અમિતાભ મડિયા
રામચંદ્રન, એ.
રામચંદ્રન, એ. (જ. 1935, કેરળ) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. 1961માં તેમણે ફાઇન આર્ટનો ડિપ્લોમા મેળવ્યો. 1965માં ‘કેરળનાં ભીંતચિત્રો’ વિષય પર મહાનિબંધ લખીને શાંતિનિકેતનની વિશ્વભારતી યુનિવર્સિટીમાંથી પીએચ.ડી.ની ઉપાધિ મેળવી. રામચંદ્રન વિશાળ કદના કૅન્વાસ પર તૈલરંગોથી ભારતીય પુરાકથાઓ અને નારીનાં શણગારાત્મક (decorative) ચિત્રો સર્જે છે. રામચંદ્રને દિલ્હીમાં 1966, ’67, ’68, ’70, ’75,…
વધુ વાંચો >રામ્પાલ, ઝાં-પિયેરે, લુઈ
રામ્પાલ, ઝાં-પિયેરે, લુઈ (Rampal, Jean-Pierre, Louis) (જ. 7 જાન્યુઆરી 1922, મર્સાઇલ, ફ્રાંસ) : વિશ્વપ્રસિદ્ધ વાંસળીવાદક અને સ્વરનિયોજક (composer). મર્સાઇલ કૉન્સર્વેટરીમાં પિતા પાસે વાંસળીવાદન શીખી રામ્પાલ પૅરિસ કૉન્સર્વેટરીમાં વિદ્યાર્થી તરીકે જોડાયા. અભ્યાસ પૂરો કર્યા પછી, 1947માં વીશી (Vichy) ઑપેરા ઑર્કેસ્ટ્રામાં વાંસળીવાદક તરીકે જોડાયા અને 1951 લગી તેમાં રહ્યા. આ પછી 1956થી…
વધુ વાંચો >રાય, કૃષ્ણદાસ
રાય, કૃષ્ણદાસ (જ. 1885ની આસપાસ; અ. ? ) : ભારતીય કલા અંગે જાગૃતિ પ્રેરનાર કલામર્મજ્ઞ અને વિદ્વાન તથા વારાણસીના વિશ્વવિખ્યાત મ્યુઝિયમ ‘ભારત કલા ભવન’ના સ્થાપક. બાળપણથી જ કૃષ્ણદાસને ચિત્રો દોરવાનો છંદ લાગ્યો હતો. તરુણવયે તેઓ ચિત્રકાર તો ન બન્યા, પણ કલાપ્રેમ એટલો વધ્યો કે તે કલા-ઇતિહાસકાર અને આલોચક બન્યા. 1910માં…
વધુ વાંચો >રાયચૌધુરી, દેવીપ્રસાદ ઉમાપ્રસાદ
રાયચૌધુરી, દેવીપ્રસાદ ઉમાપ્રસાદ (જ. 1899, તેજઘાટ, જિલ્લો રંગપુર, બાંગ્લાદેશ; અ. ?) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર, શિલ્પી અને કલાગુરુ તથા કુસ્તીબાજ, શિકારી, લેખક અને વાંસળીવાદક. ધનાઢ્ય જમીનદાર-કુટુંબમાં જન્મ. શૈશવ તેજઘાટમાં વિતાવ્યું. પછી ઉત્તર કોલકાતાની ખેલાત ચંદ્ર ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાં વિદ્યાર્થી તરીકે જોડાયા. અહીં ડ્રૉઇંગ, પેઇન્ટિંગ્સ તથા માટીમાંથી કરાતા શિલ્પકામમાં અસાધારણ કૌશલ્ય દાખવતાં પિતા…
વધુ વાંચો >રાય, નરેન્દ્ર
રાય, નરેન્દ્ર (જ. 1943, હૈદરાબાદ) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. મુંબઈની સર જે. જે. સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટમાંથી 1965માં ચિત્રકલાનો ડિપ્લોમા મેળવ્યો. 1965, 1966, 1968 અને 1980માં હૈદરાબાદમાં પોતાનાં ચિત્રોનાં વૈયક્તિક પ્રદર્શનો કર્યાં. હૈદરાબાદ, મુંબઈ, દિલ્હી અને ન્યૂયૉર્કમાં સમૂહપ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો. નરેન્દ્રનાં ચિત્રોમાં વિગતપૂર્ણ પ્રકૃતિની પશ્ર્ચાદ્ભૂમાં કૃષક-પરિવારનું સામંજસ્યપૂર્ણ આલેખન જોવા મળે છે.…
વધુ વાંચો >રાયમન્દી, મેર્ચાન્તોનિયો
રાયમન્દી, મેર્ચાન્તોનિયો (જ. આશરે 1480, બોલોન્યા, ઇટાલી; અ. આશરે 1534, બોલોન્યા, ઇટાલી) : ઇટાલિયન રેનેસાં ચિત્રશૈલીનો સમગ્ર પશ્ચિમ યુરોપમાં ફેલાવો કરનાર તક્ષણમુદ્રિત ચિત્રકલા-(engraving)ના સર્જક. ખ્યાતનામ સોની અને ચિત્રકાર ફ્રાન્ચેસ્કો રાયબૉલોની પાસેથી તેમણે તાલીમ મેળવી. ઉપરાંત લુકાસ ફાન લીડનનાં છાપચિત્રોનો રાયમન્દીની કલા પર પ્રભાવ પડ્યો. પરિણામે કપડાંની અક્કડ કરચલીઓ, ગડીઓ અને…
વધુ વાંચો >રાય, રઘુ
રાય, રઘુ (જ. 18 ડિસેમ્બર, 1942, જાંઘ ગામ, બ્રિટિશ ઇન્ડિયાનો પંજાબ પ્રાંત (હાલ પાકિસ્તાનનું પંજાબ) : ભારતના અગ્રણી ફોટોગ્રાફર અને ફોટો જર્નાલિસ્ટ. ફોટો જર્નાલિઝમને ભારતમાં ગૌરવપદ વ્યવસાય તરીકે સ્થાન અપાવવામાં રાયનું પ્રદાન મોટું છે. તેઓ ખ્યાતનામ ફ્રેંચ ફોટોગ્રાફર હાંરી કાર્તે – બ્રેસોં(Henri Cartier Bresson)ના પ્રીતિપાત્ર હતા. કાર્તે બ્રેસોંએ 1977માં ‘મૅગ્નમ…
વધુ વાંચો >રાવ, કે. એસ.
રાવ, કે. એસ. (જ. 1936, મૅંગલોર, કર્ણાટક) : આધુનિક ભારતીય ચિત્રકાર. 1958માં તેમણે મુંબઈની સર જે. જે. સ્કૂલ ઑવ્ આર્ટમાંથી ચિત્રકલાનો ડિપ્લોમા મેળવ્યો. આ પછી દિલ્હી, મુંબઈ, ચેન્નાઈ અને બૅંગાલુરુમાં પોતાની કલાનાં વૈયક્તિક પ્રદર્શનો કર્યાં હતાં. તેમને બૉમ્બે આર્ટ સોસાયટી, કોલકાતાની એકૅડેમી ઑવ્ ફાઇન આર્ટ, હૈદરાબાદ આર્ટ સોસાયટી અને તમિલનાડુ…
વધુ વાંચો >રાવ, રેખા
રાવ, રેખા (જ. 1947, મુંબઈ) : આધુનિક ભારતીય મહિલા ચિત્રકાર. પોતાના પિતા અને આધુનિક ભારતીય ચિત્રકલાના એક પ્રમુખ કલાકાર કે. કે. હેબ્બરના હાથ નીચે ચિત્રકલાનો અભ્યાસ કર્યો. ઑસ્ટ્રેલિયા, જર્મની, અમેરિકા, વડોદરા, બૅંગાલુરુ, મુંબઈ અને દિલ્હીમાં પોતાનાં ચિત્રોનાં ઘણાં વૈયક્તિક પ્રદર્શનો કર્યાં. તેમને 1975 અને ’76માં હૈદરાબાદ આર્ટ સોસાયટીના તથા 1977માં…
વધુ વાંચો >રાવળ, રવિશંકર મહાશંકર
રાવળ, રવિશંકર મહાશંકર (જ. 1 ઑગસ્ટ 1892, ભાવનગર; અ. 9 ડિસેમ્બર 1977, અમદાવાદ) : અર્વાચીન ગુજરાતમાં કલાજાગૃતિનો પ્રસાર કરનાર પાયાના અગ્રયાયી (pioneer) કલાકાર, ચિત્રકાર, કલાપત્રકાર, ‘કુમાર’ માસિકના સ્થાપક અને લેખક. આધુનિક ગુજરાતના ‘કલાગુરુ’. પિતા મહાશંકરે સૌરાષ્ટ્રનાં અલગ અલગ ગામો અને નગરોમાં પોસ્ટમાસ્ટરના હોદ્દા સંભાળ્યા હોવાથી રવિશંકરને બાળપણમાં ભાવનગર, ધોરાજી, રાજકોટ,…
વધુ વાંચો >