અમિતાભ મડિયા

રાવળ, રસિક દુર્ગાશંકર

રાવળ, રસિક દુર્ગાશંકર (જ. 21 ઑગસ્ટ 1928; સાર્દોઈ) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. મુંબઈની સર જે. જે. સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટમાંથી ચિત્રકલાના સ્નાતક થયા. સ્નાતક થયા પછી સર જે. જે. સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટની ભીંતચિત્ર માટેની એક વર્ષની શિષ્યવૃત્તિ (સ્કૉલરશિપ) મળતાં એક વર્ષ વધુ અભ્યાસ કર્યો. રસિક રાવળની ચિત્રશૈલી પર બંગાળ શૈલીની કલા…

વધુ વાંચો >

રાવેલ, મૉરિસ

રાવેલ, મૉરિસ (જ. 7 માર્ચ 1875, ચિબુરે, ફ્રાંસ; અ. 28 ડિસેમ્બર 1937, પૅરિસ, ફ્રાંસ) : આધુનિક ફ્રેંચ સંગીતકાર. સ્વિસ પિતા અને સ્પૅનિશ માતાના પુત્ર મૉરિસની સંગીતપ્રતિભા બાળવયે જ ઝળકેલી. 14 વરસની ઉંમરે 1889માં પૅરિસ કૉન્સર્વેટરીમાં સંગીતના ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે તે આ વિદ્યાર્થી તરીકે જોડાયા. વિદ્યાર્થીકાળમાં જ પોતાની કેટલીક ઉત્તમ કૃતિનું…

વધુ વાંચો >

રિખ્તર, ગૅર્હાર્ડ

રિખ્તર, ગૅર્હાર્ડ (જ. 1932, જર્મની) : અગ્રણી અનુઆધુનિક ચિત્રકાર. બીજાઓ દ્વારા પાડવામાં આવેલી તસવીરો ઉપરથી તેઓ ચિત્રો કરે છે. તસવીરની હૂબહૂ નકલ ઝીણવટભરી વિગત સાથે અને પીંછીના લસરકા ન દેખાય તે રીતે તેઓ કરે છે. અમિતાભ મડિયા

વધુ વાંચો >

રિચિયો, આન્દ્રેઆ (Riccio, Andrea)

રિચિયો, આન્દ્રેઆ (Riccio, Andrea) (જ. આશરે 1470, પાદુઆ, ઇટાલી; અ. 1532, પાદુઆ, ઇટાલી) : કાંસામાં નાનકડાં શિલ્પ બનાવવા માટે જાણીતો રેનેસાંસ શિલ્પી અને સોની. મૂળ નામ આન્દ્રેઆ બ્રિયોસ્કો. આન્દ્રેઆ ક્રિસ્પસ નામે પણ તે ઓળખાતો. શિલ્પી બેલાનોની પાસે તેણે તાલીમ લીધેલી. પાદુઆના કલાકારોનું લાક્ષણિક માનવતાવાદી વલણ રિચિયોનાં નાનકડાં શિલ્પોમાં પણ જોવા…

વધુ વાંચો >

રિઝા, આકા

રિઝા, આકા (જ. આશરે 1565, હેરાત, ઈરાન; અ. ?, આગ્રા) : જહાંગીર યુગના મુઘલ ચિત્રકાર. જહાંગીરના પ્રીતિપાત્ર. ઈરાનના હેરાત નગરમાં સફાવીદ શૈલીમાં તેમણે લઘુચિત્રકલાની તાલીમ લીધી હતી. તેમના તાલીમકાળની એક ચિત્રકૃતિ ‘ફીસ્ટ ઑવ્ ધ કિંગ ઑવ્ યેમેન’ હજી સુધી સચવાઈ રહી છે. જર્મન કલા-ઇતિહાસકાર શ્રોડર(Schroeder)ના મતાનુસાર રિઝા હેરાતના સફાવીદ ચિત્રકાર…

વધુ વાંચો >

રિબેરા, જોઝ

રિબેરા, જોઝ (જ. 1591, વાલેન્ચિયા પાસે હેટિવા, સ્પેન; અ. 1652, નેપલ્સ, ઇટાલી) : સ્પેનના બરૉક ચિત્રકાર. વાલેન્ચિયામાં ફ્રાન્ચિસ્કો રિબૅલ્ટા પાસે તેમણે ચિત્રકલાની તાલીમ લીધી. 20 વરસની ઉંમરે ઇટાલી જઈ નેપલ્સમાં તેઓ સ્થિર થયા. અહીં તેમણે સ્થાનિક ચર્ચો, સ્પૅનિશ વાઇસરૉય અને માડ્રિડના રાજદરબાર માટે ચિત્રકામ કર્યું. કાપડના સળ, બાળકો અને સ્ત્રીઓની…

વધુ વાંચો >

રિબેલ્ટા, ફ્રાંચિસ્કો

રિબેલ્ટા, ફ્રાંચિસ્કો (જ. 1565, સ્પેન; અ. 12 જાન્યુઆરી 1628, વાલેન્ચિયા, સ્પેન) : સ્પેનના મુખ્ય બરૉક ચિત્રકાર. માડ્રિડમાં અલ ઍસ્કૉરિયલ કળાશાળામાં નૅવેરેટે અલ મુડો પાસે ચિત્રકલાની તાલીમ લીધી. ઇટાલિયન બરૉક ચિત્રકાર કારાવાજિયોની સીધી અસર રિબેલ્ટા ઉપર પડી, તેથી તેમનાં ચિત્રોમાં પડછાયાનું આલેખન પ્રકાશિત સપાટી કરતાં પણ વધુ વિગતે થવું શરૂ થયું.…

વધુ વાંચો >

રિમ્ઝોન, એન. એન.

રિમ્ઝોન, એન. એન. (જ. 1957 કક્કૂર, કેરલ) : આધુનિક ભારતીય શિલ્પી. 1981થી 1987 સુધી વડોદરા ખાતેની મહારાજા સયાજીરાવ યુનિવર્સિટીની ફૅકલ્ટી ઑવ્ ફાઇન આર્ટમાં અભ્યાસ કરી શિલ્પમાં સ્નાતક અને અનુસ્નાતક થયા. આ પછી લંડનની રૉયલ કૉલેજ ઑવ્ આર્ટના શિલ્પવિભાગમાં વધુ બે વરસ અભ્યાસ કરી ફરીથી શિલ્પના અનુસ્નાતક થયા. રિમ્ઝોનનાં શિલ્પ એક…

વધુ વાંચો >

રિમ્સ્કી-કોર્સાકૉવ, નિકોલય આન્દ્રેયેવિચ

રિમ્સ્કી-કોર્સાકૉવ, નિકોલય આન્દ્રેયેવિચ (જ. 18 માર્ચ 1844, નોવ્ગોરોડ નજીક તિખ્વિન, રશિયા; અ. 21 જૂન 1908, લિયુબેન્સ્ક, રશિયા) : રશિયન સંગીતકાર, સ્વરનિયોજક, સંગીતશિક્ષક અને સંગીતસંપાદક. પિતા ઉદારમતવાદી સરકારી અધિકારી હતા અને માતા સુશિક્ષિત અને પિયાનોવાદનમાં નિપુણ હતાં. કાકા નૌસેનામાં ઍડ્મિરલ અને મોટો ભાઈ મરીન-ઑફિસર હોવાને કારણે નિકોલય પણ દરિયાના પ્રેમમાં પડ્યો.…

વધુ વાંચો >

રિવર્સ, લૅરી (Rivers, Larry)

રિવર્સ, લૅરી (Rivers, Larry) (જ. 17 ઑગસ્ટ 1923, ન્યૂયૉર્ક સિટી) : અમૂર્ત અભિવ્યક્તિવાદી અમેરિકન ચિત્રકાર. ચિત્રમાં બળૂકો આવેગ દર્શાવતા લસરકા માટે તે જાણીતો છે. મૂળ નામ ઇટ્ઝ્રોખ લોઇઝા ગ્રોસ્બર્ગ (Yitzroch Loiza Grossberg). ‘જિલિયાર્ડ સ્કૂલ ઑવ્ મ્યુઝિક’માં રિવર્સે સંગીતસંરચના(composition)નો અભ્યાસ કર્યો અને ધંધાદારી સેક્સોફૉનિસ્ટ બન્યો. 1947થી 1948 સુધી ન્યૂયૉર્ક નગર અને…

વધુ વાંચો >