ચિત્રકલા

પુરખુ (જ.  અને અ. ઓગણીસમી સદી, કાંગડા ખીણનું સામ્લોટી ગામ) : પહાડી ચિત્રકલાના પ્રસિદ્ધ ચિત્રકાર. કૌટુંબિક અટક ‘ગુલેરિયા’ તજી દઈને પ્રથમ નામે (પુરખુ) જ ચિત્રો આલેખીને પ્રસિદ્ધિ મેળવી. પિતા ધુમ્મન કાંગડાના રાજા ઘમંડચંદના રાજ્યાશ્રિત ચિત્રકાર હતા. પુરખુએ પિતા પાસે તાલીમ મેળવી – ઘમંડચંદના અવસાન પછી તેમના પુત્ર રાજા સંસારચંદનો રાજ્યાશ્રય…

પુસોં નિકલસ (જ. 15 જૂન 1594, નૉર્મન્ડી, ઉત્તર ફ્રાંસ; અ. 19 નવેમ્બર 1665 રોમ, ઇટાલી) : ફ્રાંસના પ્રસિદ્ધ ચિત્રકાર. આશરે 1612માં તેઓ પૅરિસ ગયા અને ફ્લેમિશ વ્યક્તિચિત્રકાર એલે પાસે તાલીમ મેળવી. 1621માં તે ફિલિપ દ શાંપેનના હાથ નીચે લક્સમ્બર્ગ પૅલસમાં સુશોભન કરવાના કામમાં જોડાયા. પ્રાચીન ગ્રેકો-રોમન અને ફ્રાંસના રાજદરબારમાં રહેલ…

પેખ્સ્ટીન, મૅક્સ (જ. 31 ડિસેમ્બર 1881, જ્રિવક્કાઉ(Zwickau) જર્મની; અ. 29 જૂન 1955, વેસ્ટ બર્લિન) : જર્મન અભિવ્યક્તિવાદી ચિત્રકાર. ડ્રેસ્ડન નગરમાં તાલીમ લીધા બાદ તેઓ 1906માં ડાય બ્રુક જૂથના સભ્ય બન્યા. આ જૂથની સ્થાપના 1905માં કીર્ખનર અને શ્મિટરૉટલફ જેવા આગળ પડતા અભિવ્યક્તિવાદી કલાકારોએ કરેલી. 1907-08માં તેમણે ઇટાલી અને પૅરિસની મુલાકાત લીધેલી…

પૈ, લક્ષ્મણ (જ. 21 જાન્યુઆરી 1926, માર્ગોવા, ગોવા) : ગોવાના મહત્ત્વના રાષ્ટ્રીય ચિત્રકાર. કિશોરાવસ્થામાં પૈ ગોવા ખાતે 1940માં એક ફોટો સ્ટુડિયોમાં કામ કરતી વેળા ફોટોગ્રાફ્સને ટચીંગ કરીને સુધારતા અને આ કામમાંથી તેમનો ચિત્રકલામાં રસ જાગ્રત થયો. એ અરસામાં તેમણે ગોવા લિબરેશન મૂવમેન્ટમાં ભાગ લીધો અને તેમની વાર ધરપકડ થઈ હતી.…

પૉલક, જૅકસન (જ. 28, જાન્યુઆરી 1912, કોડી, વાયોમીંગ, યુ.એસ.એ.; અ. 11 ઑગસ્ટ 1956, સ્પ્રીન્ગ્ઝ, ન્યુ યોર્ક સ્ટેટ, યુ.એસ.એ.) : અમૂર્ત અભિવ્યક્તિવાદી (abstract expressionist) અને ક્રિયાત્મક ચિત્રશૈલી(action painting)ના અમેરિકી કલાકાર. અમૂર્ત અભિવ્યક્તિવાદ એટલે ડાઘા, ધબ્બા, ડબકા તથા લસરકા વડે અમૂર્ત અભિવ્યક્તિ કરવાની મથામણ. દેખાતી દુનિયાની રજૂઆત તેમાં નથી હોતી. ક્રિયાત્મક ચિત્રશૈલીમાં…

પૉલાઇવૉલો, ઍન્તોનિયો (જ. 11 જાન્યુઆરી, 1433, ફ્લૉરેન્સ; અ. 5 ફેબ્રુઆરી, 1498, રોમ) : માનવદેહ-રચનાનો તજ્જ્ઞ ચિત્રકાર અને તૈલચિત્રની નવી તરકીબોનો પ્રણેતા. પિતા જેકોપો પૉલાઇવૉલોએ પુત્ર ઍન્તોનિયોને સોનીનો ધંધો શીખવા માટે બર્ટોલુચિયો દી મિકેલી પાસે મોકલ્યો. આ ઉપરાંત કાસ્તાન્યો પાસેથી ચિત્રકલા અને દોનતેલ્લો પાસેથી શિલ્પકલા શીખ્યો. થોડા જ વખતમાં ફ્લૉરેન્સના બધા…