ગ્રૅનોફાયર : ભૂમધ્યકૃત ઍસિડિક ખડક. તે શિરાઓ તરીકે મોટે ભાગે મળી આવે છે. તેની કણરચના સંપૂર્ણ સ્ફટિકમય હોય છે; પરંતુ ખનીજોનાં કદ અંત:કૃત ખડકો કરતાં નાનાં અને જ્વાળામુખી ખડકો કરતાં મોટાં હોય છે. ગ્રૅનોફાયરના ખનીજબંધારણમાં ક્વાર્ટ્ઝ, ફેલ્સ્પાર ઑર્થોક્લેઝ (પ્લેજિયોક્લેઝ), બાયૉટાઇટ અને હૉર્નબ્લેન્ડ જેવાં ખનિજો રહેલાં હોય છે. આ ખડકમાં ક્વાર્ટ્ઝ અને ફેલ્સ્પાર વચ્ચેની માઇક્રોપૅગ્મેટાઇટિક આંતરવિકાસ કણરચના જોવા મળે છે. તેમાં ક્વાર્ટ્ઝના સૂક્ષ્મકણો પરપોટા કે ટુકડા સ્વરૂપે ફેલ્સ્પારમાં જડાયેલા હોય છે. ગ્રૅનોફાયરમાં જોવા મળતી આ પ્રકારની કણરચના ગ્રૅનોફાયરિક કણરચના તરીકે ઓળખાય છે અને તે આ ખડકનું એક વિશિષ્ટ લક્ષણ છે.

વ્રિજવિહારી દીનાનાથ દવે