સુરેન્દ્ર દવે

ચિલગોજા

ચિલગોજા : અનાવૃતબીજધારી (gymnosperm) વિભાગમાં આવેલા પાઇનેસી કુળની વનસ્પતિ. તેનું વૈજ્ઞાનિક નામ Pinus gerardiana wall [હિં. ચિલગોજા, નીઓઝા (બીજ); અં. ચિલગોજા, પાઇન] છે. અફઘાનિસ્તાનમાં તે ગલગોજા તરીકે ઓળખાય છે. તે નાનું કે મધ્યમ કદનું 24 મી. જેટલી ઊંચાઈ અને 3.5 મી.નો ઘેરાવો ધરાવતું વૃક્ષ છે અને ઉત્તર-પશ્ચિમ હિમાલયની અંદરની શુષ્ક…

વધુ વાંચો >

ચેરી

ચેરી : દ્વિદળી વર્ગમાં આવેલા રોઝેસી કુળની વનસ્પતિ. તેની બે મુખ્ય જાતિઓ છે : (1) Prunus avium Linn (મીઠી ચેરી) અને (2) P. cerasus Linn (ખાટી ચેરી, લાલ ચેરી). મીઠી ચેરીનું વૃક્ષ 24 મી. સુધીની ઊંચાઈ ધરાવતું, ઉન્નત કે પિરામિડ સ્વરૂપનું હોય છે. તેની છાલ રતાશ પડતી કે ભૂરા રંગની…

વધુ વાંચો >

જરદાલુ

જરદાલુ : દ્વિદળી વર્ગમાં આવેલા રોઝેસી કુળની એક વનસ્પતિ. તેનું વૈજ્ઞાનિક નામ Prunus armeniaca Linn. (હિં. જરદાલુ, અં. કૉમન ઍપ્રિકૉટ) છે. તે મધ્યમ કદનું, 10 મી. જેટલું ઊંચું, રતાશ પડતી છાલવાળું વૃક્ષ છે; અને ઉત્તર-પશ્ચિમ હિમાલયમાં  ખાસ કરીને કાશ્મીર, ચિનાબ અને કુલુની ખીણોમાં તથા સિમલાની ટેકરીઓ પર લગભગ 3000 મી.ની…

વધુ વાંચો >

જાંબુ

જાંબુ : સં. जम्बू; હિં. जामून; મ. जांभूम; અં. બ્લૅક પ્લમ; લૅ. Syzygium cuminii Eugenia Jambolanay. મીઠું મોસમી ફળ. ઉત્પત્તિસ્થાન ભારત. મુખ્યત્વે બૌદ્ધ સાધુઓના પ્રવાસ સાથે દુનિયાના અન્ય ભાગોમાં ફેલાયેલ છે. ફળના કદ પ્રમાણે મોટા રાવણા, મધ્યમ અને ક્ષુદ્ર એમ 3 પ્રકારનાં જાંબુ થાય છે. જાંબુનાં ઝાડ ભારતમાં લગભગ મોટા…

વધુ વાંચો >