અમિતાભ મડિયા
વીલ્કેસ, થૉમસ
વીલ્કેસ, થૉમસ (જ. આશરે 1575, બ્રિટન; અ. આશરે 1623, બ્રિટન) : બ્રિટિશ રેનેસાંસ-સંગીતકાર અને સ્વર-નિયોજક. ઑક્સફર્ડમાં અભ્યાસ કર્યા બાદ ચિચેસ્ટર ખાતે ઑર્ગનવાદકનું સ્થાન તેમણે ગ્રહણ કર્યું. તેમના ઉપર ઇટાલિયન સંગીતકાર અને સ્વરનિયોજક મારેન્ઝિયોની સ્પષ્ટ અસર છે. સોળમી સદીના બ્રિટનના તેઓ સૌથી વધુ પ્રયોગશીલ સંગીતકાર છે. તેમના સંગીતની નાટ્યાત્મકતાને કારણે તેમને…
વધુ વાંચો >વુએ, સિમોં
વુએ, સિમોં : ફ્રાંસનો પ્રથમ બરોક-ચિત્રકાર. ઇટાલીની બરોક-ચિત્રશૈલી ફ્રાંસમાં પ્રચલિત કરનાર. 1612થી 1627 દરમિયાન વુએ ઇટાલીમાં રહ્યો અને બરોક-ચિત્રશૈલી આત્મસાત્ કરી. ઇટાલીના રોમ નગરમાં શરૂઆતનાં વર્ષોમાં પ્રસિદ્ધ બરોક-ચિત્રકાર કારાવાજિયોનો એ શિષ્ય હતો. કારાવાજિયોની જેમ જ એના એ વખતનાં ચિત્રોમાં પણ અગ્રભૂમિકામાં રહેલી માનવ આકૃતિઓ ઉપર એક જ બિંદુએથી પડતો પ્રકાશ…
વધુ વાંચો >વુ, તાઓ-સુઅન
વુ, તાઓ–સુઅન (જ. આશરે 700, ચીન; અ. આશરે 760, ચીન) : ચીની ચિત્રકાર. આઠમી સદી પછીના કલાવિવેચકોએ તાઓ-સુઅન વુનાં દંતકથા લાગે એટલાં બધાં વખાણ કર્યાં છે. તેમના જીવનની પ્રમાણભૂત માહિતી મળતી નથી. તેમણે મુખ્યત્વે બૌદ્ધ વિષયોને ચીતર્યા છે. તેમની પીંછીના લસરકા જોરદાર અભિવ્યક્તિને સ્ફુટ કરી શકવામાં સફળ ગણાયા છે. તાન્ગ…
વધુ વાંચો >વુલ્ફ, હ્યુગો (ફિલિપ જેકૉબ)
વુલ્ફ, હ્યુગો (ફિલિપ જેકૉબ) (જ. 13 માર્ચ 1860, વિન્ડિશ્ગ્રેઝ, ઑસ્ટ્રિયા; અ. 22 ફેબ્રુઆરી 1903, વિયેના, ઑસ્ટ્રિયા) : જર્મન ગીતોનો વિખ્યાત સ્વરનિયોજક. 1875માં વિયેના કૉન્ઝર્વેટરીમાં સંગીતનો અભ્યાસ કરવા દાખલ થયો, પણ શિક્ષકોની ખુલ્લેઆમ ટીકા કરવા બદલ 1877માં તેની તે સંગીતશાળામાંથી હકાલપટ્ટી થઈ. પહેલેથી જ તેની પ્રકૃતિ ક્રાંતિકારી હતી. એ વખતે તે…
વધુ વાંચો >વુલ્ફલિન, હેઇન્રિખ (Wolfflin, Heinrich)
વુલ્ફલિન, હેઇન્રિખ (Wolfflin, Heinrich) (જ. 1864, વિન્ટર્થુર, સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ; અ. 1945, ઝુરિક, સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ) : સ્વિસ કલાઇતિહાસકાર. ઇટાલિયન રેનેસાંસના જર્મન રેનેસાંસ સાથેના તુલનાત્મક અભ્યાસ માટે તથા રેનેસાંસ-કલાના બરોક-કલા સાથેના તુલનાત્મક અભ્યાસ માટે તેઓ જાણીતા છે. ઇતિહાસકારો જેકૉબ બુર્કહાર્ટ (Jacob Burckhardt) અને વિલ્હેમ રીલ (Wilhelm Riehl), ફિલસૂફો વિલ્હેમ ડિલ્થી (Wilhelm Dilthey), ફ્રેડરિક પૉલ્સન…
વધુ વાંચો >વૂડ, ગ્રાન્ટ
વૂડ, ગ્રાન્ટ (જ. 13 ફેબ્રુઆરી 1892, એનામોસા નજીક, આયોવા, અમેરિકા; અ. 12 ફેબ્રુઆરી 1942, આયોવા સિટી, આયોવા, અમેરિકા) : અમેરિકન ચિત્રકાર. વૂડ પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ(1914-18)માં વિમાનો, ટકો, લશ્કરી છાવણીના તંબુઓ તથા નૌકાઓને દુશ્મનોની નજરોથી બચાવવા માટે આસપાસના પર્યાવરણમાં ભેળવી દેવાનું રંગકામ (camouflage) કરતો. એ પછી 1923માં તેમણે એક વરસ માટે ઉચ્ચ…
વધુ વાંચો >વૂડ પરિવાર
વૂડ પરિવાર [વૂડ રેલ્ફ (જ. 1715; અ. 1772); વૂડ આરૉન (જ. 1717; અ. 1785); વૂડ જૉન (જ. 1746; અ. 1797); વૂડ વિલિયમ (જ. 1746; અ. 1808); વૂડ રેલ્ફ (જુનિયર) (જ. 1748; અ. 1795); વૂડ એનૉખ (જ. 1759; અ. 1840)] : બ્રિટનના સ્ટેફૉર્ડશાયરનો નામાંકિત કુંભકાર પરિવાર. રેલ્ફ અને આરૉન ભાઈઓ હતા.…
વધુ વાંચો >વેનેત્ઝિયાનો, ડૉમેનિકો [(Veneziano, Domenico)
વેનેત્ઝિયાનો, ડૉમેનિકો [(Veneziano, Domenico) (જ. સંભવત: 1410, વેનિસ, ઇટાલી; અ. સંભવત: 1461, ઇટાલી)] : ઇટાલિયન રેનેસાંસ-ચિત્રકાર. એના જીવન વિશે પ્રમાણભૂત માહિતી ખૂબ ઓછી મળે છે. શરૂઆતથી જ એ ફ્લૉરેન્સ આવી વસેલો. ચિત્ર ‘મૅડોના ઍન્ડ ચાઇલ્ડ વિથ સેન્ટ’ એની શ્રેષ્ઠ કૃતિ ગણાય છે. તેમાં કમાનોની નીચે સ્તંભમાળા વચ્ચે બેઠેલી મૅડોના (માતા…
વધુ વાંચો >વેન્ચુરી, રૉબર્ટ
વેન્ચુરી, રૉબર્ટ (જ. 1925, ફિલાડૅલ્ફિયા, અમેરિકા) : અનુઆધુનિકતાવાદના જન્મદાતા, પ્રણેતા તથા પ્રથમ અનુઆધુનિક સ્થપતિ. પ્રિન્સ્ટન યુનિવર્સિટીમાં તેમણે પ્રાધ્યાપક જ્યાં લાબાતુ હેઠળ સ્થાપત્યનો અભ્યાસ કર્યો. ત્યારબાદ 1954માં તેઓ રોમ ગયા. ત્યાં તેમને સ્થાપત્યક્ષેત્રનો પ્રતિષ્ઠિત ખિતાબ ‘પ્રિ દે રોમા’ મળ્યો. રોમમાં વિરાટકાય ભવ્ય પ્રાચીન રોમન સ્થાપત્યમાં તેમને કોઈ રસ પડ્યો નહિ, પણ…
વધુ વાંચો >વૅન્ડર્લીન, જૉન
વૅન્ડર્લીન, જૉન (જ. 1775, અમેરિકા; અ. 1852, અમેરિકા) : અમેરિકન રંગદર્શી ચિત્રકાર. મૂળ બ્રિટિશ કુળના અમેરિકન રંગદર્શી ચિત્રકાર પાસે તેણે ચિત્રકલાની તાલીમ લીધી. વેસ્ટની અને વેસ્ટના એક બીજા શિષ્ય એફ. બી. મોર્સ સાથે તેણે યુરોપનો પ્રવાસ કર્યો. અહીં યુરોપયાત્રા દરમિયાન જ વૅન્ડર્લીને 1812માં ‘એરિયાન્ડે અસ્લીપ ઑન ધી આઇલૅન્ડ ઑવ્ નાકસોસ’…
વધુ વાંચો >