નીતિન કોઠારી

ભરતી-ઓટ :  ચંદ્ર-સૂર્યના ગુરુત્વાકર્ષણથી સમુદ્ર-સપાટીમાં થતી નિયમિત ચઢઊતરની ઘટના. આ ઘટનામાં સમુદ્રના પાણીનો જુવાળ કિનારા તરફ અમુક ચોક્કસ સમયને અંતરે નિયમિત રીતે ધસી આવે છે, ત્યારે જળસપાટી ઊંચી થાય છે; ત્યારબાદ સમુદ્રનાં પાણી જ્યારે સમુદ્ર તરફ પાછાં વળે છે ત્યારે જળસપાટી નીચી જાય છે. સરેરાશ સમુદ્રસપાટીથી પાણીની ઊંચાઈ વધે તેને…

ભાટપરા : પશ્ચિમ બંગાળ રાજ્યના ઉત્તર ચોવીસ પરગણા જિલ્લામાં આવેલું નગર. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 22° 52´ ઉ. અ. અને 88° 24´ પૂ. રે. પર હુગલી નદીને પૂર્વ કાંઠે વસેલું છે. હુગલી નદીના પશ્ચિમ કાંઠા નજીક આવેલું ચુંચુલા શહેર તેની સાથે પાકા રસ્તાથી જોડાયેલું છે. કૉલકાતા અહીંથી 50 કિમી. અંતરે…

ભાણવડ : ગુજરાત રાજ્યના જામનગર જિલ્લાનો તાલુકો તથા તે જ નામ ધરાવતું નગર. સ્થાન-સીમા-વિસ્તાર : તે આશરે 21° 50´ થી 22° 70´ ઉ. અ. અને 69° 30´ થી 69° 50´ પૂ. રે. વચ્ચેનો 731.9 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તરે લાલપુર, પૂર્વ તરફ જામજોધપુર તાલુકા, દક્ષિણે પોરબંદર જિલ્લો,…

ભારતીય નમનદર્શક (Indian Clinometer) :  ભૂપૃષ્ઠના ઢોળાવનું નમન દર્શાવતું સાધન. આ પ્રકારનું નમનદર્શક ભારતના સર્વેક્ષણ ખાતા તરફથી તૈયાર કરવામાં આવેલું હોવાથી તેને ભારતીય નમનદર્શક કહે છે. તે સ્પર્શક નમનદર્શક (Tangent Clinometer) તરીકે પણ ઓળખાય છે. આ સાધન કાયમ સમપાટ સાથે જ ઉપયોગમાં લેવાય છે. આ સાધનમાં સૌથી નીચે આધાર તરીકે…

ભીમતાલ : ઉત્તરાખંડ રાજ્યના નૈનિતાલ જિલ્લામાં આવેલું પ્રાચીન તીર્થસ્થાન અને સરોવર. ભૌગોલિક માહિતી : તે 29  34´ ઉ. અ. અને 79  55´ પૂ. રે. પર સ્થિત છે. સમુદ્રસપાટીથી આશરે 1370 મીટરની ઊંચાઈએ આવેલું છે. હિમાલયની તળેટીમાં એક ડુંગરની ખીણમાં રચાયેલું મીઠા પાણીનું સરોવર છે. આ સરોવરનો વિસ્તાર આશરે 48 હેક્ટર…

ભુજ (તાલુકો) : ગુજરાત રાજ્યના કચ્છ જિલ્લાનો તાલુકો. તે આશરે 23 18´ ઉ. અ. અને 69 42´ પૂ. રે.ની આજુબાજુ આવેલો છે. તેનો વિસ્તાર આશરે 4,499.83 ચો.કિમી. છે. આ તાલુકાની ઉત્તરે કચ્છનું રણ, પૂર્વે અંજાર તાલુકો, દક્ષિણે મુંદ્રા તાલુકો, નૈર્ઋત્યે માંડવી તાલુકો અને પશ્ચિમે નખત્રાણ તાલુકો સીમા રૂપે આવેલા છે. આ તાલુકામાં…