ઍક્વા રિજિયા : સાંદ્ર નાઇટ્રિક ઍસિડનું તેનાથી ત્રણથી ચારગણા સાંદ્ર હાઇડ્રૉક્લૉરિક ઍસિડ સાથેનું મિશ્રણ. તે સુવર્ણ અને પ્લેટિનમ જેવી ઉમદા ધાતુઓને ઓગાળી શકતું હોઈ તેનું આ નામ પાડવામાં આવ્યું છે. (તેનો અર્થ ‘શાહી પાણી’ થાય છે.) તેને અમ્લરાજ પણ કહે છે. આ મિશ્રણના પ્રબળ ઉપચાયક (oxidising) ગુણોનું કારણ નાઇટ્રોસિલ ક્લોરાઇડ (NOCl) અને ક્લોરીન છે.
3HCl + HNO3 = NOCl + Cl2 + 2H2O
ઉમદા ધાતુઓના ક્લોરાઇડ ક્ષારોની બનાવટમાં તથા અયસ્ક (ore) પૃથક્કરણમાં તે ઉપયોગી છે.
જ. ચં. વોરા