ચિનુભાઈ શાહ
સૂર્ય-કેન્દ્રીય પ્રણાલી
સૂર્ય–કેન્દ્રીય પ્રણાલી : પૃથ્વી અને અન્ય ગ્રહો સૂર્યની ફરતે ભ્રમણ કરતા હોય એવા પ્રકારના તંત્રને વાસ્તવિકતા તરીકે સ્વીકારાતી પ્રણાલી. આ પ્રકારની પ્રણાલી અનુસારનું ગ્રહોની દેખીતી ગતિ સમજાવતું ગણિત સૌપ્રથમ કૉપરનિકસ નામના ખગોળવિજ્ઞાનીએ ઈસુની સોળમી સદીના પૂર્વાર્ધમાં વિકસાવ્યું; આ કારણે આ પ્રકારના તંત્રને ‘કૉપરનિકન તંત્ર’ (Copernican system) પણ કહેવાય છે. આ…
વધુ વાંચો >સૂર્યનમસ્કાર
સૂર્યનમસ્કાર : પ્રાત:કાળે ઊગતા સૂર્યની ભક્તિભાવપૂર્વક ઉપાસના સાથે કરાતો નમસ્કારનો વ્યાયામ. સૂર્યનમસ્કારના એક આવર્તનમાં 12 યોગાસનોનો સમાવેશ થઈ જાય છે, આમ સૂર્યનમસ્કાર એ 12 આસનોની શ્રેણી છે. દરેક આવર્તન વખતે સાત્ત્વિક ભાવના અને શ્રદ્ધાપૂર્વક સૂર્યનાં જુદાં જુદાં નામો સાથે મંત્રોચ્ચાર કરવાનો હોય છે. શ્વાસોચ્છ્વાસના નિયમન સહિત નિયમિત સૂર્યનમસ્કાર કરવાથી શરીરનાં…
વધુ વાંચો >હથોડાફેંક (hammer throw)
હથોડાફેંક (hammer throw) : મૂળ શક્તિની રમત ગણાતી, પણ હવે કલા બની ગયેલી એક રમત. તેમાં ભાગ લેનાર રમતવીરને ઓછામાં ઓછું 7.257 કિલોગ્રામનું વજન ધરાવતો લોખંડનો ગોળો સપાટ, સ્વચ્છ અને કોઈ પણ જાતના અવરોધ વિના ફેંક પ્રદેશમાંથી ફેંકવાનો હોય છે. પકડની અંદરથી માપતાં હથોડાની લંબાઈ ઓછામાં ઓછી 117.5 સેમી. અને…
વધુ વાંચો >