નવનીત દવે

ઝદાનફ, આંદ્રેઈ ઍલેક્સાન્દ્રોવિચ (જ. 26 ફેબ્રુઆરી 1896, મારિયુપોલ, યુક્રેન; અ. 1948) : સોવિયેત સરકાર અને સામ્યવાદી પક્ષના અગ્રણી હોદ્દેદાર વહીવટકર્તા. 1915માં રશિયાના બૉલ્શેવિક પક્ષમાં જોડાયા તથા પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન રશિયન સેનામાં પ્રચારનું સંચાલન કર્યું. યુદ્ધ પછી પક્ષના માળખામાં આગળ વધતાં વધતાં 1930માં પક્ષની કેન્દ્રીય સમિતિમાં સભ્ય બન્યા. 1934માં લેનિનગ્રાદના શક્તિશાળી…

ઝિનોવ્યેફ, ગ્રિગોરી વેવ્સેયેવિચ [Zinoviev, Grigory Vevseyevich] (જ. 23 સપ્ટેમ્બર 1883, ખેરસન, યુક્રેન; અ. 25 ઑગસ્ટ 1936 મૉસ્કો) : રશિયાના યહૂદી ક્રાંતિકારી સામ્યવાદી નેતા. મૂળ નામ રેડોમિસ્લસ્કી. બર્ન યુનિવર્સિટી ખાતે અભ્યાસ. 1901માં રશિયન સોશિયલ ડેમોક્રૅટિક લેબર પાર્ટીમાં જોડાયા તથા 1903 પછી વ્લૅડિમિયર લેનિનના બૉલ્શેવિક પક્ષના ટેકેદાર બન્યા. 1905ની ક્રાંતિ દરમિયાન સેંટ…

ટોલ્યાટી પાલ્મીરો (જ. 26 માર્ચ 1893, જિનોઆ; અ. 21 ઑગસ્ટ 1964, યાલ્ટા) : અગ્રણી ઇટાલિયન સામ્યવાદી રાજકારણી. તેમણે 40 વર્ષ સુધી ઇટાલીના સામ્યવાદી પક્ષને નેતૃત્વ પૂરું પાડ્યું હતું અને પશ્ચિમ યુરોપમાં ઇટાલિયન સામ્યવાદી પક્ષને સૌથી મોટા સામ્યવાદી પક્ષ તરીકે વિકસાવ્યો હતો. મધ્યમ વર્ગમાં જન્મેલ ટોલ્યાટીએ તુરિન યુનિવર્સિટી ખાતે કાયદાનો અભ્યાસ…

ટ્રસ્ટીશિપ કાઉન્સિલ : ટ્રસ્ટપ્રદેશોના સ્વશાસન કે સ્વતંત્રતાને અનુલક્ષીને કરવામાં આવતા વહીવટના નિરીક્ષણ માટે સ્થપાયેલી સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘની એક મહત્વની સંસ્થા. ટ્રસ્ટીશિપ કાઉન્સિલ હેઠળ જે પ્રદેશોનો વહીવટ કરવામાં આવતો હોય તે ટ્રસ્ટ-પ્રદેશો તરીકે ઓળખાયા. આવા પ્રત્યેક પ્રદેશનો વહીવટ સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘના ખતપત્ર હેઠળ નક્કી કરાયેલા સિદ્ધાંતોને અનુલક્ષીને થયેલી સમજૂતીની જોગવાઈઓ મુજબ કરવાનો હતો.…

ડોમિનિયન સ્ટેટસ : બ્રિટિશ શાસન હેઠળના પ્રદેશોને આપવામાં આવેલો સાંસ્થાનિક દરજ્જો. 1939 પહેલાં બ્રિટિશ કૉમનવેલ્થ દેશોમાં કૅનેડા, ઑસ્ટ્રેલિયા, ન્યૂઝીલૅન્ડ, દક્ષિણ આફ્રિકા, આયર તથા ન્યૂ-ફાઉન્ડલૅન્ડ ડોમિનિયન સ્ટેટસ (સાંસ્થાનિક દરજ્જો) ધરાવતાં હતાં. 1926માં ‘ઇમ્પીરિયલ કૉન્ફરન્સ’ની જાહેરાત અનુસાર બ્રિટન અને ડોમિનિયન સ્ટેટસ ધરાવતા દેશોને બ્રિટિશ સામ્રાજ્યની અંતર્ગત સ્વાયત્ત સમુદાયો તરીકે ગણવામાં આવ્યા હતા.…