Drama

બ્રૉડવે : અમેરિકન વ્યાવસાયિક રંગભૂમિનું મુખ્ય કેન્દ્ર. ન્યૂયૉર્કનો એક વિશાળ રસ્તો કે જેના ઉપર, અથવા જેને ફંટાતા અનેક રસ્તાઓ પર, એ શહેરનાં મોટાભાગનાં વ્યાવસાયિક નાટ્યગૃહો આવેલાં છે. એ નાટ્યગૃહોમાં જે રીતે, અને જે પ્રકારનાં, નાટકો આજ સુધી રજૂ થતાં આવ્યાં છે તેને લગતી સમગ્ર વ્યાવસાયિક નાટ્યપ્રવૃત્તિ માટે આ શબ્દ વાપરવામાં…

બ્લૅક કૉમેડી : તીખા કટાક્ષોથી સભર, આક્રમક, પ્રસ્થાપિત મૂલ્યોનું ઉન્મૂલન કરવાના ઇરાદે લખાયેલી નાટ્યકૃતિ. તેને ‘કૉમેડી ઑવ્ ધ ઍબ્સર્ડ’ કે ‘ટ્રૅજિક ફાર્સ’ જેવા શબ્દપ્રયોગોથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. બ્લૅક કૉમેડીમાં બ્લૅક હ્યુમર ભારોભાર હોય છે. ‘બ્લૅક હ્યુમર’ શબ્દનો આધુનિક અર્થમાં સૌપ્રથમ વાર પ્રયોગ ફ્રેંચ પરાવાસ્તવવાદના પ્રણેતા આન્દ્ર બ્રેતોંએ કર્યો. 1940માં…

ભટ્ટ, ચંદ્રવદન (જ. 1915, રાંદેર, જિ. સૂરત) : મુંબઈની નૂતન વ્યાવસાયિક ગુજરાતી રંગભૂમિના અગ્રણી નાટ્યનિષ્ણાત. પ્રવીણ જોષી, કાંતિ મડિયા અને વિજય દત્ત જેવા નીવડેલા દિગ્દર્શકોના તેઓ નાટ્યગુરુ હતા. પત્ની નિહારિકા (જ. 10 સપ્ટેમ્બર 1929, સૂરત) નાટ્ય અને ચલચિત્ર સૃષ્ટિનાં યશસ્વી કલાકાર. મોઢા પર ચૂનો ને માથે દીવાબત્તી સાથે જીવનના ચાર…

ભટ્ટ, નિહારિકા (જ. 10 સપ્ટેમ્બર 1929) : ગુજરાતી  તખ્તાનાં અભિનેત્રી. નિહારિકા ભટ્ટે વિખ્યાત દિગ્દર્શક ચન્દ્રવદન ભટ્ટ સાથે  1946માં ‘સાહિત્ય સંસદ’ના ઉપક્રમે ભજવાયેલા કનૈયાલાલ મુનશી લિખિત ‘છીએ તે જ ઠીક’ નાટકથી નાટ્યક્ષેત્રે પ્રવેશ કર્યો. અલબત્ત, ત્યારે તે નિહારિકાબહેન ભટ્ટ નહિ, પણ દિવેટિયા હતાં. માતા વસુમતીબહેન અને પિતા કમલકાન્ત દિવેટિયાને ત્યાં જન્મેલાં…

ભટ્ટ, મણિશંકર જેશંકર : વ્યવસાયી રંગભૂમિની નાટ્ય-સંસ્થાના કલાકાર, દિગ્દર્શક અને માલિક. વતન મોરબી. 1906માં પોતાની માલિકીની ‘શ્રી પાલીતાણા ભક્તિપ્રદર્શક નાટક કંપની’ શરૂ કરી. છોટુભાઈ ભટ્ટ તેનું સંચાલન કરતા હતા. શરૂઆતમાં 9 નાટકોનું દિગ્દર્શન એમણે કર્યું. ધ્રાંગધ્રા રાજ્યની નાટક કંપનીના દિગ્દર્શક દલપતરામ દેરાસરી તેમાં જોડાયા. જૂની રંગભૂમિના સર્વાંગી દિગ્દર્શક મણિશંકર પોપટલાલ…