બળદેવભાઈ કનીજિયા
બરુવા, ભાવેન
બરુવા, ભાવેન (જ. 1940) : જાણીતા અસમિયા કવિ અને વિવેચક. કલકત્તાની સ્કૉટિશ ચર્ચ કૉલેજમાંથી અંગ્રેજીમાં ઑનર્સ સાથે સ્નાતક થયા. 1960–61 દરમિયાન જોરહટ ખાતે શાળા-શિક્ષક તરીકે કારકિર્દીનો પ્રારંભ કર્યો અને 1961–62 દરમિયાન દિલ્હી ખાતે આકાશવાણીના સમાચાર-વિભાગમાં અનુભવ મેળવ્યો. 1963માં અંગ્રેજી સાથે દિલ્હી યુનિવર્સિટીમાંથી તેમણે અનુસ્નાતકની પદવી મેળવી. ત્યારબાદ પંજાબ યુનિવર્સિટીના અંગ્રેજી…
વધુ વાંચો >બલવાણી, હુંદરાજ
બલવાણી, હુંદરાજ (ડૉ.) [જ. 9 જાન્યુઆરી 1946, લાડકાણા, સિંધ (હાલ પાકિસ્તાનમાં)] : સિંધી સાહિત્યકાર, વાર્તાકાર, નાટ્યકાર અને પત્રકાર. તેમણે ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાંથી સિંધી–હિંદીમાં એમ.એ.; મુંબઈ યુનિવર્સિટીમાંથી સિંધી બાલસાહિત્યમાં પીએચ.ડી., ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાંથી હિંદી–અંગ્રેજીમાં બી.એડ. અને રાજસ્થાન યુનિવર્સિટીમાંથી પત્રકારત્વનો ડિપ્લોમા પ્રાપ્ત કર્યા છે. તેમણે સાહિત્યની તમામ શાખાઓમાં લેખનકાર્ય કર્યું છે. સિંધીમાં બાળકોના માસિક…
વધુ વાંચો >બશીર બદ્ર
બશીર બદ્ર (જ. 1935, અયોધ્યા, ઉત્તરપ્રદેશ) : ઉત્તરપ્રદેશના જાણીતા ઉર્દૂ ગઝલકાર. તેમને તેમના શ્રેષ્ઠ ગઝલસંગ્રહ ‘આસ’ માટે 1999ના વર્ષનો સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર પ્રાપ્ત થયો છે. તેમણે અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીમાંથી એમ.એ. તથા પીએચ.ડી.ની પદવી મેળવી અને અધ્યાપનક્ષેત્રમાં જોડાયા. તે પછી મેરઠ યુનિવર્સિટીમાંથી પ્રાધ્યાપકપદેથી સેવાનિવૃત્ત થયા. તેઓ હિંદી, ફારસી અને અંગ્રેજી ભાષાનું…
વધુ વાંચો >બસવેશ્વર (બસવણ્ણા)
બસવેશ્વર (બસવણ્ણા) (જ. 1131, ઇંગાલેશ્વર બાગેવાડી, જિ. બીજાપુર, કર્ણાટક; અ. 1167, સંગમેશ્વર) : કર્ણાટકના એક મહાન આધ્યાત્મિક નેતા, ક્રાંતિકારી સંત, કન્નડ ભાષાના મહાન કવિ, વિખ્યાત રહસ્યવાદી તથા સમાજસુધારક. પિતા મદિરાજ કે મદારસ બાગેવાડી અગ્રહારના પ્રધાન હતા, જે ‘ગ્રામ નિમાની’ કહેવાતા. માતા મદાલંબિ કે મદાંબિ ધર્મનિષ્ઠ મહિલા અને બાગેવાડીના મુખ્ય દેવતા…
વધુ વાંચો >બસુ, મનોજ
બસુ, મનોજ (જ. 25 જુલાઈ 1901, ડાગાઘાટ, જિ. જેસોર) : લોકપ્રિય બંગાળી વાર્તાકાર-નવલકથાકાર. માત્ર 8 વર્ષની ઉંમરે પિતા ગુમાવ્યા. પ્રાથમિક શિક્ષણ ડોંગાઘાટમાં, માધ્યમિક શિક્ષણ કલકત્તાની રિપન કૉલેજિએટ સ્કૂલમાં. 1924માં બી.એ. તે પછી કાયદાનો અભ્યાસ શરૂ કર્યો, પરંતુ આર્થિક પરિસ્થિતિને કારણે અધૂરો રહ્યો. વિદ્યાર્થી અવસ્થામાં બંગાળની ચળવળમાં ક્રાંતિકારીઓના સંપર્કમાં આવ્યા અને…
વધુ વાંચો >બસુ, શંકરીપ્રસાદ
બસુ, શંકરીપ્રસાદ (જ. 1928, હાવડા, બંગાળ) : ખ્યાતનામ બંગાળી ચરિત્રલેખક અને વિવેચક. 1950માં કલકત્તા યુનિવર્સિટીમાંથી બંગાળીમાં એમ.એ.ની પ્રથમ ડિવિઝનની પદવી પ્રથમ નંબરે પ્રાપ્ત કરી. વિવિધ કૉલેજોમાં અધ્યાપનકાર્ય કર્યું. ત્યારબાદ કલકત્તા યુનિવર્સિટી ખાતે બંગાળીમાં રીડર તરીકે કામગીરી કરી. તેમણે 1978 સુધીમાં 25 પુસ્તકો પ્રગટ કર્યાં છે. તેમાં મધ્યયુગીન બંગાળી વૈષ્ણવ કવિતા,…
વધુ વાંચો >બસુ, સમરેશ
બસુ, સમરેશ (જ. 1924, કાલકૂટ, ઢાકા, બાંગ્લાદેશ, અ. 1988) : બંગાળી લેખક. તેમની કારકિર્દીની શરૂઆત ઈચપુર ખાતેની રાઇફલ ફૅકટરીમાં નોકરીથી થઈ હતી. તેઓ સામ્યવાદી પક્ષના કાર્યકર હતા. 1946માં તેમણે જેલવાસ ભોગવ્યો હતો. તેમનાં 100થી વધુ પ્રકાશનો પ્રગટ થયાં છે. તેમની મુખ્ય નવલકથાઓમાં ‘વિવર’ (1966); ‘જગદ્દલ’ (1966); ‘પ્રજાપતિ’ (1967); ‘સ્વીકારોક્તિ’ (1968);…
વધુ વાંચો >બંદ્યોપાધ્યાય, અતીન
બંદ્યોપાધ્યાય, અતીન [જ. 1 માર્ચ 1934, રૈનાદી, હિઝાદી, જિ. ઢાકા (હવે બાંગ્લાદેશમાં)] : બંગાળી નવલકથાકાર, વાર્તાકાર. તેમને તેમના વાર્તાસંગ્રહ ‘પંચાશટિ ગલ્પ’ બદલ 2001ના વર્ષનો કેન્દ્રીય સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો. દેશના વિભાજન બાદ તેમનો પરિવાર 1948માં પશ્ચિમ બંગાળમાં આવી ગયો. તેમણે એક ટ્રક-ક્લીનર તરીકે કારકિર્દી શરૂ કરી. પછી વણકર, જહાજના…
વધુ વાંચો >બંદ્યોપાધ્યાય, ઇન્દ્રનાથ
બંદ્યોપાધ્યાય, ઇન્દ્રનાથ (જ. 1849, પાંડુગ્રામ, જિ. બરદ્વાન; અ. 23 માર્ચ 1911) : બંગાળી હાસ્યલેખક અને પત્રકાર. ગંગાટિકુરી ગામમાં પ્રાથમિક શિક્ષણ, પૂર્ણિયા, કૃશનગર, બીરભૂમ વગેરે સ્થળે માધ્યમિક શિક્ષણ મેળવી શાળાંત પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થયા. કલકત્તાની કથીડ્રલ કૉલેજમાં બી.એ. થયા પછી શિક્ષક તરીકે થોડો વખત અધ્યાપનકાર્ય કર્યું અને બી.એલ.ની પરીક્ષા પસાર કરી. ત્યારબાદ…
વધુ વાંચો >બાકરે, તેજસ્ રવીન્દ્રભાઈ (જ. 12 મે 1981, અમદાવાદ, ગુજરાત) :
બાકરે, તેજસ્ રવીન્દ્રભાઈ (જ. 12 મે 1981, અમદાવાદ, ગુજરાત) : ગુજરાતના સૌપ્રથમ અને એકમાત્ર ‘ઇન્ટરનૅશનલ માસ્ટર’નો ખિતાબ ધરાવતા યુવા ચેસ-ખેલાડી. ક્રિકેટ, ટેનિસ, સ્કેટિંગ અને સ્વિમિંગ જેવી રમતોના શોખીન તથા અભ્યાસમાં તેજસ્વી બુદ્ધિઆંક અને તીવ્ર ક્ષમતા ધરાવવા ઉપરાંત તે શાળા-અભ્યાસ દરમિયાન શૉટપુટ, ડિસ્ક થ્રો જેવી મેદાની રમતોમાં અને શ્રુતલેખન, વાચન અને…
વધુ વાંચો >