เชฎเซ‚เชณเชพ : เชฆเซเชตเชฟเชฆเชณเซ€ เชตเชฐเซเช—เชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡เชฒเชพ เชฌเซเชฐเซ‡เชธเชฟเช•เซ‡เชธเซ€ เช•เซเชณเชจเซ€ เชเช• เชตเชจเชธเซเชชเชคเชฟ. เชคเซ‡เชจเซเช‚ เชตเซˆเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เชจเชพเชฎ Raphanus sativus Linn. (เชธเช‚. เชฎเซ‚เชฒเช•; เชนเชฟเช‚. เชฎเซ‚เชฒเซ€; เชฌเช‚. เชฎเซ‚เชฒเชพ; เช—เซ., เชฎ. เชฎเซ‚เชณเชพ; เชคเซ‡., เชค., เช•. เชฎเชฒเชพ, เชฎเซเชฒเช‚เช—เซ€; เช…เช‚. เชฐเซ…เชกเชฟเชถ) เช›เซ‡.

เชฌเชพเชนเซเชฏ เชฒเช•เซเชทเชฃเซ‹ : เชคเซ‡ เชเช•เชตเชฐเซเชทเชพเชฏเซ เช•เซ‡ เชฆเซเชตเชฟเชตเชฐเซเชทเชพเชฏเซ เชฐเซ‹เชฎเชฟเชฒ เชถเชพเช•เซ€เชฏ เชตเชจเชธเซเชชเชคเชฟ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชธเชซเซ‡เชฆ เช•เซ‡ เชšเชณเช•เชคเซเช‚ เชฐเช‚เช—เซ€เชจ, เชคเซเชฐเชพเช•เชพเช•เชพเชฐ, เช•เช‚เชฆเชฟเชฒ เชธเซ‹เชŸเซ€เชฎเซ‚เชณ (tap root) เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชจเซเช‚ เชญเชพเชฐเชคเชฎเชพเช‚ เชฌเชงเซ‡ เชœ เชตเชพเชตเซ‡เชคเชฐ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชนเชฟเชฎเชพเชฒเชฏ เช…เชจเซ‡ เชฌเซ€เชœเชพ เชชเชนเชพเชกเซ€ เชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถเซ‹เชฎเชพเช‚ 3,000 เชฎเซ€.เชจเซ€ เชŠเช‚เชšเชพเชˆ เชธเซเชงเซ€ เช‰เช—เชพเชกเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชชเซเชฐเช•เชพเช‚เชก เชธเชพเชฆเซเช‚ เชฌเชฟเช‚เชฌ เชœเซ‡เชตเซเช‚ เชจเชพเชจเซเช‚ เช•เซ‡ เชถเชพเช–เชฟเชค, เชŸเชŸเซเชŸเชพเชฐ, 20 เชธเซ‡เชฎเซ€.เชฅเซ€ 100 เชธเซ‡เชฎเซ€. เชŠเช‚เชšเซเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชคเชฒเชธเซเชฅ เชชเชฐเซเชฃเซ‹ เชฒเชพเช‚เชฌเชพเช‚, เชตเซ€เชฃเชพเช•เชพเชฐ, เชชเชฟเชšเซเช›เชพเช•เชพเชฐ (pinnate) เช•เซ‡ เชชเช•เซเชทเชตเชคเซ เชจเชฟเชฆเชฐ (pinnatisect) เช…เชจเซ‡ เชฆเช‚เชคเซเชฐ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชธเซเชคเช‚เชญเซ€เชฏ (cauline) เชชเชฐเซเชฃเซ‹ เชธเชพเชฆเชพเช‚ เช…เชจเซ‡ เชฐเซ‡เช–เซ€เชฏ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชชเซเชทเซเชชเซ‹ เช…เช—เซเชฐเชธเซเชฅ, เชฒเชพเช‚เชฌเซ€ เช•เชฒเช—เซ€ (raceme) เชธเซเชตเชฐเซ‚เชชเซ‡ เช—เซ‹เช เชตเชพเชฏเซ‡เชฒเชพเช‚, เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเชค: เชธเชซเซ‡เชฆ เช•เซ‡ เชจเซ€เชฒเชตเชฐเซเชฃเซ€ (liliac) เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชœเชพเช‚เชฌเชฒเซ€ เชถเชฟเชฐเชพเช“ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชซเชณ เช•เซ‚เชŸเชชเชŸเชฟเช• (siliqua), เชซเซ‚เชฒเซ‡เชฒเซเช‚, 25 เชฎเชฟเชฎเซ€.เชฅเซ€ 90 เชฎเชฟเชฎเซ€. เชฒเชพเช‚เชฌเซเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฒเชพเช‚เชฌเซ€ เช…เชฃเซ€เชฆเชพเชฐ เชšเชพเช‚เชš เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชœเชตเชฒเซเชฒเซ‡ เชœ เช…เชจเชฟเชฏเชฎเชฟเชคเชชเชฃเซ‡ เช–เชพเช‚เชšเซ‹เชตเชพเชณเชพเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฌเซ€เชœ 2เชฅเซ€ 8, เช—เซ‹เชณ, เชชเซ€เชณเชพเช‚ เช•เซ‡ เชฌเชฆเชพเชฎเซ€ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพ(Raphanus sativus)เชจเชพ เชตเชฟเชตเชฟเชง เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชœเชพเชคเซ‹ : เชฆเซเชจเชฟเชฏเชพเชจเชพ เชตเชฟเชตเชฟเชง เชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถเซ‹เชฎเชพเช‚ เช‰เช—เชพเชกเชพเชคเซ€ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชœเชพเชคเซ‹เชจเซ‡ เชฎเซ‹เชŸเชพ เชญเชพเช—เชจเชพ เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเซ€เช“ เชเช• เชœเชพเชคเชฟย  R. sativus Linn. เชนเซ‡เช เชณ เชฎเซ‚เช•เซ‡ เช›เซ‡. เช•เซ‡เชŸเชฒเชพเช• เชคเซ‡เชจเซ‡ R. raphanistrum Linn. sensu ampliore เชนเซ‡เช เชณ เช‰เชชเชœเชพเชคเชฟ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เชฎเซ‚เช•เซ‡ เช›เซ‡. เช•เซ‡เชŸเชฒเชพเช• เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเซ€เช“ R. sativusเชจเซ‡ เชฌเชพเชนเซเชฏเชพเช•เชพเชฐเช•เซ€เชฏ (morphological) เช…เชจเซ‡ เชชเชฐเชฟเชธเซเชฅเชฟเชคเชฟเชตเชฟเชฆเซเชฏเชพเช•เซ€เชฏ (ecological) เชธเช‚เชฆเชฐเซเชญเชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชœเชพเชคเซ‹เชฎเชพเช‚ เชฐเชนเซ‡เชฒเชพ เชธเซเชชเชทเซเชŸ เชคเชซเชพเชตเชคเซ‹เชจเซ‡ เช†เชงเชพเชฐเซ‡ เชเช•เชฅเซ€ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เชœเชพเชคเชฟเช“เชฎเชพเช‚ เชตเชฟเชญเชพเชœเชฟเชค เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชฏเซเชฐเซ‹เชชเซ€เชฏ เช…เชจเซ‡ เชœเชพเชชเชพเชจเซ€ เชœเชพเชคเซ‹ เชคเชฆเซเชฆเชจ เชญเชฟเชจเซเชจ เช›เซ‡; เชœเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชญเชพเชฐเชคเซ€เชฏ เชœเชพเชคเซ‹ เชฎเชงเซเชฏเชฎ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเซ€ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เช†เชฎ, เชœเชพเชชเชพเชจเชจเชพ เชฆเชฐเชฟเชฏเชพเช•เชฟเชจเชพเชฐเชพเชจเชพ เช…เชจเซ‡ เชชเชกเซ‹เชถเซ€ เชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถเซ‹เชฎเชพเช‚ เชŠเช—เชคเซ€ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชตเชจเซเชฏเชœเชพเชคเซ‹ เชคเชฅเชพ เชœเชพเชชเชพเชจเชจเชพ เชธเชพเช•เซเชฐเชพเชœเซ€เชฎเชพ เชŸเชพเชชเซเชฎเชพเช‚ เชฅเชคเซ€ เชธเชฒเช—เชฎ เช†เช•เชพเชฐเชจเซ€ เชฎเชนเชพเช•เชพเชฏ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชœเชพเชคเชจเซ‡ R. raphanistroides (Makino) Sinsk.เชฎเชพเช‚ เชธเชฎเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ€ เช›เซ‡. เชญเชพเชฐเชคเซ€เชฏ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹เชจเซ‡ R. indicus Sinsk.เชฎเชพเช‚ เช…เชจเซ‡ เชฏเซเชฐเซ‹เชชเซ€เชฏ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹เชจเซ‡ เชฎเชพเชคเซเชฐ R. sativus Linn. sensu stricto เชนเซ‡เช เชณ เชฎเซ‚เช•เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซเชฏเชพ เช›เซ‡. R.caudatus Linn. (เชฐเซ‡เชŸ-เชŸเซ‡เช‡เชฒ เชฐเซ‡เชกเชฟเชถ) เชญเชพเชฐเชคเซ€เชฏ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เชธเชพเชฅเซ‡ เช—เชพเชข เชฐเซ€เชคเซ‡ เชธเช‚เชฌเช‚เชงเชฟเชค เช›เซ‡. เชชเชฐเช‚เชคเซ เชคเซ‡เชจเซเช‚ เช‰เชทเซเชฃเช•เชŸเชฟเชฌเช‚เชงเชฎเชพเช‚ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เชตเชฟเชคเชฐเชฃ เชฅเชฏเซ‡เชฒเซเช‚ เช›เซ‡.

เชฏเซเชฐเซ‹เชชเซ€เชฏ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชœเชพเชคเซ‹ เชธเซ€เชงเซ‡ เชธเซ€เชงเซ€ เช…เชฅเชตเชพ เชธเช‚เช•เชฐเชฃ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ R. maritimus Smith, R. landra Moretti เช…เชจเซ‡ R. rostratus DC. เชœเซ‡เชตเซ€ เช•เซ‡เชŸเชฒเซ€เช• เชตเชจเซเชฏ เชœเชพเชคเชฟเช“เชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เช‰เชฆเชญเชตเซ€ เชนเซ‹เชตเชพเชจเซเช‚ เชฎเชจเชพเชฏ เช›เซ‡. เช† เชฌเชงเซ€ เชœเชพเชคเชฟเช“ เชญเซ‚เชฎเชงเซเชฏเชธเชฎเซเชฆเซเชฐเซ€เชฏ เชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถเชฎเชพเช‚ เชตเชจเซเชฏ เชธเซเชตเชฐเซ‚เชชเซ‡ เชฎเชณเซ€ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชœเชพเชชเชพเชจเซ€ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชœเชพเชคเซ‹ R. sativus f. raphanistroides Makino syn. R. raphanistroides Sinskเชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เช‰เชคเซเชชเชจเซเชจ เชฅเชˆ เชนเซ‹เชตเชพเชจเซ€ เชฎเชพเชจเซเชฏเชคเชพ เช›เซ‡. เชคเซ‡เช“ เชœเชพเชชเชพเชจเชจเชพ เชฆเชฐเชฟเชฏเชพเช•เชฟเชจเชพเชฐเชพเชจเชพ เชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถเซ‹เชฎเชพเช‚ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชญเชพเชฐเชคเซ€เชฏ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชœเชพเชคเซ‹ (เชฐเซ‡เชŸ-เชŸเซ‡เช‡เชฒ เชฐเซ‡เชกเชฟเชถ เชธเชนเชฟเชค) เชตเชฐเซเชคเชฎเชพเชจ เชตเชฟเชคเชฐเชฃเชจเชพ เชตเชฟเชธเซเชคเชพเชฐเชฎเชพเช‚ เช‰เชฆเชญเชตเซ€ เชนเซ‹เชตเชพเชจเซเช‚ เชฎเชพเชจเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡; เชชเชฐเช‚เชคเซ เชคเซ‡เชฎเชจเชพ เชชเซ‚เชฐเซเชตเชพเชจเซเชฎเชพเชจเชฟเชค (presumed) เชชเซ‚เชฐเซเชตเชœเซ‹ เชฒเซเชชเซเชค เชฅเชˆ เช—เชฏเชพ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเซ‹ เชคเซ‡เชจเชพ เช•เชฆ, เช†เช•เชพเชฐ, เชฐเช‚เช—, เชตเชพเชตเชฃเซ€ เชชเช›เซ€ เชคเซ‡เชจเซ‹ เชชเชฐเชฟเชชเช•เซเชตเชคเชพ เชฎเชพเชŸเซ‡เชจเซ‹ เชธเชฎเชฏ เช…เชจเซ‡ เช–เชพเชฆเซเชฏ เช—เซเชฃเชตเชคเซเชคเชพเชจเซ€ เชฐเซเชฆเชทเซเชŸเชฟเช เชตเชฟเชธเซเชคเซƒเชค เชธเซเชตเชฐเซ‚เชชเช•เซ€เชฏ เชตเชฟเชตเชฟเชงเชคเชพเช“ เชฆเชฐเซเชถเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชœเชพเชคเชฟ เช…เชจเซ‡ เช‰เชชเชœเชพเชคเชฟเช“เชจเชพเช‚ เชธเช‚เช•เชฐเชฃเซ‹ เช‰เชชเชฐเชพเช‚เชค เช—เชพเชขเชชเชฃเซ‡ เชธเช‚เชฌเช‚เชงเชฟเชค เชชเซเชฐเชœเชพเชคเชฟ Brassicaย  เชธเชพเชฅเซ‡ เช†เช‚เชคเชฐเชชเซเชฐเชœเชพเชคเซ€เชฏ (intergeneric) เชธเช‚เช•เชฐเชฃเซ‹ เชฎเซ‹เชŸเซ€ เชธเช‚เช–เซเชฏเชพเชฎเชพเช‚ เชฏเซ‹เชœเชพเชฏเชพเช‚ เช›เซ‡. Raphanas เชชเซเชฐเชœเชพเชคเชฟเชจเซ€ โ€˜sativusโ€™ เชœเชพเชคเชฟ เชธเชนเชฟเชค เชฌเชงเซ€ เชœเชพเชคเชฟเช“เชฎเชพเช‚ เชฐเช‚เช—เชธเซ‚เชคเซเชฐเซ‹ (chromosomes)เชจเซ€ เชธเช‚เช–เซเชฏเชพ, 2n=18 เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชตเซเชฏเชพเชชเชพเชฐเชฟเช• เชฒเช—เชญเช— เชฌเชงเซ€ เชœเชพเชคเซ‹ เชธเซเชต-เช…เชธเช‚เช—เชค (self-incompatible) เช›เซ‡. R. Sativusเชจเซเช‚ R. raphistrum เชธเชพเชฅเซ‡ เชธเชฐเชณเชคเชพเชฅเซ€ เชธเช‚เช•เชฐเชฃ เชฅเชˆ เชถเช•เซ‡ เช›เซ‡. เช†เช‚เชคเชฐเชชเซเชฐเชœเชพเชคเซ€เชฏ เชธเช‚เช•เชฐเชฃเชจเชพ เช•เชฟเชธเซเชธเชพเชฎเชพเช‚ Brassica oleracea (เช•เซ‹เชฌเซ€เชœ เช…เชจเซ‡ เชฌเซเชฐเชธเซ‡เชฒเซเชธ เชธเซเชชเซเชฐเชพเช‰เชŸ) เช…เชจเซ‡ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซเช‚ เชฎเชพเชคเซƒเช• เชตเชจเชธเซเชชเชคเชฟ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเชคเซเช‚ เชธเช‚เช•เชฐเชฃ เชธเชซเชณ เช›เซ‡; เชชเชฐเช‚เชคเซ เชชเซˆเชคเซƒเช• เชตเชจเชธเซเชชเชคเชฟ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡เชจเซเช‚ เชธเช‚เช•เชฐเชฃ เชจเชฟเชทเซเชซเชณ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพ เชธเชพเชฅเซ‡ เชธเช‚เช•เชฐเชฃ เช•เชฐเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเชคเซ€ Brassicaเชจเซ€ เชฌเซ€เชœเซ€ เชœเชพเชคเชฟเช“เชฎเชพเช‚ B. carinatal (เชเชฌเชฟเชธเชฟเชจเชฟเชฏเชจ เชฎเชธเซเชŸเชพเชฐเซเชก), B. Chinensis (เชšเชพเช‡เชจเซ€เช เช•เซ‹เชฌเซ€เชœ) เช…เชจเซ‡ B. rapa (เชธเชฒเช—เชฎ)เชจเซ‹ เชธเชฎเชพเชตเซ‡เชถ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชชเชฐเช‚เชคเซ เชคเซ‡เชจเชพ เชธเช‚เช•เชฐเซ‹เชฎเชพเช‚ เชตเชฟเชตเชฟเชง เชฎเชพเชคเซเชฐเชพเช“เชฎเชพเช‚ เชตเช‚เชงเซเชฏเชคเซเชต เชœเซ‹เชตเชพ เชฎเชณเซ‡ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชธเซเชฅเชพเชจเชฟเช• (indigenous) เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชตเซ‡เชถเชฟเชค (introduced) เชœเชพเชคเซ‹เชจเชพ เช˜เชฃเชพ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เช›เซ‡. เชธเซเชฅเชพเชจเชฟเช• เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏ เชฐเซ€เชคเซ‡ เชถเช‚เช•เซ เช†เช•เชพเชฐเชจเชพเช‚ เชธเชซเซ‡เชฆ เชฎเซ‚เชณ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชจเซ€ เชฒเช‚เชฌเชพเชˆ 25 เชธเซ‡เชฎเซ€. เชฅเซ€ 40 เชธเซ‡เชฎเซ€. เชœเซ‡เชŸเชฒเซ€ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชตเซ‡เชถเชฟเชค เชฏเซเชฐเซ‹เชชเชฟเชฏเชจ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เชคเซ€เช–เชพ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฏเซเชฐเซ‹เชชเชฟเชฏเชจ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เชฒเชพเชฒ, เชœเชพเช‚เชฌเชฒเซ€ เช•เซ‡ เชธเชฟเช‚เชฆเซ‚เชฐเซ€ เชฒเชพเชฒ เชฐเช‚เช—เชจเชพ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เช‰เชคเซเชคเชฐ เชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถเชจเชพ เชœเซ‹เชจเชชเซเชฐเซ€ เช•เซ‡ เชจเซ‡เชตเชพเชฐเซ€ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเชพ เชฎเซ‚เชณเชพ เช–เซ‚เชฌ เชฎเซ‹เชŸเชพ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ 75 เชธเซ‡เชฎเซ€.เชฅเซ€ 90 เชธเซ‡เชฎเซ€.เชจเซ€ เชฒเช‚เชฌเชพเชˆ, 50 เชธเซ‡เชฎเซ€.เชฅเซ€ 60 เชธเซ‡เชฎเซ€. เช˜เซ‡เชฐเชพเชตเซ‹ เช…เชจเซ‡ 5 เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ.เชฅเซ€ 15 เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ. เชตเชœเชจ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชฎเชนเชพเช•เชพเชฏ เชœเชพเชค เช–เชพเชฐเชพ เชชเชพเชฃเซ€เชจเชพ เชตเชฟเชธเซเชคเชพเชฐเชตเชพเชณเซ€ เชฎเชพเชคเซเชฐ เชธเชฟเช‚เชšเชฟเชค เชญเซ‚เชฎเชฟเชฎเชพเช‚ เชธเชซเชณเชคเชพเชชเซ‚เชฐเซเชตเช• เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡, เชชเชฐเช‚เชคเซ เช…เชจเซเชฏ เชญเซ‚เชฎเชฟ เช‰เชชเชฐ เช‰เช—เชพเชกเชคเชพเช‚ เชคเซ‡ เช† เช•เชฆ เชชเซเชฐเชพเชชเซเชค เช•เชฐเชคเซ€ เชจเชฅเซ€. โ€˜เชฌเชพเชฐเชพเชฎเชพเชธเซ€โ€™ เชธเซเชฅเชพเชจเชฟเช• เชชเซเชฐเช•เชพเชฐ เช†เช–เชพ เชตเชฐเซเชท เชฆเชฐเชฎเชฟเชฏเชพเชจ เช‰เช—เชพเชกเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡. โ€˜เชชเซเชธเชพ เชฆเซ‡เชถเซ€ เชตเซเชนเชพเช‡เชŸโ€™ เชธเซเชงเชพเชฐเซ‡เชฒเซ€ เชธเซเชฅเชพเชจเชฟเช• เชœเชพเชค เช›เซ‡. โ€˜เชœเชพเชชเชพเชจเซ€เช เชตเซเชนเชพเช‡เชŸโ€™, โ€˜40 เชกเซ‡เชโ€™, โ€˜เชšเชพเช‡เชจเชพ เชฐเซ‹เชโ€™, โ€˜เชšเชพเช‡เชจเซ€เช เชชเชฟเช‚เช•โ€™ เช…เชจเซ‡ โ€˜เชฎเชฟเชฏเชพ เชถเชฟเช—เซ‡โ€™ เช•เซ‡เชŸเชฒเชพเช• เชเชถเชฟเชฏเชพเชˆ เชชเซเชฐเชตเซ‡เชถเชฟเชค เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เช›เซ‡; เชœเซเชฏเชพเชฐเซ‡ โ€˜เชซเซเชฐเซ‡เช‚เชš เชฌเซเชฐเซ‡เช•เชซเชพเชธเซเชŸโ€™, โ€˜เชชเชฐเซเชชเชฒ เชŸเซ‰เชช เชตเซเชนเชพเช‡เชŸโ€™, โ€˜เชธเซเช•เชพเชฐเชฒเซ‡เชŸ เช—เซเชฒเซ‹เชฌโ€™, โ€˜เชตเซเชนเชพเช‡เชŸ เช‡เชธเชฟเช•เชฒโ€™, โ€˜เชฐเซ…เชชเชฟเชก เชฐเซ‡เชก เชฐเชพเช‰เชจเซเชกโ€™, โ€˜เชตเซเชกเซเช เชฒเชพเช— เชซเซเชฐเซ‡เชฎโ€™ เช…เชจเซ‡ โ€˜เชชเซ…เชฐเชฟเช…เชฐโ€™ เช•เซ‡เชŸเชฒเชพเช• เชฏเซเชฐเซ‹เชชเชฟเชฏเชจ เชชเซเชฐเชตเซ‡เชถเชฟเชค เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เช›เซ‡.

โ€˜เชชเซเชธเชพเชšเซ‡เชคเช•เซ€โ€™, โ€˜เชชเซเชธเชพ เชฆเซ‡เชถเซ€โ€™ เช…เชจเซ‡ โ€˜เชœเชพเชชเชพเชจเซ€เช เชตเซเชนเชพเช‡เชŸโ€™ เชจเชฐ เชตเช‚เชงเซเชฏ เช•เซƒเชทเชฟเชœเชพเชคเชตเช‚เชถ (cultivar lines) เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡เชจเซเช‚ เช•เซ‹เชˆ เชชเชฃ เชธเชพเชฐเซ€ เชธเช‚เชฏเซ‹เชœเช• เชœเชพเชค เชธเชพเชฅเซ‡ เชธเช‚เช•เชฐ เชฌเซ€เชœเชจเชพ เช‰เชคเซเชชเชพเชฆเชจ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชธเช‚เช•เชฐเชฃ เชฅเชˆ เชถเช•เซ‡ เช›เซ‡.

โ€˜เชธเซเช•เชพเชฐเซเชฒเซ‡เชŸ เชฐเซ‡เชกโ€™ เช•เซƒเชทเชฟเชœเชพเชคเชจเชพเช‚ เชฌเซ€เชœ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เชฎเซ‹เชŸเชพเช‚ (เชตเชœเชจ 5 เชฎเชฟเช—เซเชฐเชพ. เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชตเชงเชพเชฐเซ‡) เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡เช“ เชจเชพเชจเชพเช‚ เชฌเซ€เชœ เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เช…เช‚เช•เซเชฐเชฃ เชฆเชฐเซเชถเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡.

โ€˜เชœเชพเชชเชพเชจเซ€เชโ€™ เชœเชพเชคเชฎเชพเช‚ เชนเชฟเชฎเชพเชšเชฒ เชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถเชจเซ€ เชฐเซ‡เชคเชพเชณ เช—เซ‹เชฐเชพเชกเซ เชœเชฎเซ€เชจเชจเซ€ เชธเชชเชพเชŸเซ€เชฅเซ€ 20 เชธเซ‡เชฎเซ€. เชจเซ€เชšเซ‡ 100 เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ. เชจเชพเช‡เชŸเซเชฐเซ‰เชœเชจ/ เชนเซ‡เช•เซเชŸเชฐ เช†เชชเชคเชพเช‚ เชฌเซ€เชœเชจเซเช‚ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เช‰เชคเซเชชเชพเชฆเชจ (12.87 เช•เซเชตเชฟเชจเซเชŸเชฒ/ เชนเซ‡เช•เซเชŸเชฐ) เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เช›เซ‹เชกเชจเซ€ เชŠเช‚เชšเชพเชˆเชฎเชพเช‚ เชตเชงเชพเชฐเซ‹ (101.5 เชธเซ‡เชฎเซ€.) เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡ เชคเชฅเชพ 14 เชถเชพเช–เชพเช“ / เช›เซ‹เชก เช…เชจเซ‡ 375 เชถเชฟเช‚เช— / เช›เซ‹เชก เช‰เชคเซเชชเชจเซเชจ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.

Brassica campestris เชจเซเช‚ เชฎเซ‚เชณเชพ เชธเชพเชฅเซ‡ เชธเช‚เช•เชฐเชฃ เช•เชฐเชพเชตเชคเชพเช‚ เช˜เชพเชธเชšเชพเชฐเชพ (fodder)เชจเซ‹ เชธเชพเชฐเซ‹ เชชเชพเช• เช‰เชฆเชญเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชชเชพเช‚เชš เชตเชธเซเชคเซ€เช“เชฎเชพเช‚ เชธเชฎเซ‚เชนเชตเชฐเชฃ (mass selection) เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชธเซ‚เชคเซเชฐเช•เซƒเชฎเชฟ (Heterodera schachtii, beet cyst nematode)เชจเซ‹ เชชเซเชฐเชคเชฟเชฐเซ‹เชง เช•เชฐเชคเซ€ เชœเชพเชค เชชเซเชฐเชพเชชเซเชค เช•เชฐเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡.

เช†เชฌเซ‹เชนเชตเชพ : เชฎเซ‚เชณเซ‹ เช เช‚เชกเซ€ เช‹เชคเซเชจเซ‹ เชชเชพเช• เชนเซ‹เชตเชพ เช›เชคเชพเช‚ เช•เซ‡เชŸเชฒเชพเช• เชธเซเชฅเชพเชจเชฟเช• เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เชธเชฎเช—เซเชฐ เชตเชฐเซเชท เชฆเชฐเชฎเชฟเชฏเชพเชจ เชตเชพเชตเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡. เชฆเช•เซเชทเชฟเชฃ เชญเชพเชฐเชคเชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเซ‹ เช†เช–เชพ เชตเชฐเซเชท เชฆเชฐเชฎเชฟเชฏเชพเชจ เช‰เช—เชพเชกเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชธเซเชฅเชพเชจเชฟเช• เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เชฎเชพเชŸเซ‡ เช‰เชคเซเชคเชฐเชจเชพเช‚ เชฎเซ‡เชฆเชพเชจเซ‹เชฎเชพเช‚ เชตเชพเชตเชตเชพเชจเซ‹ เชธเชฎเชฏ เช‘เช—เชธเซเชŸเชฅเซ€ เชœเชพเชจเซเชฏเซเช†เชฐเซ€ เชธเซเชงเซ€เชจเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชฏเซเชฐเซ‹เชชเชฟเชฏเชจ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชธเชชเซเชŸเซ‡เชฎเซเชฌเชฐเชฅเซ€ เชฎเชพเชฐเซเชš เชธเซเชงเซ€เชจเซ‹ เช›เซ‡. เชชเชนเชพเชกเซ€ เชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถเซ‹เชฎเชพเช‚ เชฎเชพเชฐเซเชšเชฅเซ€ เชœเซเชฒเชพเชˆ เชธเซเชงเซ€เชจเชพ เช—เชพเชณเชพเชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซเช‚ เชตเชพเชตเซ‡เชคเชฐ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชฆเช•เซเชทเชฟเชฃ เชญเชพเชฐเชคเชฎเชพเช‚ เชตเชพเชตเซ‡เชคเชฐเชจเซ‹ เชธเซŒเชฅเซ€ เช…เชจเซเช•เซ‚เชณ เชธเชฎเชฏ เชชเชนเชพเชกเซ€ เชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถเซ‹เชฎเชพเช‚ เชเชชเซเชฐเชฟเชฒเชฅเซ€ เชœเซ‚เชจ เช…เชจเซ‡ เชฎเซ‡เชฆเชพเชจเซ‹เชฎเชพเช‚ เช‘เช•เซเชŸเซ‹เชฌเชฐเชฅเซ€ เชกเชฟเชธเซ‡เชฎเซเชฌเชฐ เชธเซเชงเซ€เชจเซ‹ เช›เซ‡.

เชœเชฎเซ€เชจ : เชฎเซ‚เชณเซ‹ เชฌเชงเชพ เชœ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเซ€ เชญเซ‚เชฎเชฟเชฎเชพเช‚ เชŠเช—เซ€ เชถเช•เชคเซ‹ เชนเซ‹เชตเชพ เช›เชคเชพเช‚ เชซเชณเชฆเซเชฐเซ‚เชช, เชญเชญเชฐเซ (friable) เชฐเซ‡เชคเชพเชณ เช—เซ‹เชฐเชพเชกเซ เชญเซ‚เชฎเชฟ เชชเชธเช‚เชฆ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชญเชพเชฐเซ‡ เชฎเชพเชŸเซ€(heavy soil)เชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเชจเชพ เช†เช•เชพเชฐเชจเซ‹ เชตเชฟเช•เชพเชธ เชฌเชฐเชพเชฌเชฐ เชฅเชคเซ‹ เชจเชฅเซ€. เชถเซ€เชคเชณ เชญเซ‡เชœเชฏเซเช•เซเชค เช•เชพเช‚เชชเชตเชพเชณเซ€ เช•เซ‡ เช•เชพเช‚เชช-เชชเช‚เช•(silty loam)เชญเซ‚เชฎเชฟ เช‰เชจเชพเชณเซ เชชเชพเช• เชฎเชพเชŸเซ‡ เชธเชพเชฐเชพเช‚ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎ เช†เชชเซ‡ เช›เซ‡.

เช–เชพเชคเชฐ : เชญเซ‚เชฎเชฟเชจเซ‡ เชธเชพเชฐเซเช‚ เช•เซ‹เชนเชตเชพเชŸ เชชเชพเชฎเซ‡เชฒเซเช‚ เชซเชพเชฐเซเชฎเชฏเชพเชฐเซเชก เช–เชพเชคเชฐ 40 เชŸเชจ/ เชนเซ‡เช•เซเชŸเชฐเชจเซ€ เชฎเชพเชคเซเชฐเชพเช เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เช† เช‰เชชเชฐเชพเช‚เชค 375 เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ. เชจเชพเช‡เชŸเซเชฐเซ‹เชœเชจ เช…เชจเซ‡ 12.5 เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ. เชซเซ‰เชธเซเชซเชฐเชธ เชชเซเชฐเชคเชฟ เชนเซ‡เช•เซเชŸเชฐ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐ เช…เชจเซ‡ เชฐเซ‹เชชเชฃ เชฎเชพเชŸเซ‡เชจเชพ เช…เช‚เชคเชฐเชจเซ‡ เช†เชงเชพเชฐเซ‡ 7 เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ.เชฅเซ€ 10 เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ. เชฌเซ€เชœ เชชเซเชฐเชคเชฟ เชนเซ‡เช•เซเชŸเชฐเซ‡ เชตเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชฌเซ€เชœเชพเช‚เช•เซเชฐเชฃ 3 เชฅเซ€ 4 เชฆเชฟเชตเชธเชฎเชพเช‚ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชชเซเชฐเชคเซเชฏเชพเชฐเซ‹เชชเชฃ (transplantation) เชชเซ‚เชฐเซเชตเซ‡ เช•เซเชฏเชพเชฐเซ€เช“เชฎเชพเช‚ เชคเซ‡เชจเชพ เชฐเซ‹เชชเชพ เชคเซˆเชฏเชพเชฐ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. 2เชฅเซ€ 3 เชชเชฐเซเชฃเซ‹ เชงเชฐเชพเชตเชคเชพ เชฎเชœเชฌเซ‚เชค เช…เชจเซ‡ เชคเช‚เชฆเซเชฐเชธเซเชค เชฐเซ‹เชชเชพเช“เชจเซเช‚ เชชเซเชฐเชคเซเชฏเชพเชฐเซ‹เชชเชฃ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เช–เซ‡เชคเซ€ เชฎเชพเชŸเซ‡ เช–เซ‡เชคเชฐเชฎเชพเช‚ 3 เชฎเซ€. เชฅเซ€ 4.5 เชฎเซ€. เชฒเชพเช‚เชฌเชพ เช…เชจเซ‡ 1.5เชฅเซ€ 1.8 เชฎเซ€. เชชเชนเซ‹เชณเชพ เชชเชพเชณเชพ เชคเซˆเชฏเชพเชฐ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡, เช…เชจเซ‡ เชฆเชฐเซ‡เช• เชชเชพเชณเชพเชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพเช‚ เชฌเซ€เชœ เชชเซเช‚เช–เซ€เชจเซ‡ เชตเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชฌเซ€เชœเซ€ เชเช• เชชเชฆเซเชงเชคเชฟเชฎเชพเช‚ 45 เชธเซ‡เชฎเซ€.เชจเชพ เช…เช‚เชคเชฐเซ‡ เชนเชฐเซ‹เชณเชฎเชพเช‚ เชตเชพเชตเชฃเซ€ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เช‹เชคเซ เชชเชฐ เช†เชงเชพเชฐ เชฐเชพเช–เซ€เชจเซ‡ เชตเชพเชตเซ‡เชคเชฐ เชชเช›เซ€ เชฆเชฐ 5เชฅเซ€ 10 เชฆเชฟเชตเชธเซ‡ เชธเชฟเช‚เชšเชพเชˆ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ-เช‹เชคเซ เชฆเชฐเชฎเชฟเชฏเชพเชจ เชเช• เช•เซ‡ เชฌเซ‡ เชตเชพเชฐ เช…เชชเชคเซƒเชฃเซ‹เชจเซ‡ เช•เชพเชขเซ€ เชจเชพเช–เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชฌเซ€เชœเชจเซ‡ เชตเชพเชตเชคเชพเช‚ เชชเชนเซ‡เชฒเชพเช‚ 20 เชชเซ€. เชชเซ€. เชเชฎ. NAA(เชจเซ…เชซเซเชฅเซ‡เชฒเชฟเชจ เชเชธเซ‡เชŸเชฟเช• เชเชธเชฟเชก)เชจเซ€ เชšเชฟเช•เชฟเชคเซเชธเชพ เช†เชชเชตเชพเชฅเซ€ เช–เชพเชฆเซเชฏ เชฎเซ‚เชณเชจเซเช‚ เช‰เชคเซเชชเชพเชฆเชจ เชตเชงเซ‡ เช›เซ‡. 10 เชชเซ€. เชชเซ€. เชเชฎ. เชœเชฟเชฌเซเชฐเซ‡เชฒเชฟเช• เชเชธเชฟเชกเชจเซ€ เชฌเซ€เชœเชšเชฟเช•เชฟเชคเซเชธเชพ 6 เช•เชฒเชพเช• เชฎเชพเชŸเซ‡ เช†เชชเชคเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชฒเช‚เชฌเชพเชˆ, เชตเชœเชจ เช…เชจเซ‡ เช•เซเชฒ เช‰เชคเซเชชเชพเชฆเชจเชฎเชพเช‚ เชตเชงเชพเชฐเซ‹ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพ เชชเช›เซ€ เชฎเช•เชพเชˆเชจเซ‹ เชชเชพเช• เชฒเซ‡เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹ เชฎเช•เชพเชˆเชจเชพ เช‰เชคเซเชชเชพเชฆเชจ เชชเชฐ เชนเชพเชจเชฟเช•เชพเชฐเช• เช…เชธเชฐ เชชเชนเซ‹เช‚เชšเซ‡ เช›เซ‡.

เชœเซ‡เชคเซ‚เชจ เชคเซ‡เชฒ (oliveoil) เชœเซ‡เชตเชพ เชคเซ‡เชฒเชจเซเช‚ เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฎเชฃ (processing) เช•เชฐเชคเซ€ เชฎเชฟเชฒเชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เช›เซ‹เชกเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเชคเชพ เชจเช•เชพเชฎเชพ เชชเชพเชฃเซ€เชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเชพ เช‰เช—เชพเชกเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡.ย  เชจเช•เชพเชฎเชพ เชชเชพเชฃเซ€เชจเซ‡ เชนเชพเช‡เชกเซเชฐเซ‹เชœเชจ เชชเซ‡เชฐเซ‰เช•เซเชธเชพเช‡เชก เชšเชฟเช•เชฟเชคเซเชธเชพ เช†เชชเซเชฏเชพ เชชเช›เซ€ 30 เชฆเชฟเชตเชธ เชฐเชนเซ‡เชตเชพ เชฆเชˆ เชคเซ‡เชจเซ‡ เชชเชฟเชฏเชค เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡; เชœเซ‡เชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเซ‹, เชธเซ‚เชฐเซเชฏเชฎเซ‚เช–เซ€, เชœเชต, เชตเชŸเชพเชฃเชพ, เชฌเซ€เชŸ, เชฒเซ‡เชŸเชฟเชธ เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡ เชฐเซ‡เชคเชพเชณ เช…เชจเซ‡ เชฎเชพเชŸเซ€เชตเชพเชณเซ€ เชœเชฎเซ€เชจเชฎเชพเช‚ เชตเชพเชตเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชตเซ€ เชœเชฎเซ€เชจเชฎเชพเช‚ เชฅเชคเซเช‚ เชชเชพเช•เชจเซเช‚ เช‰เชคเซเชชเชพเชฆเชจ เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏ เชชเชพเชฃเซ€เชฎเชพเช‚ เชฅเชคเชพ เช‰เชคเซเชชเชพเชฆเชจ เชœเซ‡เชŸเชฒเซเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเซ‹, เชฌเซ€เชŸ เช…เชจเซ‡ เช•เซ‹เชฌเซ€เชœเชจเซ‡ เช–เชพเชธ เช•เชฐเซ€เชจเซ‡ เชนเชฐเชฟเชคเช—เซƒเชน (greehouse)เชจเซ€ เชชเชฐเชฟเชธเซเชฅเชฟเชคเชฟเชฎเชพเช‚ เช‰เช—เชพเชกเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชคเซ‡เชฎเชจเซเช‚ เชตเชฒเชฃ เชจเชพเช‡เชŸเซเชฐเซ‡เชŸ เชเช•เชคเซเชฐเซ€เช•เชฐเชฃเชจเซเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพ เช…เชจเซ‡ เชฎเซ‹เช—เชฐเซ€เชจเชพ เชฐเซ‹เช—เซ‹ : เชชเชฐเซ‹เชชเชœเซ€เชตเซ€ เชธเซ‚เช•เซเชทเซเชฎเชœเซ€เชตเซ‹เชจเชพ เช†เช•เซเชฐเชฎเชฃเชจเซ‡ เชฒเซ€เชงเซ‡ เชฎเซ‚เชณเชพ เชคเชฅเชพ เชฎเซ‹เช—เชฐเซ€เชจเชพ เชชเชพเช•เชจเซ‡ เชฅเชคเชพ เชฐเซ‹เช—เซ‹. เชฎเซ‚เชณเซ‹ เช†เชฎ เชคเซ‹ เช†เช–เชพ เชตเชฐเซเชท เชฆเชฐเชฎเชฟเชฏเชพเชจ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡; เชชเชฐเช‚เชคเซ เช‘เช—เชธเซเชŸเชฅเซ€ เชœเชพเชจเซเชฏเซเช†เชฐเซ€เชจเซ‹ เชธเชฎเชฏ เชคเซ‡เชจเชพ เชฎเชพเชŸเซ‡เชจเซ€ เช‰เชคเซเชคเชฎ เช‹เชคเซ เช›เซ‡. เชคเซ‡ เช‹เชคเซเชจเซ‡ เช…เชจเซเชฒเช•เซเชทเซ€เชจเซ‡ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชœเซเชฆเซ€ เชœเซเชฆเซ€ เชœเชพเชคเซ‹ เช‰เช—เชพเชกเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ‹ เชธเชซเซ‡เชฆ เช—เซ‡เชฐเซเชจเซ‹ เชฐเซ‹เช— (Albugo candida) เชจเชพเชฎเชจเซ€ เชซเซ‚เช—เชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡; เชœเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชชเชพเชจเชจเชพเช‚ เชŸเชชเช•เชพเช‚เชจเซ‹ เชฐเซ‹เช—ย  (Alternaria brassicae) เชจเชพเชฎเชจเซ€ เชซเซ‚เช—เชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชงเชฐเซเชฎเซƒเชคเซเชฏเซเชจเชพ เชฐเซ‹เช— เชฎเชพเชŸเซ‡ย  (Pythium aphanidermatum) เชจเชพเชฎเชจเซ€ เชซเซ‚เช— เช•เชพเชฐเชฃเชญเซ‚เชค เช›เซ‡. เชชเชพเชจเชจเซ‹ เชคเชณเช›เชพเชฐเชพเชจเซ‹ เชฐเซ‹เช—ย  (Peronospora parasitica) เชจเชพเชฎเชจเซ€ เชซเซ‚เช—เชฅเซ€ เชชเซ‡เชฆเชพ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.ย  (Macrophomina phaseolii) เชซเซ‚เช—เชฅเซ€ เชฎเซ‚เชณ เช…เชจเซ‡ เชกเชพเชณเซ€เชจเชพ เช•เซ‹เชนเชตเชพเชฐเชพเชจเชพ เชฐเซ‹เช— เชจเชฟเชฐเซเชฎเชพเชฃ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เช•เช‚เชฆเชจเซ‹ เชชเซ‹เชšเซ‹ เชธเชกเซ‹ย  (Erwinia caratovora) เชจเชพเชฎเชจเชพ เชฌเซ…เช•เซเชŸเซ‡เชฐเชฟเชฏเชพเชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.

เชธเชซเซ‡เชฆ เช—เซ‡เชฐเซเชจเซ‹ เชฐเซ‹เช— : เชฎเซ‚เชณเชพ เช…เชจเซ‡ เชถเช•เซเช•เชฐเชฟเชฏเชพเชฎเชพเช‚ เชธเชซเซ‡เชฆ เช—เซ‡เชฐเซเชจเซ‹ เชฐเซ‹เช— Albugo candida เชจเชพเชฎเชจเซ€ เชซเซ‚เช—เชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.

เช† เชฐเซ‹เช—เชฎเชพเช‚ เชชเชพเชจ เช…เชจเซ‡ เชกเชพเชณเซ€ เช‰เชชเชฐ เชซเซ‚เช—เชจเซเช‚ เช†เช•เซเชฐเชฎเชฃ เชฅเชคเชพเช‚ เช† เชญเชพเช—เชฎเชพเช‚ เช–เชฐเชฌเชšเชกเชพ เช—เซ‡เชฐเซ เชœเซ‡เชตเชพ เชธเชซเซ‡เชฆ เชกเชพเช˜เชพ เชฅเชคเชพ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เช† เชกเชพเช˜เชพเช“ เชเช•เชฅเซ€ 2 เชฎเชฟเชฎเซ€. เชตเซเชฏเชพเชธเชจเชพ เช…เชจเซ‡ เชŠเชชเชธเซ‡เชฒเชพ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เช˜เชฃเซ€ เชตเชพเชฐ เช† เชŸเชชเช•เชพเช‚เช“ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เชชเชพเชฎเซ€ เชเช•เชฌเซ€เชœเชพเช‚ เชธเชพเชฅเซ‡ เชฎเชณเซ€ เชœเชˆ เช…เชจเชฟเชฏเชฎเชฟเชค เช†เช•เชพเชฐเชจเซเช‚ เชตเชงเซ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เชŠเชชเชธเซ‡เชฒเซเช‚ เชธเชซเซ‡เชฆ เชงเชพเชฌเซเช‚ เชฌเชจเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เชกเชพเช˜เชพเชจเซ€ เช‰เชชเชฐเชจเซ€ เชธเชชเชพเชŸเซ€ เชธเชนเซ‡เชฒเชพเชˆเชฅเซ€ เชคเซ‚เชŸเซ€ เชœเชตเชพเชฅเซ€ เชคเซ‡เชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เชธเชซเซ‡เชฆ เชชเชพเช‰เชกเชฐ เชœเซ‡เชตเชพ เชฌเซ€เชœเชพเชฃเซเช“ เชฌเชนเชพเชฐ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชฐเซ‹เช—เชจเชพ เชšเซ‡เชชเชจเซ€ เชถเชฐเซ‚เช†เชค เชชเชพเชจเชจเซ€ เชจเซ€เชšเซ‡เชจเซ€ เชฌเชพเชœเซเชเชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชธเชฎเชฏ เชœเชคเชพเช‚ เชคเซ‡ เช›เซ‹เชกเชจเชพ เช…เชจเซเชฏ เชญเชพเช— เชชเชฐ เชชเชฃ เชซเซ‡เชฒเชพเชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช›เซ‹เชกเชจเซเช‚ เชธเซเชตเชฐเซ‚เชช เชตเชฟเช•เซƒเชค เชฅเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡ เชฌเซ‡เชกเซ‹เชณ เชฒเชพเช—เซ‡ เช›เซ‡. เชถเช•เซเช•เชฐเชฟเชฏเชพเช‚ เชœเซ‡เชตเชพ เชชเชพเช•เชฎเชพเช‚ เชตเซ‡เชฒเชพเชจเซ€ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เช…เชŸเช•เซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡ เชตเชฟเช•เซƒเชค เชธเซเชตเชฐเซ‚เชช เชงเชพเชฐเชฃ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชตเชฟเช•เซƒเชคเชฟ เชซเซ‚เชฒเชจเชพ เชญเชพเช—เซ‹เชฎเชพเช‚ เชตเชฟเชถเซ‡เชท เชœเซ‹เชตเชพ เชฎเชณเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชฐเซ‹เช—เชจเซ‹ เชญเซ‹เช— เชฌเชจเซ‡เชฒเชพ เชญเชพเช—เซ‹ เช“เชณเช–เชตเชพ เชชเชฃ เชฎเซเชถเซเช•เซ‡เชฒ เชฅเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡. เชซเซ‚เชฒเชจเซ€ เชชเชพเช‚เช–เชกเซ€ เชจเซ€เชฒเช•เชฃเซ‹เชตเชพเชณเซ€ เชฒเซ€เชฒเซ€ เชฅเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡. เช†เชตเชพเช‚ เชซเซ‚เชฒเซ‹เชฎเชพเช‚ เชฌเซ€เชœ เชฌเซ‡เชธเชคเชพเช‚ เชจเชฅเซ€. เชธเชซเซ‡เชฆ เช—เซ‡เชฐเซเชจเชพ เชฐเซ‹เช—เชฅเซ€ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เช…เชŸเช•เซ€ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡. เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เชคเซ‡เชจเชพ เช‰เชคเซเชชเชพเชฆเชจเชฎเชพเช‚ 5 % เชฅเซ€ 50 % เชœเซ‡เชŸเชฒเซ‹ เช˜เชŸเชพเชกเซ‹ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.

เช† เชฐเซ‹เช—เชจเชพ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เชฎเชพเชŸเซ‡เชจเชพเช‚ เชชเช—เชฒเชพเช‚ : (1) เช† เชชเชฐเซ‹เชชเชœเซ€เชตเซ€ เชซเซ‚เช—เชจเซ‹ เชซเซ‡เชฒเชพเชตเซ‹ เช›เซ‹เชกเชจเชพ เชฌเชงเชพ เชญเชพเช—เซ‹ เชชเชฐ เชฅเชคเซ‹ เชนเซ‹เชตเชพเชฅเซ€ เชฐเซ‹เช—เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เช•เชฐเชตเซเช‚ เช†เชฐเซเชฅเชฟเช• เชฐเซ€เชคเซ‡ เชชเซ‹เชทเชพเชคเซเช‚ เชจเชฅเซ€. เชคเซ‡เชฅเซ€ เชฐเซ‹เช—เชจเซ€ เชถเชฐเซ‚เช†เชค เชœเชฃเชพเชคเชพเช‚ เชคเซเชฐเชค เชœ เชฐเซ‹เช—เช—เซเชฐเชธเซเชค เช›เซ‹เชกเซ‹ เช‰เชชเชพเชกเซ€, เชฌเชพเชณเซ€เชจเซ‡ เชคเซ‡เชฎเชจเซ‹ เชจเชพเชถ เช•เชฐเซ€ เชฆเซ‡เชตเซ‹ เช‡เชšเซเช›เชจเซ€เชฏ เช›เซ‡; (2) เชตเชณเซ€ เช† เชฐเซ‹เช—เชจเซ‹ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เชพเชฐ เช•เชฐเชตเชพเชจเซ€ เช•เซเชทเชฎเชคเชพเชตเชพเชณเซ€ เชœเชพเชคเซ‹เชจเซ€ เชœ เชตเชพเชตเชฃเซ€ เช•เชฐเชตเซ€ เช‡เชทเซเชŸ เช›เซ‡.

(2) เชชเชพเชจเชจเชพเช‚ เชŸเชชเช•เชพเช‚เชจเซ‹ เชฐเซ‹เช— : เช† เชฐเซ‹เช— Alterharis brassicae เชจเชพเชฎเชจเซ€ เชซเซ‚เช—เชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เช›เซ‹เชก เชชเชฐ เชซเซ‚เช—เชจเซ‹ เชšเซ‡เชช เชฒเชพเช—เชคเชพเช‚ เชชเชพเชจ เช‰เชชเชฐ เชชเชพเชฃเซ€เชชเซ‹เชšเชพ เชœเช–เชฎเซ‹ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชจเซ€ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เชฅเชคเชพเช‚ เชชเชพเชจ เช‰เชชเชฐ เชชเซ€เชณเซ€ เช•เซเชงเชฟเชพเชพเชฐเซ€เชตเชพเชณเชพเช‚ เชญเซ‚เช–เชฐเชพ เช•เซ‡ เชฒเซ€เชฒเชพ-เช•เชพเชณเชพ เชฐเช‚เช—เชจเชพเช‚ เชŸเชชเช•เชพเช‚ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เช† เชŸเชชเช•เชพเช‚ เชฐเซ‹เช—เชจเซ€ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เชฅเชคเชพเช‚ เช˜เซ‡เชฐเชพ เช…เชจเซ‡ เช†เช›เชพ เชญเซ‚เช–เชฐเชพ เชฐเช‚เช—เชตเชพเชณเชพเช‚ เช…เชจเซ‡เช• เช—เซ‹เชณเชพเช•เชพเชฐ เชตเชฐเซเชคเซเชณเซ‹เชฎเชพเช‚ เชซเซ‡เชฐเชตเชพเชฏ เช›เซ‡. เช†เชตเชพเช‚ เชŸเชชเช•เชพเช‚ เชฎเซ‹เชŸเชพเช‚ เชฅเชˆเชจเซ‡ เชเช•เชฌเซ€เชœเชพเช‚ เชธเชพเชฅเซ‡ เชฎเชณเซ€ เชœเชคเชพเช‚ เชคเซ‡เช“ เชชเชพเชจเชจเซ‹ เชเชพเชณ เช•เซ‡ เชธเซเช•เชพเชฐเซ‹ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เช†เชตเชพเช‚ เช˜เซ‡เชฐเชพเช‚ เชญเซ‚เช–เชฐเชพเช‚ เช•เซ‡ เช•เชพเชณเชพเช‚ เชธเซเช•เชพเชฏเซ‡เชฒเชพเช‚ เชชเชพเชจ เชธเชฎเชฏ เชœเชคเชพเช‚ เช–เชฐเซ€ เชชเชกเซ‡ เช›เซ‡. เชถเชฐเซ‚เช†เชคเชฎเชพเช‚ เชฌเซ€เชœ เช…เชฅเชตเชพ เชœเชฎเซ€เชจเชฎเชพเช‚ เชฐเชนเซ‡เชฒเชพ เช›เซ‹เชกเชจเชพ เชฐเซ‹เช—เชฟเชทเซเช  เช…เชตเชถเซ‡เชทเซ‹เชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡เชฒเชพ เชฌเซ€เชœเชพเชฃเซเช“ เชšเซ‡เชช เชฒเช—เชพเชกเซ‡ เช›เซ‡. เชตเชณเซ€ เชชเซเชฐเชพเชฅเชฎเชฟเช• เชšเซ‡เชชเชตเชพเชณเชพเช‚ เชŸเชชเช•เชพเช‚เชฎเชพเช‚ เชซเซ‚เช—เชจเชพ เชฌเซ€เชœเชพเชฃเซเช“ เชชเซ‡เชฆเชพ เชฅเชคเชพเช‚ เชชเชตเชจ เชฎเชพเชฐเชซเชคเซ‡ เชซเซ‡เชฒเชพเชˆเชจเซ‡ เชคเซ‡ เช›เซ‹เชกเชจเซ‡ เช…เชฅเชตเชพ เช…เชจเซเชฏ เช›เซ‹เชกเชจเซ‡ เชฆเซเชตเชฟเชคเซ€เชฏเช• เชšเซ‡เชช (secondary infection) เชฒเชพเช—เซ เชชเชพเชกเซ‡ เช›เซ‡.

เช† เชฐเซ‹เช—เชจเชพ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เชฎเชพเชŸเซ‡เชจเชพเช‚ เชชเช—เชฒเชพเช‚ : (1) เชฐเซ‹เช—เชฎเซเช•เซเชค เชตเชฟเชธเซเชคเชพเชฐเชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เชฌเซ€เชœ เชฎเซ‡เชณเชตเซ€ เชคเซ‡เชจเชพ เชชเชฐ เชชเชพเชฐเชพเชฏเซเช•เซเชค เชซเซ‚เช—เชจเชพเชถเช•เชจเซ‹ เชชเชŸ เช†เชชเซ€ เชคเซ‡เชจเซ€ เชตเชพเชตเชฃเซ€ เช•เชฐเชพเชฏ เชคเซ‡ เชœเชฐเซ‚เชฐเซ€ เช›เซ‡; (2) เช–เซ‡เชคเชฐเชฎเชพเช‚ เชฐเซ‹เช— เชœเชฃเชพเชฏ เชคเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชฎเซ‡เชจเซเช•เซ‹เชเซ‡เชฌ เช…เชฅเชตเชพ เช•เชพเชฐเซเชฌเชพเชจเซเชกเชพเชเซ€เชฎ เชฆเชตเชพเชจเซ‹ เช›เช‚เชŸเช•เชพเชต เช•เชฐเชตเซ‹ เชนเชฟเชคเชพเชตเชน เช›เซ‡.

3. เชงเชฐเซเชฎเซƒเชคเซเชฏเซ : เช† เชฐเซ‹เช— Pythium aphanidermatum เชจเชพเชฎเชจเซ€ เชซเซ‚เช—เชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เช† เชซเซ‚เช— เชœเชฎเซ€เชจเชœเชจเซเชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡ เชŠเช—เชคเชพ เช›เซ‹เชกเชจเชพ เชฌเซ€เชœเชพเช‚เช•เซเชฐเชฃเชฎเชพเช‚ เช†เช•เซเชฐเชฎเชฃ เช•เชฐเซ€ เชฅเชกเชตเชพเชณเชพ เชญเชพเช—เชฎเชพเช‚ เชฐเซ‹เช— เช‰เชชเชœเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เช›เซ‹เชก เชŠเช—เชคเชพเชจเซ€ เชธเชพเชฅเซ‡ เชฅเชก เชชเชพเชธเซ‡เชฅเซ€ เชชเชพเชฃเซ€เชชเซ‹เชšเซ‹ เชฅเชˆ เชขเชณเซ€ เชชเชกเซ‡ เช›เซ‡. เชจเชฌเชณเซ€ เชจเชฟเชคเชพเชฐเชถเช•เซเชคเชฟเชตเชพเชณเซ€ เช…เชฅเชตเชพ เชคเซ‹ เชชเชพเชฃเซ€ เชญเชฐเชพเชˆ เชฐเชนเซ‡เชคเซเช‚ เชนเซ‹เชฏ เชคเซ‡เชตเซ€ เชœเชฎเซ€เชจเชฎเชพเช‚ เช† เชฐเซ‹เช— เชตเชฟเชถเซ‡เชท เชจเซเช•เชธเชพเชจ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชฐเซ‹เช—เชจเซ‹ เชซเซ‡เชฒเชพเชตเซ‹ เชฐเซ‹เช—เชฟเชทเซเช  เช›เซ‹เชกเชจเซ€ เช†เชธเชชเชพเชธเชจเชพ เช›เซ‹เชก เช‰เชชเชฐ เชตเชฐเซเชคเซเชฒเชพเช•เชพเชฐเซ‡ เชฅเชคเชพเช‚ เชฅเชคเชพเช‚ เชตเชฒเชฏเชธเซเชตเชฐเซ‚เชช เชงเชพเชฐเชฃ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซƒเชคเซเชฏเซ เชชเชพเชฎเซ‡เชฒเชพ เช›เซ‹เชกเชจเซเช‚ เชตเชฒเชฏ เชฆเชฟเชตเชธเซ‡ เชฆเชฟเชตเชธเซ‡ เชเชกเชชเชฅเซ€ เชตเชงเชคเซเช‚ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡. เชœเซ‹ เชฐเซ‹เช—เชจเซ‡ เช…เชŸเช•เชพเชตเชตเชพเชจเชพเช‚ เชชเช—เชฒเชพเช‚ เชฒเซ‡เชตเชพเชฎเชพเช‚ เชจ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹ เช–เซ‡เชคเชฐเชฎเชพเช‚ เชฌเชงเชพ เช›เซ‹เชกเซ‹ เชฎเซƒเชคเซเชฏเซ เชชเชพเชฎเซ‡ เช›เซ‡. เช†เช•เชพเชถ เชตเชพเชฆเชณเช›เชพเชฏเซเช‚ เชนเซ‹เชฏ, เชเชฐเชฎเชฐ เชตเชฐเชธเชพเชฆ เชชเชกเชคเซ‹ เชนเซ‹เชฏ เช…เชจเซ‡ เช–เซ‡เชคเชฐเชฎเชพเช‚ เชชเชพเชฃเซ€ เชญเชฐเชพเชˆ เชฐเชนเซ‡ เชคเซ‹ เช† เชฐเซ‹เช—เชจเซ€ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพ เชตเชงเซ‡ เช›เซ‡.

เช† เชฐเซ‹เช—เชจเชพ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เชฎเชพเชŸเซ‡เชจเชพเช‚ เชชเช—เชฒเชพเช‚ : (1) เชเช• เชœ เช–เซ‡เชคเชฐเชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ‹ เชชเชพเช• เชฆเชฐ เชตเชฐเซเชทเซ‡ เชจ เชฒเซ‡เชตเชพเชฏ เช เชœเชฐเซ‚เชฐเซ€ เช›เซ‡. (2) เชธเชพเชฐเชพ เชจเชฟเชคเชพเชฐเชตเชพเชณเชพ, เชตเชฐเชธเชพเชฆเชจเซเช‚ เชชเชพเชฃเซ€ เชญเชฐเชพเชˆ เชจ เชฐเชนเซ‡ เชคเซ‡เชตเชพ เช–เซ‡เชคเชฐเชฎเชพเช‚, เชชเชพเชณเชพ เชฌเชจเชพเชตเซ€เชจเซ‡ เช† เชชเชพเช• เชฒเซ‡เชตเชพเชฏ เช เช‡เชšเซเช›เชจเซ€เชฏ เช›เซ‡; (3) เช† เชฐเซ‹เช—เชจเชพเช‚ เชฒเช•เซเชทเชฃเซ‹ เชœเชฃเชพเชฏ เช•เซ‡ เชคเซเชฐเชค เชœ 3 % เชฌเซ‹เชฐเซเชกเซ‹ เชฎเชฟเชถเซเชฐเชฃ เช…เชฅเชตเชพ เชฐเซ€เชกเซ‹เชฎเชฟเชฒ เชซเซ‚เช—เชจเชพเชถเช•เชจเซเช‚ เชชเซเชฐเชตเชพเชนเซ€ เชฆเซเชฐเชพเชตเชฃ เชšเชพเชธเชฎเชพเช‚ เชฐเซ‡เชกเชตเซเช‚ เชนเชฟเชคเชพเชตเชน เช›เซ‡.

4. เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ‹ เชคเชณเช›เชพเชฐเซ‹ (เช…เชฅเชตเชพ เชชเชฟเช‚เช›เช›เชพเชฐเซ‹) : เช† เชคเชณเช›เชพเชฐเซ‹ Peronospora parasitica เชจเชพเชฎเชจเซ€ เชซเซ‚เช—เชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.

เช† เชฐเซ‹เช—เชฎเชพเช‚ เช›เซ‹เชกเชจเชพ เช•เซเชฎเชณเชพ เชชเชพเชจเชจเซ€ เชจเซ€เชšเซ‡เชจเซ€ เชธเชชเชพเชŸเซ€ เชชเชฐ เชœเช–เชฎเซ‹ เช•เชฐเซ€เชจเซ‡ เชซเซ‚เช— เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เชชเชพเชฎเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชœเช–เชฎเซ‹เชจเซ€ เช‰เชชเชฐเชจเซ€ เชธเชชเชพเชŸเซ€ เชชเชฐ เชเชพเช‚เช–เชพเช‚ เชชเซ€เชณเชพเช‚ เชงเชพเชฌเชพเช‚ เชจเชฟเชฐเซเชฎเชพเชฃ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡; เชœเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชจเซ€เชšเซ‡เชจเชพ เช†เช•เซเชฐเชฎเชฟเชค เชญเชพเช—เชฎเชพเช‚ เชซเซ‚เช— เชธเชซเซ‡เชฆ เชฌเชจเซ€ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เชชเชพเชฎเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชซเซ‚เช—เชจเซ€ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เชชเชพเชจเชจเซ€ เชจเซ€เชšเซ‡เชจเซ€ เชธเชชเชพเชŸเซ€เช เชเชกเชชเชฅเซ€ เชซเซ‡เชฒเชพเชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช† เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เชชเชพเชจเชจเซ€ เชจเซ€เชšเซ‡เชจเซ€ เชธเชชเชพเชŸเซ€เชจเซ‡ เช†เชตเชฐเซ€ เชฒเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชจเชพ เช•เชพเชฐเชฃเซ‡ เชชเชพเชจ เชญเซ‚เช–เชฐเชพเช‚ เชชเซ€เชณเชพเช‚ เชฅเชˆเชจเซ‡ เช•เชฐเชฎเชพเชคเชพเช‚ เชธเซเช•เชพเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡. เช›เซ‹เชก เชชเชฐ เชจเชตเซ€ เช•เซ‚เช‚เชชเชณเซ‹ เชจเซ€เช•เชณเชคเชพเช‚ เชคเซ‡เชฎเชจเชพ เช‰เชชเชฐ เชชเชฃ เช† เชฐเซ‹เช— เช†เช•เซเชฐเชฎเชฃ เช•เชฐเซ€ เชชเชพเชฃเซ€เชชเซ‹เชšเชพ เชœเช–เชฎเซ‹ เชชเซ‡เชฆเชพ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเซเชฏเชพเช‚ เชธเชซเซ‡เชฆ เชซเซ‚เช—เชจเซ€ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เชฅเชฏเซ‡เชฒเซ€ เชฆเซ‡เช–เชพเชฏ เช›เซ‡. เชเชฅเซ€ เช† เช•เซ‚เช‚เชชเชณเซ‹ เชชเชฃ เช•เชฐเชฎเชพเชˆเชจเซ‡ เชธเซเช•เชพเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡, เช…เชจเซ‡ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เชฐเซ‹เช—เชฟเชทเซเช  เช›เซ‹เชก เชฎเซƒเชคเซเชฏเซ เชชเชพเชฎเซ‡ เช›เซ‡.

เช† เชฐเซ‹เช—เชจเชพ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชฌเซ‹เชฐเซเชกเซ‹เชฎเชฟเชถเซเชฐเชฃ เช…เชฅเชตเชพ เช•เชพเชฐเซเชฌเซ‡เชจเซเชกเชพเชเชฟเชฎ เชฆเชตเชพเชจเซ‹ เช›เช‚เชŸเช•เชพเชต เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซ‡เชŸเชพเชฒเซ‡เช•เซเชธเซ€เชฒ (4 เช—เซเชฐเชพ./ เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ.)ย  เช†เชชเชตเชพเชฅเซ€ เชฐเซ‹เช—เชจเซเช‚ เชธเชพเชฐเซเช‚ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชชเชพเชจเชจเชพ เช›เช‚เชŸเช•เชพเชต เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชฌเซ€เชœเชจเซ€ เชšเชฟเช•เชฟเชคเซเชธเชพ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เช…เชธเชฐเช•เชพเชฐเช• เช›เซ‡.

5. เชฎเซ‚เชณ เช…เชจเซ‡ เชกเชพเชณเซ€เชจเซ‹ เช•เซ‹เชนเชตเชพเชฐเซ‹ : เช† เชฐเซ‹เช— Macrophomina phaseolii เชจเชพเชฎเชจเซ€ เชซเซ‚เช—เชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เช›เซ‹เชก เชชเชฐ เชซเซ‚เช—เชจเซ‹ เชšเซ‡เชช เชฒเชพเช—เชคเชพเช‚ เชธเซŒเชชเซเชฐเชฅเชฎ เชชเชพเชจ เชชเซ€เชณเชพเช‚ เชชเชกเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซเชฏเชพเชฐเชฌเชพเชฆ เช† เชชเซ€เชณเชพเช‚ เชชเชกเซ‡เชฒเชพเช‚ เชชเชพเชจ เช•เชฐเชฎเชพเชˆเชจเซ‡ เชฒเชฌเชกเซ€ เชชเชกเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชธเซเช•เชพเชˆเชจเซ‡ เช–เชฐเซ€ เชชเชกเซ‡ เช›เซ‡, เช†เชตเชพ เชธเซเช•เชพเชฏเซ‡เชฒเชพ เช›เซ‹เชกเชจเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณ เช…เชจเซ‡ เชกเชพเชณเซ€เชจเซ‡ เชซเชพเชกเซ€เชจเซ‡ เชœเซ‹เชตเชพเชฅเซ€ เชคเซ‡เชจเซ€ เช›เชพเชฒเชจเซ€ เชจเซ€เชšเซ‡ เช•เชพเชณเชพ เชœเชฒเชพเชถเซเชฎเซ‹ เชœเซ‹เชตเชพ เชฎเชณเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชญเชพเช—เชจเซ€ เชชเซ‡เชถเซ€เช“ เชฒเชฌเชกเซ€ เชชเชกเชตเชพเชฅเซ€ เช›เซ‹เชก เชคเซเชฏเชพเช‚เชฅเซ€ เชธเชนเซ‡เชฒเชพเชˆเชฅเซ€ เชคเซ‚เชŸเซ€ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡.

เช† เชซเซ‚เช— เชฏเชœเชฎเชพเชจ เชชเชพเช•เชจเชพ เชฎเซƒเชค เช…เชตเชถเซ‡เชทเซ‹เชฎเชพเช‚ เชชเซ‹เชคเชพเชจเซเช‚ เชœเซ€เชตเชจเชšเช•เซเชฐ เชšเชพเชฒเซ เชฐเชพเช–เซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฐเซ‹เช—เชจเชพ เชฌเซ€เชœเชพเชฃเซเช“ เชคเซˆเชฏเชพเชฐ เช•เชฐเซ€ เชคเซเชฏเชพเช‚ เชธเซเชทเซเชชเซเชค เช…เชตเชธเซเชฅเชพเชฎเชพเช‚ เชฐเชนเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชฐเซ‹เช—เชจเซ€ เชซเซ‚เช— เชœเชฎเซ€เชจเชœเชจเซเชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡เชจเซ‹ เชšเซ‡เชช เชตเชฟเชตเชฟเชง เชฏเชœเชฎเชพเชจ เชชเชพเช•เซ‹ เชชเชฐ เชชเซเชฐเชธเชฐเชคเซ‹ เชนเซ‹เชตเชพเชฅเซ€ เชคเซ‡เชจเซเช‚ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เช•เชฐเชตเซเช‚ เชฎเซเชถเซเช•เซ‡เชฒ เช›เซ‡; เชœเซ‹เช•เซ‡ เชœเชฎเซ€เชจเชฎเชพเช‚ เชคเชพเช‚เชฌเชพเชฏเซเช•เซเชค เชซเซ‚เช—เชจเชพเชถเช• เชฆเชตเชพ เชฐเซ‡เชกเชตเชพเชฅเซ€ เชฐเซ‹เช—เชจเซ€ เชฎเชพเชคเซเชฐเชพ เช˜เชŸเชพเชกเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡.

6. เช•เช‚เชฆเชจเซ‹ เชชเซ‹เชšเซ‹ เชธเชกเซ‹ : เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพ เช•เช‚เชฆเชจเชพ เชชเซ‹เชšเชพ เชธเชกเชพเชจเซ‹ เชฐเซ‹เช— Erwinia caratovora เชจเชพเชฎเชจเชพ เชฌเซ…เช•เซเชŸเซ‡เชฐเชฟเชฏเชพเชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡เช“ เชœเชฎเซ€เชจเชฎเชพเช‚, เชšเซ‡เชชเซ€ เช•เช‚เชฆเชจเชพ เช…เชตเชถเซ‡เชทเซ‹เชฎเชพเช‚ เชตเชพเชธ เช•เชฐเชคเชพ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เช† เชฐเซ‹เช— เช–เซ‡เชคเชฐ เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชถเชพเช•เชญเชพเชœเซ€เชจเซ€ เชตเช–เชพเชฐเชฎเชพเช‚ เชตเชงเซ เชจเซเช•เชธเชพเชจ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เช›เซ‹เชกเชจเชพเช‚ เชชเชพเชจ เช…เชจเซ‡ เช–เชพเชธ เช•เชฐเซ€เชจเซ‡ เช•เช‚เชฆ เชคเชฅเชพ เชฅเชกเชฎเชพเช‚ เชคเซ‡ เชตเชฟเชถเซ‡เชท เชจเซเช•เชธเชพเชจ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡.

เช† เชธเซ‚เช•เซเชทเซเชฎเชœเซ€เชตเชจเชพ เชšเซ‡เชชเชฅเซ€ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพ เชšเซ‡เชชเช—เซเชฐเชธเซเชค เช•เช‚เชฆเชจเซ‹ เชตเชฟเชธเซเชคเชพเชฐ เชชเซ‹เชšเซ‹เชชเชพเชฃเซ€เชชเซ‹เชšเซ‹ เช…เชจเซ‡ เช…เชจเชฟเชฏเชฎเชฟเชค เชœเช–เชฎเซ‹เชตเชพเชณเซ‹ เชฌเชจเซ€ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡. เชถเชฐเซ‚เช†เชคเชฎเชพเช‚ เช† เชœเช–เชฎเซ‹ เช‰เชชเชฐเชจเซ€ เชธเชชเชพเชŸเซ€ เชชเซ‚เชฐเชคเชพ เชฎเชฐเซเชฏเชพเชฆเชฟเชค เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡; เชชเชฐเช‚เชคเซ เชคเซ‡ เชเชกเชชเชฅเซ€ เช…เช‚เชฆเชฐเชจเซ€ เชฎเซƒเชฆเซ เชชเซ‡เชถเซ€เช“ เชธเซเชงเซ€ เชซเซ‡เชฒเชพเชฏ เช›เซ‡. เชฐเซ‹เช—เชจเซ€ เชถเชฐเซ‚เช†เชคเชจเซ€ เช…เชตเชธเซเชฅเชพเชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพเช‚ เชชเชพเชจ เชฒเซ€เชฒเชพเช‚ เชคเช‚เชฆเซเชฐเชธเซเชค เชœเชฃเชพเชฏ เช›เซ‡; เชชเชฐเช‚เชคเซ เชธเชกเซ‹ เช†เช–เชพ เช•เช‚เชฆเชฎเชพเช‚ เชซเซ‡เชฒเชพเชคเชพเช‚ เช›เซ‹เชก เชธเซเช•เชพเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡. เช† เชšเซ‡เชชเซ€ เช•เช‚เชฆ เชฎเชพเชฐเชซเชคเซ‡ เชคเซ‡เชจเชพ เชฌเซ…เช•เซเชŸเซ‡เชฐเชฟเชฏเชพ เช…เชจเซเชฏ เชถเชพเช•เชญเชพเชœเซ€เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชธเชฐเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช†เชธเชชเชพเชธเชจเชพ เชฌเซ€เชœเชพ เช•เช‚เชฆเชจเซ‡ เชชเชฃ เชšเซ‡เชช เชฒเช—เชพเชกเซ‡ เช›เซ‡. เช†เชฎ, เช˜เชฐเชฎเชพเช‚ เช•เซ‡ เชตเช–เชพเชฐเชฎเชพเช‚ เชฐเชพเช–เซ‡เชฒเชพ เช•เช‚เชฆเชจเซ‡ เช† เชฐเซ‹เช— เชธเชตเชฟเชถเซ‡เชท เชจเซเช•เชธเชพเชจ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡.

เช† เชฐเซ‹เช—เชจเชพ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เชฎเชพเชŸเซ‡เชจเชพเช‚ เชชเช—เชฒเชพเช‚ : (1) เชฐเซ‹เช—เชฟเชทเซเช  เช•เช‚เชฆ เชญเซ‡เช—เชพ เช•เชฐเซ€ เชฌเชพเชณเซ€ เชจเชพเช–เซ€เชจเซ‡ เชคเซ‡เชฎเชจเซ‹ เชจเชพเชถ เช•เชฐเชตเซ‹ เชนเชฟเชคเชพเชตเชน เช›เซ‡; (2) เชตเชณเซ€ เช† เชฐเซ‹เช—เชจเชพ เชœเซ€เชตเชพเชฃเซเช“ เชœเช–เชฎเซ‹ เชฎเชพเชฐเชซเชคเซ‡ เช…เชจเซเชฏ เช•เช‚เชฆเซ‹เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชตเซ‡เชถเชคเชพ เชนเซ‹เชตเชพเชฅเซ€ เช–เซ‡เชก เช•เชฐเชคเซ€ เชตเซ‡เชณเชพเช เช•เช‚เชฆเชจเซ‡ เชœเช–เชฎเซ‹ เชจ เชฅเชพเชฏ เชคเซ‡เชจเซ€ เช•เชพเชณเชœเซ€ เชฒเซ‡เชตเซ€ เชœเชฐเซ‚เชฐเซ€ เช›เซ‡; (3) เชตเชณเซ€ เชฎเซ‚เชณเชพ เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡เชจเซ‡ เชฎเชพเชฐเซเช•เซ‡เชŸเชฎเชพเช‚ เชฒเชพเชตเชคเชพเช‚ เชคเซ‡เชฎเชจเซ‡ เช เชฐเซ‹เช— เชจ เชฒเชพเช—เซ เชชเชกเซ‡ เชคเซ‡ เชœเซ‹เชตเซเช‚ เชœเชฐเซ‚เชฐเซ€ เช›เซ‡; (4) เชตเชณเซ€ เชถเซ€เชคเช˜เชฐเชฎเชพเช‚ เช•เช‚เชฆเชจเซ‹ เชธเช‚เช—เซเชฐเชน เช•เชฐเชตเชพเชฅเซ€ เชคเซเชฏเชพเช‚ เช† เชฐเซ‹เช—เชจเซ‡ เชซเซ‡เชฒเชพเชคเซ‹ เช…เชŸเช•เชพเชตเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡.

เชชเชพเชจเชจเซ‹ เช•เชฐเชฎเชพเชตเซ‹/ เชเชพเชณ (leaf blight) Rhizoctonia solani เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชจเซเช‚ เช‰เชจเซเชฎเซ‚เชฒเชจ (eradication) เชฌเซ…เชตเชฟเชธเซเชŸเชฟเชจ เช…เชจเซ‡ เชกเชพเช‡เชฅเซ‡เชจ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เช•เชฐเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡. เชนเซ…เชชเซเชŸเชพเชธเชฒเซเชซเซ‡เชฎเชพเช‡เชก เชฎเซ‚เชณเชพ เชชเชฐ เช†เช•เซเชฐเชฎเชฃ เช•เชฐเชคเซ€ เชซเซ‚เช—, Aspergillus niger เช…เชจเซ‡ A. flavusเชจเซ€ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟเชจเซ‡ (10-20 เชชเซ€.เชชเซ€.เชเชฎ. เชธเชพเช‚เชฆเซเชฐเชคเชพเช) เช…เชตเชฐเซ‹เชงเซ‡ เช›เซ‡.

ย เช‰เชคเซเชคเชฐ เชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถเชฎเชพเช‚ เช•เซ‹เชฌเซ€เชœเชจเชพ เช•เชพเชณเชพเช‚ เชตเชฒเชฏเซ€ เชŸเชชเช•เชพเช‚(cabbage black ring spots)เชจเชพ เชฐเซ‹เช—เชจเซเช‚ เชตเชพเช‡เชฐเชธ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ‡ เชฐเซ‹เช— เชฒเชพเช—เซ เชชเชพเชกเซ‡ เช›เซ‡.

เชœเซ€เชตเชพเชค : เชฐเชพเชˆเชจเซ‡ เชฒเชพเช—เซ เชชเชกเชคเซ€ เช•เชฐเชตเชค-เชฎเชพเช–เซ€ (Athalia proxima Klug.) เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เช•เซเชฏเชพเชฐเซ€เช“เชจเซ‡ เช•เซ‡เชŸเชฒเซ€เช• เชตเชพเชฐ เช–เซ‚เชฌ เชœ เชจเซเช•เชธเชพเชจ เชชเชนเซ‹เช‚เชšเชพเชกเซ‡ เช›เซ‡. เชฒเซ‡เชก เช†เชฐเซเชธเซ‡เชจเซ‡เชŸ เช•เซ‡ BHCเชจเชพ เช›เช‚เชŸเช•เชพเชตเชจเซ€ เช† เช•เซ€เชŸเช•-เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชญเชฒเชพเชฎเชฃ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชฐเชพเชˆเชฎเชงเซเชฏเซ‚เช•เชพ (Siphoceryne indobrassicae Das.) เช•เซ‡เชŸเชฒเซ€เช• เชตเชพเชฐ เชฎเซ‚เชณเชพ เชชเชฐ เช†เช•เซเชฐเชฎเชฃ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชจเชพ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชจเชฟเช•เซ‹เชŸเซ€เชจ เชธเชฒเซเชซเซ‡เชŸ เช•เซ‡ เชนเซ‡เช•เซเชเชพเชฎเชฐ BHC เช…เชฅเชตเชพ เช—เซ…เชฎเซ…เช•เซเชธเซ€เชจเชจเซ‹ เช›เช‚เชŸเช•เชพเชต เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชตเชŸเชพเชฃเชพเชจเชพ เชชเชพเชจเชจเซเช‚ เชธเซเชฐเช‚เช—เช• (miner) เช•เซ€เชŸเช•, Phytomyza atricornis เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพ เช›เซ‹เชกเชจเซ‡ เช–เชพเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡ เช•เซ‹เชฌเซ€เชœเชจเชพ เชฎเซ‚เชณเชจเซ€ เชฎเชพเช–เซ€ (Delia radicum)เชจเซ€ เช‡เชฏเชณเซ‹ เชฎเซ‚เชณเชพ เช‰เชชเชฐ เชชเชฃ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชจเซ‹ เชจเชพเชถ เช•เชฐเชตเชพ เชฎเชพเชŸเซ‡ เช•เชพเชฐเซเชฌเซ‰เชธเชฒเซเชซเชพเชจ เช…เชจเซ‡ เช•เซเชฒเซ‹เชฐเซเชซเซ‡เชจเซเชตเซ€เชจเซเชซเซ‹เชธ เช–เชพเชคเชฐ เชธเชพเชฅเซ‡ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชตเชพเชตเซ‡เชคเชฐ เชฌเชพเชฆ 30เชฅเซ€ 50 เชฆเชฟเชตเชธเชฎเชพเช‚ เชฒเชฃเชฃเซ€ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. 0.1 % เชฎเซ…เชฒเชฟเช• เชนเชพเช‡เชกเซเชฐเซ‡เชเชพเช‡เชกเชจเซ‹ 6 เช…เช เชตเชพเชกเชฟเชฏเชพเช‚เชจเชพ เช›เซ‹เชก เช‰เชชเชฐ เช›เช‚เชŸเช•เชพเชต เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชชเซเชทเซเชชเชจเชฟเชฐเซเชฎเชพเชฃ เช…เชตเชฐเซ‹เชงเชพเชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฎเซ‚เชณ เชฒเชฃเชฃเซ€ เชชเช›เซ€ เชชเชฃ เชฒเชพเช‚เชฌเชพ เชธเชฎเชฏ เชธเซเชงเซ€ เชซเซ‚เชฒเซ‡เชฒเชพเช‚ เช…เชจเซ‡ เช–เชพเชฆเซเชฏ เชฐเชนเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เชฎเซ€เช เชพเช‚ เช…เชจเซ‡ เช“เช›เชพเช‚ เชคเซ€เช–เชพเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซเช‚ เช‰เชคเซเชชเชพเชฆเชจ เชฏเซเชฐเซ‹เชชเชฟเชฏเชจ เชชเซเชฐเชตเซ‡เชถเชฟเชค เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชฒเช—เชญเช— 7,500 เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ., เชธเซเชฅเชพเชจเชฟเช• เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ 15,000 20,000 เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ. เช…เชจเซ‡ เชœเซ‹เชจเชชเซเชฐ (เช‰เชคเซเชคเชฐเชชเซเชฐเชฆเซ‡เชถ) เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ 45,000 เช•เชฟเช—เซเชฐเชพ. เชชเซเชฐเชคเชฟ เชนเซ‡เช•เซเชŸเชฐ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.

เชฐเชพเชธเชพเชฏเชฃเชฟเช• เชฌเช‚เชงเชพเชฐเชฃ เช…เชจเซ‡ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— : เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซเช‚ เชฐเชพเชธเชพเชฏเชฃเชฟเช• เชฌเช‚เชงเชพเชฐเชฃ เชธเชพเชฐเชฃเซ€ 1เชฎเชพเช‚ เชฆเชฐเซเชถเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซเชฏเซเช‚ เช›เซ‡. เชคเซ‡ เชเชธเซเช•เซ‰เชฐเซเชฌเชฟเช• เชเชธเชฟเชก(เชชเซเชฐเชœเซ€เชตเช• โ€˜เชธเซ€โ€™)เชจเซ‹ เชธเชพเชฐเซ‹ เชธเซเชฐเซ‹เชค เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชตเชฟเชตเชฟเชง เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเชพ เช–เชจเชฟเชœ-เช•เซเชทเชพเชฐเซ‹ เชชเซ‚เชฐเชพ เชชเชพเชกเซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชฐเชนเซ‡เชฒเชพ เชฒเช˜เซเชชเซ‹เชทเช•เซ‹เชฎเชพเช‚ เชเชฒเซเชฏเซเชฎเชฟเชจเชฟเชฏเชฎ, เชฌเซ‡เชฐเชฟเชฏเชฎ, เชฒเชฟเชฅเชฟเชฏเชฎ, เชฎเช—เซ‡เชจเซ€เช, เชธเชฟเชฒเชฟเช•เซ‹เชจ, เชŸเชฟเชŸเซ‡เชจเชฟเชฏเชฎ, เชซเซเชฒเซ‹เชฐเชฟเชจ เช…เชจเซ‡ เช†เชฏเซ‹เชกเซ€เชจเชจเซ‹ เชธเชฎเชพเชตเซ‡เชถ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เช—เซเชฒเชพเชฌเซ€ เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชธเชซเซ‡เชฆ เชฎเซ‚เชณเชพ เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เชเชธเซเช•เซ‰เชฐเซเชฌเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชฎเซเช–เซเชฏ เชถเชฐเซเช•เชฐเชพ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช—เซเชฒเซเช•เซ‹เช เชœเซ‹เชตเชพ เชฎเชณเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช…เชฒเซเชช เชœเชฅเซเชฅเชพเชฎเชพเช‚ เชซเซเชฐเซเช•เซเชŸเซ‹เช เช…เชจเซ‡ เชธเซ‚เช•เซเชฐเซ‹เช เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชชเซ‡เช•เซเชŸเชฟเชจ (0.3 % เช•เซ…เชฒเซเชถเชฟเชฏเชฎ เชชเซ…เช•เซเชŸเซ‡เชŸเชจเชพ เชธเซเชตเชฐเซ‚เชชเชฎเชพเช‚) เช…เชจเซ‡ เชชเซ‡เชจเซเชŸเซ‹เชธเซ…เชจ เชชเชฃ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชฎเชพเช‚ เชธเซเชŸเชพเชฐเซเชš เชนเซ‹เชคเซ‹ เชจเชฅเซ€.

เชธเชพเชฐเชฃเซ€ 1 : เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซเช‚ เชฐเชพเชธเชพเชฏเชฃเชฟเช• เชฌเช‚เชงเชพเชฐเชฃ

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพเช‚

เชธเชซเซ‡เชฆ เชฎเซ‚เชณ

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพเช‚

เช—เซเชฒเชพเชฌเซ€ เชฎเซ‚เชณ

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ‹

เช‰เชชเชฐเชจเซ‹ เชญเชพเช—

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพเช‚

เชซเชณ

เช–เชพเชฆเซเชฏ เชฆเซเชฐเชตเซเชฏ % 99.0 98.0 โ€“ 88.0
เชชเชพเชฃเซ€ % 94.4 90.8 90.3 90.5
เชชเซเชฐเซ‹เชŸเซ€เชจ % 0.7 0.6 2.7 2.3
เชฒเชฟเชชเชฟเชก % 0.1 0.3 0.6 0.3
เชฐเซ‡เชธเชพ % 0.8 0.6 0.9 1.4
เช…เชจเซเชฏ เช•เชพเชฐเซเชฌเซ‹เชฆเชฟเชค % 3.4 6.8 3.4 4.7
เช–เชจเชฟเชœ % 0.6 0.9 2.1 0.8
เช•เซ…เชฒเซเชถเชฟเชฏเชฎ, เชฎเชฟเช—เซเชฐเชพ/100 เช—เซเชฐเชพ. 50.0 50.0 310 80
เชซเซ‰เชธเซเชซเชฐเชธ, เชฎเชฟเช—เซเชฐเชพ/100 เช—เซเชฐเชพ. 22.0

(เชซเชพเช‡เชŸเชฟเชจ, 0)

20.0

(เชซเชพเช‡เชŸเชฟเชจ, 13)

60 100
เชฒเซ‹เชน, เชฎเชฟเช—เซเชฐเชพ/100 เช—เซเชฐเชพ. 0.4 0.5 16.1 2.8
เชชเซเชฐเชœเซ€เชตเช• โ€˜เชโ€™ เช†เช‡.เชฏเซ./100 เช—เซเชฐเชพ. 5.0 5.0 18,660 50
เชฅเชพเชฏเซ‡เชฎเชฟเชจ, เชฎเชฟเช—เซเชฐเชพ./100 เช—เซเชฐเชพ. 0.06 0.06 0.03 0.07
เชฐเชพเช‡เชฌเซ‰เชซเซเชฒเซ‡เชตเชฟเชจ, เชฎเชฟเช—เซเชฐเชพ./100 เช—เซเชฐเชพ. 0.02 0.02 0.16 0.05
เชจเชฟเช•เซ‹เชŸเชฟเชจเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เชฎเชฟเช—เซเชฐเชพ./100 เช—เซเชฐเชพ. 0.5 0.4 0.3 0.2
เชเชธเซเช•เซ‰เชฐเซเชฌเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เชฎเชฟเช—เซเชฐเชพ./100 เช—เซเชฐเชพ. 15.0 17.0 103 69

เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชฎเชณเซ€ เช†เชตเซ‡เชฒ เช•เชพเชฐเซเชฌเชจเชฟเช• เชเชธเชฟเชกเซ‹เชฎเชพเช‚ P-เช•เชพเช‰เชฎเซ‡เชฐเชฟเช•, เช•เซ…เชซเชฟเช•, เชซเซ‡เชฐเซเชฒเชฟเช•, เชซเชฟเชจเชฟเชฒ เชชเชพเชฏเชฐเซเชตเชฟเช•, เชœเซ‡เชจเซเชŸเชฟเชธเซเชŸเชฟเช• เช…เชจเซ‡ p-เชนเชพเช‡เชกเซเชฐเซ‰เช•เซเชธเชฟเชฌเซ‡เช‚เชเซ‹เช‡เช• เชเชธเชฟเชก เช›เซ‡. เช•เซเชฒ เชเชธเชฟเชก-เชฆเซเชฐเชตเซเชฏ เชธเชซเซ‡เชฆ เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เช—เซเชฒเชพเชฌเซ€ เชฎเซ‚เชณเชพ เช•เชฐเชคเชพเช‚ เช“เช›เซเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชฎเชณเซ€ เช†เชตเชคเซ€ เชคเซ€เช–เซ€ เชธเซเชตเชพเชธ เชฌเชพเชทเซเชชเชถเซ€เชฒ เชคเซ‡เชฒเชจเซ‡ เช•เชพเชฐเชฃเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชคเซ‡เชฒเชจเซเช‚ เชฎเซเช–เซเชฏ เช˜เชŸเช• เชฌเซเชฏเซเชŸเชพเช‡เชฒ เช•เซเชฐเซ‹เชŸเซ‹เชจเชฟเชฒ เช†เช‡เชธเซ‹เชฅเชพเชฏเซ‰เชธเชพเชฏเชจเซ‡เชŸ เชธเชฒเซเชซเชพเช‡เชก เช›เซ‡. เช†เชงเซเชจเชฟเช• เชธเช‚เชถเซ‹เชงเชจเซ‹ เชฎเซเชœเชฌ, เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชŸเซเชฐเชพเชจเซเชธ-4-เชฎเชฟเชฅเชพเช‡เชฒ-เชฅเชพเชฏเซ‹เชฌเซเชฏเซเชŸเซ‡เชจเชฟเชฒ เช†เช‡เชธเซ‹เชฅเชพเชฏเซ‰เชธเชพเชฏเชจเซ‡เชŸ เชคเซ€เช–เซ‹ เช˜เชŸเช• เช›เซ‡. เชฐเช‚เช—เซ€เชจ เชฎเซ‚เชณเชพเช“เชฎเชพเช‚ เชเชจเซเชฅเซ‹เชธเชพเชฏเชจเชฟเชจ เชจเชพเชฎเชจเชพเช‚ เชฐเช‚เชœเช• เชฆเซเชฐเชตเซเชฏเซ‹ เช†เชตเซ‡เชฒเชพเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชฎเชจเซเช‚ เช•เซเชฆเชฐเชคเซ€ เชฐเซ€เชคเซ‡ เชซเซ‡เชฐเซเชฒเชฟเช• เช•เซ‡ pเช•เชพเช‰เชฎเซ‡เชฐเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เชธเชพเชฅเซ‡ เชเชธเชฟเชฒเซ€เช•เชฐเชฃ (acylation) เชฅเชฏเซ‡เชฒเซเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฒเชพเชฒ เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชธเชพเชฏเชจเชฟเชกเชฟเชจ5, เช—เซเชฒเซเช•เซ‹เชธเชพเช‡เชก3, เชธเซ‹เชซเซ‹เชฐเซ‹เชธเชพเช‡เชก, เชธเชฟเช‚เชฆเซ‚เชฐเซ€ เชฒเชพเชฒ เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชชเซ‡เชฒเชพเชฐเซเช—เซ‹เชจเชฟเชกเชฟเชจ เชกเชพเช‡เช—เซเชฒเชพเชฏเช•เซ‹เชธเชพเช‡เชก เช…เชจเซ‡ เชœเชพเช‚เชฌเชฒเซ€ เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชธเชพเชฏเชจเชฟเชกเชฟเชจ เชกเชพเช‡เช—เซเชฒเชพเชฏเช•เซ‹เชธเชพเช‡เชก เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฒเชพเชฒ เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เช•เซ…เชŸเซ‡เชšเซ‹เชฒ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเช“เชฎเชพเช‚ เชซเซเชฒเซ‡เชตเซ‡เชจเซ‹เชฒ เช…เชคเซเชฏเช‚เชค เช…เชฒเซเชช เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชซเซ‰เชธเซเชซเซ‡เชŸเซ‡เช, เช•เซ…เชŸเชพเชฒเซ‡เช, เชธเซ‚เช•เซเชฐเซ‡เช, เชเชฎเชพเช‡เชฒเซ‡เช, เช†เชฒเซเช•เซ‹เชนเซ‰เชฒ เชกเชฟเชนเชพเช‡เชกเซเชฐเซ‰เชœเชฟเชจเซ‡เช เช…เชจเซ‡ เชชเชพเชฏเชฐเซเชตเชฟเช• เช•เชพเชฌเซ‰เชฐเซเช•เซเชธเชฟเชฒเซ‡เช เชจเชพเชฎเชจเชพ เช‰เชคเซเชธเซ‡เชšเช•เซ‹ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡ เช‰เชทเซเชฎเชพเชธเซเชฅเชพเชฏเซ€ (thermostable), เชเชจเซเชŸเชฟเชฅเชพเชฏเซ‡เชฎเชฟเชจเช•เชพเชฐเช• เช…เชจเซ‡ เชฎเชฟเชฅเซ€เชจ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชฎเชพเช‚ เชธเซเชŸเซ‡เชฐเซ‰เช‡เชก เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเชพ เชธเซ…เชชเซ‹เชœเซ‡เชจเชฟเชจ เชชเชฃ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡.

เชชเชฐเซเชฃเซ‹ เช•เซ…เชฒเซเชถเชฟเชฏเชฎ, เชฒเซ‹เชน เช…เชจเซ‡ เชเชธเซเช•เซ‰เชฐเซเชฌเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เชชเซเชทเซเช•เชณ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชœเซ€เชตเช• โ€˜เชโ€™เชจเชพ เชธเซŒเชฅเซ€ เชธเชพเชฐเชพ เชธเซเชฐเซ‹เชค เชชเซˆเช•เซ€เชจเซ‹ เชเช• เช—เชฃเชพเชฏ เช›เซ‡. เช‘เช•เซเชเซ‡เชฒเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เชชเชฃ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ (เช•เซเชฒ เช‘เช•เซเชเซ‡เชฒเซ‡เชŸ 0.68 %; เชฆเซเชฐเชพเชตเซเชฏ เช‘เช•เซเชเซ‡เชฒเซ‡เชŸ 0.39 %) เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชชเชฐเซเชฃเซ‹เชฎเชพเช‚ เชธเซเชŸเซเชฐเซ‰เชจเซเชถเชฟเชฏเชฎ 82.9 เชฎเชฟเช—เซเชฐเชพ./100 เช—เซเชฐเชพ. เช…เชจเซ‡ เช†เชฏเซ‹เชกเซ€เชจ 19.8 เชฎเชพเช‡เช•เซเชฐเซ‹เช—เซเชฐเชพเชฎ/100 เช—เซเชฐเชพ. เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡.

เชตเซเชฏเชพเชชเชพเชฐเชฟเช• เชงเซ‹เชฐเชฃเซ‡ เชชเซเชฐเซ‹เชŸเซ€เชจเชจเชพ เชจเชฟเชทเซเช•เชฐเซเชทเชฃ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชฎเซ‚เชณเชพ เช‰เชคเซเชคเชฎ เชธเซเชฐเซ‹เชค เช›เซ‡. เชชเชฐเซเชฃ เชชเซเชฐเซ‹เชŸเซ€เชจเชจเซเช‚ เชœเซˆเชตเชตเซˆเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เชฎเซ‚เชฒเซเชฏ 76.6 % เช…เชจเซ‡ เชชเชพเชšเซเชฏเชคเชพ เช—เซเชฃเชพเช‚เช• (digestibility coefficient) 73.5 % เช›เซ‡. เชชเซเชฐเซ‹เชŸเซ€เชจเชฐเชนเชฟเชค เชจเชพเช‡เชŸเซเชฐเซ‹เชœเชจเชตเชพเชณเชพ เช…เช‚เชถเชฎเชพเช‚ 22 เชเชฎเชฟเชจเซ‹เชเชธเชฟเชก เชฎเชณเซ€ เช†เชตเซเชฏเชพ เช›เซ‡. เชชเซเชฐเซ‹เชŸเซ€เชจ-เชจเซเชฏเซ‚เชจเชคเชพเชฎเชพเช‚ เชคเซ‡เชจเชพเช‚ เชชเชฐเซเชฃเซ‹เชจเซ‹ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชฌเซ€เชœเชฎเชพเช‚ เชฐเชนเซ‡เชฒเซเช‚ เชธเชฒเซเชซเซ‹เชฐเซ‡เชซเซ‡เชจ Streptococcus, Pyococcus, Pneumococcus เช…เชจเซ‡ Escherichia coli เชธเชพเชฎเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเชœเซ€เชตเชพเชฃเซเช• (antibacterial) เชธเช•เซเชฐเชฟเชฏเชคเชพ เชฆเชพเช–เชตเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฌเซ€เชœเชพเช‚เช•เซเชฐเชฃเชจเซ‡ เช…เชตเชฐเซ‹เชง เช›เซ‡. เชฌเซ€เชœเชฎเชพเช‚ เชฐเซ‡เชซเซ‡เชจเชฟเชจ เชจเชพเชฎเชจเซเช‚ เชธเชฒเซเชซเชฐ เชงเชฐเชพเชตเชคเซเช‚ เชคเซ‡เชฒ เช•เซ‡เชŸเชฒเชพเช• เช—เซเชฐเชพเชฎ-เชงเชจเชพเชคเซเชฎเช• เช…เชจเซ‡ เช—เซเชฐเชพเชฎ-เช‹เชฃเชพเชคเซเชฎเช• เชฌเซ…เช•เซเชŸเชฟเชฐเชฟเชฏเชพ เชธเชพเชฎเซ‡ เชธเช•เซเชฐเชฟเชฏ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฌเซ€เชœ เชฎเซ‡เช•เซเชฐเซ‹เชฒเชพเชฏเชธเชฟเชจ เชจเชพเชฎเชจเซ‹ เชตเชฟเชธเซเชคเซƒเชค เชตเชฐเซเชฃเชชเชŸ (broad spectrum) เชชเซเชฐเชคเชฟเชœเซˆเชตเชฟเช• (antibiotic) เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ Mycobacterium tuberculosis เชธเชพเชฎเซ‡ เชตเชฟเชถเชฟเชทเซเชŸ เช›เซ‡.

เชฆเซเชฐเชพเชตเช•-เชจเชฟเชทเซเช•เชฐเซเชทเชฟเชค (solvent-extracted) เชฌเซ€เชœเชจเชพ เช–เชพเชฆเซเชฏ เชจเชฎเซ‚เชจเชพเชฎเชพเช‚ เชถเซเชทเซเช• เชธเซเชฅเชฟเชคเชฟเชฎเชพเช‚ 52.5 % เชชเซเชฐเซ‹เชŸเซ€เชจ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡ เชฒเชพเชฏเชธเชฟเชจ, เชฎเชฟเชฅเชฟเชฏเซ‹เชจเชฟเชจ, เชฒเซเชฏเซเชธเชฟเชจ, เช†เช‡เชธเซ‹เชฒเซเชฏเซเชธเชฟเชจ, เชซเชฟเชจเชฟเชฒ เชเชฒเซ‡เชจเชฟเชจ, เชฅเซเชฐเชฟเชฏเซ‹เชจเชฟเชจ, เชตเซ‡เชฒเชพเช‡เชจ, เชนเชฟเชธเซเชŸเชฟเชกเชฟเชจ เช…เชจเซ‡ เช†เชฐเซเชœเชฟเชจเชฟเชจ เชจเชพเชฎเชจเชพ เชฎเชนเชคเซเชคเซเชตเชจเชพ เชเชฎเชฟเชจเซ‹เชเชธเชฟเชก เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เช†เชฎ เชฌเซ€เชœเชจเซเช‚ เช–เชพเชฃ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เช…เชจเซ‡ เชœเชพเชณเชตเชฃเซ€ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชธเช‚เชคเซ‹เชทเชœเชจเช• เช–เซ‹เชฐเชพเช• เช›เซ‡.

เชธเช‚เช—เซเชฐเชน เชฆเชฐเชฎเชฟเชฏเชพเชจ เชœเชพเชชเชพเชจเชจเซ€ เชœเชพเชคเชจเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณ เชชเซ€เชณเซ‹ เชฐเช‚เช— เชงเชพเชฐเชฃ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡; เชœเซ‡ ฮฒโ€“เช•เชพเชฐเซเชฌเซ‹เชฒเชฟเชจ เชธเช‚เชฏเซ‹เชœเชจ, 1-(2ยดเชชเชพเชฏเชฐเซ‹เชฒเชฟเชกเชฟเชจ เชฎเซ‡เชฅเชฟเชฏเซ‹เชจ โ€“ 3ยด – เชˆเชฒ) – 1, 2, 3, 4 – เชŸเซ‡เชŸเซเชฐเชพเชนเชพเช‡เชกเซเชฐเซ‹ – ฮฒ- เช•เชพเชฐเซเชฌเซ‹เชฒเชฟเชจ – 3 – เช•เชพเชฐเซเชฌเซ‹เช•เซเชธเชฟเชฒเชฟเช• เชเชธเชฟเชกเชจเซ‡ เช†เชญเชพเชฐเซ€ เช›เซ‡. เชœเชพเชชเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชฎเซ€เช เชพเชตเชพเชณเชพเช‚ เช† เชฎเซ‚เชณเชพ เช†เชนเชพเชฐเชฎเชพเช‚ เชตเชฟเชชเซเชฒ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เชตเชชเชฐเชพเชฏ เช›เซ‡.

โ€˜เช—เชพเชฐเซเชกเชจ เชฐเซ‡เชกเชฟเชถโ€™ เชฌเชฟเช‚เชฌเช•เซ‹เชทเซ‹ (platelets)เชจเชพ เชธเชฎเซเชšเซเชšเชฏเชจเชจเซ‡ เชธเช‚เชชเซ‚เชฐเซเชฃเชชเชฃเซ‡ เช…เชŸเช•เชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชตเชณเซ€, เชคเซ‡ เชฅเซเชฐเซ‹เชฎเซเชฌเซ‹เช•เซเชธเซ‡เชจ B1 เชจเชพ เชธเช‚เชถเซเชฒเซ‡เชทเชฃ(เชœเซ‹เช•เซ‡ เชฌเชฟเช‚เชฌเช•เซ‹เชทเซ‹เชจเชพ เชธเชฎเซเชšเซเชšเชฏเชจเชจเซ€ เชธเชฐเช–เชพเชฎเชฃเซ€เชฎเชพเช‚ เช“เช›เซ€ เช†เช•เซเชฐเชฎเช•เชคเชพเชฅเซ€)เชจเซ‹ เชชเซเชฐเชคเชฟเชฐเซ‹เชง เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพ เชจเชฟเชทเซเช•เชฐเซเชทเซ‹ เชเชฐเซ‡เชšเชฟเชกเซ‹เชจเชฟเช• เชเชธเชฟเชกเชจเชพ เชตเชฟเช˜เชŸเชจเชจเชพ เชธเชพเชฏเช•เซเชฒเซ‰เช•เซเชธเชฟเชœเซ€เชจเซ‡เช เชชเชฅเชจเซ‡ เชชเชฃ เช…เชตเชฐเซ‹เชงเซ‡ เช›เซ‡.

เชœเชฒเชธเช‚เชตเชฐเซเชงเชฟเชค (hydroponic) เชฎเชพเชงเซเชฏเชฎเชฎเชพเช‚ เชกเชพเช‡-เช†เชฏเซ‹เชกเซ‹เชŸเชพเชฏเชฐเซ‹เชธเชฟเชจ เชธเซ‹เชกเชฟเชฏเชฎเชจเชพ เช•เซเชทเชพเชฐ เชตเชกเซ‡ เชšเชฟเช•เชฟเชคเซเชธเชฟเชค เชฎเซ‚เชณเชพ เชนเซƒเชฆเชฏ- เชฐเซ‹เช— เช…เชจเซ‡ เชงเชฎเชจเซ€เช•เชพเช เชฟเชจเซเชฏ (arteriosclerosis)เชจเซเช‚ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ เช•เชฐเซ€ เชถเช•เซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณ เชงเชจเชพเชฏเชจเซ€เชฏ(cationic) เชชเซ‡เชฐเซ‰เช•เซเชธเชฟเชกเซ‡เช C1 เช…เชจเซ‡ C3 เชคเชฅเชพ เช‹เชฃเชพเชฏเชจเซ€เชฏ(anionic) เชชเซ‡เชฐเซ‰เช•เซเชธเชฟเชกเซ‡เช A1, A2, A3 เช…เชจเซ‡ A3n เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡.ย  เชคเซ‡ เชฌเชงเชพ เช—เซเชฒเชพเชฏเช•เซ‹เชชเซเชฐเซ‹เชŸเซ€เชจ เช›เซ‡. เชธเชซเซ‡เชฆ เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชฐเชนเซ‡เชฒเชพ เชชเซ‡เชฐเซ‰เช•เซเชธเชฟเชกเซ‡เชเชจเซ‡ เชนเชพเช‡เชกเซเชฐเซ‹เชœเชจ เชชเซ‡เชฐเซ‰เช•เซเชธเชพเช‡เชกเชจเซ€ เชธเชพเชฅเซ‡ เชšเชฟเช•เชฟเชคเซเชธเชพ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹ เชคเซ‡เช“ เชซเชฟเชจเซ‰เชฒเซ‹ / เช•เซเชฒเซ‹เชฐเซ‹เชซเชฟเชจเซ‰เชฒเซ‹ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชชเซเชฐเชฆเซ‚เชทเชฟเชค เช”เชฆเซเชฏเซ‹เช—เชฟเช• เชชเชพเชฃเซ€เชจเซ‡ เชธเช‚เชฆเซ‚เชทเชฃเชฐเชนเชฟเชค เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพ เชเชฟเช‚เช• เชซเชพเชˆเชŸเซ‡เชŸ (เชฎเชพเชฏเซ‹เช‡เชจเซ‹เชธเชฟเชŸเซ‰เชฒ เช•เซเชธเชฟเชนเซ…เช•เซเชเชพเชซเซ‰เชธเซเชซเซ‡เชŸ)เชจเชพ เชจเชฟเช•เซเชทเซ‡เชชเซ‹ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพ เชจเชฟเชทเซเช•เชฐเซเชทเซ‹เชจเซ‡ เชจเชพเช‡เชŸเซเชฐเชพเช‡เชŸเชจเซ€ เชšเชฟเช•เชฟเชคเซเชธเชพ เช†เชชเชคเชพเช‚ N-เชจเชพเช‡เชŸเซเชฐเซ‹เชธเซ‹ เชธเช‚เชฏเซ‹เชœเชจเซ‹ เชฌเชจเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เช“ เชตเชฟเช•เซƒเชคเชฟเชœเชจเซเชฏ (mutagenic) เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เช•เซ…เชซเซ€เช• เชเชธเชฟเชก เช…เชจเซ‡ เชซเซ…เชฐเซเชฒเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เช† เชเชธเชฟเชก เชฏเช•เซƒเชคเชชเซ‹เชทเซ€ (hepatotropic) เช…เชจเซ‡ เชชเชฟเชคเซเชคเชตเชฐเซเชงเซ€ (choleratic) / เชชเชฟเชคเซเชคเชฐเซ‡เชšเช• (cholagogue) เช—เซเชฃเชงเชฐเซเชฎเซ‹ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เช“ เช•เซ‹เชฒเซ‡เชธเซเชŸเซ…เชฐเซ‰เชฒเชจเซเช‚ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃ เช˜เชŸเชพเชกเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฏเช•เซƒเชคเชจเชพ เช•เชพเชฐเซเชฏเชจเซ€ เชธเซเชงเชพเชฐเชฃเชพ เช…เชจเซ‡ เชชเชฟเชคเซเชคเชฐเชธเชจเชพ เชธเซเชฐเชพเชตเชฎเชพเช‚ เชธเซเชงเชพเชฐเชฃเชพ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเซ‹ เช•เซ‹เชฒเชพเช‡เชจ เช…เชจเซ‡ เชฎเชฟเชฅเชฟเชฏเซ‹เชจเชฟเชจ เชจเซ‹เช‚เชงเชชเชพเชคเซเชฐ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เช•เซ‹เชฒเชพเช‡เชจ เชฒเชฟเชชเชฟเชกเชจเซ‹ เชเชกเชชเชฅเซ€ เชจเชฟเช•เชพเชฒ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฏเช•เซƒเชคเชฎเชพเช‚ เชฒเชฟเชชเชฟเชกเชจเชพ เชฅเชคเชพ เชธเช‚เช—เซเชฐเชนเชจเซ‡ เช…เชŸเช•เชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡ เชซเซ‰เชธเซเชซเซ‡เชŸเชฟเชกเซ‹เชจเชพ เชธเช‚เชถเซเชฒเซ‡เชทเชฃเชฎเชพเช‚ เชฎเชฆเชฆ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชฅเซ€ เชฒเชฟเชชเชฟเชกเชจเซเช‚ เชตเชนเชจ เชฅเชˆ เชถเช•เซ‡ เช›เซ‡. เชฎเชฟเชฅเชฟเชฏเซ‹เชจเชฟเชจ เช•เซ‹เชฒเชพเช‡เชจเชจเชพ เชธเช‚เชถเซเชฒเซ‡เชทเชฃเชฎเชพเช‚ เชธเชนเชพเชฏ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชฎเชพเช‚ เชเชฎเชฟเชจเซ‹เชเชธเชฟเชกเซ‹, เช“เชฐเซเชจเชฟเชฅเชฟเชจ, เชธเชฟเชŸเซเชฐเซเชฒเชฟเชจ, เช†เชฐเซเชœเชฟเชจเชฟเชจ, เช—เซเชฒเซเชŸเชพเชฎเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เช…เชจเซ‡ เชเชธเซเชชเชพเชฐเซเชŸเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡เช“ เชจเชพเช‡เชŸเซเชฐเซ‹เชœเชจเชฏเซเช•เซเชค เช‰เชคเซเชธเชฐเซเช—เชฆเซเชฐเชตเซเชฏเซ‹, เชฐเชพเชธเชพเชฏเชฃเชฟเช• เชตเชฟเชท เช…เชจเซ‡ เช…เชฒเซเชช เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เช•เชพเชฐเซเชฏ เช•เชฐเชคเชพ เชฏเช•เซƒเชค เชคเชฅเชพ เช…เชฒเซเชช เชฐเซเชงเชฟเชฐ เชชเชฐเชฟเชตเชนเชจเชจเซ‡ เช•เชพเชฐเชฃเซ‡ เช‰เชฆเชญเชตเชคเชพเช‚ เชตเชฟเชทเชจเซ‹ เชจเชฟเช•เชพเชฒ เช•เชฐเซ€ เชฏเซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเชพ เชเช•เชคเซเชฐเซ€เช•เชฐเชฃเชจเซ‡ เชฐเซ‹เช•เซ‡ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชฎเชพเช‚ เชตเชฟเชŸเชพเชฎเชฟเชจ C เช…เชจเซ‡ E เชธเชพเชฐเชพ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชตเชฟเชŸเชพเชฎเชฟเชจ C เชถเซเชตเซ‡เชคเช•เชฃเซ‹เชจเซ€ เช—เชคเชฟ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡เชฎเชจเซ€ เชœเซ€เชตเชพเชฃเซเชฐเซ‹เชงเซ€ (antibacterial) เชคเชฅเชพ เชชเซเชฐเชคเชฟเชฐเช•เซเชทเซ€ (immunolosical) เชธเช•เซเชฐเชฟเชฏเชคเชพเช“เชฎเชพเช‚ เชตเชงเชพเชฐเซ‹ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชตเชฟเชŸเชพเชฎเชฟเชจ C เช‡เชจเซเชŸเชฐเชซเซ‡เชฐเซ‰เชจเชจเชพ เชจเชฟเชฐเซเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เชธเชนเชพเชฏ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡; เชœเซ‡ เชตเชพเช‡เชฐเชธเชจเซ‹ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เชพเชฐ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชตเชฟเชŸเชพเชฎเชฟเชจ E เชฏเช•เซƒเชคเชจเซเช‚ย  เชฐเช•เซเชทเชฃ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชฅเซ€ เชคเซ‡เชจเซ‹ เชตเชพเช‡เชฐเชฒ เชฏเช•เซƒเชคเชถเซ‹เชฅ (hepatitis)เชฎเชพเช‚ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชฌเซ‹เชฐเซ‹เชจ เชงเชฐเชพเชตเชคเซ€ เชฌเซ‹เชฐเซ‹เชจ เชชเซ‰เชฒเชฟเชธเซ…เช•เซ‡เชฐเชพเช‡เชก, เชฏเซเชฐเซ‹เชจเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เช…เชจเซ‡ เชคเชŸเชธเซเชฅ เชถเชฐเซเช•เชฐเชพเช“ เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพ เชฎเซ‚เชณเชจเชพ เช•เซ‹เชทเซ‹เชจเซ€ เชฆเซ€เชตเชพเชฒเซ‹เชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เชชเซเชฐเชพเชชเซเชค เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซเชฏเชพเช‚ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเซ‹ เชธเชฟเชธ เช…เชจเซ‡ เชŸเซเชฐเชพเชจเซเชธ – เชฐเซ‡เชซเซ‡เชจเซเชธเซ‡เชจเชฟเชจ เชœเซ‡เชตเชพ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟ เชชเซเชฐเชคเชฟเชฐเซ‹เชงเช•เซ‹(growth inhibitors) เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ‹ เชฐเชธ เช…เชคเซเชฏเช‚เชค เชคเซ€เช–เซ‹, เชฐเซเช•เซเชท เช…เชจเซ‡ เช‰เช—เซเชฐ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชธเชพเช‡เชŸเซเชฐเชฟเช• เชเชธเชฟเชก เช…เชจเซ‡ เชถเชฐเซเช•เชฐเชพ เช‰เชฎเซ‡เชฐเซเชฏเชพ เชชเช›เซ€ เชธเช‚เชธเชพเชงเชฟเชค (processed) เช•เชฐเซ€ เชคเซ‡เชจเซ‡ เชนเชตเชพเชšเซเชธเซเชค เชฌเซ‚เชš เชตเชกเซ‡ เชถเซ€เชถเซ€เชฎเชพเช‚ เชฌเช‚เชง เช•เชฐเซ€ เช—เชฐเชฎ เชชเชพเชฃเซ€ (900 เชธเซ‡.)เชฎเชพเช‚ 10 เชฎเชฟเชจเชฟเชŸ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชฐเชพเช–เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชธเช‚เชธเชพเชงเชฟเชค เชฐเชธ เชเช• เชตเชฐเซเชท เชฎเชพเชŸเซ‡ เชฐเชพเช–เซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡ เช†เช•เชฐเซเชทเช• เชชเซ€เชณเซ‹ เชฐเช‚เช— เช…เชจเซ‡ เชธเชฒเซเชซเชฐเชฏเซเช•เซเชค เชธเซเชตเชพเชธ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพเช‚ เชชเชฐเซเชฃเซ‹เชฎเชพเช‚ เช•เซ…เชฎเซเชซเซ‡เชฐเซ‰เชฒ, 4ยด-0 – เชฎเชฟเชฅเชพเช‡เชฒ เช•เซ‡เชฎเซเชซเซ‡เชฐเซ‰เชฒ เช…เชจเซ‡ 7.4ยด – เชกเชพเช‡ – o – เชฎเชฟเชฅเชพเช‡เชฒ เช•เซ‡เชฎเซเชซเซ‡เชฐเซ‰เชฒ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เช•เซ‡เชฎเซเชซเซ‡เชฐเซ‰เชฒ เชœเซ‡เชตเชพ เชซเซเชฒเซ‡เชตเซ‹เชจเซ‰เช‡เชกเซ‹ เชฐเช•เซเชคเช•เชฃเซ‹เชจเซเช‚ เชธเชฎเซเชšเซเชšเชฏเชจ เชงเชŸเชพเชกเซ‡ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพ เชชเชฐเซเชฃเซ‹ เชชเซเชฐเชคเชฟเชœเซˆเชตเชฟเช• (antibiotic) เชธเช•เซเชฐเชฟเชฏเชคเชพเชจเซ‹ เชตเชฟเชธเซเชคเซƒเชค เชชเชŸ (broad spectrum) เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡ Mycobacterium tuberculosis, Streptococcus, Pneumococcus, Escherichia coli เช…เชจเซ‡ เช…เชจเซเชฏ เช—เซเชฐเชพเชฎ เชงเชจเชพเชคเซเชฎเช• เชคเชฅเชพ เช—เซเชฐเชพเชฎ เช‹เชฃเชพเชคเซเชฎเช• เชœเซ€เชตเชพเชฃเซ เชธเชพเชฎเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เชพเชฐ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡.

เชชเชฐเซเชฃเซ‹เชจเชพ เช‰เชคเซเชธเซ‡เชšเช•เซ‹เชจเซ‹ เชฒเชฟเชจเซ‹เชฒเซ‡เชจเชฟเช• เชเชธเชฟเชกเชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เชธเซ€เชธ – 3- เชนเซ…เช•เซเชเซ‹เชจเซ‰เชฒเชจเชพ เช‰เชคเซเชชเชพเชฆเชจเชฎเชพเช‚ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชธเซ€เชธ-3-เชนเซ…เช•เซเชเซ‡เชจเซ‰เชฒเชจเซ‹ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— เชธเซŒเช‚เชฆเชฐเซเชฏ เชชเซเชฐเชธเชพเชงเชจเซ‹ (cosmetic) เช…เชจเซ‡ เช†เชนเชพเชฐเชฎเชพเช‚ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชชเชฐเซเชฃเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡เชฎเชจเชพ เชฆเช‚เชกเชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เชชเซเชฐเชพเชชเซเชค เชฅเชคเซ‹ เช—เชฐ เช•เชพเช—เชณเชจเซ€ เชฌเชจเชพเชตเชŸเชฎเชพเช‚ เชœเชฐเซ‚เชฐเซ€ เชคเช‚เชคเซเช“ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพเช‚ เชธเซเชทเซเชชเซเชค เชฌเซ€เชœเชฎเชพเช‚ เช•เซ‡เชธเซเชŸเซ‡เชธเซเชŸเซ€เชฐเซ‰เชจ, เชเช• เชฌเซเชฐเซ‡เชธเชฟเชจเซ‰เชฒเชพเช‡เชก, 28-เชนเซ‹เชฎเซ‹เชŸเซ€เชเชธเซเชŸเซ‡เชฐเซ‰เชจ เช…เชจเซ‡ เชŸเซ€เชเชธเซเชŸเซ‡เชฐเซ‰เชจ เชœเซ‡เชตเชพ เชตเชจเชธเซเชชเชคเชฟ เช…เช‚เชค:เชธเซเชฐเชพเชตเซ‹ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชคเซ‡เช“ เชตเซƒเชฆเซเชงเชฟเชจเซ€ เช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชเชกเชชเซ€ เชฌเชจเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเชฃเชพเชตเชฐเซ‹เชงเซ€ (antistress) เชธเช•เซเชฐเชฟเชฏเชคเชพ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพเช‚ เชฌเซ€เชœเชฎเชพเช‚ เชฒเซ…เช•เซเชŸเชฟเชจเซ‹ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฌเซ€เชœ เช•เซ…เชฒเซเชฎเซ‹เชกเซเชฏเซเชฒเชฟเชจ เชตเชฟเชฐเซ‹เชงเซ€เช“ (antagonists) เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เช‰เชชเชฐเชพเช‚เชค เชคเซ‡เช“ เชฎเชฟเชฅเชพเช‡เชฒเชฅเชพเชฏเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชฎเชฟเชฅเชพเช‡เชฒ เชธเชฒเซเชซเชฟเชจเซ€เชฒ เชฌเซเชฏเซเชŸเซ‡เชจเซ€เชฒ เชธเช‚เชฏเซ‹เชœเชจเซ‹ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชฌเซ€เชœเชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เช‰เชคเซเชชเชจเซเชจ เชฅเชคเชพ เชฎเซ‡เชฆเซ€เชฏ เชคเซ‡เชฒเชจเซ‹ เช–เชพเชฆเซเชฏ เชนเซ‡เชคเซเช“ เช…เชจเซ‡ เชธเชพเชฌเซ เชฌเชจเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช…เชจเซ‡ เชฆเซ€เชชเช• (illuminant) เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

เช†เชฏเซเชฐเซเชตเซ‡เชฆ เช…เชจเซเชธเชพเชฐ เชธเชพเชงเชพเชฐเชฃ เชฎเซ‚เชณเชพ เชคเซ€เช•เซเชทเซเชฃ, เช‰เชทเซเชฃ, เช•เชกเชตเชพ, เชคเซ€เช–เชพ, เช—เซเชฐเชพเชนเช•, เช…เช—เซเชจเชฟเชฆเซ€เชชเช•, เช—เซเชฐเซ, เชฐเซเชšเชฟเช•เชพเชฐเช• เช…เชจเซ‡ เชชเชพเชšเช• เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช…เชฐเซเชถ, เช—เซเชฒเซเชฎ, เชนเซƒเชฆเซ-เชฐเซ‹เช—, เชตเชพเชฏเซ, เช•เชซ, เชœเซเชตเชฐ, เชฆเชฎ, เชจเชพเชธเชพ-เชฐเซ‹เช— เช…เชจเซ‡ เช•เช‚เช เชฐเซ‹เช—เชจเซ‹ เชจเชพเชถ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เช•เซ‹เชฎเชณ เชฎเซ‚เชณเชพ เช–เชพเชฐเชพ, เช•เชกเชตเชพ, เช‰เชทเซเชฃ, เชฒเช˜เซ, เชฐเซเชšเชฟเช•เชฐ, เช…เช—เซเชจเชฟเชฆเซ€เชชเช•, เชนเซƒเชฆเซเชฏ, เชคเซ€เช•เซเชทเซเชฃ, เชธเชพเชฐเช•, เชชเชพเชšเช•, เชฎเชงเซเชฐ, เช—เซเชฐเชพเชนเช•, เชคเซเชฐเชฟเชฆเซ‹เชทเชนเชฐ เช…เชจเซ‡ เชฌเชฒเช•เชพเชฐเช• เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฎเซ‚เชคเซเชฐเชฆเซ‹เชท, เชฆเชฎ, เช‰เชงเชฐเชธ, เช…เชฐเซเชถ, เช—เซเชฒเซเชฎ, เช•เซเชทเชฏ, เชจเซ‡เชคเซเชฐเชฐเซ‹เช—, เชจเชพเชญเชฟเชถเซ‚เชณ, เช•เชซ, เชตเชพเชฏเซ, เช•เช‚เช เชฐเซ‹เช—, เชคเซเชฐเชฟเชฆเซ‹เชท, เชฆเชฆเซเชฐเซ, เชถเซ‚เชณ, เช†เชฎ, เช‰เชฆเชพเชตเชฐเซเชค, เชชเซ€เชจเชธ เช…เชจเซ‡ เชตเซเชฐเชฃเชจเซ‹ เชจเชพเชถ เช•เชฐเชจเชพเชฐ เช›เซ‡. เชœเชพเชกเซ‹ เชฎเซ‚เชณเซ‹ เช‰เชทเซเชฃ, เชคเซ€เช–เซ‹, เชฐเซเชšเชฟเช•เชฐ, เช—เซเชฐเชพเชนเช• เช…เชจเซ‡ เชฆเซ€เชชเช• เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช•เชซ, เชตเชพเชค, เช•เชฐเชฎ เช…เชจเซ‡ เช—เซเชฒเซเชฎเชจเซ‹ เชจเชพเชถ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชœเซ‚เชจเชพ เชฎเซ‚เชณเชพ เชฎเซเช–เซเชฏเชคเซเชตเซ‡ เช‰เชทเซเชฃเชตเซ€เชฐเซเชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฆเชพเชน, เชชเชฟเชคเซเชค, เชฐเช•เซเชคเชฆเซ‹เชท เช…เชจเซ‡ เชถเซ‹เชทเชจเซ‹ เชจเชพเชถ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชชเชพเช•เชพ เชฎเซ‚เชณเชพ เชคเซ€เช–เชพ, เช‰เชทเซเชฃ เช…เชจเซ‡ เช…เช—เซเชจเชฟเช•เชพเชฐเช• เช›เซ‡. เชญเซ‹เชœเชจ เชชเชนเซ‡เชฒเชพเช‚ เช–เชพเชตเชพเชฅเซ€ เชชเชฟเชคเซเชค เช…เชจเซ‡ เชฆเชพเชน เช‰เชคเซเชชเชจเซเชจ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชญเซ‹เชœเชจ เชธเชพเชฅเซ‡ เช–เชพเชตเชพเชฅเซ€ เชนเชฟเชคเช•เชฐ เช…เชจเซ‡ เชฌเชฒเช•เชพเชฐเช• เช›เซ‡. เช† เชฎเซ‚เชณเชพ เชฎเซ€เช เซเช‚ เชšเซ‹เชณเซ€ เช–เชพเชตเชพเชฅเซ€ เช…เชฐเซเชถ, เชถเซ‚เชณ เช…เชจเซ‡ เชนเซƒเชฆเซ-เชฐเซ‹เช—เชจเซ‹ เชจเชพเชถ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ€ เชถเชฟเช‚เช—เซ‹ เช…เช‚เชถเชค: เช•เชฟเช‚เชšเชฟเชคเซ เช‰เชทเซเชฃ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช•เชซ เช…เชจเซ‡ เชตเชพเชฏเซเชจเซ€ เชจเชพเชถเช• เช›เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชพเชจเชพเช‚ เชชเซเชทเซเชชเซ‹ เช•เชซ เช…เชจเซ‡ เชชเชฟเชคเซเชคเชจเซ‹ เชจเชพเชถ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชธเซเช•เชพเชฏเซ‡เชฒเชพ เชฎเซ‚เชณเชพ เชฒเช˜เซ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชธเซ‹เชœเซ‹, เชตเชฟเชทเชฆเซ‹เชท เช…เชจเซ‡ เชคเซเชฐเชฟเชฆเซ‹เชทเชจเซ‹ เชจเชพเชถ เช•เชฐเชจเชพเชฐ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพเชจเซ‹ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— เชŠเชšเช•เซ€, เชฌเซ‹เชฆเชพเชฐเชถเชฟเช‚เช—เชจเซเช‚ เชตเชฟเชท, เชชเชฅเชฐเซ€, เชฎเซ‚เชณ เชตเซเชฏเชพเชงเชฟ, เชจเชณเชตเชพเชฏเซ, เช…เชฐเซเชœเซ€เชฃ, เช…เชฎเซเชฒเชชเชฟเชคเซเชค, เช•เชฐเซ‹เชณเชฟเชฏเชพ, เช—เช‚เชกเชฎเชพเชฒเชพ, เช—เชฒเช—เช‚เชก, เชตเชพเชคเช•เชซเชœเซเชตเชฐ เช…เชจเซ‡ เชฎเซ‚เชคเซเชฐเชพเช˜เชพเชค เช‰เชชเชฐ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชพ, เชชเชฐเซเชฃเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡เชจเซ€ เชถเชฟเช‚เช—เซ‹เชจเชพ เชถเชพเช•เชญเชพเชœเซ€ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡, เช•เชšเซเช‚เชฌเชฐ เช…เชจเซ‡ เชฐเชพเชฏเชคเซเช‚ เชฌเชจเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช…เชจเซ‡ เชชเชถเซเช“เชจเซ‡ เช–เชตเชกเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช‰เชชเชฏเซ‹เช—เซ€ เช›เซ‡. เชฌเซ€เชœเชจเซเช‚ เช–เชพเชฃ เชชเซเชฐเซ‹เชŸเซ€เชจเชฅเซ€ เชญเชฐเชชเซ‚เชฐ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช–เชพเชคเชฐ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช†เช‡เชธเซ‹-เชฅเชพเชฏเซ‰เชธเชพเชฏเชจเซ‡เชŸ เช•เชพเชขเซ€ เชฒเซ€เชงเชพ เชชเช›เซ€ เชขเซ‹เชฐเซ‹เชจเชพ เช–เซ‹เชฐเชพเช• เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช‰เชชเชฏเซ‹เช—เซ€ เช›เซ‡.

เชญเชพเชฒเชšเชจเซเชฆเซเชฐ เชนเชพเชฅเซ€

เชฌเชณเชฆเซ‡เชตเชญเชพเชˆ เชชเชŸเซ‡เชฒ

เชธเซเชฐเซ‡เชถ เชฏเชถเชฐเชพเชœเชญเชพเชˆ เชชเชŸเซ‡เชฒ

เชชเชฐเซ‡เชถ เชนเชฐเชฟเชชเซเชฐเชธเชพเชฆ เชญเชŸเซเชŸ

เชนเชฟเช‚เชฎเชคเชธเชฟเช‚เชน เชฒเชพเชฒเชธเชฟเช‚เชน เชšเซŒเชนเชพเชฃ