એન. જે. માણેક

કાચકાગળ

કાચકાગળ (sand paper) : અપઘર્ષક (abbrasive) તરીકે વપરાતો કાગળ. તેની બનાવટમાં જાડા કાગળની એક બાજુએ રેતીના કણો ગુંદર કે તેના જેવા અન્ય પદાર્થની મદદથી ચોંટાડેલા હોય છે. રેતી ખૂબ જ કઠિન અને સારો અપઘર્ષક પદાર્થ છે. સામાન્ય રેતીને બદલે કાચકાગળની બનાવટમાં કવાર્ટ્ઝ વપરાય છે. ક્વાર્ટ્ઝના કણ ખૂબ જ નાના હોવાથી…

વધુ વાંચો >

કાનસ

કાનસ : ધાતુ કે લાકડાની સપાટીને લીસી કરવા અથવા કાપવા માટેનું ઓજાર. કાનસની સપાટી ઉપર નાના દાંતા અથવા ઘીસીઓ (teeth) હોય છે, તેથી કાનસને કોઈ વસ્તુ ઉપર ઘસતાં તે વસ્તુની સપાટી ઘર્ષણથી છોલાઈને નાના કણસ્વરૂપે જુદી પડે છે. સામાન્ય રીતે કાનસ હાઇકાર્બન સ્ટીલ અથવા ટંગસ્ટન સ્ટીલમાંથી ઘડીને (forged) બનાવવામાં આવે…

વધુ વાંચો >

કાર્બોરન્ડમ

કાર્બોરન્ડમ : પાઉડર, કાગળ કે ચક્રસ્વરૂપે મળતો અપઘર્ષક (abrasive). સિલિકોન કાર્બાઇડ બજારમાં કાર્બોરન્ડમના નામથી મળે છે. તે ઉષ્માસહ પદાર્થ (refractory material) તરીકે પણ વપરાય છે. કાર્બોરન્ડમ 2315o સે. જેટલું તાપમાન સહન કરી શકે છે. રસાયણશાસ્ત્રમાં તેની સંજ્ઞા SiC છે. તેની સંરચનામાં સિલિકોન અને કાર્બનતત્વો રહેલાં છે. શુદ્ધ સિલિકોન કાર્બાઇડમાં 70…

વધુ વાંચો >