બર્નાર્ડ, એડવર્ડ

બર્નાર્ડ, એડવર્ડ (જ. 1857, નૅશવિલે, ટેનેસી; અ. 1923) : ખ્યાતનામ ખગોળશાસ્ત્રી. તેમણે એક અત્યંત મહત્વની કામગીરીરૂપે સમગ્ર આકાશની પદ્ધતિસર મોજણી (survey) કરી; જે વિસ્તારોમાં તારાનું અસ્તિત્વ ન જણાયું તે વિસ્તારોને તેમણે ‘શ્યામ નિહારિકા’ (Black Nebula) તરીકે ઓળખાવ્યા. તે માટે તેમણે એવું ચોક્કસ તારણ કાઢ્યું કે એ વિસ્તારો ખરેખર તો કોઈ અવરોધક પદાર્થનાં વાદળો જ હતાં. 1892માં તેમણે પાંચમો ઉપગ્રહ જ્યૂપિટર શોધી કાઢ્યો. 1916માં તેમણે બીજા તારકોની સરખામણીમાં સૌથી વધુ ગતિ ધરાવતો તારક શોધી કાઢ્યો; જે ‘બર્નાર્ડના તારા’ તરીકે ઓળખાય છે.

મહેશ ચોકસી