ભૂગોળ

સાલ હિમજન્ય કક્ષા (Saale Glacial Stage)

સાલ હિમજન્ય કક્ષા (Saale Glacial Stage) : ઉત્તર યુરોપમાં પ્લાયસ્ટોસીન કાલખંડ (વ. પૂ. 25 લાખ વર્ષ અને 10,000 વર્ષ વચ્ચેના કાળગાળા) દરમિયાન પ્રવર્તેલા હિમયુગો પૈકીની એક કક્ષા તથા તેમાં તૈયાર થયેલા નિક્ષેપોનો વિભાગ. આ કક્ષા હોલ્સ્ટાઇન આંતરહિમકાળ-કક્ષા પછીથી તથા ઇમિયન આંતરહિમકાળ-કક્ષા પહેલાં પ્રવર્તેલી. આ બંને આંતરહિમકાળ-કક્ષાઓ દરમિયાન આબોહવા પ્રમાણમાં નરમ…

વધુ વાંચો >

સાલેમિસ

સાલેમિસ : સેરોનિક અખાતમાં, ઍથેન્સની પશ્ચિમે 16 કિમી.ના અંતરે આવેલ ગ્રીસનો ટાપુ. તેનું ક્ષેત્રફળ 95 ચોરસ કિમી. છે. ત્યાંની મોટાભાગની જમીન પર્વતાળ અને ઉચ્ચ પ્રદેશ જેવી છે. ત્યાં મોટાભાગના આલ્બેનિયનો વસે છે. તેઓ દરિયાકિનારે અને ખીણોમાં ઑલિવ, દ્રાક્ષ અને અનાજ ઉગાડે છે. ઈ. પૂ. 480માં સાલેમિસ પાસે ગ્રીકો અને ઈરાનીઓ…

વધુ વાંચો >

સાલ્વીન (નદી)

સાલ્વીન (નદી) : મ્યાનમારની અગત્યની નદી. તે પૂર્વ તિબેટમાંથી નીકળે છે અને પૂર્વ મ્યાનમારમાં થઈને વહે છે અને છેલ્લે મૉલ્મીન નજીક બંગાળના ઉપસાગરમાં ઠલવાય છે. નદીની લંબાઈ 2,414 કિમી. છે અને તે પૂર્વ મ્યાનમાર અને પશ્ચિમ થાઇલૅન્ડમાંથી પસાર થાય છે. આ નદી કોતરમાં થઈને વહેતી હોવાથી તેનો વ્યાપારી જળમાર્ગ તરીકે…

વધુ વાંચો >

સાવરકુંડલા

સાવરકુંડલા : અમરેલી જિલ્લાનો તાલુકો તથા તે જ નામ ધરાવતું તાલુકામથક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 210 20′ ઉ. અ. અને 710 15′ પૂ. રે.ની આજુબાજુનો 1214.5 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તાલુકામથક સાવરકુંડલા ભાવનગરથી નૈર્ઋત્યમાં 113 કિમી.ને અંતરે તથા મહુવા બંદરથી વાયવ્યમાં 51 કિમી.ને અંતરે આવેલું છે. સાવરકુંડલા નાવલી…

વધુ વાંચો >

સાહિબગંજ

સાહિબગંજ : ઝારખંડ રાજ્યના ઈશાન ભાગમાં આવેલો જિલ્લો તથા તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. તે આશરે 24° 15´થી 25° 20´ ઉ. અ. અને 87° 25´થી 87° 50´ પૂ. રે. વચ્ચેનો 1,706 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની વાયવ્યમાં ભાગલપુર, ઉત્તરમાં કટિહાર, પૂર્વ તરફ પશ્ચિમ બંગાળના જિલ્લા, દક્ષિણમાં પાકૌર જિલ્લો…

વધુ વાંચો >

સાળંગપુર

સાળંગપુર : અમદાવાદ જિલ્લાના બરવાળા તાલુકામાં આવેલું ગામ. ભૌગોલિક સ્થાન : 22° 09´ ઉ. અ. અને 71° 46´ પૂ.રે.. તે ભાવનગર જિલ્લાના બોટાદથી તદ્દન નજીક પૂર્વ તરફ, અમદાવાદ-ભાવનગરની જિલ્લાસીમા પાસે આવેલું છે. તે અમદાવાદ-ભાવનગર મીટરગેજ રેલમાર્ગ પર આવેલા સાળંગપુર રોડ સ્ટેશનથી આશરે સાત કિમી.ને અંતરે છે. વળી તે રાજ્ય ધોરી…

વધુ વાંચો >

સાંગલી

સાંગલી : મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં દખ્ખણના ઉચ્ચપ્રદેશ પર આવેલો જિલ્લો તથા તે જ નામ ધરાવતું જિલ્લામથક. ભૌગોલિક સ્થાન : તે 16° 45´થી 17° 33´ ઉ. અ અને 73° 42´થી 75° 40´ પૂ. રે. વચ્ચેનો 8,572 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર આવરી લે છે. તેની ઉત્તરે સાતારા અને સોલાપુર જિલ્લા, પૂર્વમાં અને દક્ષિણમાં કર્ણાટક…

વધુ વાંચો >

સાંગ્રે દ ક્રિસ્ટો પર્વતો

સાંગ્રે દ ક્રિસ્ટો પર્વતો : દક્ષિણ રૉકીઝ પર્વતમાળાનો એક ભાગ. ભૌગોલિક સ્થાન : 37° 30´ ઉ. અ. અને 105° 15´ પ. રે. તે દક્ષિણ-મધ્ય કૉલોરાડોમાં આવેલા પોન્ચા ઘાટથી દક્ષિણ-અગ્નિ દિશા તરફ આશરે 400 કિમી.ની લંબાઈમાં લાસ વેગાસ(મધ્ય-ઉત્તર ન્યૂ મેક્સિકો)ની નૈર્ઋત્યમાં આવેલા નીચા જળવિભાજક સુધી વિસ્તરેલો છે. સામાન્ય રીતે ફ્રન્ટ રેન્જનું…

વધુ વાંચો >

સાંપાવાડા

સાંપાવાડા : અત્યારના મહેસાણા જિલ્લાના બેચરાજી તાલુકાનું નાનું ગામ. ગુજરાતમાં ચૌલુક્યો(સોલંકી)ના શાસનકાળ દરમિયાન ભીમદેવ બીજાના શાસનકાળની વચ્ચે ઈ. સ. 1218-24 દરમિયાન શાસન કરી જનાર જયંતસિંહના એક દાનપત્ર-તામ્રશાસનમાં તેનો ઉલ્લેખ આવે છે. આ દાનપત્રથી જ જયંતસિંહની ઐતિહાસિકતા સિદ્ધ થાય છે. આ તામ્રશાસન અનુસાર સ્પષ્ટ થાય છે કે એ સમયે સાંપાવાડા ગુજરાતના…

વધુ વાંચો >

સાંભર સરોવર (Sambhar Lake)

સાંભર સરોવર (Sambhar Lake) : રાજસ્થાનમાં જયપુર નજીક આવેલું, ભારતનું ખારા પાણીનું મોટામાં મોટું સરોવર. ભૌગોલિક સ્થાન : 26° 53´ ઉ. અ. અને 74° 45´ પૂ. રે. પર તે જયપુર-અજમેર વચ્ચે આવેલું છે. તે 230 ચોકિમી. જેટલો વિસ્તાર ધરાવે છે. રાજસ્થાનના જયપુર-અજમેર અને નાગૌર જિલ્લાઓની સરહદો વચ્ચે તે ત્રિકોણાકારમાં પથરાયેલું…

વધુ વાંચો >