Geography

હુપેહ (Hupeh)

હુપેહ (Hupeh) : ચીનના મધ્યભાગમાં આવેલો પ્રાંત. તે યાંગ્ત્સે નદીના મધ્યના ખીણપ્રદેશમાં આવેલો છે. તેની ઉત્તરે ત્સિનલિંગ શાન, તુંગપેઈ શાન અને તાપિયેહ શાન પર્વતમાળાઓ આવેલી છે. અગ્નિકોણમાં આવેલી મુ-ફોઉ શાન હારમાળા આ પ્રાંતને કિયાંગ્સીથી અલગ પાડે છે. મધ્ય દક્ષિણ તરફની સીમા યાંગ્ત્સે નદીથી જુદી પડે છે. હુપેહ પ્રાંતનો લગભગ બધો…

વધુ વાંચો >

હૅક્લૂત રિચાર્ડ (Hakluyt Richard)

હૅક્લૂત, રિચાર્ડ (Hakluyt, Richard) (જ. 1552, લંડન (?); અ. 23 નવેમ્બર 1616, ઇંગ્લૅન્ડ) : ઇંગ્લૅન્ડના જાણીતા ભૂગોળવિદ. ક્રાઇસ્ટ ચર્ચની વેસ્ટમિન્સ્ટર સ્કૂલમાં રાણીની શિષ્યવૃત્તિ મેળવીને તેમણે શિક્ષણ મેળવ્યું. 1574માં ઑક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીની બી.એ.ની પદવી મેળવી, તે પછીથી તેમણે ઑક્સફર્ડ ખાતે ‘આધુનિક ભૂગોળ’ પર સર્વપ્રથમ જાહેર વ્યાખ્યાન આપેલું, જે ખૂબ પ્રશંસાપાત્ર બનેલું. 1577માં…

વધુ વાંચો >

હેગ (Hague)

હેગ (Hague) : હોલૅન્ડનું પાટનગર, નેધરલૅન્ડ્ઝનું સરકારી મથક. નેધરલૅન્ડ્ઝનું પાટનગર ઍમસ્ટર્ડૅમ ખાતે આવેલું છે. વાસ્તવમાં હેગ એ દેશના રાજવીનું સત્તાવાર નિવાસસ્થાન છે. હેગનું સત્તાવાર નામ ગ્રેવનહેગ (અર્થ : અમીરવાડો) અથવા ડેન હાગ છે. ભૌગોલિક સ્થાન : 52° 05´ ઉ. અ. અને 4° 22´ પૂ. રે.. હેગ ઉત્તર સમુદ્રથી અંદરના ભૂમિભાગમાં,…

વધુ વાંચો >

હેટનર આલ્ફ્રેડ (Hettner Alfred)

હેટનર, આલ્ફ્રેડ (Hettner, Alfred) (જ. 6 ઑગસ્ટ 1859, ડ્રેસડન, જર્મની; અ. 31 ઑગસ્ટ 1941, હાઇડેલબર્ગ, જર્મની) : જાણીતા ભૂગોળવિદ. હેટનરે ભૂગોળ વિષયમાં સ્ટ્રાસબર્ગ યુનિવર્સિટીમાંથી ડૉક્ટરેટની પદવી મેળવી હતી. તેમણે રેટ્ઝેલ અને રિક્થોફેન પાસે શિક્ષણ મેળવેલું. 1895માં ભૌગોલિક પત્રિકામાં પોતાના વિચારો રજૂ કરીને તેમણે લેખનકાર્યનો પ્રારંભ કરેલો. જર્મનીની હાઇડેલબર્ગ યુનિવર્સિટીમાં ભૂગોળના…

વધુ વાંચો >

હૅનોઈ

હૅનોઈ : વિયેટનામનું પાટનગર અને હોચી મિન્હ શહેર પછીના બીજા ક્રમે આવતું મોટું શહેર. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 21° 02´ ઉ. અ. અને 105° 51´ પૂ. રે. પર ‘રેડ રીવર’ના મુખત્રિકોણથી રચાયેલા ફળદ્રૂપ પ્રદેશના મથાળે આવેલું છે. તેનો વિસ્તાર 921 ચોકિમી. જેટલો છે. હૅનોઈ એક મહત્વનું વ્યાપારી કેન્દ્ર અને નદીબંદર…

વધુ વાંચો >

હૅનોવર

હૅનોવર : જર્મનીનો પ્રાદેશિક વિસ્તાર : આજના ઉત્તર જર્મનીનો એક વખતનો રાજકીય વિસ્તાર. ભૌગોલિક સ્થાન : 52° 24´ ઉ. અ. અને 9° 44´ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો વિસ્તાર. હૅનોવર 1386થી હૅન્સિયાટિક લીગનું સભ્ય હતું. 1692માં તેને મતદાર મંડળ બનાવવામાં આવેલું તથા હૅનોવર શહેરને પાટનગર બનાવવામાં આવેલું. મતદાર મંડળને અધિકાર અપાયો કે…

વધુ વાંચો >

હૅન્ગઝોઉ

હૅન્ગઝોઉ : ચીનના ઝેઝિયાંગ પ્રાંતનું પાટનગર, બંદર તથા પ્રવાસી-મથક. ભૌગોલિક સ્થાન : 30° 15´ ઉ. અ. અને 120° 10´ પૂ. રે.. તેને હૅન્ગચોઉ કે હૅન્ગચોવ પણ કહે છે. તે શાંગહાઈથી નૈર્ઋત્યમાં આશરે 160 કિમી. અંતરે હૅન્ગઝોઉ ઉપસાગર પર આવેલું છે. હૅન્ગઝોઉની નજીકમાં આવેલા, ખૂબ જ જાણીતા બનેલા, કિસ હુ નામના…

વધુ વાંચો >

હેન્રી (નૌકાસફરી)

હેન્રી (નૌકાસફરી) (જ. 4 માર્ચ 1394, ઓપોર્ટો, પોર્ટુગલ; અ. 13 નવેમ્બર 1460, સેક્રેડ કેપ) : પોર્ટુગીઝ રાજકુમાર. પંદરમી સદી દરમિયાન પશ્ચિમી આફ્રિકી કાંઠાની જાણકારી મેળવવા અભિયાનોને પ્રોત્સાહિત કરનાર. આ અભિયાનોથી પશ્ચિમ આફ્રિકી કાંઠાનો ભૌગોલિક અભ્યાસ કરી શકાયો છે; એટલું જ નહિ, તે વખતનાં યુરોપીય રાષ્ટ્રોમાં નૌકાસફરના ક્ષેત્રે પોર્ટુગલ અગ્રેસર રહી…

વધુ વાંચો >

હેન્રી ગુયોટ આર્નૉલ્ડ (Henry Guyot Arnold)

હેન્રી, ગુયોટ આર્નૉલ્ડ (Henry, Guyot Arnold) (જ. 28 સપ્ટેમ્બર 1807, સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ; અ. 8 ફેબ્રુઆરી 1884, યુ.એસ.) : ભૂગોળશાસ્ત્રી. તેમણે જર્મનીની ન્યૂશેટલ કૉલેજમાં અભ્યાસ કરેલો. 1835થી 1839 દરમિયાન પૅરિસની કૉલેજમાં અધ્યાપનકાર્ય કર્યું. ત્યારબાદ જર્મનીની ન્યૂશૅટલ કૉલેજમાં ઇતિહાસ અને ભૂગોળના પ્રાધ્યાપક તરીકે જોડાયા. આ ગાળા દરમિયાન તેઓ લુઈ અગાસીઝના વિચારોથી પ્રભાવિત થયા…

વધુ વાંચો >

હેન્સન મૅથ્યુ ઍલેક્ઝાન્ડર

હેન્સન, મૅથ્યુ ઍલેક્ઝાન્ડર (જ. 1867, મૅરીલૅન્ડ; અ. 1955) : ઉત્તર ધ્રુવનો એકમાત્ર અમેરિકન સફરી. 1909માં યોજાયેલી ઉત્તર ધ્રુવની રૉબર્ટ ઇ. પિયરેની સફરની સાથે તે ગયેલો. હેન્સને પિયરી સાથે તેના અંગત મદદનીશ તથા શ્વાનરક્ષક તરીકેની કામગીરી 20 વર્ષ સુધી બજાવેલી. 1908–1909ના અભિયાન વખતે તેણે આપેલા ફાળા માટે તેને ઘણે સ્થાનેથી બહુમાન…

વધુ વાંચો >