ચિત્રકલા

રાવળ, રસિક દુર્ગાશંકર (જ. 21 ઑગસ્ટ 1928; સાર્દોઈ) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. મુંબઈની સર જે. જે. સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટમાંથી ચિત્રકલાના સ્નાતક થયા. સ્નાતક થયા પછી સર જે. જે. સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટની ભીંતચિત્ર માટેની એક વર્ષની શિષ્યવૃત્તિ (સ્કૉલરશિપ) મળતાં એક વર્ષ વધુ અભ્યાસ કર્યો. રસિક રાવળની ચિત્રશૈલી પર બંગાળ શૈલીની કલા…

રિખ્તર, ગૅર્હાર્ડ (જ. 1932, જર્મની) : અગ્રણી અનુઆધુનિક ચિત્રકાર. બીજાઓ દ્વારા પાડવામાં આવેલી તસવીરો ઉપરથી તેઓ ચિત્રો કરે છે. તસવીરની હૂબહૂ નકલ ઝીણવટભરી વિગત સાથે અને પીંછીના લસરકા ન દેખાય તે રીતે તેઓ કરે છે. અમિતાભ મડિયા

રિઝા, આકા (જ. આશરે 1565, હેરાત, ઈરાન; અ. ?, આગ્રા) : જહાંગીર યુગના મુઘલ ચિત્રકાર. જહાંગીરના પ્રીતિપાત્ર. ઈરાનના હેરાત નગરમાં સફાવીદ શૈલીમાં તેમણે લઘુચિત્રકલાની તાલીમ લીધી હતી. તેમના તાલીમકાળની એક ચિત્રકૃતિ ‘ફીસ્ટ ઑવ્ ધ કિંગ ઑવ્ યેમેન’ હજી સુધી સચવાઈ રહી છે. જર્મન કલા-ઇતિહાસકાર શ્રોડર(Schroeder)ના મતાનુસાર રિઝા હેરાતના સફાવીદ ચિત્રકાર…

રિપ્લે, રૉબર્ટ (જ. 1893, સાન્ટા રૉસા, કૅલિફૉર્નિયા; અ. 1949) : અમેરિકાના સુખ્યાત ચિત્રાંકનકાર, કાર્ટૂનિસ્ટ અને લેખક. કબરોના પથ્થરોને પૉલિશ કરવાની કામગીરીથી તેમણે જીવનની શરૂઆત કરી. 1909થી 1913 દરમિયાન તેમણે સાનફ્રાન્સિસ્કોમાં જુદાં જુદાં અખબારોમાં બહુવિધ કામગીરી બજાવી. 1913માં ‘ગ્લોબ’ અખબારની કામગીરી સંભાળવા તેઓ ન્યૂયૉર્ક શહેરમાં આવ્યા. પોતાનું મૂળ નામ ‘લૅરૉય રિપ્લે’…

રિબેરા, જોઝ (જ. 1591, વાલેન્ચિયા પાસે હેટિવા, સ્પેન; અ. 1652, નેપલ્સ, ઇટાલી) : સ્પેનના બરૉક ચિત્રકાર. વાલેન્ચિયામાં ફ્રાન્ચિસ્કો રિબૅલ્ટા પાસે તેમણે ચિત્રકલાની તાલીમ લીધી. 20 વરસની ઉંમરે ઇટાલી જઈ નેપલ્સમાં તેઓ સ્થિર થયા. અહીં તેમણે સ્થાનિક ચર્ચો, સ્પૅનિશ વાઇસરૉય અને માડ્રિડના રાજદરબાર માટે ચિત્રકામ કર્યું. કાપડના સળ, બાળકો અને સ્ત્રીઓની…

રિબેલ્ટા, ફ્રાંચિસ્કો (જ. 1565, સ્પેન; અ. 12 જાન્યુઆરી 1628, વાલેન્ચિયા, સ્પેન) : સ્પેનના મુખ્ય બરૉક ચિત્રકાર. માડ્રિડમાં અલ ઍસ્કૉરિયલ કળાશાળામાં નૅવેરેટે અલ મુડો પાસે ચિત્રકલાની તાલીમ લીધી. ઇટાલિયન બરૉક ચિત્રકાર કારાવાજિયોની સીધી અસર રિબેલ્ટા ઉપર પડી, તેથી તેમનાં ચિત્રોમાં પડછાયાનું આલેખન પ્રકાશિત સપાટી કરતાં પણ વધુ વિગતે થવું શરૂ થયું.…

રિવેરા, ડિયેગો (જ. 8 ડિસેમ્બર 1886, ગ્વાનાહુઆતો, મેક્સિકો; અ. 25 નવેમ્બર 1957, મેક્સિકો સિટી, મેક્સિકો) : મેક્સિકોના આધુનિક ચિત્રકાર. 1896થી 1906 સુધી મેક્સિકોની સાન કાર્લોસ એકૅડેમીમાં તેમણે ચિત્રકલાની તાલીમ લીધી. 1907થી 1921 સુધી તેમણે યુરોપમાં વસવાટ કરી સ્પેન, ફ્રાંસ અને ઇટાલીમાં વિવિધ કલામહાશાળાઓમાં અભ્યાસ કર્યો. આ દરમિયાન માતીસ, પિકાસો ઇત્યાદિ…

રુઇસ્ડાયલ, જેકબ વાન (જ. 1628/1629, હાર્લેમ, હોલૅન્ડ; દફનવિધિ : 14 માર્ચ 1682, ઍમ્સ્ટરડૅમ, હોલૅન્ડ) : નિસર્ગચિત્રો સર્જનાર મહાન ડચ બરોક ચિત્રકાર. ચિત્રકાર પિતા આઇઝેક દ ગોયરનો તે શિષ્ય. પિતાએ પાછળથી રુઇસ્ડાયલ અટક અપનાવેલી. હાર્લેમના નિસર્ગ-ચિત્રકાર કૉર્નેલિસ વ્રૂનની ઊંડી અસર તરુણ રુઇસ્ડાયલ પર પડી. 1640થી તેણે ચિત્રસર્જન શરૂ કર્યું અને 1648માં…