પામિટિક ઍસિડ (હેક્ઝાડેનૉઇક ઍસિડ)

પામિટિક ઍસિડ (હેક્ઝાડેનૉઇક ઍસિડ) : સિટાઇલિક ઍસિડ CH₃(CH₂)₁₄COOH. તે એક સંતૃપ્ત ચરબીજ ઍસિડ છે. કુદરતી (વનસ્પતિજ તથા પ્રાણિજ) તેલ તથા ચરબીમાં તેના ગ્લિસરાઇડ વ્યાપક રૂપે મળે છે. ગ્લિસરાઇડ રૂપે મોટાભાગના વ્યાપારી કક્ષાના સ્ટીઅરિક ઍસિડમાં પણ આ ઍસિડ હોય છે. તેની ઘનતા ૦.8414 (8૦/4C) ગ.બિં. 63⁰ સે. અને ઉ.બિં. 351.15⁰ સે. છે.

સ્પરમેસિટી નામના મીણમાંથી સાબૂકરણ દ્વારા તથા તાડના તેલ(Palm oil)માંથી પણ તે મેળવાય છે. કુદરતી ચરબીમાંથી જળવિભાજન દ્વારા તે મેળવવામાં આવે છે. સ્ફટિકીકરણથી તેને શુદ્ધ બનાવાય છે.

ધાત્વીય પામેટેટ, સાબુ, ઊંજણ(lube)-તેલ, વૉટરપ્રૂફિંગ તથા ખાદ્ય પદાર્થોમાં ઉમેરક (additive) તરીકે તે વાપરવામાં આવે છે.

જગદીશ જ. ત્રિવેદી