હસમુખ લ. દવે

અર્થપરાયણ માનવી

અર્થપરાયણ માનવી : ટાંચાં સાધનોના ઇષ્ટ અને મહત્તમ ઉપયોગ વડે વસ્તુઓ અને સેવાઓનું ઉત્પાદન કરી તેની વપરાશ દ્વારા પોતાની જરૂરિયાતો સંતોષી મહત્તમ તુષ્ટિગુણ પ્રાપ્ત કરવાના ધ્યેયને વરેલો માનવી. પૃથ્વી પર જન્મેલા દરેક માનવીને ઓછાવત્તા પ્રમાણમાં જરૂરિયાતો તો હોય છે જ અને સભ્યતા તથા સંસ્કૃતિના વિકાસ સાથે તેની જરૂરિયાતોમાં વધારો પણ…

વધુ વાંચો >

ઉપભોક્તા(ગ્રાહક)ની સર્વોપરિતા

ઉપભોક્તા(ગ્રાહક)ની સર્વોપરિતા : બજારતંત્રનાં વલણો પર સીધી અસર કરવાની અબાધિત શક્તિ. ઉપભોક્તા(ગ્રાહક)વર્ગ આર્થિક સાધનોની વહેંચણી તથા તેમના ઉત્પાદનનું કદ અને સ્વરૂપ નિર્ધારિત કરવા કરી શકે છે. કોઈ પણ અર્થતંત્રમાં જે કેટલાક પાયાના પ્રશ્નોનું નિરાકરણ કરવાનું હોય છે તેમાંનો એક પ્રશ્ન છે : કઈ વસ્તુ અને સેવાનું ઉત્પાદન કરવું ? મૂળભૂત…

વધુ વાંચો >

કાળા બજાર

કાળા બજાર : સરકારે અથવા સરકારના અધિકૃત સત્તામંડળે ચીજવસ્તુની બાંધેલી વેચાણકિંમત કરતાં ગેરકાયદેસર રીતે વધુ કિંમતે થતા વેચાણનું બજાર. ઘણુંખરું સામાન્ય જરૂરિયાતની વસ્તુની અછતમાંથી તે સર્જાય છે. ક્યારેક આવી વસ્તુનો પુરવઠો, એટલે કે તેનો જથ્થો ઓછો હોય અને તેની સરખામણીમાં તેની માગ વધારે હોય ત્યારે અથવા ક્યારેક તેનો પુરવઠો વેચનારાઓ/વેપારીઓ…

વધુ વાંચો >