બળદેવભાઈ કનીજિયા

ભારતી, સુબ્રમણ્યમ્

ભારતી, સુબ્રમણ્યમ્ (જ. 11 ડિસેમ્બર 1882, એટ્ટયપુરમ્, જિ. તિરુનેલવેલી, તમિલનાડુ; અ. 1921) : વીસમી સદીના પ્રારંભિક કાળના સૌથી મહાન તમિળ કવિ. 1880માં એટ્ટયપુરમ્ ખાતે પ્રથમ કાપડ-મિલના સ્થાપક અને પશ્ચિમી તકનીકના હિમાયતી વિદ્વાન બ્રાહ્મણ ચિન્નાસ્વામી આયરના પુત્ર. 5 વર્ષની વયે માતાનું અવસાન. 14 વર્ષની વયે લગ્ન થયું. તિરુનેલવેલીની હિન્દુ કૉલેજમાં કેટલુંક…

વધુ વાંચો >

ભાર્ગવ, પ્રતીક

ભાર્ગવ, પ્રતીક (જ. 13 ફેબ્રુઆરી 1979, સૂરત, ગુજરાત) : દક્ષિણ ગુજરાતના આશાસ્પદ યુવા-તરણસ્પર્ધક. તે ગુજરાત રાજ્યના 1997–98ના વર્ષના પ્રતિષ્ઠિત ‘સરદાર પટેલ ઍવૉર્ડ’ના વિજેતા છે. દક્ષિણ ગુજરાત યુનિવર્સિટી, સૂરતમાંથી બી. કૉમ. થયા બાદ હાલ (2001) તે એમ. બી. એ.ના છેલ્લા વર્ષમાં અભ્યાસ કરે છે. રાષ્ટ્ર, રાજ્ય તથા યુનિવર્સિટી કક્ષાની તરણસ્પર્ધામાં ભાગ…

વધુ વાંચો >

ભાર્ગવ, પ્રમીત

ભાર્ગવ, પ્રમીત (જ. 21 ઑક્ટોબર 1982, સૂરત, ગુજરાત) : ગુજરાતના 19 વર્ષીય યુવા-તરણ-સ્પર્ધક. તેમને ગુજરાત સીનિયર તરણ ચૅમ્પિયનશિપના 1997, 1999 અને 2000ના વર્ષના એવૉર્ડ મેળવવાનું ગૌરવ પ્રાપ્ત થયું છે. ગુજરાત એસ. એસ. સી. બૉર્ડના બારમા ધોરણમાં ઉત્તીર્ણ થયા બાદ તે હાલ (2001) દક્ષિણ ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાં બી. કૉમ.ના પ્રથમ વર્ષમાં અભ્યાસ…

વધુ વાંચો >

ભુલ્લર, ગુરબચન સિંહ

ભુલ્લર, ગુરબચન સિંહ (જ. 18 માર્ચ 1937, પિથો, જિ. ભટિંડા, પંજાબ) : પંજાબી લેખક. તેમને તેમની કૃતિ ‘અગ્નિ કલસ’ બદલ 2005નો કેન્દ્રીય સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો છે. તેમણે પંજાબ યુનિવર્સિટીમાંથી પંજાબી ભાષા અને સાહિત્યમાં એમ.એ.ની ડિગ્રી મેળવી છે. તેમણે નવી દિલ્હીના યુ.એસ.એસ.આર.ના માહિતી ખાતાના સિનિયર સંપાદક તરીકે કારકિર્દી શરૂ…

વધુ વાંચો >

ભોજક, રસિકલાલ ચીમનલાલ

ભોજક, રસિકલાલ ચીમનલાલ (જ. 29 ડિસેમ્બર 1926, ભાવનગર; અ. 17 સપ્ટેમ્બર 1990, અમદાવાદ) : ગુજરાતના અગ્રણી સ્વરકાર. પિતા ભાવનગર રાજ્યના રેવન્યૂ કમિશનર અને સંગીતના ભારે શોખીન હતા. ભોજક તરીકે સંગીત સંસ્કારનો જ્ઞાતિગત વારસો રસિકલાલને સાંપડ્યો હતો. રાજકોટની આલ્ફ્રેડ હાઇસ્કૂલમાં અભ્યાસ દરમિયાન શાળાકક્ષાએ યોજાતી સંગીતસ્પર્ધામાં તેઓ કિશોરાવસ્થાથી જ પ્રથમ સ્થાન મેળવતા…

વધુ વાંચો >

ભોસલે, માધુરી

ભોસલે, માધુરી (જ. 1972, ઉજ્જૈન, મધ્યપ્રદેશ) : જાણીતાં ચિત્રકાર. તેમણે ડ્રૉઇંગ અને પેઇન્ટિંગમાં એમ.એ.ની ડિગ્રી સાથે સુવર્ણચંદ્રક મેળવ્યો. ત્યારબાદ ઉજ્જૈનની વિક્રમ યુનિવર્સિટીમાંથી તેમણે પ્રાચીન ભારતીય ઇતિહાસ અને પુરાતત્વવિદ્યામાં પણ એમ.એ.ની ડિગ્રી મેળવી. વળી ખૂબ ઓછી જાણીતી છતાં મહત્વપૂર્ણ લઘુશૈલી (રાજસ્થાની) ‘રાઘવગઢ સ્કૂલ ઑવ્ પેઇન્ટિંગ’ પર વિવેચનાત્મક અભ્યાસ તૈયાર કરીને પીએચ.ડી.…

વધુ વાંચો >

મકવાણા, તેજીબહેન ગોવિંદભાઈ

મકવાણા, તેજીબહેન ગોવિંદભાઈ (જ. 1944, સિંધ, હૈદરાબાદ) : ભાતીગળ કલાશૈલીનાં લોકકલાકાર. મૂળ કચ્છનાં વતની. 1947માં ભારતના ભાગલા થતાં પિતા નગાભાઈ સાથે જૂનાવાડજ અમદાવાદમાં ગાંધીનગર ટેકરા પર આવીને વસ્યાં. પિતા મોચીનું કામ કરતા હતા. તેઓ તેમને ચંપલ બનાવવામાં મદદ કરતાં. 14 વર્ષની વયે ગોવિંદભાઈ સાથે તેમનાં લગ્ન થયાં. તેઓ માતા પાસેથી…

વધુ વાંચો >

મજુમદાર, અમિયભૂષણ

મજુમદાર, અમિયભૂષણ (જ. 1918, કૂચબિહાર, પશ્ચિમ બંગાળ) : બંગાળી ભાષાના ખ્યાતનામ નવલકથાકાર. તેમને તેમની નવલકથા ‘રાજનગર’ માટે 1986ના વર્ષનો સાહિત્ય અકાદમી ઍવૉર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો. 1939માં અંગ્રેજીમાં ઑનર્સ સાથે બી.એ.ની ડિગ્રી પ્રાપ્ત કર્યા પછી તેઓ ટપાલ અને તાર વિભાગમાં જોડાયા. તેઓ મજૂરસંઘની પ્રવૃત્તિ સાથે સંકળાયેલા રહ્યા. તેઓ શક્તિશાળી લેખક હોઈ…

વધુ વાંચો >

મજુમદાર, બિનય

મજુમદાર, બિનય (જ. 1934, મિકતિલા, મ્યાનમાર) : બંગાળી ભાષાના કવિ. તેમને તેમની કૃતિ ‘હાસપાતાલે લેખા કવિતાગુચ્છ’ બદલ 2005ના વર્ષનો કેન્દ્રીય સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો છે. તેમણે કોલકાતા યુનિવર્સિટીમાંથી બી.ઈ.ની ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી હતી. તેઓ અંગ્રેજી, રશિયન અને હિંદી ભાષાના જાણકાર છે. તેમના પ્રકાશિત ગ્રંથો છે : ‘નક્ષત્રેર આલો’, ‘ફિરે…

વધુ વાંચો >

મજુમદાર, લીલા

મજુમદાર, લીલા (જ. 1908; અ. ?) : બાલ-વાર્તાઓનાં બંગાળી લેખિકા. પ્રમાદરંજન રાયનાં પુત્રી અને ઉપેન્દ્રકિશોર ચૌધરીનાં ભાણી. મૂળ વતન નાદિયામાં ચકધા. પાછળથી મયમનસિંગ(હાલ બાંગ્લાદેશ)માં જઈ વસ્યાં. છેલ્લે તેઓ કોલકાતામાં સ્થિર થયાં. તેમના ભત્રીજા સુકુમાર રાયે તેમને બાળકો માટે લખવા પ્રોત્સાહન પૂરું પાડ્યું. તેમની સૌપ્રથમ બાલવાર્તા 1922માં ‘સંદેશ’માં પ્રગટ થઈ ત્યારથી…

વધુ વાંચો >