Political science

પ્રુધ્રોં, પિયેરે-જૉસેફ (જ. 15 જાન્યુઆરી 1809, બિસાન્કોન; અ. 19 જાન્યુઆરી 1865, પાસ્સી) : ઓગણીસમી સદીના મધ્ય અને અંત ભાગમાં ઉદ્દામવાદી વિચારોના વિકાસમાં ફાળો આપનાર ફ્રેંચ સ્વાતંત્ર્યવાદી, સામાજિક ચિંતક અને પત્રકાર. શ્રમિક ગરીબ કુટુંબમાં જન્મ. પિતા ધર્મશાળાના ચોકિયાત. 9 વર્ષની વયે પ્રુધ્રોંએ જુરા પર્વતની તળેટીમાં ભરવાડ તરીકે કામ કર્યું. ગ્રામીણ વાતાવરણ…

પ્લૅખાનૉવ, જ્યૉર્જી વાલેનટિનોવિચ (જ. 11 ડિસેમ્બર 1856, ગુડાલોવકા, રશિયા; અ. 30 મે 1918, ટેરિયૉકી, ફિનલૅન્ડ) : અગ્રણી માર્ક્સવાદી સિદ્ધાંતપ્રવર્તક તથા રશિયામાં માર્ક્સવાદી ચળવળના સ્થાપક. ઉમરાવ કુટુંબમાં જન્મ. વોરોનેચ મિલિટરી એકૅડેમીમાં અભ્યાસ પૂરો કર્યા પછી પિટર્સબર્ગની કૉન્સ્ટેન્ટિનૉવસ્કોર મિલિટરી સ્કૂલમાં લશ્કરી અધિકારી થવાના ઇરાદાથી દાખલ થયા. તેમની તરત જ માઇનિંગ ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાં બદલી…

ફર્નાન્ડીઝ, જ્યૉર્જ (જ. 3 જૂન, 1930, મૅંગ્લોર, કર્ણાટક) : અગ્રણી કામદાર નેતા. કોંકણીભાષી જમીનદાર પરિવારમાં જન્મ. પિતા જૉન અને માતા એલિસ. લૈલા કબીર સાથે લગ્ન. પિતાની ઇચ્છા તેમને કૅથલિક પાદરી બનાવવાની હતી, જે માટે મગ્લોરની સેંટ પીટર્સ સેમિનરીમાં તેમને અભ્યાસાર્થે દાખલ કર્યા હતા; પરંતુ ત્યાંના પાદરીઓની બેવડી જીવનપદ્ધતિ જોઈને પાદરીજીવન…

ફાસીવાદ : બે વિશ્વયુદ્ધો વચ્ચેના ગાળામાં ઇટાલીમાં વિકસેલું એક-હથ્થુ સત્તાવાદને વરેલું ઉગ્રરાષ્ટ્રવાદી જમણેરી રાજકીય આંદોલન. તે ઇટાલીના સરમુખત્યાર બેનિટો મુસોલીની (1883–1945) દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલું. જર્મની સહિતના અન્ય યુરોપિયન દેશોમાં પણ તે પ્રસર્યું હતું. ‘ફૅસિઝમ’ શબ્દ લૅટિન શબ્દ ‘ફાસીસ’ પરથી ઊતરી આવ્યો છે. ‘ફાસીસ’ એટલે રાતા પટાથી બાંધવામાં આવેલ ભોજપત્રના લાકડાની…