પિચબ્લેન્ડ (pitchblende) : યુરેનિયમનું ખનિજ, યુરેનિનાઇટનો પ્રકાર. રાસા. બં. : UO2. સ્ફ. વ. : ક્યૂબિક. સ્ફ. સ્વ. : સ્ફટિકો મોટે-ભાગે ક્યૂબ કે ક્યૂબોઑક્ટાહેડ્રા સ્વરૂપોમાં; નાના સ્ફટિકો વૃક્ષાકાર જૂથ સ્વરૂપે; ક્યારેક દળદાર, ઘનિષ્ઠ કે દાણાદાર તો ક્યારેક દ્રાક્ષ-ઝૂમખાવત્ પોપડી રૂપે; વિકેન્દ્રિત-રેસાદારથી સ્તંભાકાર સંરચનાઓમાં પણ મળે. યુગ્મતા (111) ફલક પર હોય, પણ વિરલ. મોટેભાગે અપારદર્શક. સંભેદ: ઑક્ટાહેડ્રલ, ચમકવાળી સપાટીઓ પર જોઈ શકાય. ભં.સ.: વલયાકારથી ખરબચડી, બરડ. ચ. : આછો ધાતુમય, ડામર જેવો કે ગ્રીઝ જેવો. રં. : કાળો, કથ્થાઈ કાળો કે રાખોડી કાળો. ચૂ. રં. : કાળો, કથ્થાઈ કાળો કે ઑલિવ-લીલો. ક. : 5થી 6. વિ.ઘ. : 7.5થી 10 મોટાભાગના કુદરતી સ્ફટિકો માટે; 6.5થી 9 પિચબ્લેન્ડમાં; 10.95 UO2ની કૃત્રિમ બનાવટોમાં. પ્રા. સ્થિ. : ઉષ્ણતાજન્ય શિરાનિક્ષેપોમાં, સ્તરબદ્ધ જળકૃત ખડકોમાં, પેગ્મેટાઇટમાં, તેમજ અન્યત્ર. પ્રા. સ્થાનો : યુ.એસ., કૅનેડા, ઝાયર, ઑસ્ટ્રેલિયા, જર્મની, બોહેમિયા, ચેક રિપબ્લિકન અને સ્લોવેકિયા, ભારત. ભારત : બિહારમાં ગયાની સિંગાર-અબરખ ખાણમાં પેગ્મેટાઇટ શિરાઓમાં તે બેઝિક સંકેન્દ્રણ-વિભાગો અને ગઠ્ઠામય જૂથ સ્વરૂપે તેમજ આંધ્રપ્રદેશમાં નેલોરના પેગ્મેટાઇટમાંથી મળે છે.
ગિરીશભાઈ પંડ્યા