેલ) વરિષ્ઠ આઇ.સી.એસ. અધિકારી હોવા ઉપરાંત આઝાદી પછી કેન્દ્રના નાણાખાતામાં પ્રિન્સિપલ ફાઇનાન્સ સેક્રેટરી અને નિવૃત્તિ બાદ મોરારજી દેસાઈના…

વધુ વાંચો >

પટેલ, ત્રિભુવનદાસ કીશીભાઈ

પટેલ, ત્રિભુવનદાસ કીશીભાઈ (જ. 22 ઑક્ટોબર 1903, આણંદ; અ. 3 જૂન 1994, આણંદ) : અગ્રણી સ્વાતંત્ર્યસેનાની તથા ગુજરાતમાં ડેરીઉદ્યોગ-ક્ષેત્રે સહકારી પ્રવૃત્તિના પ્રણેતા. ખેડૂત-પરિવારમાં જન્મ. પ્રાથમિક તથા માધ્યમિક શિક્ષણ આણંદમાં. 1919માં આણંદ સેવક સમાજની સ્થાપના કરી અને તે દ્વારા જાહેર જીવનમાં પ્રવેશ. 1921માં સરકારી શાળાનો ત્યાગ કર્યો અને મહાત્મા ગાંધીજીએ સ્થાપેલ…

વધુ વાંચો >

પનીર

પનીર : જુઓ, દૂધ, દુગ્ધવિદ્યા અને ડેરીઉદ્યોગ

વધુ વાંચો >

પાશ્ચર અસર

પાશ્ચ અસર : જુઓ દૂધ, દુગ્ધવિદ્યા અને ડેરી-ઉદ્યોગ.

વધુ વાંચો >