વિહારી છાયા

સ્ટૉર્મર હૉર્સ્ટ એલ.

સ્ટૉર્મર, હૉર્સ્ટ એલ. (જ. 6 એપ્રિલ 1949, ફ્રાન્કફર્ટ એમ મેઈન, પશ્ચિમ જર્મની) : જર્મનીમાં જન્મેલ અમેરિકન ભૌતિકવિજ્ઞાની કે જે ડેનિયલ સી. ત્સુઈ અને રોબર્ટ બી. લાફ્લિન સાથે અપૂર્ણાંક વીજભારિત ઉત્તેજનો સાથેના ક્વૉન્ટમ તરલના નવા સ્વરૂપની શોધ માટે 1998ના ભૌતિકવિજ્ઞાનના નોબેલ પારિતોષિકના સહવિજેતા. આ ત્રણેય સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું કે પ્રબળ ચુંબકીય…

વધુ વાંચો >

સ્થિત તરલની યાંત્રિકી (mechanics of static fluid)

સ્થિત તરલની યાંત્રિકી (mechanics of static fluid) : વિરામવાળા પ્રવાહી અને વાયુની યાંત્રિકી. પ્રવાહી અને વાયુ તરલ તરીકે ઓળખાય છે. તરલ એવો પદાર્થ છે જે વહી શકે છે. આથી ‘તરલ’ શબ્દમાં પ્રવાહીઓનો અને વાયુઓનો સમાવેશ થાય છે. આવાં વર્ગીકરણ હંમેશાં સ્પષ્ટ હોતાં નથી. કાચ અને ડામર જેવાં કેટલાંક તરલો એટલાં…

વધુ વાંચો >

હલ્સ રસેલ એલન

હલ્સ, રસેલ એલન (જ. 28 નવેમ્બર 1950, ન્યૂયૉર્ક, એન. વાય., યુ.એસ.) : અમેરિકાના ભૌતિકવિજ્ઞાની, પોતાના ભૂતપૂર્વ શિક્ષક જોસેફ એચ. ટેલર, જુનિયરના પ્રથમ યુગ્મ પલ્સાર(Binary Pulsar)ની શોધ માટે 1993ના ભૌતિકવિજ્ઞાનના નોબેલ પુરસ્કારના સહવિજેતા. આ એવી શોધ હતી જેના થકી ગુરુત્વાકર્ષણના અભ્યાસો માટે નવી શક્યતાઓ ઊભી થઈ. રસેલ એલન હલ્સ આ શોધ…

વધુ વાંચો >

હોકાયંત્ર (magnetic compass)

હોકાયંત્ર (magnetic compass) : કોઈ પણ સમક્ષિતિજ દિશામાં મુક્ત રીતે ભ્રમણ કરી શકે તેવા ચુંબક પર લાગતા પૃથ્વીના ચુંબકત્વના આકર્ષણના દિશાદર્શક બળ પર આધારિત દિક્સૂચક યંત્ર. હોકાયંત્ર જે સિદ્ધાંત પર કામ કરે છે તે સિદ્ધાંત મુજબ સમાન ચુંબકીય ધ્રુવો પરસ્પર અપાકર્ષે છે અને અસમાન ચુંબકીય ધ્રુવો પરસ્પર આકર્ષે છે. પૃથ્વીના…

વધુ વાંચો >