ચિત્રકલા
સુન્દરમ્ વિવાન (Sunderem, Vivan)
સુન્દરમ્, વિવાન (Sunderem, Vivan) (જ. 1943, ભારત) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. તેઓ વડોદરાની મ. સ. યુનિવર્સિટીની ફૅકલ્ટી ઑવ્ ફાઇન આર્ટમાં અભ્યાસ કરીને કલાના સ્નાતક થયા. કૅન્વાસ પર કે કાગળ પર ચિત્રાંકન કરવાને કે પથ્થર, ધાતુ, લાકડા, કાચ કે પ્લાસ્ટિકમાંથી શિલ્પ સર્જવાને સ્થાને સુન્દરમ્ ‘ઇન્સ્ટૉલેશન’ પદ્ધતિએ કલાકૃતિઓ સર્જે છે; જેમાં મૂળ…
વધુ વાંચો >સુપરમેટિઝમ (Supermatism)
સુપરમેટિઝમ (Supermatism) (1913-1918) : રશિયન ચિત્રકાર કાસિમીર માલેવિચે 1915માં આરંભેલ એક આધુનિક કલાપ્રવાહ (movement). કાસિમીર માલેવિચ શુદ્ધ ભૌમિતિક આકારો વડે અમૂર્ત સર્જન કરવાની નેમ આ કલાપ્રવાહ ધરાવે છે. તેમાં કોઈ પણ પ્રકારે સામાજિક, રાજકીય કે ઊર્મિપ્રેરિત (sentimental) ટીકા કે અભિવ્યક્તિ કરવામાં આવતી નથી. 1915માં તેનો ઢંઢેરો (manifesto) પ્રકાશિત થયો હતો.…
વધુ વાંચો >સુબ્રમણ્યન્ કે. જી.
સુબ્રમણ્યન્, કે. જી. (જ. 1924, કુથુપારામ્બા, કેરળ) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર, ભારતીય લોકકલાવિદ અને કલાગુરુ. શાળા પછી ચેન્નાઈમાં વિનયન શાખાનો અભ્યાસ શરૂ કર્યો, પણ 1942માં ‘હિંદ છોડો’ ચળવળમાં એ જોડાયા અને આ અભ્યાસ અધૂરો રહ્યો. તેઓ 1944માં શાંતિનિકેતનમાં કલાના વિદ્યાર્થી તરીકે દાખલ થયા હતા અને કલાગુરુ નંદલાલ બોઝ અને બિનોદ…
વધુ વાંચો >સુબ્લીયારે પિયેરે
સુબ્લીયારે, પિયેરે (Subleyaras, Pierre) (જ. 1699, ફ્રાંસ; અ. 1749, રોમ, ઇટાલી) : ફ્રેંચ બરોક-ચિત્રકાર. ચિત્રકાર ઍન્તૉઇન રિવાલ્ઝ પાસે તેમણે ચિત્રકલાની તાલીમ લીધી. રૉયલ ફ્રેંચ અકાદમીનું ‘પ્રિ દ રોમ’ (Prix de Rome) ઇનામ 1727માં તેમને મળ્યું. તે પછી તેઓ ઇટાલી ચાલ્યા ગયા અને ત્યાં મુખ્યત્વે રોમમાં જીવન વિતાવ્યું. ત્યાં તેમણે ખ્રિસ્તી…
વધુ વાંચો >સુરેશ બી. વી.
સુરેશ, બી. વી. (જ. 1960, બગલોર) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. વડોદરાની મહારાજા સયાજીરાવ યુનિવર્સિટીની ફૅકલ્ટી ઑવ્ ફાઇન આર્ટમાં ચિત્રકલાનો અભ્યાસ કરીને તેનો ડિપ્લોમા પ્રાપ્ત કર્યો. ત્યારબાદ લંડનની રૉયલ કૉલેજ ઑવ્ આર્ટમાં વધુ અભ્યાસ કરીને માસ્ટરની ઉપાધિ પ્રાપ્ત કરી. ભારત પાછા ફરીને વડોદરાની માતૃસંસ્થા મહારાજા સયાજીરાવ યુનિવર્સિટીની ફૅકલ્ટી ઑવ્ ફાઇન આર્ટમાં…
વધુ વાંચો >સુલતાન મહંમદ
સુલતાન, મહંમદ (જ. અને સ. સોળમી સદી, ઈરાન) : સફાવીદ શૈલીમાં સર્જન કરનાર ઈરાનના શ્રેષ્ઠ ચિત્રકારોમાંના એક. તબ્રીઝમાં પંદરમી સદીના અંતમાં સુલતાન મહમ્મદની દોરવણી હેઠળ ઈરાનમાં તુર્કમાન લઘુચિત્રશૈલી પાંગરી હતી. તીવ્ર હિંસક ભડક રંગો, ગતિમાન આકૃતિઓ, વિકૃત પરિપ્રેક્ષ્ય તથા બિહામણાં-વરવાં આલેખનો આ શૈલીની લાક્ષણિકતા હતાં. તત્કાલીન સમ્રાટ શાહ ઇસ્માઇલ પહેલાની…
વધુ વાંચો >સુસ્ટ્રિસ પરિવાર
સુસ્ટ્રિસ પરિવાર (Sustris family) (સુસ્ટ્રિસ લૅમ્બર્ટ : જ. આશરે 1510થી 1515, ઍમસ્ટરડૅમ, નેધરલૅન્ડ્ઝ; અ. 1560 પછી, જર્મની. સુસ્ટ્રિસ ફેડેરિકો : જ. આશરે 1540, ફ્લોરેન્સ, ઇટાલી; અ. 1599, જર્મની) : ડચ બરોક-ચિત્રકારો. પિતા લૅમ્બર્ટે ઍમસ્ટરડૅમમાં તાલીમ લઈ વેનિસ જઈ ઇટાલિયન રેનેસાંસ-ચિત્રકાર તિશ્યોંના સ્ટુડિયોમાં મદદનીશ તરીકે કામ કર્યું. એ પછી તેમણે પાદુઆ…
વધુ વાંચો >સૂઝા ફ્રાન્સિસ ન્યૂટન (Souza Francis Newton)
સૂઝા, ફ્રાન્સિસ ન્યૂટન (Souza, Francis Newton) (જ. 1924, ગોવા, ભારત; અ. 1998, ન્યૂયૉર્ક, અમેરિકા) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. અભિવ્યક્તિવાદી (expressionist) ચિત્રો ચીતરવામાં તેમનું નામ ભારતમાં તેમજ વિશ્વમાં જાણીતું છે. ફ્રાન્સિસ ન્યૂટન સૂઝાની એક ચિત્રકૃતિ : ‘એ ફ્રાન્સિસ્કન મૉન્ક’ ગોવાના એક ખ્રિસ્તી પરિવારમાં તેમનો જન્મ. ગોવા ખાતે શાલેય અભ્યાસ પૂરો કર્યા…
વધુ વાંચો >સૂતીન કાઇમ (Soutine Chaim)
સૂતીન, કાઇમ (Soutine, Chaim) (જ. 1893, સ્મિલૉવિચ, બેલારુસ; અ. 9 ઑગસ્ટ 1943, પૅરિસ, ફ્રાન્સ) : રશિયન અભિવ્યક્તિવાદી ચિત્રકાર. વિલ્નિયુસમાં કલાનો અભ્યાસ કર્યા પછી સૂતીન 1911માં પૅરિસ આવ્યા. અહીં ચિત્રકારો માર્ક શાગાલ અને મોદિલ્યાનીના સંપર્કને પ્રતાપે તેઓ અભિવ્યક્તિવાદી કલા તરફ આકર્ષાયા. કતલખાના અને પશુઓનાં મડદાં એ બે વિષયોને તેમણે વારંવાર આલેખ્યા.…
વધુ વાંચો >સેઉરા જૉર્જ (Seurat Georges)
સેઉરા, જૉર્જ (Seurat, Georges) (જ. 2 ડિસેમ્બર 1859, ફ્રાંસ; અ. 29 માર્ચ 1891) : નવપ્રભાવવાદ(Neo-Impressionism)ના સ્થાપક અને પ્રમુખ નવપ્રભાવવાદી આધુનિક ફ્રેંચ ચિત્રકાર. પૅરિસની પ્રતિષ્ઠિત કળાશાળા ઇકોલે દ બ્યુ આર્તે(Ecole des Beaux Arte)માં તેમણે 1875થી 1879 સુધી ચિત્રકાર હેન્રી લેહમાન પાસે ચિત્રકળાનો અભ્યાસ કર્યો. રંગદર્શી ચિત્રકાર દેલાક્રવા (Delacroix), બાર્બિઝોં (Barbizon) શૈલીનાં…
વધુ વાંચો >