સમુદ્રવિદ્યા

કપ્તાનની રસીદ (mates’ receipt) : દરિયાઈ માર્ગે માલનું પરિવહન કરતી વખતે તેની યોગ્યતા અને સ્વીકૃતિ દર્શાવતી વહાણના કપ્તાને આપેલી રસીદ. કસ્ટમને લગતી તમામ પ્રકારની કાર્યવિધિમાંથી પસાર કર્યા પછી માલને વહાણમાં ચઢાવવા-ગોઠવવા અંગેની કાર્યવહી શરૂ થાય છે. વહાણના કપ્તાન સમક્ષ નિકાસકાર શિપિંગ ઑર્ડર અને શિપિંગ બિલ રજૂ કરે ત્યારે જ કપ્તાન…

કેનુ : એક પ્રકારની સાંકડી હોડી. અમેરિકન ઇન્ડિયન ભાષાનો આ મૂળ શબ્દ ‘કેનો’ સ્પૅનિશ વસાહતીઓએ અપનાવ્યો હતો. સામાન્ય રીતે આ હોડી 4.5થી 6 મી.થી માંડીને 30 મી. જેટલી લાંબી હોય છે. ‘કેનુ’ની રેસ માટે વપરાતી હોડી 518.18 સેમી. લાંબી, 86.36 સેમી. પહોળી અને 30.48થી 111.76 સેમી. ઊંડી હોય છે. મોઢાનો…

કૉરલ સમુદ્ર : ઑસ્ટ્રેલિયાના ઈશાન ખૂણે ક્વિન્સલૅન્ડના કિનારા નજીકનો 10o-20o દ.અ. અને 145o-165o પૂ. રે. વચ્ચે આવેલો પ્રશાંત મહાસાગરનો ભાગ. તે સૉલોમન સમુદ્ર તરીકે પણ ઓળખાય છે. તેનો કુલ (ઍટૉલ) વિસ્તાર 47,91,000 ચોકિમી. જેટલો છે. તેની ઉત્તરે ન્યૂગિની અને સૉલોમન ટાપુઓ, પૂર્વ સરહદે સાન્તાક્રૂઝ ટાપુઓ અને વાન્વાટુ, દક્ષિણ સરહદે ન્યૂ…

ક્યુરાઇલ પ્રવાહો : ઉત્તર ધ્રુવ મહાસાગરનો પૅસિફિક મહાસાગર તરફ વહેતો ઠંડો પ્રવાહ. તેને કામચાટકા પ્રવાહ કે ઓખોટ્સ્કનો પ્રવાહ પણ કહે છે. ઉત્તર ધ્રુવ મહાસાગરમાંથી બેરિંગની સામુદ્રધુની મારફતે એક ઠંડો પ્રવાહ કામચાટકા દ્વીપકલ્પ પાસે થઈને દક્ષિણ તરફ વહે છે, પણ ભૂમિનો આકાર જેમ લાબ્રાડોર પ્રવાહને અટકાવે છે તેવું અહીં થતું નથી.…