લાયૉફિલાઇઝેશન (Lyophilization)

લાયૉફિલાઇઝેશન (Lyophilization) : વટાણા, માછલી જેવા વિવિધ પ્રકારના ખોરાકી પદાર્થોને થીજવીને સૂકવવા સાથે સંકળાયેલી શીત-શુષ્કન(freeze drying)-પ્રક્રિયા. આ પ્રક્રિયામાં 20° સે. જેવા અતિશીત તાપમાને જે તે ખોરાકી પદાર્થને અતિશય ઝડપથી સૂકવવામાં આવે છે. તેની અસર હેઠળ ખોરાકી પદાર્થોમાંનું પાણી સંપૂર્ણપણે શોષાઈ જાય છે; પરંતુ તેથી એ પદાર્થોના બંધારણ કે કદમાં જરા પણ ફેરફાર થતો નથી. આવી રીતે સૂકવેલ ખોરાકને પાણીમાં પલાળવામાં આવતાં તે અસલ સ્વરૂપ પામે છે. તે બધી રીતે તાજા ખોરાકી પદાર્થો સાથે સામ્ય ધરાવે છે.

મ. શિ. દૂબળે