નોબેલ પુરસ્કાર

January, 1998

નોબેલ પુરસ્કાર

આલ્ફ્રેડ બર્નહાર્ડ નોબેલ દ્વારા પ્રસ્થાપિત ફંડમાંથી ત્રણ સ્વીડિશ અને એક નૉર્વેજિયન એમ ચાર ચાર સંસ્થાઓ દ્વારા પ્રતિવર્ષ એનાયત થતા વિશ્વપ્રસિદ્ધ પાંચ (1969થી છ) પુરસ્કાર. અગ્રણી સ્વીડિશ શોધક અને સાહસિક ઉદ્યોગપતિ તરીકે નોબેલ ઘણું ધન કમાયા. તેમના અવસાન બાદ તેમના વસિયતનામા મુજબ તે સમયના લગભગ 90 લાખ અમેરિકી ડૉલરનું એક ટ્રસ્ટ બનાવવામાં આવ્યું. વસિયત મુજબ સ્થાપિત નોબેલ પ્રતિષ્ઠાન એ આ ફંડના કાયદેસરના માલિક અને વહીવટકર્તા તરીકે તથા પુરસ્કાર એનાયત કરનાર સંસ્થા તરીકે કાર્ય કરે છે. પુરસ્કાર માટેની વિચારણા અને તેના નિર્ણય સાથે તેને નિસબત હોતી નથી. આ ફંડની આવકમાંથી પોતાના કાર્ય કે શોધ દ્વારા વિવિધ ક્ષેત્રોમાં માનવજાતિના મહત્તમ કલ્યાણમાં ફાળો આપનાર વ્યક્તિ કે વ્યક્તિઓને પાંચ પુરસ્કાર આપવામાં આવે છે. આ પુરસ્કાર (i) ભૌતિકશાસ્ત્ર, (ii) રસાયણશાસ્ત્ર, (iii) દેહધર્મવિદ્યા અથવા આયુર્વિજ્ઞાનમાં સૌથી વધુ અગત્યની શોધ માટે, તથા (iv) આદર્શવાદી ઉત્કૃષ્ટ સાહિત્યિક સર્જન માટે, અને (v) આંતરરાષ્ટ્રીય શાંતિ માટે સૌથી અસરકારક કાર્ય બદલ આપવામાં આવે છે.

આ પાંચ પુરસ્કારોની શરૂઆત 1901થી થઈ હતી. 1968માં સ્વીડિશ સેન્ટ્રલ બૅંક દ્વારા અર્થવિજ્ઞાન માટેના નોબેલ સ્મૃતિ પુરસ્કારની સ્થાપના પણ કરવામાં આવી હતી. સૌપ્રથમ આ પુરસ્કાર 1969માં એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.

પ્રત્યેક પુરસ્કાર એક સુવર્ણચંદ્રક, પ્રશસ્તિપત્ર (a diploma bearing a citation), અને રોકડ રકમનો હોય છે. શરૂઆતમાં આ રકમ 30,000 અમેરિકી ડૉલર જેટલી હતી જે વધીને 1990માં 7,00,000 ડૉલર જેટલી થઈ હતી. ચંદ્રકની એક બાજુ આલ્ફ્રેડ નોબેલની અર્ધપ્રતિમા હોય છે જ્યારે પાછળની બાજુની છાપ ભૌતિકશાસ્ત્ર અને રસાયણશાસ્ત્રના ચંદ્રકો માટે એકસરખી અને અન્ય ચંદ્રકો માટે જુદી જુદી હોય છે.

નોબેલચંદ્રકો : પ્રત્યેક ચંદ્રકની આગળની બાજુએ આલ્ફ્રેડ નોબેલની મહોર (અ) હોય છે, જ્યારે  પાછળની બાજુએ વિષય પ્રમાણે જુદી જુદી છાપ (બ–1થી બ–5) હોય છે.

ભૌતિકશાસ્ત્ર, રસાયણશાસ્ત્ર અને અર્થવિજ્ઞાનના પુરસ્કારો માટે નામોની પસંદગી સ્ટૉકહોમની રૉયલ એકૅડેમી ઑવ્ સાયન્સીઝ કરે છે; આયુર્વિજ્ઞાન માટેના પુરસ્કારની પસંદગી સ્ટૉકહોમની કેરોલિન ઇન્સ્ટિટ્યૂટની નોબેલ ઍસેમ્બ્લી જ્યારે સાહિત્ય માટેના ઇનામની પસંદગી સ્ટૉકહોમની સ્વીડિશ એકૅડેમી કરે છે. એકૅડેમી ફક્ત છપાયેલા અને અનુભવની કસોટી દ્વારા સાબિત થયેલા અથવા તજ્જ્ઞો દ્વારા ચકાસાયેલ સાહિત્યને લક્ષમાં લે છે. સામાન્ય રીતે લેખકના એક પુસ્તકને બદલે તેના સમગ્ર સાહિત્યને લક્ષમાં લેવામાં આવે છે. શાંતિ માટેના પુરસ્કારની પસંદગી નૉર્વેજિયન પાર્લમેન્ટ (Stroting) દ્વારા ચૂંટાયેલી નૉર્વેજિયન નોબેલ સમિતિ કરે છે. જે સંસ્થાઓ નામો આપે છે તે 15 ડેપ્યુટીને નિયુક્ત કરે છે. તેઓ તેમના બોર્ડ ઑવ્ ડિરેક્ટર્સને ચૂંટી કાઢે છે. આ બોર્ડની મુદત બે વર્ષની હોય છે અને તે ફંડનો વહીવટ કરે છે.

પુરસ્કાર માટે યોગ્ય ઉમેદવાર શોધવાનું કાર્ય જે વર્ષમાં પુરસ્કાર આપવાનો હોય તેના અગાઉના વર્ષમાં પાનખર બેસતાં શરૂ થાય છે. પુરસ્કાર એનાયત કરતી સંસ્થાઓ નિયમ પ્રમાણે સક્ષમ (competent) સંસ્થાઓ/વ્યક્તિઓ પાસેથી નામો મંગાવે છે. આમાં પુરસ્કાર એનાયત કરનાર સંસ્થાના સભ્યો, અગાઉના નોબેલ પુરસ્કારવિજેતાઓ, કેટલીક કૉલેજો કે યુનિવર્સિટીના પ્રાધ્યાપકો, એકૅડેમીઓ, સંસ્થાઓ, સરકારના સભ્યો, આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. જો વ્યક્તિ પોતે પોતાનું નામ આપે તો તે અમાન્ય ઠરે છે. આ સૂચનો તે સમિતિને પુરસ્કારના વર્ષની પહેલી ફેબ્રુઆરી પહેલાં મળી જવાં જોઈએ.

પહેલી ફેબ્રુઆરીએ પ્રત્યેક પુરસ્કાર માટેની એક એવી છ નોબેલ સમિતિઓ આવેલાં નામાંકનપત્રો (nominations) પર વિચારણા શરૂ કરે છે. જરૂર પડ્યે સમિતિ તજ્જ્ઞોને પણ બોલાવી શકે છે. સપ્ટેમ્બર-ઑક્ટોબરમાં સમિતિઓ પુરસ્કાર એનાયત કરતી જે તે સંસ્થાને પોતાની ભલામણો મોકલી આપે છે. સંસ્થા 15 નવેમ્બર સુધીમાં આ અંગે અંતિમ નિર્ણય લે છે. આ અંગેની ચર્ચા-વિચારણા અને મતદાનની વિગતો ગુપ્ત રાખવામાં આવે છે. સંસ્થાનો નિર્ણય આખરી ગણાય છે અને તે સામે કોઈ અપીલ થઈ શકતી નથી.

શાંતિ-પુરસ્કાર માટે વ્યક્તિ ઉપરાંત સંસ્થાની પસંદગી પણ થઈ શકે છે. અવસાન પામેલ વ્યક્તિનું નામ સૂચવી શકાતું નથી પણ નામ નક્કી થયા બાદ આવું બને તો મરણોત્તર પુરસ્કાર આપી શકાય છે; દા. ત., દાગ હૅમરશોલ્ડને અપાયેલ 1961નો શાંતિ પુરસ્કાર. સામાન્ય રીતે પુરસ્કાર એક અથવા યોગ્ય જણાય તો બે કે ત્રણ વ્યક્તિઓ વચ્ચે વહેંચાય છે. કોઈ વાર યોગ્ય વ્યક્તિ ન મળે તો તે સ્થગિત પણ કરાય છે. પ્રથમ અને દ્વિતીય યુદ્ધના સમયમાં પૂરતી માહિતીને અભાવે આ પુરસ્કાર વહેંચી શકાયા ન હતા. આ રીતે જો કોઈ પુરસ્કાર અપાય નહિ તો તેની રકમ મૂળ ફંડમાં ઉમેરી દેવામાં આવે છે. કોઈ વ્યક્તિ પુરસ્કાર સ્વીકારે નહિ તોપણ વિજેતાઓની યાદીમાં તેના નામનો સમાવેશ થાય છે. એક વ્યક્તિને એક કરતાં વધુ વખત પણ પુરસ્કાર આપી શકાય છે. દા. ત., લાઇનસ પોલિંગને 1954નો રસાયણશાસ્ત્ર માટેનો અને 1962ના વર્ષનો શાંતિ પુરસ્કાર.

પુરસ્કારવિજેતાએ તેને જે કાર્ય માટે ઇનામ મળ્યું હોય તે સાથે સંબંધિત વિષય ઉપર છ માસમાં સ્ટૉકહોમ ખાતે (શાંતિ પુરસ્કાર માટે ઓસ્લોમાં) પ્રવચન આપવાનું હોય છે. આ પ્રવચન નોબેલ પ્રતિષ્ઠાનના વાર્ષિક પ્રકાશન(Les Prix Nobel)માં પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે.

1901થી વિવિધ ક્ષેત્રોમાં એનાયત કરવામાં આવેલા નોબેલ પુરસ્કારની યાદી આ સાથે સારણી 1માં આપી છે :

સારણી 1 : નોબેલ પુરસ્કારના વિજેતાઓ

(વ્યક્તિના નામ પછી કૌંસમાં તેનો દેશ/નાગરિકતા આપેલ છે. તેની સંજ્ઞા-સૂચિ સારણીના અંતે જુઓ.)

વર્ષ ભૌતિકશાસ્ત્ર રસાયણશાસ્ત્ર દેહધર્મવિદ્યા/ આયુર્વિજ્ઞાન સાહિત્ય શાંતિ અર્થવિજ્ઞાન
1901 વિલ્હેલ્મ રૉન્ટજન (જ.)

(Wilhelm Rontgen)

 જૅકૉબ્ઝ હેન્રિક્સ વાન્ટ હૉફ (ને.)

(Jacobus Henricus Van ‘t Hoff)

 એમિલ એડૉલ્ફ વૉન બેહરિંગ (જ.)

(Emil Adolf Von Behring)

 સુલ્લી પ્રુધોં (ફ્રાં.)

(Sully Prudhomme)

 જીન હેન્રી ડૂનાં  (સ્વિટ્.)

(Jean Henry Dunant)

 નોંધ : આ પુરસ્કાર

1969થી શરૂ થયો છે.
ફ્રેડરિક પૅસી (ફ્રાં.)

(Frederic Passy)
1902 હૅન્ડ્રિક લૉરેન્ત્ઝ (ને.)

(Hendrik Lorentz)

 હેરમાન એમિલ  ફિશર (જ.)

(Hermann Emil Fischer)

 (સર) રૉનાલ્ડ રૉસ (યુ. કે.)

(Sir Ronald Ross)

 થિયૉડૉર મૉમસેન (જ.)

(Theodor Mommsen)

 એલી ડ્યૂકોમન (સ્વિટ્.)

(Elie Ducommun)

 –
પીટર ઝીમન (ને.)

(Pieter Zeeman)

 ચાર્લ્સ આલ્બર્ટ ગોબાટ (સ્વિટ્.)

(Charles Albert Gobat)
1903 ઍંતોંન હેન્રી બૅકેરલ (ફ્રાં.)

(Antoine Henri Becquerel)

 સ્વાન્તે ઑગસ્ટ આર્હેનિયસ (સ્વી.)

(Svante August Arrhenius)

 નીલ્સ રાઈબર્ગ  ફિન્સન (ડે.)

(Niels Ryberg Finsen)

 બ્યોર્નસ્ટર્ન બ્યોર્ન્સન (નૉ.)

(Bjornstjerne Bjornson)

 (સર) વિલિયમ રન્ડાલ

ક્રેમર (યુ. કે.)

(Sir William Randal Cremer)

 –
પિયેર ક્યૂરી (ફ્રાં.)

(Pierre Curie)
મૅરી ક્યૂરી (પૉ. – ફ્રાં.)

(Marie Curie)
1904 (લૉર્ડ) રૅલે (યુ. કે.)

(Lord Rayleigh)

 (સર) વિલિયમ રામ્સે (યુ.કે.)

(Sir William Ramsay)

 ઇવાન પેત્રોવિચ  પાવલૉવ (ર.)/(સો.યુ.)

(Ivan Petrovich Pavlov)

 ફ્રેડરિક મિસ્ત્રાલ (ફ્રાં.)

(Frederic Mistral)

 ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑવ્ ઇન્ટરનેશનલ લૉ (બે.)

Institute of International Law)

 –
જોસે એચેગારેય (સ્પે.)

(Jose Echegaray)
1905 ફિલિપ લેનાર્ડ (જ.), (ઑ.), (હં.)

(Philipp Lenard)

 જૉન ફ્રેડરિક વિલ્હેલ્મ

એડૉલ્ફ વૉન બેયર (જ.)

(Johann  Friedrich Wilhelm  Adolf Von Baeyer)

 રૉબર્ટ કૉચ (જ.)

(Robert – Koch)

 હેન્રિક સેઇનકિવિચ (પોલૅ.)

(Henryk Sienkiewicz)

 બર્થા વૉન સુટનર

(ઑ.- હં.)

(Bertha Von Suttner)

 –
1906 (સર) જૉસેફ થૉમ્સન (યુ.કે.)

(Sir Joseph Thomson)

 હેન્રી મોઈસાં (ફ્રાં.)

(Henri Moissan)

 કમિલો ગોલ્જી (ઇ.)

(Camillo Golgi)

 જિઓસુએ કાર્ડુસી (ઇ.)

(Giosue Carducci)

 થિયૉડોર રૂઝવેલ્ટ (યુ.એસ.એ.)

(Theodore Roosevelt)

 –

 
સેન્ટિયેગો રેમોં ય કેજલ (સ્પે.)

(Santiago Ramon y Cajal)
1907 આલ્બર્ટ અબ્રાહમ માઇકલસન (યુ.એસ.એ.)

(Albert Abraham Michelson)

 એડવર્ડ બૂચનેર (જ.)

(Eduard Buchner)

 ચાર્લ્સ લૂઈ આલ્ફૉન્ઝ લેવરાન (ફ્રાં.)

(Charles Louis Alphonse

Laveran)

 રુડ્યાર્ડ કિપ્લિંગ (યુ.કે.)

(Rudyard Kipling)

 અર્નેસ્ટો થિયૉડૉરો મૉનેટા (ઇ.)

(Ernesto Teodoro Moneta)

 –
લૂઇસ રેનૉલ્ટ (ફ્રાં.)

(Louis Renault)
1908 ગૅબ્રિયલ લિપમૅન (ફ્રાં.)

(Gabriel Lippmann)

 (લૉર્ડ) અર્નેસ્ટ રધરફૉર્ડ

(યુ.કે.)

(Lord Ernest Rutherford)

 ઇલ્યા ઇલીચ મૅકનિકૉવ (સો.યુ.)

(Ilya Ilyich Mechnikov)

 રુડૉલ્ફ ક્રિસ્ટૉફ ઑકેન (જ.)

(Rudolf Christoph Eucken)

 ક્લેસ પોન્ટુસ આનૉર્લ્ડસન (સ્વી.)

(Klas Pontus Arnoldson)

 –
પૉલ એહર્લિક (જ.)

(Paul Ehrlich)

 ફ્રેડરિક બૅજર (ડે.)

(Fredrik Bajer)
1909 ગુલ્યેલ્મૉ માર્કોની (ઇ.)

(Guglielmo Marconi)

 વિલ્હેલ્મ ઑસ્વેલ્ડ (જ.)

(Wilhelm Ostwald)

 એમિલ થિયૉડૉર કૉચર (સ્વિટ્.)

(Emil Theodor Kocher)

 સેલ્મા લાગેર્લૉફ (સ્વી.)

(Selma Lagerlof)

 ઑગસ્ટ બીર્નાર્ટ (બે.)

(Auguste Beernaert)

 –
કાર્લ ફર્ડિનાન્ડ બ્રાઉન (જ.)

(Karl Ferdinand Braun)

 પૉલ હેન્રી દ’એસ્ટ્ર્નલેસ

દ કોસ્ટાન્ટ (ફ્રાં.)

(Paul Henri d’Estournelles de Constant)
1910 યોહાનેસ વાન દર વાલ્ઝ (ને.)

(Johannes Van der Waals)

 ઑટો વૅલાક (જ.)

(Otto Wallach)

 આલ્બ્રેટ કોસેલ (જ.)

(Albrecht Kossel)

 પોલ વૉન હેય્સ (જ.)

(Paul Von Heyse)

 ઇન્ટરનેશનલ પીસ બ્યૂરો (સ્વિટ્.)

(International Peace Bureau)

 –
1911 વિલ્હેલ્મ વીન (જ.)

(Wilhelm Wien)

 મૅરી ક્યૂરી (ફ્રાં.)

(Maria Curie)

 આલ્વર ગલ્સ્ટ્રાન્ડ (સ્વી.)

(Allvar Gullstrand)

 મૉરિસ મેટરલિંક (બે.)

(Maurice Maeterlinc)

 તોબિયાસ એસ્સર (ડચ)

(Tobias Asser)

 –
આલ્ફ્રેડ ફ્રીડ (ઑ.)

(Alfred Fried)
1912 નિલ્સ ગુસ્તાફ ડૅલેન (સ્વી.)

(Nils Gustaf Dalen)

 પૉલ સૅબેતિયેર (ફ્રાં.)

(Paul Sabatier)

 ઍલેક્સિસ કૅરલ (ફ્રાં.)

(Alexis Carrel)

 ગેર્હાર્ટ હાપ્ટમૅન (જ.)

(Gerhart  Hauptmann)

 એલિહુ રૂટ (યુ.એસ.એ.)

(Elihu Root)

 –
વિક્ટર ગ્રીન્યાર્ડ (ફ્રાં.)

(Victor Grignard)
1913 હાઇક કૅમરલિંગ ઓનસ (ને.)

(Heike Kamerlingh Onnes)

 આલ્ફ્રેડ વર્નર (સ્વિટ્.)

(Alfred Werner)

 ચાર્લ્સ  રિચે (ફ્રાં.)

(Charles Richet)

 (સર) રવીન્દ્રનાથ ટાગોર (ભા.)

(Sir Rabindranath Tagore)

 હેન્રી લા ફૉન્ટેઇન (બે.)

(Henri La Fontaine)

 –
1914 મૅક્સ વૉન / ફૉન લાઉ (જ.)

(Max Von Laue)

 થિયૉડોર વિલિયમ

રિચર્ડ્સ (યુ.એસ.એ.)

(Theodore William

Richards)

 રૉબર્ટ બૅરેની (ઑ.)

(Robert Barany)

 પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી.
1915 (સર) વિલિયમ હેન્રી  બ્રેગ (યુ.કે.)

(Sir William Henry Bragg)

 રિચાર્ડ માર્ટિન વિલસ્ટેટર (જ.)

(Richard Martin Willstatter)

 – રોમાં રોલાં (ફ્રાં.)

(Romain Rolland)

 પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી.
(સર) વિલિયમ લોરેન્સ બ્રેગ

(યુ.કે. – ઑ.)

(Sir William Lawrence Bragg)
1916 પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી. વર્નર વૉન હેઇડન્સ્ટમ  (સ્વી.)

(Verner Von Heidenstam)

 પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી.
1917 ચાર્લ્સ ગ્લોવર બાર્કલા (યુ.કે.)

(Charles Glover Barkla)

 – – કાર્લ એડૉલ્ફ જેલરપ (ડે.)

(Karl Adolph Gjellerup)

 ઇન્ટરનેશનલ કમિટી

ઑવ્ ધ રેડ ક્રૉસ (સ્વિટ્.)

(International Committee of the Red Cross)

 –
હેન્રિક પૉન્ટાપિડાન (ડે.)

(Henrik Pontoppidan)
1918 મૅક્સ પ્લાન્ક (જ.)

(Max Planck)

 ફ્રિટ્ઝ હેબર (જ.)

(Fritz Haber)

 – પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધને કારણે પુરસ્કાર અપાયો નથી.
1919 જૉહાન્નિસ સ્ટાર્ક (જ.)

(Johannes Stark)

 અપાયો નથી. જુલે બોર્ડે (બે.)

(Jules Bordet)

 કાર્લ સ્પિટલર (સ્વિટ્.)

(Carl Spitteler)

 વૂડ્રો વિલ્સન (યુ.એસ.એ.)

(Woodrow Wilson)

 –
1920 ચાર્લ્સ ઇદવાર ગિયમ (સ્વિટ્.)

(Charles Edouard Guillaume)

 વાલ્થેર હેરમાન નર્ન્સ્ટ (જ.)

(Walther Hermann Nernst)

 શૅક ઑગસ્ટ સ્ટીનબર્ગ ક્રોગ (ડે.)

(Schack August Steenberg Krogh)

 નુટ હેમ્સન (નૉ.)

(Knut Hamsun)

 લિયૉં બુર્ઝવા (ફ્રાં.)

(Leon Bourgeois)

 –
1921 આલ્બર્ટ આઇન્સ્ટાઇન (જ.)

(Albert Einstein)

 ફ્રેડરિક સૉડી (યુ.કે.)

(Frederick Soddy)

 અપાયો નથી. આનાતોલ ફ્રાંસ (ફ્રાં.)

(Anatole France)

 કાર્લ જાલમર બ્રાન્ટિંગ (સ્વી.)

(Karl Hjalmar Branting)

 –
ક્રિશ્ચિયન લૅન્ગ (નૉ.)

(Christian Lange)
1922 નીલ્સ બૉહ્ર (ડે.)

(Niels Bohr)

 ફ્રાન્સિસ વિલિયમ એસ્ટન (યુ.કે.)

(Francis William Aston)

 આર્ચિબાલ્ડ વિવિયન હિલ (યુ.કે.)

(Archibald Vivian Hill)

 જોસિન્તો બેનાવેન્ટે (સ્પેન)

(Jacinto Benavente)

 ફ્રિટ્યૉફ નાન્સેન (નૉ.)

(Fridtjof Nansen)

 –
ઑટો ફ્રિઝ મેયરહોફ (જ.)

(Otto Fritz Meyerhof)
1923 રૉબર્ટ ઍન્ડ્રૂઝ  મિલિકન (યુ.એસ.એ.)

(Robert Andrews Millikan)

 ફ્રિટ્ઝ પ્રેગલ (ઑ.)

(Fritz Pregl)

 (સર) ફ્રેડ્રિક બૅન્ટિંગ (કૅ.)

(Sir Fredrick Banting)

 વિલિયમ બટલર યેટ્સ (આય.)

(William Butler Yeats)

 – –
જે. જે. આર. મેક્લિયૉડ (યુ.કે.)

(J. J. R. Macleod)
1924 કાર્લ માન સીગ્બાહ્ન (સ્વી.)

(Karl Manne Siegbahn)

 અપાયો નથી. વિલ્લેમ એન્થોવન (ને.)

(Willem Einthoven)

 વ્લાડિસ્લાવ રેમૉન્ટ (પોલૅ.)

(Wladyslaw Reymont)

 – –
1925 જેમ્સ ફ્રાન્ક (જ.)
(James Franck)		 રિચાર્ડ ઍડોલ્ફ ઝિગ્મૉન્ડી (ઑ.)
(Richard Adolf Zsigmondy)		 – જ્યૉર્જ બર્નાર્ડ શૉ (આય.)

(George Bernard Shaw)

 (સર) ઑસ્ટિન ચેમ્બરલેઇન (યુ.કે.)

(Sir Austen Chamberlain)

 –
ગુસ્ટાફ હેટર્ઝ (જ.)
(Gustav Hertz)		 ચાર્લ્સ જી. ડૉઝ (યુ.એસ.એ.)
(Charles G. Dawes)
1926 ઝાં બાપ્તિસ્તે પેરિન (ફ્રાં.)
(Jean Baptiste Perrin)		 થિયૉડૉર સ્વેડબર્ગ (સ્વી.)
(Theodor Svedberg)		 જોહાનિસ ફિબિગર (ડે.)
(Johannes Fibiger)		 ગ્રાઝિયા દીલેદ્દા (ઇ.)
(Grazia Deledda)		 એરિસ્ટાઇડ બ્રિયાંડ (ફ્રાં.)
(Aristide Briand)		 –
ગુસ્તાવ સ્ટ્રેસમન (જ.)
(Gustav Stresemann)
1927 આર્થર હૉલી કૉમ્પ્ટન (યુ.એસ.એ.)
(Arthur Holly Compton)		 હેન્રિક ઑટો વીલૅન્ડ (જ.)
(Heinrich Otto Wieland)		 જુલિયસ વેગ્નર વૉન જૉરેગ (ઑ.)
(Julius Wagner        Bergson Van Jaureg)		 હેન્રી બર્ગસૉં (ફ્રાં.)
(Henri Bergson)		 ફર્દિનાંદ બ્યુસાં (ફ્રાં.)
(Ferdinand Buisson)		 –
ચાર્લ્સ થૉમ્સન રીઝ વિલ્સન (યુ.કે.)
(Charles Thomson Rees Wilson)		 લુડવિગ ક્વિડ (જ.)
(Ludwig Quidde)
1928 (સર) ઓવન વિલાન્સ રિચાર્ડસન (યુ.કે.)
(Sir owen Willans Richardson)		 એડૉલ્ફ ઑટો રાઇનહોલ્ડ વિન્ડોઝ (જ.)
(Adolf Otto Reinhold Windaus)		 ચાર્લ્સ જુલ્સ હેન્રી નિકોલ (ફ્રાં.)
(Charles Jules Henri Nicolle)		 સિગ્રિડ ઉન્સેત (નૉ.)
(Sigrid Undset)		 – –
1929 લૂઈ વિક્તોર દ બ્રૉગ્લી (ફ્રાં.)
(Louis Victor de Broglie)		 (સર) આર્થર હાર્ડેન (યુ.કે.)
(Sir Arthur Harden)		 ક્રિસ્ટિયાન આઇકમાન (ને.)
(Christiaan Eijkman)		 ટૉમસ માન (જ.)
(Thomas Mann)		 ફ્રૅન્ક બી. કેલૉગ (યુ.એસ.એ.)
(Frank B. Kellogg)		 –
હૅન્સ વૉન યુલેર ચેલ્પિન (સ્વી.)
(Hans Von Euler-Chelpin)		 (સર) ફ્રેડરિક ગોવલૅન્ડ હૉપ્કિન્સ (યુ.કે.)
(Sir Frederick Gowland Hopkins)
1930 (સર) ચંદ્રશેખર વેંકટ રામન (ભા.)
(Sir Chandrasekhara Venkata Raman)		 હાન્સ ફિશર (જ.)
(Hans Fischer)		 કાર્લ લૅન્ડસ્ટેઇનર (ઑ.)
(Karl Landsteiner)		 સિંકલેર લૂઈસ (યુ.એસ.એ.)
(Sinclair Lewis)		 નાથન સૉડરબ્લૉમ (સ્વી.)
(Nathan Soderblom)
1931 – કાર્લ બૉશ (જ.)
(Carl Bosch)		 ઑટો વૉરબર્ગ (જ.)
(Otto Warburg)		 ઍરિક એક્સેલ કાર્લફેલ્ટ (સ્વી.)
(Arik Axel Karlfeldt)		 જેન ઍડમ્સ (યુ.એસ.એ.)
(Jane Addamas)		 –
ફ્રેડરિક બર્ગિયસ (જ.)
(Friedrich Bergius)		 નિકોલસ મુરે બટલર (યુ.એસ.એ.)
(Nicholas Murray Butler)
1932 વેર્નર કાર્લ હાઇઝેનબર્ગ (જ.)
(Werner Karl Heisenberg)		 ઇરવિંગ લૅંગમ્યૂર (યુ.એસ.એ.)
(Irving Langmuir)		 (સર) ચાર્લ્સ સ્કૉટ શેરિંગ્ટન (યુ,કે.)
(Sir Charles Scott Sherrington)		 જ્હૉન ગૉલ્ઝવર્ધી  (યુ.કે.)
(John Galsworthy)		 –
એડગર ડી. એડ્રિયાન (યુ.કે.)
(Edgar Douglas Adrian)
1933 ઇરવિન શ્રોડિન્ગર (ઑ.)
(Erwin Schrodinger)		 અપાયો નથી. થૉમસ હંટ મૉર્ગન (યુ.એસ.એ.)
(Thomas Hunt Morgan)		 ઇવાન બુનિન (સો.યુ. – ફ્રાં.)
(Ivan Bunin)		 (સર) નૉર્મન ઍન્જેલ (યુ.કે.)
(Sir Norman Angell)		 –
પૉલ ડિરાક (યુ.કે.)
(Paul Dirac)
1934 – હૅરોલ્ડ ક્લૅટન યૂરે (યુ.એસ.એ.)
(Harold Clayton Urey)		 જ્યૉર્જ હૉયટ વ્હિપલ (યુ.એસ.એ.)
(George Hoyt Whipple)		 લૂઇજી પિરાન્દેલ્લો (ઇ.)
(Luigi Pirandello)		 આર્થર હેન્ડરસન (યુ.કે.)
(Arthur Henderson)		 –
જ્યૉર્જ રિચાર્ડ્ઝ મિનૉટ (યુ.એસ.એ.)
(George Richards Minot)
વિલિયમ પૅરી મર્ફી (યુ.એસ.એ.)
(William Parry Murphy)
1935 (સર) જૅમ્સ ચૅડવિક (યુ.કે.)
Sir James Chadwick)		 ફ્રેડરિક જૉલિયો-ક્યૂરી (ફ્રાં.)
(Frederic Joliot-curie)		 હાન્સ સ્પેમૅન (જ.)
(Hans Spemann)		 – કાર્લ વૉન ઑઝેત્ઝકી (જ.)
(Carl Von Ossietzky)		 –
આઇરીન જૉલિયો ક્યૂરી (ફ્રાં.)
(Irene Joliot Curie)
1936 વિક્ટર ફ્રાન્સિસ હેસ (ઑ.)
(Victor Francis Hess)		 પીટર જે. ડબ્લ્યૂ. ડબાય (ને.)
[Petrus (Peter)
J. W. Debye]		 (સર) હેન્રી હેલેટ ડેલ (યુ.કે.)
(Sir Henry Hallett Dale)		 યુજીન ઓ’નીલ (યુ.એસ.એ.)
(Eugene O’Neill)		 કાર્લોસ સાવેદ્રા લામાસ (આર્જે.)
(Carlos Saavedra Lamas)		 –
કાર્લ ડેવિડ ઍન્ડરસન (યુ.એસ.એ.)
(Carl David Anderson)		 ઑટો લોવી (જ.)
(Otto Loewi)
1937 ક્લિન્ટન જૉસેફ ડેવિસન (યુ.એસ.એ.)
(Clinton Joseph Davisson)		 (સર) વૉલ્ટર નૉર્મન હાવર્થ (યુ.કે.)
(Sir Walter Norman Haworth)		 આલ્બર્ટ સ્ઝેન્ટ-ગ્યોર્ગ્યિ દ
વાન નેગ્રાપૉલ (હં.)
(Albert Szent- Gyorgyi de
Von Nagyapolt)		 રૉજર માર્ટિન દુ ગાર્દ (ફ્રાં.)
(Roger Martin du Gard)		 વાઇકાઉન્ટ સેસિલ ઑવ્ ચેલ્વૂડ (યુ.કે.)
(Viscount Cecil        of Chelwood)		 –
(સર) જ્યૉર્જ પેગેટ થૉમ્સન (યુ.કે.)
(Sir George Paget Thomson)		 પૉલ કારર (સ્વિટ્.)
(Paul Karrer)
1938 એન્રિકો ફર્મી (ઇ.)
(Enrico Fermi)		 રિચાર્ડ કૂન (જ.)
(Richard Kuhn)		 કૉર્નેલી હેમન્સ (બે.)
(Corneille Jean Francois Heymans)		 પર્લ એસ. બક (યુ.એસ.એ.)
(Pearl S. Buck)		 નાન્સેન ઇન્ટરનેશનલ ઑફિસ ફૉર રૅફ્યૂજીઝ
(Nansen International Office for Refugees)		 –
1939 અર્નેસ્ટ લૉરેન્સ (યુ.એસ.એ.)
(Ernest Lawrence)		 ઍડૉલ્ફ ફ્રેડરિક જોહાન બૂટેનાન્ટ (જ.)
(Adolf Friedrich Johann Butenandt)		 ગેર્હાર્ડ ડોમાક (જ.)
(Gerhard Domagk)		 ફ્રાંસ એમિલ સિલ્લાન્પા (ફિ.)
(Frans Eemil Sillanpaa)		 – –
લિયૉપોલ્ડ રુઝિસ્કા (સ્વિટ્.)
(Leopold Ruzicka)
1940 અપાયો નથી. અપાયો નથી. – – – –
1941 અપાયો નથી. અપાયો નથી. – – – –
1942 અપાયો નથી. અપાયો નથી. – – – –
1943 ઑટો સ્ટર્ન (યુ.એસ.એ.)
(Otto Stern)		 જ્યૉર્જ દ હેવેસી (હં.)
(George de Hevesy)		 કાર્લ પીટર હેન્રિક ડામ (ડે.)
(Carl Peter Henrik Dam)		 – – –
એડવર્ડ એડેલ્બર્ટ ડૉઇઝી (યુ.એસ.એ.)
(Edward Adelbert Doisy)
1944 ઇસિડૉર આઇઝાક રબી  (યુ.એસ.એ.)
(Isidor Isaac Rabi)		 ઑટો હાન (જ.)
(Otto Hahn)		 જૉસેફ એર્લાન્ગર (યુ.એસ.એ.)
(Joseph Erlanger)		 યોહાન્નેસ વિલ્હેમ યેન્સન (ડે.)
(Johannes Vilhelm Jensen)		 ઇન્ટરનેશનલ કમિટી ઑવ્ ધ રેડ ક્રૉસ (સ્વિટ્.)
(International Committee of the Red Cross)		 –
હર્બર્ટ સ્પેન્સર ગેઝર (યુ.એસ.એ.)
(Herbert Spencer Gasser)
1945 વુલ્ફગૅંગ પાઉલી (ઑ.)
(Wolfgang Pauli)		 આર્ટુરી ઇલ્મારી વિર્ટાનેન (ફિ.)
(Arturri Ilmari Virtanen)		 (સર) ઍલેક્ઝાન્ડર ફ્લેમિંગ (યુ.કે.)
(Sir Alexander Fleming)		 ગ્રેબ્રિયેલા મિસ્ટ્રાલ (ચિલી)
(Gabriela Mistral)		 કોર્ડેલ હલ (યુ.એસ.એ.)
(Cordell Hull)
(સર) અર્ન્સ્ટ બૉરિસ ચેન (યુ.કે.)
(Sir Ernst Boris Chain)
(લૉર્ડ) હાવર્ડ વૉલ્ટર ફ્લૉરી (ઑસ્ટ્રે.)
(Lord Howard Walter Florey)
1946 પર્સી વિલિયમ્સ બ્રિજમૅન (યુ.એસ.એ.)
(Percy Williams Bridgman)		 જેમ્સ બેટ્ચેલર સુમનેર (યુ.એસ.એ.)
(James Batcheller Sumner)		 હરમાન જૉસેફ મ્યૂલર (યુ.એસ.એ.)
(Hermann Joseph Muller)		 હરમાન હેસ (સ્વિટ્.)
(Hermann Hesse)		 એમિલી ગ્રીન બાલ્ચ (યુ.એસ.એ.)
(Emily Greene Balch)		 –
જૉન હાવર્ડ નૉર્થ્રોપ (યુ.એસ.એ.)
(John Howard Northrop)		 જ્હૉન આર. માટ (યુ.એસ.એ.)
(John R. Mott)
વેન્ડલ મૅરૅડીથ સ્ટૅનલી (યુ.એસ.એ.)
(Wendell Meredith Stanley)
1947 (સર) એડવર્ડ વિક્ટર ઍપલટન (યુ.કે.)
(Sir Edward Victor Appleton)		 (સર) રૉબર્ટ રૉબિન્સન (યુ.કે.)
(Sir Robert Robinson)		 કાર્લ ફર્ડિનાન્ડ કોરી (યુ.એસ.એ.)
(Carl Ferdinand Cori)		 આંદ્રે જીદ (ફ્રાં.)
(Andre Gide)		 ફ્રેન્ડ્ઝ સર્વિસ કાઉન્સિલ (યુ.કે.)
(Friends Service Council)		 –
ગર્ટી ટેરેસા કોરી (યુ.એસ.એ.)
(Gerty Theresa Cori)		 અમેરિકન ફ્રેન્ડ્ઝ સર્વિસ કમિટી (યુ.એસ.એ.)
(American Friends Service Committee)
બર્નાર્ડો આલ્બર્ટો હુસાઈ (આર્જે.)
(Bernardo Alberto Houssay)
1948 પૅટ્રિક મેનાર્ડ સ્ટુઅર્ટ બ્લૅકેટ (યુ.કે.)
(Patrick Maynard Stuart Blackett)		 આર્ને વિલહેલ્મ કાઉરિન ટિસેલિયસ (સ્વી.)
(Arne Wilhelm Kaurin Tiselius)		 પૉલ હર્માન મુલર (સ્વિટ્.)
(Paul Hermann Muller)		 ટી. એસ. એલિયટ (યુ.કે.)
(T. S. Eliot)		 –
1949 હિડેકી યુકાવા (જા.)
(Hideki Yukawa)		 વિલિયમ ફ્રાન્સિસ જીઓક (યુ.એસ.એ.)
(William Francis Giauque)		 વૉલ્ટર રુડૉલ્ફ હેસ (સ્વિટ્.)
(Walter Rudolf Hess)		 વિલિયમ ફૉકનર (યુ.એસ.એ.)
(William Faulkner)		 ઓર, બૉઇડ લૉર્ડ (યુ.કે.)
(The Lord Boyd-Orr)		 –
ઍન્ટોનિયો એગાસ મૉનિઝ (પો.)
(Antonio Egas Moniz)
1950 સેસિલ ફ્રાન્ક પૉવેલ (યુ.કે.)
(Cecil Frank Powell)		 ઑટો પૉલ હરમન ડીલ્ઝ (પ.જ.)
(Otto Paul Hermann Diels)		 ફિલિપ શ્વૉલટર હેન્ચ (યુ.એસ.એ.)
(Philip Showalter Hench)		 બર્ટ્રાન્ડ રસેલ (યુ.કે.)
(Bertrand Russell)		 રાલ્ફ બન્ચ (યુ.એસ.એ.)
(Ralph Bunche)		 –
કુર્ત ઍલ્ડર (પ.જ.)
(Kurt Alder)		 એડવર્ડ કૅલ્વિન કેન્ડલ (યુ.એસ.એ.)
(Edward Calvin Kendall)
ટેડ્યઝ રાઇખસ્ટાઇન (સ્વિટ્.)
(Tadeusz Reichstein)
1951 (સર) જૉન ડગ્લાસ કૉકક્રૉફ્ટ (યુ.કે.)
(Sir John Douglas Cockcroft)		 એડવિન મેટિસન મૅકમિલન (યુ.એસ.એ.)
(Edwin Mattison McMillan)		 મૅક્સ થિલર (દ.આ.)
(Max Theiler)		 પાર ફૅબિયન લાગરક્વિસ્ટ (સ્વી.)
(Par Fabian Lagerkvist)		 લિયોં જૌહૉક્સ (ફ્રાં.)
(Leon Jouhaux)		 –
અર્નેસ્ટ થૉમસ વૉલ્ટન (આય.)
(Ernest Thomas Walton)		 ગ્લેન થિયૉડોર સીબૉર્ગ (યુ.એસ.એ.)
(Glenn Theodore Seaborg)
1952 ફેલિક્સ બ્લૉખ (યુ.એસ.એ.)
(Felix Bloch)		 આર્ચર જ્હૉન પૉર્ટર માર્ટિન (યુ.કે.)
(Archer John Porter Martin)		 સેલ્મન અબ્રાહમ વૅક્સમૅન (યુ.એસ.એ.)
(Selman Abraham Waksman)		 ફ્રાન્સ્વા મોરિયૅક (ફ્રાં.)
(Francois Mauriac)		 આલ્બર્ટ સ્વાઇત્ઝર (ફ્રાં.)
(Albert Schweitzer)		 –
એડવર્ડ મિલ્સ પર્સેલ (યુ.એસ.એ.)
(Edward Mills Purcell)		 રિચાર્ડ લૉરેન્સ મિલિંગ્ટોન સિંજ (યુ.કે.)
(Richard Laurence Millington Synge)
1953 ફ્રિટ્ઝ ઝેર્નિક (ને.)
(Frits Zernike)		 હરમાન સ્ટાઉડિન્જર (પ.જ.)
(Hermann Staudinger)		 (સર) હાન્સ એડૉલ્ફ ક્રેબ્ઝ (યુ.કે.)
(Sir Hans Adolf Krebs)		 (સર) વિન્સ્ટન ચર્ચિલ (યુ.કે.)
(Sir Winston Churchill)		 જ્યૉર્જ સી. માર્શલ        (યુ.એસ.એ.)
(George C. Marshall)		 –
ફ્રિટ્સ આલ્બર્ટ લિપમાન (યુ.એસ.એ.)
(Fritz Albert Lipmann)
1954 મૅક્સ બૉર્ન (પ.જ.)
(Max Born)		 લિનસ પૉલિંગ (યુ.એસ.એ.)
(Linus Pauling)		 જૉન ફ્રેન્કલિન એન્ડર્સ (યુ.એસ.એ.)
(John Franklin Enders)		 અર્નેસ્ટ હેમિંગ્વે (યુ.એસ.એ.)
(Ernest Hemingway)		 યુનાઇટેડ નૅશન્સ  હાઈકમિશનર ફૉર રૅફ્યૂજીઝ
(United Nations High Commissioner for Refugees)		 –
વૉલ્થેર બોથ (પ.જ.)
(Walther Bothe)		 ફ્રેડરિક ચૅપમૅન રૉબિન્સ (યુ.એસ.એ.)
(Frederick Chapman Robbins)
થૉમસ હકલ વેલર (યુ.એસ.એ.)
(Thomas Huckle Weller)
1955 વિલિસ યુજીન લૅમ્બ (યુ.એસ.એ.)
(Willis Eugene Lamb)		 વિન્સેન્ટ ડૂ વિગ્નૉડ (યુ.એસ.એ.)
(Vincent du Vigneaud)		 ઍક્સલ હ્યૂગો ટિયૉડૉર થિયૉરેલ (જ.)
(Axel Hugo Theodor Theorell)		 હૉલ્ડોર લૅક્સનેસ  (આઇસ.)
(Halldor Laxness)		 – –
પૉલિકાર્પ કશ (યુ.એસ.એ.)
(Polykarp Kusch)
1956 જૉન બાર્ડીન (યુ.એસ.એ.)
(John Bardeen)		 (સર) સીરિલ નૉર્મન હિન્શેલવૂડ (યુ.કે.)
(Sir Cyril Norman Hinshelwood)		 આંદ્રે ફ્રેડેરિક કૌર્નદ (યુ.એસ.એ.)
(Andre Frederic Cournand)		 યુઆન રેમોં યિમેનેઝ (સ્પેન)
(Juan Ramon Jimenez)		 અપાયો નથી. –
વૉલ્ટેર હાઉસર બ્રાટેઇન (યુ.એસ.એ.)
(Walter Houser Brattain)		 નિકોલે નિકોલેવીચ સિમેનૉવ (સો.યુ.)
(Nikolay Nikolayevich Semenov)		 વર્નર ફોર્સમૅન (પ.જ.)
(Werner Forssmann)
વિલિયમ બ્રૅડફોર્ડ શૉકલે (યુ.એસ.એ.)
(William Bradford Shockley)		 ડિકિન્સન ડબ્લ્યૂ. રિચાર્ડ્સ (યુ.એસ.એ.)
(Dickinson W. Richards)
1957 ત્સુંગ-દાઓ લી (ચીન)
(Tsung-Dao Lee)		 (લૉર્ડ) ઍલેક્ઝાન્ડર આર. ટોડ (યુ.કે.)
(Lord Alexander R. Todd)		 ડેનિયલ બોવે (સ્વિટ્.-ઇ.)
(Daniel Bovet)		 આલ્બેર કૅમ્યૂ (ફ્રાં.)
(Albert Camus)		 લેસ્ટર બોલ્સ પિયર્સન (કૅ.)
(Lester Bowles        Pearson)		 –
ચેન નીંગ યંગ (ચીન)
(Chen Ning Yang)
1958 પાવેલ ઍલેક્સેયેવિચ ચેરેન્કૉવ (સો.યુ.)
(Pavel Alekseyevich Cherenkov)		 ફ્રેડરિક સૅંગર (યુ.કે.)
(Fredrick Sanger)		 જ્યૉર્જ વેલ્સ બીડલ (યુ.એસ.એ.)
(George Wells Beadle)		 બૉરિસ પાસ્તરનાક (સો.યુ.)
(Boris Pasternak)		 ડૉમિનિક પાઇર (બે.)
(Dominique Pire)		 –
ઇલિયા એમ. ફ્રૅન્ક (સો.યુ.)
(Illya M. Frank)		 એડવર્ડ લૉરી ટેટમ (યુ.એસ.એ.)
(Edward Lawrie Tatum)
ઇગર યેવગેનિયેવિચ તામ (સો.યુ.)
(Igor Yevgenyecich Tamm)		 જોશુઆ લેડરબર્ગ (યુ.એસ.એ.)

(Joshua Lederberg)
1959 એમિલિયો જિનો સેગ્રે (ઇ.)
(Emilio Gino Segre)		 યારોસ્લાવ હેરૉવ્સ્કી (ચે.)
(Jaroslav Heyrovsky)		 આર્થર કૉર્નબર્ગ (યુ.એસ.એ.)
(Arthur Kornberg)		 સાલ્વાટોર ક્વાસીમોદો (ઇ.)
(Salvatore Quasimodo)		 ફિલિપ નોએલ-બેકર (યુ.કે.)
(Philip Noel-Baker)
ઓવેન ચેમ્બરલેન (યુ.એસ.એ.)
Owen Chamberlain)		 સીવીરો ઓચોઆ (સ્પેન)
(Severo Ochoa)
1960 ડોનાલ્ડ આર્થર ગ્લેસર (યુ.એસ.એ.)
(Donald Arthur Glaser)		 વિલાર્ડ ફ્રૅન્ક લિબી (યુ.એસ.એ.)
(Willard Frank Libby)		 (સર) મૅક્ફાર્લેન બર્નેટ (ઑસ્ટ્રે.)
(Sir Macfarlane Burnet)		 સેન્ટ જ્હૉન પર્સે (ફ્રાં.)
(Saint John Perse)		 આલ્બર્ટ લુટૂલી (દ. આ.)
(Albert Lutuli)		 –
(સર) પીટર બ્રાયન મૅડવૉર (યુ.કે.)
(Sir Peter Brian Medawar)
1961 રૉબર્ટ હૉફસ્ટેડ્ટર (યુ.એસ.એ.)
(Robert Hofstadter)		 મેલ્વિન કૅલ્વિન (યુ.એસ.એ.)
(Melvin Calvin)		 જ્યૉર્જ વૉન બેકેસી (યુ.એસ.એ.)
(Georg von Bekesy)		 ઇવો ઍન્ડ્રિચ (યુગો.)
(Ivo Andric)		 દાગ હૅમરશોલ્ડ (સ્વી.)
(Dag Hammarskjold)		 –
રુડૉલ્ફ લુડ્વિગ મોઝબાઉર (પ.જ.)
(Rudolf Ludwig Mossbauer)
1962 લેવ ડેવિડૉવિચ લૅન્ડો (સો.યુ.)
(Lev Davidovich Landau)		 મૅક્સ ફર્ડિનાન્ડ પેરુત્ઝ (યુ.કે.)
(Max Ferdinand Perutz)		 ફ્રાન્સિસ હેરી કૉમ્પ્ટન ક્રિક (યુ.કે.)
(Francis Harry Compton Crick)		 જ્હૉન સ્ટાઇનબૅક (યુ.એસ.એ.)
(John Steinbeck)		 લાઇનસ પૉલિંગ (યુ.એસ.એ.)
(Linus Pauling)		 –
જ્હૉન કાઉડેરી કેન્ડ્રૂ (યુ.કે.)
(John Cowdery Kendrew)		 જેમ્સ ડ્યૂઈ વૉટ્સન (યુ.એસ.એ.)
(James Dewey Watson)
મૉરિસ હગ ફ્રેડરિક વિલ્કિન્સ (યુ.કે.)
(Maurice Hugh Frederick Wilkins)
1963 જે. હાન્સ ડી. જેન્સન (પ.જ.)
(J. Hans D. Jensen)		 કાર્લ ઝિગ્લર (પ.જ.)
(Karl Ziegler)		 (સર) જ્હૉન એકલ્સ (ઑસ્ટ્રે.)
(Sir John Eccles)		 જ્યૉર્જ સેફેરિઝ (ગ્રીસ)
(Giorgos Seferis)		 ઇન્ટરનેશનલ કમિટી ઑવ્ ધ રેડ ક્રૉસ (સ્વિટ્.)
(International Committee of the Red Cross)		 –
મારિયા ગોઇપર્ટ-મેયર (યુ.એસ.એ.)
(Maria Goeppert-Mayer)		 ગુલિયો નાટ્ટા (ઇ.)
(Giulio Natta)		 (સર) ઍલન લૉઇડ હૉજ્કિન (યુ.કે.)
(Sir Alan Lloyd Hodgkin)		 લીગ ઑવ્ રેડ ક્રૉસ સોસાયટીઝ (સ્વિટ્.)
(League of Red Cross Societies)
યુજીન પૉલ વિગ્નર (યુ.એસ.એ.)
(Eugene Paul Wigner)		 (સર) એન્ડ્ર્યૂ ફિલ્ડિંગ હક્સ્લી (યુ.કે.)
(Sir Andrew Fielding Huxley)
1964 નિકોલાઈ જેન્નાડિયેવિચ બૅસૉવ (સો.યુ.)
(Nikolay Genna-diyevich Basov)		 ડૉરોથી ક્રૉફૂટ હૉજકિન (યુ.કે.)
(Dorothy Crowfoot Hodgkin)		 કૉન્રાડ બ્લૉક (યુ.એસ.એ.)
(Konrad Bloch)		 ઝાં-પૉલ સાર્ત્ર (ફ્રાં.)
(Jean-Paul Sartre)		 માર્ટિન લ્યૂથર કિંગ (જુ.) (યુ.એસ.એ.)
(Martin Luther King, Jr.)		 –
ઍલેક્સાન્દ્ર પ્રૉખોરૉવ (સો.યુ.)
(Alexander Prokhorov)		 ફિયૉદૉર લીનન (પ.જ.)
(Feodor Lynen)
ચાર્લ્સ હાર્ડ ટાઉન્સ (યુ.એસ.એ.)
(Charles Hard Townes)
1965 જુલિયન એન. શ્વિન્ગર (યુ.એસ.એ.)
(Julian N. Schwinger)		 રૉબર્ટ બર્ન્સ વૂડવર્ડ (યુ.એસ.એ.)
(Robert Burns Woodward)		 ફ્રાંસ્વા જેકૉબ (ફ્રાં.)
(Francois Jacob)		 મિખાઇલ શૉલોખૉવ (સો.યુ.)
(Mikhail Sholokhov)		 યુનાઇટેડ નૅશન્સ ઇન્ટરનેશનલ ચિલ્ડ્રન્સ ઇમરજન્સી ફંડ (યુનિસેફ)

[United Nations International Chidren’s

Emergency Fund (UNICEF)]

 –
શિન-ઇચિરો ટૉમોનાગા (જા.)
(Shin-Ichiro Tomonaga)		 આંદ્રે લ્વૉફ (ફ્રાં.)
(Andre Lwoff)
રિચાર્ડ ફિલિપ્સ ફિનમાન (યુ.એસ.એ.)
(Richard Phillips Feynman)		 ઝાક્સ મૉનોડ (ફ્રાં.)
(Jacques Monod)
1966 આલ્ફ્રેડ કાસ્લર (ફ્રાં.)
(Alfred Kastler)		 રૉબર્ટ એસ. મુલિકેન (યુ.એસ.એ.)
(Robert S. Mulliken)		 પેયટન રૂ (યુ.એસ.એ.)
(Peyton Rous)		 શ્મુઅલ યૉસેફ ઍગ્નોન (ઇઝ.)
(Shmuel Yosef Agnon)		 – –
ચાર્લ્સ બ્રેન્ટન હગિન્સ (યુ.એસ.એ.)
(Charles Brenton Huggins)		 નેલી સાચ્સ (સ્વી.)
(Nelly Sachs)
1967 હાન્સ આલ્બ્રેક્ટ બેથૅ (યુ.એસ.એ.)
(Hans Albrecht Bethe)		 માનફ્રેડ આઇગન (પ.જ.)
(Manfred Eigen)		 હોલ્ડૅન કેફર હાર્ટલાઇન (યુ.એસ.એ.)
(Haldan Keffer Hartline)		 મિગેલ ઍન્જલ ઍસ્તૂરિયસ (ગ્વા.)
(Miguel Angel Asturias)		 – –
રૉનાલ્ડ જ્યૉર્જ વ્રેફર્ડ નૉરિશ (યુ.કે.)
(Ronald George Wreyford Norrish)		 જ્યૉર્જ વાલ્ડ (યુ.એસ.એ.)
(George Wald)
જ્યૉર્જ પૉર્ટર (યુ.કે.)
(George Porter)		 રૅગ્નર ગ્રૅનિટ (સ્વી.)
(Ragnar Granit)
1968 લૂઇ વૉલ્ટર આલ્વારેઝ (યુ.એસ.એ.)
(Luis Walter Alvarez)		 લાર્સ ઑનસૅગર (યુ.એસ.એ.)
(Lars Onsager)		 રૉબર્ટ ડબ્લ્યૂ. હોલે (યુ.એસ.એ.)

(Robert W.Holley)

 યાસુનારી કાવાબાતા (જા.)

(Yasunari Kawabata)

 રેને કૅસાં (ફ્રાં.)

(Rene Cassin)

 –
હરગોવિંદ ખુરાના (યુ.એસ.એ.)

(Hargobind Khorana)
માર્શલ ડબ્લ્યૂ. નિરેનબર્ગ (યુ.એસ.એ.)

(Marshall W.Nirenberg)
1969 મુરે ગેલ-મૅન

(યુ.એસ.એ.)

(Murray

Gell-Mann)

 ડેરેક એચ. આર. બાર્ટન (યુ.કે.)

(Derek H. R. Barton)

 મૅક્સ ડેલબ્રૂક (જ.)

(Max Delbruck)

 સૅમ્યુઅલ બૅકેટ (આય.)

(Samuel Beckett)

 ઇન્ટરનેશનલ લેબર

ઑર્ગેનાઇઝેશન (યુનાઇટેડ નૅશન્સ)

(International Labour

Organization)

 રેગ્નર ઍન્ટૉન

ફ્રિશ (નૉર્વે)

(Ragnar Anton Frisch)
ઑડ હૅઝલ (નૉર્વે)

(Odd Hassel)

 આલ્ફ્રેડ ડી. હર્શી (યુ.એસ.એ.)

(Alfred D. Hershey)

 યાન ટિન્બર્જન (ને.)

(Jan Tinbergen)
સાલ્વાડૉર ઈ. લૂરિયા (યુ.એસ.એ.)

(Salvador E. Luria)
1970 હાનેસ ઑલૉફ ગૉસ્ટા એલ્ફેન (સ્વી.)

(Hannes Olof

Gosta Alfven)

 લૂઇસ એફ. લેલવર (આર્જે.)

(Luis F. Leloir)

 જુલિયસ ઍક્સલરૉડ (યુ.એસ.એ.)

(Julius Axelrod)

 ઍલેક્ઝાન્ડર સૉલ્ઝેનિત્સીન  (યુ.એસ.એ.)

(Aleksandr Solzhenitsyn)

 નૉર્મન ઈ. બૉર્લૉગ (યુ.એસ.એ.)

(Norman E. Borlaug)

 પૉલ એ.  સેમ્યુઅલ્સન (યુ.એસ.એ.)

(Paul Samuelson)
લૂઇ / લૂઇસ નીલ (ફ્રાં.)

(Louis Neel)

 ઉલ્ફ વૉન ઓયૂલર (સ્વી.)

(Ulf Von Euler)
(સર) બર્નાર્ડ કાટ્સ (યુ.કે.)

(Sir Bernard Katz)
1971 ડૅનિસ ગાબૉર (યુ.કે.)

(Dennis Gabor)

 ગેર્હાર્ડ હર્ઝબર્ગ  (જ.-કે.)

(Gerhard Herzberg)

 અર્લ ડબ્લ્યૂ. સધરલૅન્ડ (જુનિ.) (યુ.એસ.એ.)

(Earl W. Sutherland, Jr.)

 પાબ્લો નેરુદા (ચિલી)

(Pablo Neruda)

 વિલી બ્રાન્ટ (પ.જ.)

(Willy Brandt)

 સાઇમન કુઝ્નેત્સ

(યુ.એસ.એ.)

(Simon Kuznets)
1972 જ્હૉન બાર્ડિન (યુ.એસ.એ.)

(John Bardeen)

 ક્રિશ્ચિયન બી. ઍન્ફિન્સેન (યુ.એસ.એ.)

(Christian B. Anfinsen)

 જેરાલ્ડ એમ. એડલમૅન (યુ.એસ.એ.)

(Gerald M. Edelman)

 હેન્રિશ બૉલ (પ.જ.)

(Heinrich Boll)

 – (સર) જૉન હિક્સ

(યુ.કે.)

(Sir John Hicks)
લિયૉન નીલ કૂપર (યુ.એસ.એ.)

(Leon Neil Cooper)

 સ્ટૅનફર્ડ મૂર (યુ.એસ.એ.)

(Stanford Moore)

 રોડ્ની આર. પૉર્ટર (યુ.કે.)

(Rodney R. Porter)

 કેનેથ જૉસેફ ઍરો

(યુ.એસ.એ.)

(Kenneth Joseph

Arrow)
જ્હૉન રૉબર્ટ શ્રીફર (યુ.એસ.એ.)

(John Robert

Schrieffer)

 વિલિયમ એચ. સ્ટાઇન

(યુ.એસ.એ.)

William H. Stein)
1973 લિયો ઈસાકી (જા.)

(Leo Esaki)

 અર્ન્સ્ટ ઑટ્ટો ફિશર (પ.જ.)

(Ernst Otto Fischer)

 કાર્લ વૉન ફ્રિશ (પ.જ.)

(Karl Von Frisch)

 પૅટ્રિક વ્હાઇટ (ઑસ્ટ્રે.)

(Patrick White)

 હેન્રી કિસિંજર (યુ.એસ.એ.)

(Henry Kissinger)

 વૅસિલી લિયૉન્તિફ

(યુ.એસ.એ.)

(Wassily Leontief)
ઇવાર જેવર (યુ.એસ.એ.)

(Ivar Giaever)

 જ્યૉફ્રે વિલ્કિન્સન (યુ.કે.)

(Geoffrey Wilkinson)

 કૉનરૅડ લૉરેન્ઝ (ઑ.)

(Konrad Lorenz)

 લી ડક થો (ઉ. વિ.)

(Le Duc Tho)
બ્રિયાન ડેવિડ જૉસેફ્સન (યુ.કે.)

(Brian David

Josephson)

 નિકોલાસ ટિન્બર્જન (ને.)

(Nikolaas Tinbergen)
1974 (સર) માર્ટિન રાઇલ  (યુ.કે.)

(Sir Martin Ryle)

 પૉલ જે. ફ્લૉરી (યુ.એસ.એ.)

(Paul J. Flory)

 આલ્બર્ટ ક્લૉડ (બે.)

(Albert Claude)

 એઇવિંડ જ્હૉનસન (સ્વી.)

(Eyvind Johnson)

 સીન મૅકબ્રાઇડ (આય.)

(Sean MacBride)

 ગુન્નાર મિર્ડાલ કાર્લ

(સ્વી.)

(Gunnar Myrdal Karl)
ઍન્ટની હ્યુવીશ (યુ.કે.)

(Antony Hewish)

 ક્રિશ્ચિયન ડી ડૂવે (બે.)

(Christian de Duve)

 હૅરી માર્ટિન્સન (સ્વી.)

(Harry Martinson)

 ઐસાકુ સાટો (જા.)

(Eisaku Sato)

 ફ્રેડરિક આગસ્ટ વૉન

હાયક (ઑ.)

(Friedrich August

Von Hayek)
જ્યૉર્જ ઈ. પલાડ (રુ.)

(George E. Palade)
1975 આગે બૉહ્ર (ડે.)

(Aage Bohr)

 જ્હૉન વૉરકપ  કૉર્નફોર્થ (યુ.કે.)

(John Warcup Cornforth)

 ડૅવિડ બાલ્ટિમોર (યુ.એસ.એ.)

(David Baltimore)

 યૂજેનિયો મૉન્તાલે (ઇ.)

(Eugenio Montale)

 આન્દ્રે  સાખારૉફ (સો.યુ.)

(Andrei Sakharov)

 લિયૉનિડ કૅન્ટોરૉવિચ

(સો.યુ.)

(Leonid Kantorovich)
બેન રૉય મોટલસન (ડે.)

(Ben Roy Mottelson)

 વ્લાદિમિર પ્રેલૉગ (સ્વિટ્.)

(Vladimir Prelog)

 રેનાટો દુલબેક્કો (યુ.એસ.એ.)

(Renato Dulbecco)

 જાલિંગ ચાર્લ્સ

કૂપમેન્સ (ને.)

(Tjalling Charles

Koopmans)
લિયો જૅમ્સ રેઇનવૉટર

(યુ.એસ.એ.)

(Leo James Rainwater)

 હોવર્ડ માર્ટિન ટેમિન (યુ.એસ.એ.)

(Howard Martin Temin)
1976 બર્ટન રિક્ટર  (યુ.એસ.એ.)

(Burton Richter)

 વિલિયમ એન. લિપ્સકૉમ્બ

(યુ.એસ.એ.)

(William N. Lipscomb)

 બારુચ એસ. બ્લૂમ્બર્ગ  (યુ.એસ.એ.)

(Baruch S. Blumberg)

 સૉલ બેલો (યુ.એસ.એ.)

(Saul Bellow)

 બેટ્ટી વિલિયમ્સ (આય.)

(Betty Williams)

 મિલ્ટન ફ્રિડમન

(યુ.એસ.એ.)

(Milton Friedman)
સેમ્યુઅલ ચાઓ ચુન્ગ ટિંગ (યુ.એસ.એ.)

(Samuel Chao Chung Ting)

 ડી. કાર્લેટન ગૅજડસેક (યુ.એસ.એ.)

(D. Carleton Gajdusek)

 માઇરીડ કૉરિગન (આય.)

(Mairead Corrigan)
1977 ફિલિપ વૉરેન ઍન્ડરસન

(યુ.એસ.એ.)

(Philip Warren Anderson)

 ઇલ્યા પ્રિગૉગીને (બે.)

(Ilya Prigogine)

 રૉજર ગીયમૅન (યુ.એસ.એ.)

(Roger Guillemin)

 વિસેન્ટ ઍલૅક્સાન્દ્ર (સ્પેન)

(Vicente Aleixandre)

 ઍમ્નિસ્ટી ઇન્ટરનેશનલ (યુ.કે.)

(Amnesty International)

 બર્ટિલ ઑહ્લિન (સ્વી.)

(Bertil Ohlin)
જૉન હેસબ્રાઉક વાન વ્લેક (યુ.એસ.એ.)

(John Hasbrouck

Van Vleck)

 રોઝાલિન યૅલો (યુ.એસ.એ.)

(Rosalyn Yalow)

 જૅમ્સ ઍડવર્ડ મીડ

(યુ.કે.)

(James Edward Meade)
(સર) નેવિલ ફ્રાન્સિસ મૉટ (યુ.કે.)

(Sir Nevill Francis Mott)

 ઍન્ડ્રૂ વી. શેલી (યુ.એસ.એ.)

(Andrew V. Schally)
1978 પ્યોત્રા લિયોનિદોવિચ કાપિત્સા (સો.યુ.)

(Pyotr Leonidovich Kapitsa)

 પીટર ડી. મિશેલ (યુ.કે.)

(Peter D. Mitchell)

 વર્નર આર્બર (સ્વિટ્.)

(Werner Arber)

 આઇઝક બશેવિસ સિંગર (યુ.એસ.એ.)

(Isaac Bashevis Singer)

 મોહમદ અનવર અલ-સાદાત (ઇજિ.)

(Mohamed Anwar Al-Sadat)

 હર્બટ એ. સાઇમન (યુ.એસ.એ.)

(Herbert A. Simon)
આર્નો એલાન પેન્ઝિયાસ (યુ.એસ.એ.)

(Arno Allan Penzias)

 ડેનિયલ નેથન્સ (યુ.એસ.એ.)

((Daniel Nathans)

 મેનાચેમ બેગિન (ઇઝ.)

(Menachem Begin)
રૉબર્ટ વૂડ્રો વિલ્સન (યુ.એસ.એ.)

(Robert Woodrow Wilson)

 હેમિલ્ટન ઓ. સ્મિથ (યુ.એસ.એ.)

(Hamilton O. Smith)
1979 શેલ્ડન લી ગ્લૅશો (યુ.એસ.એ.)

(Sheldon Lee Glashow)

 હર્બટ સી. બ્રાઉન (યુ.એસ.એ.)

(Herbert C. Brown)

 એલન એમ. કૉર્મેક (યુ.એસ.એ.)

(Allan M. Cormack)

 ઓડિસિયસ એલિટિસ (ગ્રીસ)

(Odysseas Elytis)

 મધર ટેરેસા (ભા.)

(Mother Teresa)

 થિયૉડોર વિલિયમ

શુલ્ટ્ઝ (યુ.એસ.એ.)

(Theodore William

Schultz)
અબ્દુસ સલામ (પા.)

(Abdus Salam)

 જ્યૉર્જ વિટિગ (પ.જ.)

(George Wittig)

 ગોડફ્રે એેન. હાઉન્સફીલ્ડ (યુ.કે.)

(Godfrey N. Hounsefield)

 વિલિયમ આર્થર લૂઇસ

(સે. લ્યુ. – યુ.કે.)

(William Arthur

Lewis)
સ્ટીવન વાઇન્બર્ગ (યુ.એસ.એ.)

(Steven Weinberg)
1980 જેમ્સ વૉટ્સન ક્રોનિન (યુ.એસ.એ.)

(James Watson Cronin)

 પૉલ બર્ગ (યુ.એસ.એ.)

(Paul Berg)

 બરુજ બેનાસરાફ (વે.)

(Baruj Benacerraf)

 ચેઝવૉફ મિલૉશ

(પોલૅ.)

(Czestaw Milosz)

 ઍડૉલ્ફ પેરેઝ એસ્કિવેલ (આર્જે.)

(Adolfo Perez Esquivel)

 લૉરન્સ ક્લીન (યુ.એસ.એ.)

(Lawrence Klein)
વૅલ લૉગ્સડન ફિટ્ચ (યુ.એસ.એ.)

(Val Logsdon

Fitch)

 વૉલ્ટર ગિલ્બર્ટ (યુ.એસ.એ.)

(Walter Gilbert)

 જીન દોસે (ફ્રાં.)

(Jean Dausset)
ફ્રેડરિક સૅંગર (યુ.કે.)

(FrederickSanger)

 જ્યૉર્જ ડી. સ્નેલ (યુ.એસ.એ.)

(George D. Snell)
1981 નિકોલાસ બ્લૂમ્બર્ગન (યુ.એસ.એ.)

(Nicolaas Bloembergen)

 કેનિચી ફુકૂઈ (જા.)

(Kenichi Fukui)

 રૉજર ડબ્લ્યૂ. સ્પેરી (યુ.એસ.એ.)

(Roger W. Sperry)

 ઇલિયસ કનેટ્ટી (યુ.કે.)

(Elias Canetti)

 ઑફિસ ઑવ્ ધ યુનાઇટેડ નૅશન્સ, હાઈકમિશનર

ફૉર રૅફ્યૂજીઝ

(Office of the United Nations, High Commissioner for Refugees)

 જેમ્સ ટોબિન (યુ.એસ.એ.)

(James Tobin)
આર્થર લિયૉનાર્દ સ્કાઉલો (યુ.એસ.એ.)

(Arthur Leonard Schawlow)

 રોલ્ડ હોફમૅન (યુ.એસ.એ.)

(Roald Hoffman)

 ડેવિડ એચ. હ્યુબેલ (કૅ.)

(David H. Hubel)
કેઈ માન બૉર્જ સીગબાન (સ્વી.)

(Kai Manne Borje Siegbahn)

 ટૉરસ્ટેન એન. વિસેલ (સ્વી.)

(Torsten N. Wiesel)
1982 કેનિથ જી. વિલ્સન (યુ.એસ.એ.)

(Kenneth G. Wilson)

 આરોન ક્લુગ (યુ.કે.)

(Aaron Klug)

 સુન કે. બેર્ગસ્ટ્રોમ (સ્વી.)

(Sune K. Bergstrom)

 ગૅબ્રિયલ ગાર્સિયા માર્ક્વેઝ (કો.)

(Gabriel Garcia Marquez)

 આલ્વા મિર્ડલ (સ્વી.)

(Alva Myrdal)

 જૉર્જ જે. સ્ટિગ્લર (યુ.એસ.એ.)

(George J. Stigler)
બેન્ગ્ટ આઇ. સૅમ્યુલ્સન (સ્વી.)

(Bengt I. Samuelsson)

 આલ્ફોન્ઝો ગાર્સિયા રૉબલ્સ (મેક્સિ.)

(Alfonso Garcia Robles)
(સર) જ્હૉન આર. વેન
(યુ. કે.)(Sir John R.Vane)
1983 સુબ્રમણ્યન ચંદ્રશેખર (યુ.એસ.એ.)

(Subrahmanyan Chandrasekhar)

 હેન્રી ટોબે (યુ.એસ.એ.)

(Henry Taube)

 બાર્બરા મેકક્લિન્ટૉક (યુ.એસ.એ.)

(Barbara  McClintock)

 વિલિયમ ગોલ્ડિંગ (યુ.કે.)

(William Golding)

 લેચ વાલેસા (પોલૅ.)

(Lech Walesa)

 ગેરાર્ડ ડબ્રો (ફ્રાં.)

(Gerard Debreu)
વિલિયમ આલ્ફ્રેડ ફાઉલર (યુ.એસ.એ.)

(William Alfred Fowler)
1984 કાર્લો રુબિયા (ઇ.)

(Carlo Rubbia)

 રૉબર્ટ બ્રૂસ મેરિફીલ્ડ  (યુ.એસ.એ.)

(Robert Bruce Merrifield)

 નીલ્સ કે. જર્ને (ડે.)

(Niels K. Jerne)

 જેરોસ્લાવ સાઇફર્ટ (ઝે.)

(Jaroslav Seifert)

 ડેઝમંડ ટુટુ (દ. આ.)

(Desmond Tutu)

 (સર) રિચર્ડ સ્ટોન (યુ.કે.)

(Sir Richard Stone)
સિમોન વાન દર મીર (ને.)

(Simon Van der Meer)

 જ્યૉર્જીસ જે. એફ. કૉહ્લર
(પ. જ.)(Georges J. F. Kohler)
સીઝર મિલ્સ્ટાઇન (આર્જે.)

(Cesar Milstein)
1985 ક્લાઉસ વૉન કિલટ્ઝિંગ (પ. જ.)

(Klaus Von Klitzing)

 હર્બર્ટ એ. હોપ્ટમૅન (યુ.એસ.એ.)

(Herbert A. Hauptman)

 માઇકલ એસ. બ્રાઉન (યુ.એસ.એ.)

(Michael S. Brown)

 ક્લૉડ સીમોં (ફ્રાં.)

(Claude Simon)

 ઇન્ટરનેશનલ ફિઝિશિયન્સ ફૉર

ધ પ્રિવેન્શન ઑવ્ ન્યૂક્લિયર વૉર (યુ.એસ.એ.)

(International Physicians for the Prevention of Nuclear War)

 ફ્રાન્કો મોડિગ્લિયાની

(યુ.એસ.એ.)

(Franco Modigliani)
જેરોમ કાર્લ (યુ.એસ.એ.)

(Jerome Karle)

 જૉસેફ એલ. ગોલ્ડસ્ટીન

(યુ.એસ.એ.)

(Joseph L. Goldstein)
1986 અર્ન્સ્ટ રુસ્કા (પ.જ.)

(Ernst Ruska)

 ડડ્લી આર હર્શબાક

(યુ.એસ.એ.)

(Dudley R. Herschbach)

 સ્ટૅન્લી કૉહેન (યુ.એસ.એ.)

(Stanley Cohen)

 વૉલે સોઇન્કા (નાઇ.)

(Wole Soyinka)

 એલી વીઝલ (યુ.એસ.એ.)

(Elie Wiesel)

 જેમ્સ એમ. બ્યૂકનન

(યુ.એસ.એ.)

(James M. Buchanan)
ગર્ડ બિનિંગ (પ.જ.)

(Gerd Binnig)

 યુઆન ટી. લી

(યુ.એસ.એ.)

(Yuan T. Lee)

 રીટા લેવિ-મોન્ટાલ્સિની (ઇ.)

(Rita Levi-Montalcini)
હેન્રિક રોહ્રર (સ્વિટ.)

(Heinrich Rohrer)

 જ્હૉન સી. પૉલાન્યી

(કૅ.)

(John C. Polanyi)
1987 જોહાનેસ જ્યૉર્જ બૅડનૉર્ત્સ (પ.જ.)

(Johannes George Bednorz)

 ડૉનાલ્ડ જે. ક્રૅમ (યુ.એસ.એ.)

(Donald J. Cram)

 સુસુમુ ટોનેગવા (જા.)

(Susumu Tonegawa)

 જૉસેફ બ્રૉડ્સ્કી (યુ.એસ.એ.)

(Joseph Brodsky)

 ઑસ્કાર એરિયાઝ (કોસ્ટા.)

(Oscar Arias)

 રૉબર્ટ સોલો (યુ.એસ.એ.)

(Robert Solow)
કાર્લ ઍલેક્ઝાન્ડર મુલર (સ્વિટ્.)

(Karl Alexander Muller)

 ઝાં મારી લેહ્ન (ફ્રાં.)

(Jean-Marie Lehn)
ચાર્લ્સ જે. પેડર્સન (યુ.એસ.એ.)

(Charles J. Pedersen)
1988 લિયૉન મૅક્સ લેડરમૅન (યુ.એસ.એ.)

(Leon Max Lederman)

 જૉહાન ડીઝનહૉફર (પ.જ.)

(Johann Deisenhofer)

 (સર) જેમ્સ ડબ્લ્યૂ. બ્લૅક (યુ.કે.)

(Sir James W. Black)

 નજીબ મહાફૂજ (ઇજિ.)

(Naguib Mahfouz)

 યુનાઇટેડ નૅશન્સ,

પીસ-કીપિંગ ફોર્સિઝ

(United Nations, Peace-Keeping

Forces)

 મોરિસ ઍલેઇસ (ફ્રાં.)

(Maurice Allais)
મેલ્વિન શ્વૉર્ટ્ઝ (યુ.એસ.એ.)

(Melvin Schwartz)

 રૉબર્ટ હ્યુબર (પ.જ.)

(Robert Huber)

 ગર્ટ્રૂડ બી. એલિયન (યુ.એસ.એ.)

(Gertrude B. Elion)
જૅક સ્ટાઇનબર્ગર (યુ.એસ.એ.)

(Jack Steinberger)

 હાર્ટમુટ મિશેલ (પ. જ.)

(Hartmut Michel)

 જ્યૉર્જ એચ. હિચિંગ્સ (યુ.એસ.એ.)

(George H. Hitchings)
1989 નૉર્મન ફૉસ્ટર રૅમ્ઝી (યુ.એસ.એ.)

(Norman Foster Ramsey)

 સિડની અલ્ટમાન (યુ.એસ.એ.)

(Sidney Altman)

 જે માઇકલ બિશપ (યુ.એસ.એ.)

(J. Michael Bishop)

 કૅમિલો જોઝ સેલા (સ્પેન)

(Camilo Jose Cela)

 તેન્ઝિન ગ્યાત્સો – 14મા દલાઈ લામા (તિ.)

(Tenzin Gyatso,

14th Dalai Lama)

 ટ્રિગ્વે હાવૅલ્મો (નૉર્વે)

(Trygve Haavelmo)
હાન્સ જ્યૉર્જ ડેહમેલ્ટ (યુ.એસ.એ.)

(Hans George Dehmelt)

 થૉમસ સેક (યુ.એસ.એ.)

(Thomas Cech)

 હેરૉલ્ડ ઈ. વર્મસ (યુ.એસ.એ.)

(Harold E. Varmus)
વુલ્ફગૅંગ પૉલ (પ.જ.)

(Wolfgang Paul)
1990 જેરોમ ફ્રીડમૅન (યુ.એસ.એ.)

(Jerome Friedman)

 ઇલિયાસ જેમ્સ કોરી  (યુ.એસ.એ.)

(Elias James Corey)

 જૉસેફ ઈ. મૂરે (યુ.એસ.એ.)

(Joseph E. Murray)

 ઑક્ટેવિયો પાઝ (મેક્સિ.)

(Octavio Paz)

 મિખાઇલ ગોર્બચેવ (સો.યુ.)

(Mikhail Gorbachev)

 હેરી એમ. માર્કોવિઝ

(યુ.એસ.એ.)

(Harry M. Markowitz)
હેન્રી વે કેન્ડાલ (યુ.એસ.એ.)

(Henry Way Kendall)

 ઈ. ડૉનાલ થૉમસ (યુ.એસ.એ.)

(E. Donnall Thomas)

 મર્ટન એચ. મિલર

(યુ.એસ.એ.)

(Merton H. Miller)
રિચર્ડ ટેલર (કૅ.)

(Richard Taylor)

 વિલિયમ એફ. શાર્પ

(યુ.એસ.એ.)

(William F. Sharpe)
1991 પિયરે-ગિલ્સ દ જેનેઝ (ફ્રાં.)

(Pierre-Gilles de Gennes)

 રિચાર્ડ આર. અર્ન્સ્ટ (સ્વિટ્.)

(Richard R. Ernst)

 ઈર્વિન નેહેર (જ.)

(Erwin Neher)

 નૅડિન ગૉર્ડિમર (દ. આ.)

(Nadine Gordimer)

 ઑંગ સાં સૂ ચી (મ્યા.)

(Aung San Suu Kyi)

 રોનાલ્ડ કોઝ (યુ.કે.)

(Ronald Coase)
બર્ટ સેકમૅન (જ.)

(Bert Sakmann)
1992 જ્યૉર્જ શેર્પાક (ફ્રાં.)

(Georges Charpak)

 રુડૉલ્ફ એ. માર્કસ

(યુ.એસ.એ.)

(Rudolph A. Marcus)

 એડ્મંડ એચ. ફિશર (યુ.એસ.એ.)

(Edmond H. Fischer)

 ડેરેક વૉલ્કૉટ (વે.ઇન્ડીઝ)

(Derek Walcott)

 રિગોબર્ટ મેંચૂ (ગ્વા.)

(Rigoberta Menchu)

 ગૅરી એસ. બેકર

(યુ.એસ.એ.)

(Gary S. Becker)
એડ્વિન જી. ક્રૅબ્ઝ (યુ.એસ.એ.)

(Edwin G. Krebs)
1993 રસેલ ઍલન હલ્સ (યુ.એસ.એ.)

(Russell Alan Hulse)

 કેરી બી. મુલિસ (યુ.એસ.એ.)

(Kary B. Mullis)

 (સર) રિચર્ડ જે. રૉબર્ટ્સ
(યુ. કે.)(Sir Richard J. Roberts)		 ટૉની મૉરિસન (યુ.એસ.એ.)

(Toni Morrison)

 નેલ્સન મંડેલા (દ.આ.)

(Nelson Mandela)

 રૉબર્ટ ડબ્લ્યૂ. ફૉગેલ

(યુ.એસ.એ.)

(Robert W. Fogel)
જૉસેફ હૂટન ટેલર (યુ.એસ.એ.)

(Joseph Hooton Taylor)

 માઇકેલ સ્મિથ (કૅ.)

(Michael Smith)

 ફિલિપ એ. શાર્પ (યુ.એસ.એ.)

(Phillip A. Sharp)

 ફ્રેડરિક ડબ્લ્યૂ. દ ક્લેર્ક (દ. આ.)

(Frederik W. de Klerk)

 ડગ્લાસ સી. નૉર્થ

(યુ.એસ.એ.)

(Douglass C. North)
1994 બર્ટ્રામ બ્રોકહાઉસ (કૅ.)

(Bertram Brockhouse)

 જ્યૉર્જ એ. ઓલાહ

(યુ.એસ.એ.)

(George A. Olah)

 આલ્ફ્રેડ જી. ગિલમન  (યુ.એસ.એ.)

(Alfred G. Gilman)

 કૅન્ઝાબુરો ઓએ (જા.)

(Kemzaniro Oe)

 યાસર અરાફત (પૅલે.)

(Yasser Arafat)

 જ્હૉન સી. હર્સાન્યી

(યુ.એસ.એ.)

(John C. Harsanyi)
ક્લિફર્ડ ગ્લૅનવૂડ શુલ (યુ.એસ.એ.)

(Clifford Glenwood Shull)

 માર્ટિન રૉડબેલ (યુ.એસ.એ.)

(Martin Rodbell)

 યિત્ઝાક રબિન (ઇઝ.)

(Yitzhak Rabin)

 જ્હૉન ફૉર્બ્સ નૅશ

(યુ.એસ.એ.)

(John Forbes Nash)
શિમોન પેરેસ (ઇઝ.)

(Shimon Peres)

 રેનહાર્ડ સેલ્ટન (જ.)

(Reinhard Selten)
1995 માર્ટિન લેવિસ પર્લ (યુ.એસ.એ.)

(Martin Lewis Perl)

 મારિયો જે. મોલિના (મેક્સિ.)

(Mario J. Molina)

 એડવર્ડ બી. લૂઇસ (યુ.એસ.એ.)

(Edward B.  Lewis)

 સિમસ હિને (આય.)

(Seamus Heaney)

 જૉસેફ રૉટબ્લાટ (યુ.કે.)

(Joseph Rotblat)

 રૉબર્ટ ઇ. લ્યુકાસ (જુ.) (યુ.એસ.એ.)

(Robert E. Lucas Jr.)
ફ્રેડરિક રીન્સ (યુ.એસ.એ.)

(Frederick Reines)

 એફ. શેરવૂડ રૉલેન્ડ

(યુ.એસ.એ.)

(F. Sherwood Rowland)

 ક્રિશ્ચિયન નસ્લિન-વૉલ્હાર્ડ (જ.)

(Christiane Nusslein-Volhard)

 પગવૉશ કૉન્ફરન્સિઝ

ઑન સાયન્સ ઍન્ડ

વર્લ્ડ અફેર્સ (કૅ.)

(Pugwash

Conferences on

Science and

World Affairs)
પૉલ જે. ક્રુટ્ઝન (ને.)

(Paul J. Crutzen)

 એરિક એફ. વીઝકોસ

(યુ.એસ.એ.)

(Eric F. Wieschaus)
1996 ડેવિડ મોરિસ લી (યુ.એસ.એ.)

(David Morris Lee)

 રૉબર્ટ એફ. કર્લ (જુ.)

(યુ.એસ.એ.)

(Robert F. Curl) (Jr.)

 પીટર સી ડોહેર્ટી (ઑસ્ટ્રે.)

(Peter C. Doherty)

 વિસ્લાવા સિમ્બોર્સ્કા (પોલૅ.)

(Wislawa  Szymborska)

 કાર્લોસ ફિલિપ ઝિમેનેસ બેલો (પૂ. ટિ.)

(Carlos Filipe Ximenes Belo)

 જેમ્સ એ. મિરલીઝ

(યુ. કે.)

(James A. Mirrlees)
ડગ્લાસ ડી. ઓશરોફ (યુ.એસ.એ.)

(Douglas D. Osheroff)

 (સર) હેરૉલ્ડ ડબ્લ્યૂ. ક્રોટો (યુ.કે.)

(Sir Harold W. Kroto)

 રૉલ્ફ એમ. ઝિંકરનેગલ (સ્વિટ્.)

(Rolf M. Zinkernagel)

 જોસે રેમોસ હૉર્ટા (પૂ. ટિ.)

(Jose Ramos Horta)

 વિલિયમ વિકરે

(યુ.એસ.એ.)

(William Vickrey)
રૉબર્ટ કૉલેમન રિચાર્ડ્સન (યુ.એસ.એ.)

(Robert Coleman Richardson)

 રિચર્ડ ઈ. સ્મૉલી (યુ.એસ.એ.)

(Richard E. Smalley)
1997 સ્ટીવન શુ (યુ.એસ.એ.)

(Steven Chu)

 પોલ ડી. બોયેર (યુ.એસ.એ.)

(Paul D. Boyer)

 સ્ટૅન્લી બી. પ્રુસિનર (યુ.એસ.એ.)

(Stanley B. Prusiner)

 દારિયો ફો (ઇ.)

(Dario Fo)

 ઇન્ટરનેશનલ કૅમ્પેન

ટૂ બૅન લૅન્ડમાઇન્સ

(સ્વિટ્.)

(International Campaign to Ban Landmines)

 રૉબર્ટ સી મર્ટન

(યુ.એસ.એ.)

(Robert C. Merton)
ક્લાઉડે કોહેન તેનોડ્જી (ફ્રાં.)

(Claude Cohen-Tannoudji)

 જ્હૉન ઈ. વૉકર (યુ.કે.)

(John E. Walker)

 જોડી વિલિયમ્સ

(યુ.એસ.એ.)

(Jody Williams)

 મિરોન સ્કૉલ્સ

(કૅ. – યુ.એસ.એ.)

(Myron Scholes)
વિલિયમ ડેનિલ ફિલિપ્સ (યુ.એસ.એ.)

(William Daniel Phillips)

 જેન્સ સી સ્કોઉ (ડે.)

(Jens C. Skou)
1998 રૉબર્ટ બી. લાફલિન (યુ.એસ.એ.)

(Robert B. Laughlin)

 વૉલ્ટર કોહ્ન (યુ.એસ.એ.)

(Walter Kohn)

 રૉબર્ટ એફ. ફુર્ચગાટ (યુ.એસ.એ.)

(Robert F. Furchgott)

 જોઝે સારામાગો (પો.)

(Jose Saramago)

 જોહ્ન હ્યુમ (ઉ. આ.)

(John Hume)

 અમર્ત્ય સેન (ભા.)

(Amartya Sen)
હૉર્સ્ટ લુડવિગ સ્ટૉર્મર (યુ.એસ.એ.)

(Horst Ludwig  Stormer)

 જ્હૉન એ. પોપ્લે (યુ.કે.)

(John A. Pople)

 લૂઈસ જે. ઇગ્નારો (યુ.એસ.એ.)

(Louis J. Ignarro)

 ડેવિડ ટ્રિમ્બલ (યુ.કે.)

(David Trimble)
ડેનિયલ ચી ત્સુઈ (યુ.એસ.એ.)

(Daniel Chee Tsui)

 ફરીદ મુરાદ (યુ.એસ.એ.)

(Ferid Murad)
1999 જેરાર્ડસ’ટ હૂફ્ટ (ને.)

(Gerardus’t Hooft)

 અહમદ એચ. ઝેવેઇલ

(યુ.એસ.એ.)

(Ahmed H. Zewail)

 ગુન્તર બ્લોબેલ (યુ.એસ.એ.)

(Gunter Blobel)

 ગુન્તર ગ્રાસ (જ.)

(Gunter Grass)

 મેડિસિન્સ સાન્સ

ફ્રન્ટિયર્સ (સ્વિટ્.)

(Medecins Sans

Frontieres)

 રૉબર્ટ એ. મન્ડેલ (કૅ.)

(Robert A. Mundell)
માર્ટિનસ જે. જી. વેલ્ટમૅન (ને.)

(Martinus J. G. Veltman)
2000 ઝોરેસ ઇવાનોવિચ આલ્ફેરૉવ (સો.યુ.)

(Zhores Ivanovich Alferov)

 એલન જે. હીગર (યુ.એસ.એ.)

(Alan J. Heeger)

 અર્વિદ કાર્લસન (સ્વી.)

(Arvid Carlsson)

 ગાઓ સિન્ગઝિયાન (ફ્રાં.)

(Gao Xingjian)

 કિમ દે-જુંગ (દ.કો.)

(Kim Dae-jung)

 જેમ્સ જે. હેકમેન

(યુ.એસ.એ.)

(James J. Heckman)
હર્બર્ટ ક્રોમર (જ.)

(Herbert Kroemer)

 એલન જી. મૅક્ડાયાર્મિડ

(યુ.એસ.એ.)

(Alan G. MacDiarmid)

 પૉલ ગ્રીનગાર્ડ (યુ.એસ.એ.)

(Paul Greengard)

 ડેનિયલ એલ. મેકફેડન (યુ.એસ.એ.)

(Daniel L. McFadden)
જૅક સેન્ટ. ક્લેઇર કિલ્બી (યુ.એસ.એ.)

(Jack St. Clair Kilby)

 હિડેકી શિરાકાવા (જા.) (Hideki Shirakawa) એરિક આર. કૅન્ડેલ (યુ.એસ.એ.)

(Eric R. Kandel)
2001 એરિક એલિન કૉર્નેલ (યુ.એસ.એ.)

(Eric Allin Cornell)

 વિલિયમ એસ. નોલ્સ (યુ.એસ.એ.)

(William S. Knowles)

 લેલૅન્ડ એચ. હાર્ટવેલ (યુ.એસ.એ.)

(Leland H. Hartwell)

 વી. એસ. નાયપૉલ (યુ. કે.)

(V. S. Naipaul)

 યુનાઇટેડ નૅશન્સ

(United Nations)

 જ્યૉર્જ એ. ઍકરલૉફ

(યુ.એસ.એ.)

(George A. Akerlof)
કાર્લ એડવિન વાઇમૅન (યુ.એસ.એ.)

(Carl Edwin Wieman)

 ર્યોજી નોયોરી (જા.)

(Ryoji Noyori)

 (સર) ટિમૉથી હંટ (યુ.કે.)

(Sir Timothi Hunt)

 કૉફી અન્નાન (ઘાના)

(Kofi Annan)

 માઇકલ સ્પેન્સ

(યુ.એસ.એ.)

(Michael Spence)
વુલ્ફગૅંગ કેટ્ટર્લી (જ.)

(Wolfgang Ketterle)

 કે. બેરી. શાર્પલેસ (યુ.એસ.એ.)

(K. Barry Sharpless)

 (સર) પૉલ એમ. નર્સ

(યુ. કે.)

(Sir Paul M.Nurse)

 જૉસેફ ઇ. સ્ટિગ્લિટ્ઝ

(યુ.એસ.એ.)

(Joseph E. Stiglitz)
2002 રેમન્ડ ડેવિસ (જુ.) (યુ.એસ.એ.)

(Raymond Davis Jr.)

 જ્હૉન બી. ફેન્ન (યુ.એસ.એ.)

(John B. Fenn)

 સિડની બ્રેનર (દ. આ.)

(Sydney Brenner)

 ઇમરે કર્ટિઝ (હં.)

(Imre Kertesz)

 જીમી કાર્ટર (યુ.એસ.એ.)

(Jimmy Carter)

 ડેનિયલ કાહનેમૅન (યુ.એસ.એ.) (Daniel Kahneman)
માસાતોશી કોશિબા (જા.)

(Masatoshi Koshiba)

 કોઈચી તનાકા (જા.)

(Koichi Tanaka)

 એચ. રૉબર્ટ હૉર્વિટ્ઝ (યુ.એસ.એ.)

(H. Robert Horvitz)

 વર્નોન એલ. સ્મિથ (યુ.એસ.એ.)

(Vernon L. Smith)
રિકાર્ડો ગિયાક્કોની (ઇ.)

(RiccardoGiacconi)

 કુર્ત વુથ્રિચ (સ્વિટ્.)

(Kurt Wuthrich)

 (સર) જ્હૉન ઇ. સલ્સ્ટન (યુ.કે.)

(Sir John E. Sulston)
2003 ઍલેક્સી ઍલેક્સિયેવિચ એબ્રિકોસૉવ (સો.યુ.)

(Alexei Alexeyevich Abrikosov)

 પીટર આગ્રે (યુ.એસ.એ.)

(Peter Agre)

 પૉલ લૉટર્બર (યુ.એસ.એ.)

(Paul Lauterbur)

 જે. એમ. કોએટ્ઝી (દ. આ.)

(J. M. Coetzee)

 શીરીન એબાડી (ઈરા.)

(Shirin Ebadi)

 રૉબર્ટ એફ. ઇંગ્લૅ

(યુ.એસ.એ.)

(Robert F. Engle)
વિતાલી લાઝારેવિચ ગિન્ઝબર્ગ) (સો.યુ.)

(Vitaly Lazarevich Ginzburg)

 રૉડરિક મૅકકિનોન (યુ.એસ.એ.)

(Roderick Mackinnon)

 (સર) પીટર  મૅન્સફીલ્ડ (યુ. કે.)

(Sir Peter Mansfield)

 ક્લાઇવ ડબ્લ્યૂ. જે.

ગ્રેન્જર (યુ. કે.)

(Clive W. J. Granger)
ઍન્થની જેઇમ્સ લેગ્ગેટ (યુ.કે.)

(Anthony James Leggett)
2004 ડેવિડ જે. ગ્રૉસ (યુ.એસ.એ.)

(David J. Gross)

 આરોન સિકાનોવર (ઇઝ.)

(Aaron  Ciechanover)

 રિચાર્ડ ઍક્સલ (યુ.એસ.એ.)

(Richard Axel)

 એલ્ફ્રિદ જેલિનેક (ઑ.)

(Elfriede Jelinek)

 વાંગારી મુતા માથાઇ (કેન્યા)

(Wangari Muta Maathai)

 ફિન ઈ. કિડલૅન્ડ (નૉર્વે)

(Finn E. Kydland)
હ્યુઝ ડેવિડ પૉલિત્ઝર (યુ.એસ.એ.)

(Hugh David Politzer)

 અવરામ હર્શકો (ઇઝ.)

(Avram Hershko)

 લિન્ડા બી બક (યુ.એસ.એ.)

(Linda B. Buck)

 એડવર્ડ સી. પ્રૅસ્કોટ

(યુ.એસ.એ.)

(Edward C. Prescott)
ફ્રૅન્ક વાઇલેઝેક (યુ.એસ.એ.)

(Frank Wilezek)

 ઇરવિન રોઝ (યુ.એસ.એ.)

(Irwin Rose)
2005 રૉય જે. ગ્લોબર (યુ.એસ.એ.)

(Roy J. Glauber)

 યીવ્સ ચૉવિન (ફ્રાં.)

(Yves Chauvin)

 બેરી જે. માર્શલ (ઑસ્ટ્રે.)

(Barry J. Marshall)

 હેરોલ્ડ પિન્ટર (યુ.કે.)

(Harold Pinter)

 ઇન્ટરનેશનલ ઍટમિક ઍનર્જી એજન્સી (યુનાઇટેડ નૅશન્સ)

(International Atomic Energy Agency)

 રૉબર્ટ જે. ઓમાન (ઇઝ.)

(Robert J. Aumann)
જ્હૉન એલ. હૉલ (યુ.એસ.એ.)

(John L. Hall)

 રૉબર્ટ એચ. ગ્રુબ્સ (યુ.એસ.એ.)

(Robert H. Grubbs)

 જે. રૉબિન વૉરેન (ઑસ્ટ્રે.)

(J. Robin Warren)

 મોહમદ અલ્ બરદઇ (ઇજિ.)

(Mohamed El

Baradei)

 થૉમસ સી. શેલિંગ (યુ.એસ.એ.)

(Thomas C. Schelling)
થિયૉડૉર ડબ્લ્યૂ. હાન્સ (જ.)

(Theodor W. Hansch)

 રિચાર્ડ આર. શ્રોક (યુ.એસ.એ.)

(Richard R. Shrock)
2006 જ્હૉન સી. માથેર (યુ.એસ.એ.)

(John C. Mather)

 રોજર ડી. કૉર્નબર્ગ

(યુ.એસ.એ.)

(Roger D. Kornberg)

 ઍન્ડ્રૂ ઝેડ. ફાયર (યુ.એસ. એ.)

(Andrew Z. Fire)

 ઓર્હાન પામુક (તુર્ક.)

(Orhan Pamuk)

 મહમ્મદ યૂનુસ (બાં.)

(Muhammad Yunus)

 એડમંડ  ફેલ્પ્સ

(યુ.એસ.એ.)

(Edmund Phelps)
જ્યોર્જ એફ. સ્મૂટ (યુ.એસ.એ.)

(George F. Smoot)

 ક્રેગ સી. મેલો (યુ.એસ.એ.)

(Craig C. Mello)

 ગ્રામીણ બૅન્ક (બાં.)

(Grameen Bank)
2007 આલ્બર્ટ ફર્ટ (ફ્રાં.)

(Albert Fert)

 ગરહાર્ડ અર્લ (જ.)

(Gerhard Ertl)

 મારિયો આર. કપેક્ચી (યુ.એસ.એ.)

(Mario R. Capecchi)

 ડૉરિસ લેસિંગ (યુ.કે.)

(Doris Lessing)

 ઇન્ટરગવર્નમેન્ટલ

પૅનલ ઑન ક્લાઇમેટ ચેન્જ (યુનાઇટેડ નૅશન્સ)

(Intergovernmental Panel on Climate Change)

 લિયૉનિડ હર્વિક્ઝ

(યુ.એસ.એ.)

(Leonid Hurwicz)
પીટર ગ્રૂનબર્ગ (જ.)

(Peter Grunberg)

 (સર) માર્ટિન જે. ઇવાન્સ
(યુ. કે.)(Sir Martin J. Evans)		 આલ્બર્ટ આર્નોલ્ડ

(અલ્) ગોર

[Albert Arnold

(Al) Gore]

 એરિક એસ. માસ્કિન

(યુ.એસ.એ.)

(Eric S. Maskin)
ઑલિવર સ્મિથીઝ (યુ.એસ.એ.)

(Oliver Smithies)

 રોજર બી. માયરસન

(યુ.એસ.એ.)

(Roger B. Myerson)
2008 માકોટો કોબાયાશિ (જા.)

(Makoto Kobayashi)

 ઓસામુ શિમોમુરા (જા.)

(Osamu Shimomura)

 હૅરાલ્ડ ઝુર હાઉસેન (જ.)

(Harald Zur Hausen)

 જે. એમ. જી. લી ક્લેઝિયો (ફ્રાં.)

(J. M. G. Le Clezio)

 માર્ટી અહ્તિસારી (ફિ.)

(Martti Ahtisaari)

 પૉલ રૉબિન ક્રગમૅન

(યુ.એસ.એ.)

(Paul Robin

Krugman)
તોશિહિડે મસ્કાવા (જા.)

(Toshihide Maskawa)

 માર્ટિન ચાલ્ફી (યુ.એસ.એ.)

(Martin Chalfie)

 ફ્રાન્કોઇસ બરે-સિનોસી (ફ્રાં.)

(Francoise Barre-

Sinoussi)
યોયિચિરો નામ્બુ (યુ.એસ.એ.)

(Yoichiro Nambu)

 રોજર વાય. ત્સિયન

(યુ.એસ.એ.)

(Roger Y. Tsien)

 લુક મૉન્ટેગ્નિયર (ફ્રાં.)

(Luc Montagnier)
2009 ચાર્લ્સ કે. કાઓ (ચીન)

(Charles K. Kao)

 વેન્કટરામન રામક્રિષ્નન (ભા.)

(Venkatraman Ramakrishnan)

 ઈલિઝાબેથ એચ. બ્લૅકબર્ન (યુ.એસ.એ.)

(Elizabeth H. Blackburn)

 હેર્તા મ્યૂલર (જ.)

(Herta Muller)

 બરાક ઓબામા (યુ.એસ.એ.)

(Barack Obama)

 એલિનોર ઑસ્ટ્રોમ

(યુ.એસ.એ.)

(Elinor Ostrom)
વિલાર્ડ એસ. બૉઇલ (કૅ.)

(Willard S. Boyle)

 થૉમસ એ. સ્ટીઝ (યુ.એસ.એ.)

(Thomas A Steitz)

 કેરોલ ડબ્લ્યૂ. ગ્રીડર (યુ.એસ.એ.)

(Carol W. Greider)

 ઑલિવર ઈ. વિલિયમસન (યુ.એસ.એ.)

(Oliver E. Williamson)
જ્યૉર્જ ઈ. સ્મિથ (યુ.એસ.એ.)

(George E. Smith)

 અદા ઇ. યોનાથ (ઇઝ.)

(Ada E. Yonath)

 જૅક ડબ્લ્યૂ. સ્ઝોસ્તાક

(યુ.એસ.એ.)

(Jack W. Szostak)
2010 આન્દ્રે ગીમ (યુ.કે.)

(Andre Geim)

 રિચાર્ડ એફ. હેક (યુ.એસ.એ.)

(Richard F. Heck)

 (સર) રૉબર્ટ જી. એડવર્ડ્ઝ (યુ. કે.)

(Sir Robert G. Edwards)

 મારિયો વર્ગાસ લોસા (સ્પેન)

(Mario Vargas Llosa)

 લિઉ ઝિયાઓબો (ચીન)

(Liu Xiaobo)

 પીટર એ. ડાયમંડ

(યુ.એસ.એ.)

(Peter A. Diamond)
કૉન્સ્ટન્ટિન નોવોસીલૉવ (યુ.કે.)

(Konstantin Novoselov)

 એઈ – ઈચી નેગિશી (જા.)

(Ei – ichi Negishi)

 ડેલ ટી. મોર્તેન્સેન (યુ.એસ.એ.)

(Dale T. Mortensen)
અકિરા સુઝુકી (જા.)

(Akira Suzuki)

 ક્રિસ્ટૉફર એ. પિસારિડેસ (સા.)

(Christopher A.

Pissarides)
2011 સાઉલ પર્લમુટ્ટર (યુ.એસ.એ.)

(Saul Perlmutter)

 દાન શેક્ટમૅન (ઇઝ.)

(Dan Shechtman)

 બ્રુસ એ. બ્યૂટલર (યુ.એસ.એ.)

(Bruce A. Beutler)

 ટૉમસ ટ્રાન્સટ્રોમર (સ્વી.)

(Tomas Transtromer)

 એલન જ્હૉનસન સરલીફ (લા.)

(Ellen Johnson

Sirleaf)

 થૉમસ જે. સાર્જન્ટ (યુ.એસ.એ.)

(Thomas J.  Sargent)
બ્રાયન શ્મિટ (યુ.એસ.એ.)

(Brian P. Schmidt)

 જ્યુલસ્ એ. હૉફમેન (ફ્રાં.)

(Jules A. Hoffmann)

 લેયમાહ ગ્બોવી (લા.)

(Leymah Gbowee)

 ક્રિસ્ટૉફર એ. સિમ્સ

(યુ.એસ.એ.)

(Christopher A.

Sims)
આદમ જી. રીઝ (યુ.એસ.એ.)

(Adam G. Reiss)

 રાલ્ફ એમ. સ્ટીનમૅન (કૅ.)

(Ralph M. Steinman)

 તવાક્કુલ કારમૅન (યે.)

(Tawakkul Karman)
2012 સર્જ હેરોચે (ફ્રાં.)

(Serge Haroche)

 રૉબર્ટ જે. લેફ્કોવિઝ

(યુ.એસ.એ.)

(Robert J. Lefkowitz)

 (સર) જ્હૉન બી. ગુર્દોન (યુ.કે.)

(Sir John B. Gurdon)

 મો યાન (ચીન)

(Mo yan)

 યુરોપિયન યુનિયન

(European Union)

 એલ્વિન ઈ. રૉથ

(યુ.એસ.એ.)

(Alvin E. Roth)
ડેવિડ જે. વાઇનલૅન્ડ (યુ.એસ.એ.)

(David J. Wineland)

 બ્રિયાન કોબિલ્કા (યુ.એસ.એ.)

(Brian Kobilka)

 

 શિન્યા યામાનાકા (જા.)

(Shinya Yamanaka)

 લૉઇડ એસ. શાપ્લે (યુ.એસ.એ.)

(Lloyd S. Shapley)
2013 ફ્રાન્સ્વા ઑન્ગ્લે (બે.)

(Francois Englert)

 માર્ટિન કારપ્લસ (યુ.એસ.એ.)

(Martin Karplus)

 જેમ્સ ઈ. રૉથમૅન (યુ.એસ.એ.)

(James E. Rothman)

 એલિસ મુન્રો (કૅ.)

(Alice Munro)

 ઑર્ગેનાઇઝેશન ફૉર ધ પ્રોહિબિશન ઑવ્ કેમિકલ વેપન્સ (ઇન્ટરનેશનલ)

(Organisation for

the Prohibition

of Chemical Weapons) (International)

 યુજીન એફ. ફામા (યુ.એસ.એ.)

(Eugene F. Fama)
પીટર હિગ્સ (યુ.કે.)

(Peter Higgs)

 માઇકેલ લેવિટ્ટ (યુ.એસ.એ.)

(Michael Levitt)

 રેન્ડી ડબ્લ્યૂ. શેકમૅન (યુ.એસ.એ.)

(Randy W. Schekman)

 લાર્સ પીટર હેન્સેન (યુ.એસ.એ.)

(Lars Peter Hansen)
એરિહ વૉર્શેલ (ઇઝ.)

(Arieh Warshel)

 થૉમસ સી. સુધોફ (યુ.એસ.એ.)

(Thomas C. Sudhof)

 રૉબર્ટ જે. શિલર

(યુ.એસ.એ.)

(Robert J. Shiller)
2014 ઇસામુ આકાસાકી (જા.)

(Isamu Akasaki)

 એરિક આર. બેત્ઝિગ

(યુ.એસ.એ.)

(Eric R. Betzig)

 જ્હૉન ઑ’કીફ (યુ.એસ.એ.)

(John O’Keefe)

 પૅટ્રિક મોદિયાનો (ફ્રાં.)

(Patrick Modiano)

 કૈલાશ સત્યાર્થી (ભા.)

(Kailash Satyarthi)

 જીન તિરોલે (ફ્રાં.)

(Jean Tirole)
હિરોશી અમાનો (જા.)

(Hiroshi Amano)

 સ્ટીફન ડબ્લ્યૂ. હેલ (જ.)

(Stefan W. Hell)

 મે-બ્રીટ્ટ મોઝર (નૉર્વે)

(May-Britt Moser)

 મલાલા યૂસુફઝાઈ (પા.)

(Malala Yousafzai)
શુઝિ નાકામુરા (યુ.એસ.એ.)

(Shuji Nakamura)

 વિલિયમ ઈ. મોએર્નર

(યુ.એસ.એ.)

(William E. Moerner)

 એડવર્ડ આઈ. મોઝર (નૉર્વે)

(Edvard I. Moser)
2015 તાકાકી કજિતા (જા.)

(Takaaki Kajita)

 ટૉમસ લિન્ડાહ્લ (સ્વી.)

(Tomas Lindahl)

 વિલિયમ સી. કેમ્પબેલ

(યુ.એસ.એ.)

(William C. Campbell)

 સ્વેતલાના ઍલેક્સિવીચ (બેલા.)

(Svetlana Alexievich)

 ટ્યૂનિશિયન નૅશનલ

ડાયલૉગ ક્વાર્ટેટ (ટ્યૂ.)

(Tunisian National  Dialogue Quartet)

 અન્ગુસ ડીટૉન

(યુ. કે.)

(Angus Deaton)
આર્થર બી. મૅકડોનાલ્ડ (કૅ.)

(Arthur B. McDonald)

 પૉલ એલ. મૉડ્રિચ (યુ.એસ.એ.)

(Paul L. Modrich)

 સાતોશી ઓમુરા (જા.)

(Satoshi Omura)
અઝીઝ સંકાર (તુર્ક.)

(Aziz Sancar)

 તુ યૂયૂ (ચીન)

(Tu Youyou)
2016 ડેવિડ જે. થુલેસ (યુ.એસ.એ.)

(David J. Thouless)

 જીન-પિયર સોવાઝ (ફ્રાં.)

(Jean-Pierre Sauvage)

 યોશિનોરી ઓહસુમિ (જા.)

(Yoshinori Ohsumi)

 બૉબ ડિલન (યુ.એસ.એ.)

(Bob Dylan)

 હુઆન મેન્યુઍલ સેન્ટોઝ (કો.)

(Juan Manuel Santos)

 ઓલિવર હાર્ટ

(યુ.એસ.એ.)

(Oliver Hart)
એફ. ડંકન એમ. હાલડેન (યુ.એસ.એ.)

(F. Duncan M. Haldane)

 ફ્રેઝર સ્ટોડાર્ટ (સ્કૉ.)

(Fraser Stoddart)

 બૅંગ્ટ હોલસ્ટ્રોમ (ફિ.)

(Bengt Holmstrom)
જ્હૉન એમ. કોસ્ટરલિટ્ઝ (યુ.એસ.એ.)

(John M. Kosterlitz)

 બર્નાર્ડ એલ. ફેરિંગા (ને.)

(Bernard L. Feringa)
2017 રેઇનર વેઈસ (યુ.એસ.એ.)

(Rainer Weiss)

 જેક્વિસ ડુબોચેટ (સ્વિટ્.)

(Jacques Dubochet)

 જેફરી સી. હૉલ (યુ.એસ.એ.)

(Jeffrey C. Hall)

 કાઝુઓ ઈશિગુરો (યુ.કે.)

(Kazuo Ishiguro)

 ઇન્ટરનેશનલ કૅમ્પેન ટુ

અબૉલિશ ન્યૂક્લિયર

વેપન્સ (સ્વિટ્.)

(International

Campaign to

abolish Nuclear

Weapons)

 રિચાર્ડ થેલર (યુ.એસ.એ.)

(Richard Thaler)
કીપ થૉર્ન (યુ.એસ.એ.)

(Kip Thorne)

 જોચિમ ફ્રૅન્ક (યુ.એસ.એ.)

(Joachim Frank)

 માઇકલ રોસબેશ (યુ.એસ.એ.)

(Michael Rosbash)
બેરી બેરિશ (યુ.એસ.એ.)

(Barry Barish)

 રિચાર્ડ હેન્ડરસન (યુ.કે.)

(Richard Handerson)

 માઇકલ ડબ્લ્યૂ. યંગ (યુ.એસ.એ.)

(Michael W. Young)
2018 આર્થર આશ્કિન (યુ.એસ.એ.)

(Arthur Ashkin)

 ગ્રેગરી પૉલ વિન્ટર (યુ.કે.)

(Gregory P. Winter)

 જેમ્સ પી. એલિસન (યુ.એસ.એ.)

(James P. Allison)

 ઓલ્ગા તોકારઝયુક (પોલૅ.)

(Olga Tokarczuk)

 ડેનિસ મુક્વેજ (કૉંગો.)

(Denis Mukwege)

 વિલિયમ ડી. નોર્ધોસ

(યુ.એસ.એ.)

(William D. Nordhaus)
જેરાર્ડ મોરુ (ફ્રા.)

(Gerard Mourou)

 ફ્રાન્સિસ હેમિલ્ટન આનૉર્લ્ડ (યુ.એસ.એ.)

(Frances H. Arnold)

 તાસુકુ હોન્જો (જા.)

(Tasuku Honjo)

 નાદિયા મુરાદ (ઇરા.-જ.)

(Nadia Murad)

 પૉલ એમ. રોમર

(યુ.એસ.એ.)

(Paul M. Romer)
ડોના સ્ટ્રીકલૅન્ડ (કે.)

(Donna Strickland)

 જ્યૉર્જ પિયર્સન સ્મિથ (યુ.એસ.એ.)

(George P. Smith)
2019 જેમ્સ પીબલ્સ (કે.)

(James Peebles)

 જ્હૉન બી. ગુડેનૉવ

(યુ.એસ.એ.)

(John B. Goodenough)

 વિલિયમ જી. કેઇલીન

(જુનિ.) (યુ.એસ.એ.)

(William G.  Kaelin Jr.)

 પીટર હેન્ડ્કે (ઑ.)

(Peter Handke)

 એબી એહમદ અલી (ઇથિ.)

(Abiy Ahmed Ali)

 અભિજિત બૅનરજી

(ભા.)

(Abhijit Banerjee)
મિશેલ મેયર (સ્વિટ્.)

(Michel Mayor)

 એમ. સ્ટેન્લી વ્હિટિંઘેમ

(યુ.એસ.એ.)

(M. Stanley Whittingham)

 (સર) પીટર જે.  રૅટક્લિફ્ (યુ.કે.)

(Sir Peter J.  Ratcliffe)

 ઍસ્થર ડફ્લો (ફ્રા.)

(Esther Duflo)
દિદિઅર કેલૉઝ (સ્વિટ્.)

(Didier Queloz)

 અકિરા યોશિનો (જા.)

(Akira Yoshino)

 ગ્રેગ એલ. સેમેન્ઝો

(યુ.એસ.એ.)

(Gregg L. Semenza)

 માઇકલ ક્રેમર

(યુ.એસ.એ.)

(Michael Kremer)
2020 રાઈનહાર્ડ ગેન્ઝેલ (જ.)

(Reinhard Genzel)

 જેનિફર ડાઉના (યુ.એસ.એ.)

Jennifer Doudna

 હાર્વે જે. અલ્ટર (યુ.એસ.એ.)

(Harvey J. Alter)

 લૂઇસ ગ્લુક

(Louise Gluck)

 વિશ્વ આહાર કાર્યક્રમ

(રોમ, ઇટલી)

(World Food Programme)

 પોલ આર. મિલ્ગ્રોમ

(યુ.એસ.એ.)

(Paul R. Milgrom)
રૉજર પેનરોઝ (યુ.કે.-યુ.એસ.એ.)

(Roger Penrose)

 ઇમાન્યૂએલ્લે શારપોનટીર

(ફ્રાં.-જ.)

(Emmanuelle Charpentier)

 માઇકલ હાઉટેન (યુ.કે.-કૅ.)

(Michael Houghton)

 રૉબર્ટ બી. વિલ્સન

(યુ.એસ.એ.)

(Robert B. Wilson)
આન્ડ્રિયા ગેઝ (યુ.એસ.એ.)

Andrea M. Ghez

 ચાર્લ્સ એમ. રાઈસ (યુ.એસ.એ.)

(Charles M. Rice)

(સંકેત–સંજ્ઞા–સૂચિ)

(અલ્સે.) અલ્સેશિયા (ઑ.) ઑસ્ટ્રિયા (ચીન) ચીન (નાઇ.) નાઇજિરિયા (બ.) બલ્ગેરિયા (યુ. યુ.) યુરોપિયન યુનિયન
(આઇસ.) આઇસલૅન્ડ (ઑસ્ટ્રે.) ઑસ્ટ્રેલિયા (ચે.) ચેકૉસ્લોવેકિયા (ને.) નેધરલૅન્ડ (બાં.) બાંગ્લાદેશ (યે.) યેમેન
(આય.) આયર્લૅન્ડ (કૅ.) કૅનેડા (જ.) જર્મની (નૉર્વે) નૉર્વે (બેલા.) બેલારૂસ (ર.)/(સો.યુ.) રશિયા
(આર્જે.) આર્જેન્ટીના (કેન્યા) કેન્યા (જા.) જાપાન (ન્યૂ.) ન્યૂઝીલૅન્ડ (બે.) બેલ્જિયમ (રુ.) રુમાનિયા
(ઇજિ.) ઇજિપ્ત (કો.) કોલંબિયા (ઝે.)/(ચે.) ઝેકૉસ્લોવેકિયા (પ. જ.) પશ્ચિમ જર્મની (બ્રા.) બ્રાઝિલ (લા.) લાયબેરિયા
(ઇઝ.) ઇઝરાયલ (કોસ્ટા.) કોસ્ટારિકા (ટ્યૂ.) ટ્યૂનિસિયા (પા.) પાકિસ્તાન (ભા.) ભારત (વે.) વેનેઝુએલા
(ઇ.) ઇટાલી (ક્રો.) ક્રોએશિયા (ડચ) ડચ (પૂ. ટિ.) પૂર્વ ટિમોર (મેક્સિ) મેક્સિકો (વે. ઇન્ડીઝ) વેસ્ટ ઇન્ડીઝ
(ઇથિ.) ઇથિયોપિયા (ગ્રીસ) ગ્રીસ (ડે.) ડેન્માર્ક (પૅલે.) પૅલેસ્ટાઇન (મ્યા.) મ્યાનમાર (સા.) સાયપ્રસ
(ઇરા.) ઇરાક (ગ્વા.) ગ્વાટેમાલા (તા.) તાઇવાન (પો.) પોર્ટુગલ (યુગો.) યુગોસ્લાવિયા (સે. લ્યુકા) સેન્ટ લ્યુકા
(ઉ. આ.) ઉત્તર આયર્લૅન્ડ (ઘાના) ઘાના (તિ.) તિબેટ (પોલૅ.) પોલૅન્ડ (યુ. કે.) યુનાઇટેડ કિંગ્ડમ (સે. લ્યુ.) સેન્ટ લ્યુસિયા
(ઉ. વિ.) ઉત્તર વિયેટનામ (ચિલી) ચિલી (તુર્ક.) તુર્કસ્તાન (ફિ.) ફિન્લૅન્ડ (યુ. એસ. એ.) યુનાઇટેડ (સો. યુ.) સોવિયેત યુનિયન
(દ. આ.) દક્ષિણ આફ્રિકા (ફ્રાંસ) ફ્રાંસ   સ્ટેટ્સ ઑવ્ અમેરિકા (સ્કો.) સ્કૉટલૅન્ડ
(દ. કો.) દક્ષિણ કોરિયા (સ્પેન) સ્પેન
(સ્વિટ્.) સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ
(સ્વી.) સ્વીડન
(હં.) હંગેરી

નોંધ : 1991 પછી સ્લોવેકિયા અને ઝેક પ્રજાસત્તાક – તરીકે દેશો અસ્તિત્વમાં આવ્યા છે.

જ. દા. તલાટી