અમિતાભ મડિયા

લાલો, વિક્તોર એન્તૉની એદુઅર્દ

લાલો, વિક્તોર એન્તૉની એદુઅર્દ (જ. 27 જાન્યુઆરી 1823, લિલે ફ્રાન્સ; અ. 22 એપ્રિલ 1892, પૅરિસ, ફ્રાન્સ) : પ્રસિદ્ધ ફ્રેન્ચ સ્વરનિયોજક. પેઢીઓથી લશ્કરી કારકિર્દી ધરાવતા એક ફ્રેન્ચ કુટુંબમાં જન્મ. કુટુંબના વડવાઓ મૂળ સ્પૅનિશ હતા. 1839માં લિલે છોડીને લાલો પૅરિસ ગયા અને ફ્રાંસ્વા હેબેનેક પાસે પૅરિસ કૉન્ઝર્વેટરીમાં વાયોલિન-વાદન શીખવું શરૂ કર્યું. તેમણે…

વધુ વાંચો >

લાસો, ઑર્લાન્ડો (Lasso, Orlando)

લાસો, ઑર્લાન્ડો (Lasso, Orlando) (જ. 1530થી 1532 વચ્ચે, મોંસ, સ્પૅનિશ હેઇનુર; અ. 14 જૂન 1594, મ્યૂનિક) : યુરોપિયન રેનેસાં-સંગીત પર ઘેરી છાપ મૂકી જનાર ફ્લેમિશ રેનસાં-સંગીતકાર. મોંસમાં સેંટ નિકોલસ કેથીડ્રલમાં એક કૉઇરબૉય તરીકે તેઓ એટલું તો સુંદર ગાતા હતા કે તેઓ હજી સાવ બાળક જ હતા ત્યારે જ અન્ય કૉઇર્સે…

વધુ વાંચો >

લાસ્કુ, ગ્રોત્તે (Lascaux, Grotte)

લાસ્કુ, ગ્રોત્તે (Lascaux, Grotte) : અત્યાર સુધીમાં મળી આવેલી  વિશ્વની સૌથી વધુ પ્રભાવક પ્રાગૈતિહાસિક કલા ધરાવતી ગુફાઓમાંની એક. ફ્રાન્સના દોર્દોન્યે (Dordogne) પ્રદેશમાં મોન્તિન્યા (Montingaue) નજીક વીઝેરી (Vezere) ખીણમાં તે આવેલી છે. 1940ના સપ્ટેમ્બરમાં ચાર જવાન પુરુષોએ આ ગુફા શોધી કાઢેલી. એક મુખ્ય પોલાણ ઉપરાંત અસંખ્ય ઊંડી અને ઊભી ગૅલરીઓ ધરાવતી…

વધુ વાંચો >

લાસ્ટમૅન, પીટર (Lastman, Pieter)

લાસ્ટમૅન, પીટર (Lastman, Pieter) (જ. 1583, ઍમ્સ્ટરડૅમ, નેધરલૅન્ડ્ઝ; અ. 1633, ઍમ્સ્ટરડૅમ, નેધરલૅન્ડ્ઝ) : ગ્રેકો-રોમન પુરાકથાઓ અને ખ્રિસ્તી ધર્મની કથાઓનું બરોક-શૈલીમાં ચિત્રણ કરનાર ડચ ચિત્રકાર. મહાન ચિત્રકાર રેમ્બ્રાંના ગુરુ હોવા બદલ એમને અપૂર્વ નામના મળેલી. મૅનરિસ્ટ શૈલીના ચિત્રકાર કોર્નેલિસ ફાન હાર્લેમ પાસેથી તેમણે ચિત્રકલાની તાલીમ મેળવી. એ ઉપરાંત હાર્લેમ નગરના બીજા…

વધુ વાંચો >

લિખ્ટેન્સ્ટીન, રૉય

લિખ્ટેન્સ્ટીન, રૉય (જ. 27 ઑક્ટોબર 1923, ન્યૂયૉર્ક નગર, અમેરિકા) :  આધુનિક અમેરિકન ચિત્રકાર અને પૉપ આર્ટ ચળવળના પ્રણેતાઓમાંના એક. તેમણે ઓહાયો સ્ટેટ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ પૂરો કરીને 1949માં માસ્ટર ઇન ફાઇન આર્ટ્સની ઉપાધિ પ્રાપ્ત કરી. ઓહાયો સ્ટેટ યુનિવર્સિટીમાં 1946થી 1951 સુધી. ન્યૂયૉર્ક સ્ટેટ યુનિવર્સિટીમાં 1957થી 1960 સુધી અને ન્યૂ જર્સીના ન્યૂ…

વધુ વાંચો >

લિઝ્ત, ફેરેન્ક (Liszt, Ferenc)

લિઝ્ત, ફેરેન્ક (Liszt, Ferenc) (જ. 22 ઑક્ટોબર 1811, રેઇડિંગ, હંગેરી; અ. 31 જુલાઈ 1886, બેરુથ, જર્મની) : પ્રસિદ્ધ હંગેરિયન પિયાનોવાદક અને સંગીતનિયોજક. તેનાં શ્રેષ્ઠ સર્જનોમાં એકલા પિયાનો માટેના ટુકડા, બે પિયાનો કન્ચર્ટો, બાર સિમ્ફનિક પોએમ્સ, થોડી હંગેરિયન રહેપ્સૉડિઝ અને ચર્ચ માટેનાં સંખ્યાબંધ ખ્રિસ્તી ધાર્મિક વૃંદગાનનો સમાવેશ થાય છે. જર્મનીના રાજા…

વધુ વાંચો >

લિપી, ફિલિપિનો

લિપી, ફિલિપિનો (જ. આશરે 1457, ફ્લૉરેન્સ નજીક, ઇટાલી; અ. 18 એપ્રિલ 1504, ફ્લૉરેન્સ, ઇટાલી) : પ્રસિદ્ધ રેનેસાંસ ચિત્રકાર. પ્રસિદ્ધ રેનેસાંસ ચિત્રકાર ફ્રા ફિલિપ્પો લિપીનો અને લુક્રેઝિયા બુતીના તેઓ પુત્ર. આરંભિક તાલીમ પિતા-ચિત્રકાર ફિલિપ્પો પાસે લીધી. તેમનું મૃત્યુ થતાં 1469થી તેઓ પ્રસિદ્ધ ચિત્રકાર સાંદ્રો બોત્તિચેલીના વર્કશૉપમાં જોડાયા. 1469થી 1473 સુધી તેઓ…

વધુ વાંચો >

લિપી, ફ્રા ફિલિપો

લિપી, ફ્રા ફિલિપો (જ. આશરે 1406, ફ્લૉરેન્સ, ઇટાલી; અ. 8/9/10 ઑક્ટોબર 1469, સ્પોલેતો, પેપલ સ્ટેટ્સ, ઇટાલી) :  પ્રસિદ્ધ રેનેસાંસ ચિત્રકાર. બાળપણમાં જ માતાપિતાનું મૃત્યુ થતાં એક આન્ટીએ ઉછેરીને તેમને મોટા કર્યા. 1421માં પંદર વરસની ઉંમરે શપથ ગ્રહણ કરીને સાન્તા મારિયા દેલ કૅર્માઇનમાં તેઓ કૅર્મેલાઇટ સાધુ બન્યા. મઠના બ્રાન્કાચી દેવળમાં પ્રસિદ્ધ…

વધુ વાંચો >

લિપ્કિત્ઝ, જાક

લિપ્કિત્ઝ, જાક (જ. 22 ઑગસ્ટ 1891, ડ્રુસ્કિનીન્કાઈ, રશિયા; અ. 26 મે 1973, કૅપ્રી, ઇટાલી) : આધુનિક ઘનવાદી (cubist) શિલ્પી તથા અમૂર્ત (abstract) શિલ્પના એક પ્રણેતા. લિથુઆનિયામાં વિલ્ના નગરમાં ઇજનેરી વિદ્યાનો અભ્યાસ કર્યો. 1909માં તેઓ પૅરિસ ગયા. ત્યાંની આધુનિક ફ્રેન્ચ કલા જોઈ તે દંગ રહી ગયા અને આધુનિક શિલ્પનો અભ્યાસ કરવો…

વધુ વાંચો >

લિબરાલે દા, વેરોના (Liberale Da Verona)

લિબરાલે દા, વેરોના (Liberale Da Verona) (જ. આશરે 1445, વેરોના, ઇટાલી; અ. 1526થી 1529, વેરોના) : રેનેસાંસના પ્રારંભિક લઘુચિત્રકાર, પોથીચિત્રો તેમજ હસ્તલિખિત પુસ્તકોમાં પ્રસંગચિત્રો કરવામાં નિષ્ણાત. માદરે વતન વેરોનામાં લઘુચિત્રકાર (miniaturist) જિરોલામો દા ક્રેમોના પાસે લઘુચિત્રકલાની તાલીમ લીધી. ચિત્રકાર આન્દ્રેઆ માન્તેન્યાની અસર પણ લિબરાલેએ ઝીલી. સંગીતલિપિની પોથીઓ–કૉયરબુક્સમાં તેમણે 1467થી 1474…

વધુ વાંચો >