સિવિલ ઇજનેરી

કમાન (arch) : ઇમારત આદિ ઇજનેરી રચનાઓમાં ખુલ્લા ગાળાવાળી જગ્યા ઉપરની માલસામગ્રીના વજનને આધાર આપવા માટે કરવામાં આવતી યોજના. તેને લિંટલ પણ કહે છે. ઇજનેરી રચનાઓના વિકાસક્રમમાં તે મહત્ત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. ફાચર જેવા આકારના ખુલ્લા ગાળાની જગ્યા તરફ ઘટતા જતા નિયત માપવાળા બ્લૉકને યાંત્રિકી રીતે અન્યોન્ય દબાવીને ગોઠવીને મૂકવાથી…

કૉફરબંધ : બાંધકામના પાયાનું જમીન પરના કે ભૂગર્ભના પાણીથી રક્ષણ કરવા પાયાને ફરતી રચવામાં આવતી કામચલાઉ દીવાલ. તળાવ કે સરોવરના સ્થિર અગર નદી / દરિયાનાં વહેતાં પાણીમાં જ્યારે કોઈ પણ પ્રકારનું બાંધકામ કરવાનું હોય છે ત્યારે પાણીની હાજરી સમસ્યારૂપ બને છે. વહેતું પાણી તળિયાની માટીનું ધોવાણ (scouring) કરે છે અને…

ખોસલા, એ. (અયોધ્યાનાથ) એન. (જ. 18 ડિસેમ્બર 1892, જલંધર, પંજાબ; અ. 29 મે 1984) : ભારતના ઉચ્ચ કોટિના સિવિલ એન્જિનિયર. સિંચાઈ ઇજનેરીના તેઓ પ્રખર તજ્જ્ઞ હતા. તેમણે ખોસલા થિયરી તરીકે ઓળખાતા સિંચાઈ ઇજનેરીના સિદ્ધાંત માટે વિશ્વભરમાં ખ્યાતિ મેળવેલી. મહાવિદ્યાલયનો શરૂઆતનો અભ્યાસ તેમણે લાહોરના ડી.એ.વી. મહાવિદ્યાલયમાં તથા ઇજનેરી વિદ્યાનો ઉચ્ચ અભ્યાસ…

ગગનચુંબી મકાનો : આકાશને જાણે અડતી હોય તેવો ભાસ કરાવતી ખૂબ ઊંચી બહુમાળી ઇમારતો. આજકાલના ઔદ્યોગિકીકરણના યુગમાં વિકસિત અને વિકાસ પામતા દેશોમાં રહેઠાણની સમસ્યા હલ કરવાના હેતુથી અને ઓછી જમીનની ઉપલબ્ધિમાં ઔદ્યોગિક ગૃહોનાં વ્યાપારી સંકુલોની જરૂરિયાતો સંતોષવા માટે પાંચ કરતાં વધુ મજલાવાળાં બહુમાળી મકાનો અસ્તિત્વમાં આવ્યાં છે, જેમને કેટલાક ગગનચુંબી…

ગૃહનિર્માણ રહેઠાણ અને વ્યવસાય માટે મકાનોનું બાંધકામ. પ્રાસ્તાવિક : માનવીને રહેઠાણ અને વ્યવસાય માટે મકાન એક અનિવાર્ય જરૂરિયાત છે. સામાન્ય રીતે સમાજમાં પોતાના મોભાને અનુરૂપ આકર્ષક બાહ્ય દેખાવ અને સગવડો તેમજ સુર્દઢ બાંધણીવાળું અને કિંમતમાં પોસાય તેવું મકાન બને એમ એ ઇચ્છતો હોય છે. સુયોગ્ય ગૃહનિર્માણ માટે, શયન, ભોજન, બેઠક…