History of India
સેનાજિત
સેનાજિત : પ્રાચીન મગધના બાર્હદ્રથ રાજવંશનો એક નોંધપાત્ર અને શક્તિશાળી રાજા. મહાભારતના યુદ્ધ વખતે મગધમાં બાર્હદ્રથ રાજવંશ રાજ્ય કરતો હતો. આ વંશનો પહેલો રાજા જરાસંધ હતો. એના અવસાન પછી એનો પુત્ર સહદેવ રાજા બન્યો, જે પાંડવોના પક્ષે લડતાં મહાભારતના યુદ્ધમાં મૃત્યુ પામ્યો. સહદેવ પછી એનો પુત્ર સોમાધિ રાજગાદીનો વારસ બન્યો.…
વધુ વાંચો >સેવાગ્રામ
સેવાગ્રામ : વર્ધા પાસે મહાત્મા ગાંધીના આશ્રમને કારણે જાણીતું ગામ. તે વર્ધાથી 8 કિમી. દૂર છે. 1930માં સાબરમતી આશ્રમ છોડ્યા પછી આઝાદી ન આવે ત્યાં સુધી સાબરમતી આશ્રમ પાછા નહિ ફરવાની પ્રતિજ્ઞાને કારણે તેઓ 1934માં વર્ધા ગયા; પરંતુ તેઓ ગામડું પસંદ કરતા એટલે જમનાલાલ બજાજ પાસેથી 1 એકર જમીન લઈને…
વધુ વાંચો >સેવેલ રૉબર્ટ
સેવેલ, રૉબર્ટ (જ. ? ; અ. આશરે 1927) : ભારતના ઇતિહાસ વિશેના સંશોધક અને લેખક. સેવેલ મદ્રાસ (ચેન્નાઈ) પ્રાંતની સિવિલ સર્વિસના અંગ્રેજ અધિકારી હતા. એ ઉપરાંત તેઓ રૉયલ એશિયાટિક સોસાયટી ઑવ્ ગ્રેટ બ્રિટન ઍન્ડ આયર્લૅન્ડના સભ્ય તથા એશિયાટિક સોસાયટી ઑવ્ બૅન્ગાલના સભ્ય હતા. આર્કિયૉલૉજિકલ સર્વે ઑવ્ ઇન્ડિયાના ચેન્નાઈ પ્રાંતના મુખ્ય…
વધુ વાંચો >સૈફખાન-1થી 4
સૈફખાન-1 : તારીખ 5 એપ્રિલ, 1526થી તારીખ 26મી મે, 1526 દરમિયાન ગુજરાત પર શાસન કરનાર સુલતાન સિકંદરખાનને પોતાના જ શયનખંડમાં મારી નાખનારા કાવતરાબાજોમાંનો એક. આ કાવતરાખોરોની ટોળકીમાં બહાઉલ્મુલ્ક, દાર-ઉલ-મુલ્ક, એક હબસી ગુલામ અને કેટલાક તુર્ક ગુલામો સાથે તે પણ સામેલ થયો હતો. સૈફખાન સહિત તમામની માહિતી ‘મિરાતે સિકંદરી’નો કર્તા આપે…
વધુ વાંચો >સોનભદ્ર : ઉત્તરપ્રદેશના અગ્નિછેડે આવેલો જિલ્લો. ભૌગોલિક સ્થાન
સોનભદ્ર : ઉત્તરપ્રદેશના અગ્નિછેડે આવેલો જિલ્લો. ભૌગોલિક સ્થાન : તે આશરે 23° 50´થી 24° 50´ ઉ. અ. અને 82° 10´થી 83° 30´ પૂ. રે. વચ્ચેનો 6788 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તરે મિરઝાપુર અને વારાણસી જિલ્લા, પૂર્વમાં બિહાર રાજ્યની સીમા તથા અગ્નિ, દક્ષિણ અને પશ્ચિમ તરફ મધ્યપ્રદેશની સીમા…
વધુ વાંચો >સોનીપત
સોનીપત : હરિયાણા રાજ્યના પૂર્વ ભાગમાં આવેલો જિલ્લો તથા તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 28° 48´ 30´´થી 29° 17´ 54´´ ઉ. અ. અને 76° 28´ 30´´થી 77° 13´ 40´´ પૂ. રે. વચ્ચેનો 2122 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તરે પાણીપત (કરનાલ જિ.), પૂર્વ સીમા…
વધુ વાંચો >સોપારા
સોપારા : પ્રાચીન ભારતનું એક બંદર. મુંબઈ પાસેના વસઈથી આઠ કિલોમીટર દૂર થાણા જિલ્લામાં સોપારા આવેલું છે. તેનું પ્રાચીન નામ સૂર્પારક (કે શૂર્પારક) હતું. મહાભારત અને જૈનબૌદ્ધ સાહિત્યમાં સોપારા વિશેના ઉલ્લેખો મળી આવે છે. મહાભારતના સભાપર્વમાં સોપારાના ગણરાજ્યનો ઉલ્લેખ છે. સભાપર્વમાં સહદેવના દક્ષિણ દિશાના વિજયનું વર્ણન છે, જેમાં સૂર્પારકના ગણરાજ્યને…
વધુ વાંચો >સોમવંશ
સોમવંશ : સોમ-ચન્દ્રથી પ્રવર્તેલો વંશ. પુરાણોમાં સૂર્ય-ચંદ્રથી પ્રવર્તેલા વંશો ઉપરાંત સ્વયંભુવ વંશ, ભવિષ્ય વંશ અને માનવેતર વંશોનાં વર્ણન મળે છે. પૌરાણિક સાહિત્યમાં ઘણોખરો રાજકીય વંશોનો ઇતિહાસ ચંદ્રવંશ સાથે સંબંધિત છે. પ્રાચીન ઇતિહાસમાં સૂર્યવંશી રાજવીઓનું પ્રાબલ્ય હતું; પરંતુ ઉત્તરકાલીન યુગમાં સૂર્યવંશી રાજ્યસત્તા અયોધ્યા, વિદેહ અને વૈશાલીમાં સૂર્યોદિત બની રહી. તેમાંય માંધાતૃ–માંધાતા…
વધુ વાંચો >સોમેશ્વર 1લો
સોમેશ્વર 1લો (શાસનકાળ : 1043–1068) : દખ્ખણમાં આવેલ કલ્યાણીના ચાલુક્ય વંશના રાજા જયસિંહ 2જાનો પુત્ર. તેણે ‘આહવમલ્લ’ (યુદ્ધમાં મહાન), ‘ત્રૈલોક્યમલ્લ’ તથા ‘રાજનારાયણ’ બિરુદો અપનાવ્યાં હતાં. તે ‘વીર માર્તંડ’ તરીકે પણ જાણીતો હતો. ગાદીએ આવ્યો કે તરત દક્ષિણ ભારતના ચોલ વંશના રાજા રાજાધિરાજે તેના પ્રદેશો ઉપર ચડાઈ કરી અને તેનાં ત્રણ…
વધુ વાંચો >સોમેસ માઇકેલ (જ્યૉર્જ) [Somes Michael (George)]
સોમેસ, માઇકેલ (જ્યૉર્જ) [Somes, Michael (George)] [જ. 28 સપ્ટેમ્બર 1917, હોર્સ્લી (Horsely), ગ્લૉસેસ્ટરશાયર, (Gloucestershire), ઇંગ્લૅન્ડ] : પ્રશિષ્ટ અને આધુનિક બૅલે-નૃત્યોના પ્રખ્યાત બ્રિટિશ નર્તક તથા રૉયલ બૅલે કંપનીના કોરિયોગ્રાફર. પ્રસિદ્ધ બૅલે-નર્તકી મેર્ગોટ ફોન્ટેઇન સાથે તેમણે ઘણાં નૃત્યોમાં નૃત્ય કરેલું. માઇકેલ સોમેસ (જ્યૉર્જ) 1934માં સોમેસે સેડ્લર્સ વેલ્સ સ્કૂલ ખાતે બૅલે-નૃત્યનો અભ્યાસ કર્યો.…
વધુ વાંચો >