આયુર્વિજ્ઞાન

રુધિર કોશગણન

રુધિર કોશગણન : જુઓ રુધિર

વધુ વાંચો >

રુધિરગંઠકો અને નિપાત

રુધિરગંઠકો અને નિપાત : જુઓ રુધિરસ્તંભન.

વધુ વાંચો >

રુધિરગંઠન અને રુધિરસ્રાવી વિકારો

રુધિરગંઠન અને રુધિરસ્રાવી વિકારો : જુઓ રુધિરસ્તંભન.

વધુ વાંચો >

રુધિરગુલ્મ અવઢતાનિકા

રુધિરગુલ્મ અવદૃઢતાનિકા : જુઓ રુધિરગુલ્મ અંત:કર્પરી.

વધુ વાંચો >

રુધિરગુલ્મ અંત:કર્પરી (intracranial haematoma)

રુધિરગુલ્મ, અંત:કર્પરી (intracranial haematoma) : માથાને થતી ઈજાને કારણે ખોપરીની અંદર લોહી વહીને તેનો ગઠ્ઠો જામવો તે. મગજને 3 આવરણો છે. તેમાંના સૌથી બહારના આવરણને દૃઢતાનિકા કહે છે. દૃઢતાનિકાની ઉપર અથવા નીચે લોહી ઝમીને ગઠ્ઠો બનાવે તો તેને અનુક્રમે અધિદૃઢતાનિકી (epidural) અથવા અવદૃઢતાનિકી (subdural) રુધિરગુલ્મ કહે છે. જ્યારે માથાને ઈજા…

વધુ વાંચો >

રુધિરઘનકોશપ્રમાણ

રુધિરઘનકોશપ્રમાણ : જુઓ રુધિર.

વધુ વાંચો >

રુધિરદાબ

રુધિરદાબ : જુઓ લોહીનું દબાણ.

વધુ વાંચો >

રુધિરનિર્ગલન (haemopheresis)

રુધિરનિર્ગલન (haemopheresis) : લોહીના ઘટકોને અલગ પાડવાની પ્રક્રિયા. અંગ્રેજી ‘apheresis’ શબ્દનો અર્થ અલગ પાડવું થાય છે. જો શ્વેતકોષોને અલગ પાડવામાં આવે તો તેને શ્વેતકોષનિર્ગલન (leukapheresis) કહે છે અને જો રુધિરપ્રરસ(plasma)ને અલગ પાડવામાં આવે તો તેને પ્રરસનિર્ગલન (plasmapheresis) કહે છે. રુધિરકોષોને અલગ પાડવાની ક્રિયાને કોષનિર્ગલન (cytapheresis) કહે છે. આ પ્રક્રિયાઓમાં દાતાના…

વધુ વાંચો >

રુધિરપ્રતિસારણ (blood transfusion)

રુધિરપ્રતિસારણ (blood transfusion) : દર્દીને રુધિરના ઘટકોની ઊણપની સ્થિતિમાં બહારથી લોહી કે તેના ઘટકો નસ દ્વારા આપવામાં આવે તો લોહીના ઘટકો  રક્તકોષો, શ્વેતકોષો, ગંઠનકોષો (platelets), રુધિરપ્રરસ (blood plasma), તત્કાલ શીતકૃત પ્રરસ (fresh frozen plasma), અતિશીત અવક્ષેપ (cryoprecipitate) વગેરે વિવિધ ઘટકોની વિવિધ પ્રકારના રોગો કે વિકારોમાં જરૂર ઉત્પન્ન થાય છે. લોહીમાં…

વધુ વાંચો >

રુધિરબૅન્ક (blood bank)

રુધિરબૅન્ક (blood bank) : લોહી મેળવતી, સંઘરતી, તેના પર જરૂરી પ્રક્રિયાઓ કરી તેના ઘટકો છૂટા પાડતી તથા લોહી કે તેના ઘટકોનું સારવાર માટે વિતરણ કરતી સંસ્થા. એનો સહકાર લઈ સારવાર માટે દર્દીને લોહી ચડાવી શકાય તેવી હાલની શાસ્ત્રીય પ્રક્રિયા કરી શકાય છે. આવું કાર્ય કરતા કેન્દ્રને રૂઢિગત રીતે બૅન્ક કહે…

વધુ વાંચો >