સુરેન્દ્ર મ. પંડ્યા

કાષ્ઠલતા (lianas)

કાષ્ઠલતા (lianas) : રાક્ષસકાય વેલા. તે પ્રકાંડની અંદર દ્વિતીયક વૃદ્ધિ (secondary growth) થવાથી લચી પડતી આરોહી વનસ્પતિઓ છે. તેમનાં વિવિધ અંગોનાં રૂપાંતરણથી તે ઉપર ચડે છે, જેમ કે આશ્લેષી પ્રકાંડ અગ્રખાખર વેલ(butea superba Roxb)માં, વેરવિખેર પથરાયેલા કંટકો નેતર(calamus rotang Roxb)માં, અસાધારણ મૂળ ટેકોમારિયામાં, પ્રકાંડ તંતુ હાડસાંકળ(Vitis quadrangularis)માં, પર્ણદંડ મોરવેલ(Clematis triloba…

વધુ વાંચો >

કાંટાળાં વન

કાંટાળાં વન : બ્રશ કે છાંછાળાં (bristle) તેમજ સીમિત વૃદ્ધિવાળાં વૃક્ષ કે ક્ષુપ(shrub)ના વનસ્પતિ-સમૂહના વિસ્તારો. આવાં વનનાં વૃક્ષ કે ક્ષુપ કંટકમય હોય તે સામાન્ય બાબત હોવાથી વ્યાપક અર્થમાં કાંટાળાં વનમાં અંગ્રેજીમાં જેને ‘થૉર્ન ફૉરેસ્ટ’ તેમજ ‘સ્ક્રબલૅન્ડ’ કહે છે તે બંનેનો સમાવેશ થઈ જાય છે. આબોહવા : કાંટાળાં વનો શીતોષ્ણ કટિબંધ…

વધુ વાંચો >

કેન્ડ્ર્યુ જ્હૉન કાઉડેરી (સર)

કેન્ડ્ર્યુ, જ્હૉન કાઉડેરી (સર) (જ. 24 માર્ચ 1917, ઑક્સફર્ડ; અ. 23 ઑગસ્ટ 1997, કેમ્બ્રિજ, ઇંગ્લૅન્ડ) : બ્રિટિશ વિજ્ઞાની. સ્પર્મ વહેલના સ્નાયુમાં આવેલા ગોળાકાર પ્રોટીન માયોગ્લોબિકા શોધીને તેનું આણ્વિક બંધારણ સમજાવ્યું તે બદલ 1962માં રસાયણશાસ્ત્રનું નોબેલ પારિતોષિક તેમને ડૉ. મૅક્સ ફર્ડિનાન્ડ પેરુત્ઝ સાથે મળ્યું હતું. કેન્ડ્ર્યુ ઑક્સફર્ડ, બ્રિસ્ટલ અને કેમ્બ્રિજમાં અભ્યાસ…

વધુ વાંચો >

ક્રૉંક્વિસ્ટ, આર્થર

ક્રૉંક્વિસ્ટ, આર્થર (Cronquist Arthur) (જ. 19 માર્ચ 1919, સાન જોસ, કૅલિફૉર્નિયા; અ. 22 માર્ચ 1992, ઉટાહ) : વિખ્યાત અમેરિકન વર્ગીકરણશાસ્ત્રી. તેમણે ઉટાહ વિશ્વવિદ્યાલયમાંથી સ્નાતક અને અનુસ્નાતક ઉપાધિઓ મેળવી. વનસ્પતિઓની ઓળખ, ચાવીઓ અને આંતરસંબંધો વિશે કોલંબિયા વિશ્વવિદ્યાલયમાં પીએચ.ડી.ની ઉપાધિ મેળવીને ત્યાં જ પ્રાધ્યાપક તરીકે જોડાયા. વનસ્પતિના બાહ્ય આકારના અભ્યાસ અને સતેજ…

વધુ વાંચો >