เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ (conditioning) : เช…เชฎเซเช• เชšเซ‹เช•เซเช•เชธ เชชเชฐเซเชฏเชพเชตเชฐเชฃเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ(reinforcement)เชจเซ‡ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เช…เชฎเซเช• เชšเซ‹เช•เซเช•เชธ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชจเชฟเชชเชœเชพเชตเชตเชพเชจเซ€ เชธเช‚เชญเชพเชตเชจเชพ เชตเชงเชพเชฐเชจเชพเชฐเซ€ เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชธเซ‚เชšเชตเชตเชพ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชฒเช•เซเชทเซ€ เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเซ‹(behavioural sciences)เชฎเชพเช‚ เช† เชถเชฌเซเชฆเชจเซ‹ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช— เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เช† เชตเชฟเชญเชพเชตเชจเชพเชจเซ‹ เช†เชงเชพเชฐ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชทเชฟเชชเซเชค เช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“(reflexes)เชจเชพ เช…เชญเซเชฏเชพเชธ เชฎเชพเชŸเซ‡เชจเซ€ เชชเซเชฐเชพเชฏเซ‹เช—เชฟเช• เชชเชฆเซเชงเชคเชฟเช“ เชชเชฐ เช›เซ‡. เชฐเชถเชฟเชฏเชพ, เช‡เช‚เช—เซเชฒเซ…เชจเซเชก เช…เชจเซ‡ เช…เชฎเซ‡เชฐเชฟเช•เชพเชจเชพ เชถเชฐเซ€เชฐเชถเชพเชธเซเชคเซเชฐเซ€เช“เช เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ€ เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“, เช…เชตเชฒเซ‹เช•เชจ เช…เชจเซ‡ เชตเซเชฏเชพเช–เซเชฏเชพเช“เชจเชพ เชธเช‚เชฆเชฐเซเชญเชฎเชพเช‚ เชฎเชนเชคเซเชคเซเชตเชจเซเช‚ เชชเซเชฐเชฆเชพเชจ เช•เชฐเซเชฏเซเช‚ เช›เซ‡.

เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชถเชฟเช•เซเชทเชฃ(learning)เชจเซ‹ เชเช• เชชเซเชฐเช•เชพเชฐ เช›เซ‡; เชœเซ‡เชฎเชพเช‚ (1) เช…เชฎเซเช• เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เช…เชฎเซเช• เชšเซ‹เช•เซเช•เชธ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชจเชฟเชชเชœเชพเชตเชตเชพ เชฎเชพเชŸเซ‡ เช‰เชคเซเชคเชฐเซ‹เชคเซเชคเชฐ เช…เชธเชฐเช•เชพเชฐเช• เชฌเชจเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชฅเชตเชพ เชคเซ‹ (2) เช…เชฎเซเช• เชตเชฟเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชจเซ‡ เชธเซเชฅเชฟเชฐ เชชเชฐเซเชฏเชพเชตเชฐเชฃเชฎเชพเช‚ เช…เชฎเซเช• เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชตเชงเซ เชจเซ‡ เชตเชงเซ เชจเชฟเชฏเชฎเชฟเชค เชฌเชจเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชฌเซ‡เชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เช•เชฏเซเช‚ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎ เชฎเชณเชถเซ‡ เชคเซ‡เชจเซ‹ เช†เชงเชพเชฐ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจเชจเชพ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐ เช‰เชชเชฐ เช›เซ‡. เช†เชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เชชเชนเซ‡เชฒเชพ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเชพ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ (classical) เชถเชฌเซเชฆ เชตเชพเชชเชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ : เชœเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชฌเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹เชจเซ‡ เชตเชพเชฐเช‚เชตเชพเชฐ เชœเซ‹เชกเชฎเชพเช‚ เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡ เชคเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชฎเซ‚เชณ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชจเซ€เชชเชœเชคเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชคเชŸเชธเซเชฅ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชชเชฃ เชจเซ€เชชเชœเซ‡ เช›เซ‡. เชถเชฟเช•เซเชทเชฃเชจเซ€ เช† เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡. เช†เชจเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เช…เชตเซ‡เชœเซ€เช•เชฐเชฃ (stimulus substitution) เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชถเชฟเช•เซเชทเชฃ เชชเชฃ เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡; เช•เชพเชฐเชฃ เช•เซ‡ เชเช• เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เชจเซ€ เช…เชตเซ‡เชœเซ€เชฎเชพเช‚ เช…เชจเซเชฏ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชคเซ‡ เชœ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชจเซ€เชชเชœเซ‡ เช›เซ‡. เชเชจเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เชœเชจเซเชฏ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เช•เซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชคเซเชฎเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ (respondent conditioning) เชชเชฃ เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡; เช•เชพเชฐเชฃ เช•เซ‡ เช…เชนเซ€เช‚ เชœเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซเช‚ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡ เชคเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฎเซ‚เชณ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชธเชพเชฅเซ‡ เช…เชจเชฟเชตเชพเชฐเซเชฏเชชเชฃเซ‡ เชธเช‚เช•เชณเชพเชฏเซ‡เชฒเซ€ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เช† เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฟเชค เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡.

เชธเช‚เชฆเชฐเซเชญ-เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช— : เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ‹ เช…เชญเซเชฏเชพเชธ เช•เชฐเชตเชพเชจเซ€ เชฎเซ‚เชณเชญเซ‚เชค เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เช…เชจเซ‡ เชชเชฐเชฟเชญเชพเชทเชพเช“ เช†เชชเชตเชพเชจเซเช‚ เชถเซเชฐเซ‡เชฏ เชจเซ‹เชฌเซ‡เชฒ เชชเชพเชฐเชฟเชคเซ‹เชทเชฟเช•-เชตเชฟเชœเซ‡เชคเชพ (1904) เชฐเชถเชฟเชฏเชจ เชถเชฐเซ€เชฐเชถเชพเชธเซเชคเซเชฐเซ€ เช…เชจเซ‡ เช”เชทเชงเชถเชพเชธเซเชคเซเชฐเซ€ เช‡เชตเชพเชจ เชชเซ‡เชŸเซเชฐเซ‹เชตเชฟเชš เชชเชพเชตเชฒเซ‹เชต (1849-1936)เชจเซ‡ เชซเชพเชณเซ‡ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡. เชฒเชพเชณเช—เซเชฐเช‚เชฅเชฟเชธเซเชฐเชพเชตเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชทเชฟเชชเซเชค เช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‹ เช…เชญเซเชฏเชพเชธ เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชคเซ‡เชฎเชฃเซ‡ เชœเซ‹เชฏเซเช‚ เช•เซ‡ เช–เซ‹เชฐเชพเช• เชฎเชณเชตเชพเชจเซ€ เช…เชชเซ‡เช•เซเชทเชพเช เชชเชฃ เช•เซ‡เชŸเชฒเซ€เช• เชตเชพเชฐ เชญเซ‚เช–เซเชฏเชพ เช•เซ‚เชคเชฐเชพเชจเชพ เชฎเซ‹เชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เชฒเชพเชณ เชเชฐเซ‡ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., เชฎเชพเชฒเชฟเช• เช•เซ‚เชคเชฐเชพ เชชเชพเชธเซ‡ เช…เชจเซเชจเชชเชพเชคเซเชฐ เชฒเชˆเชจเซ‡ เชœเชพเชฏ เชคเซเชฏเชพเชฐเซ‡. เช†เชจเซ‡ เชชเชพเชตเชฒเซ‹เชต โ€˜เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เชธเซเชฐเชพเชตโ€™ (psychic secretion) เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช“เชณเช–เชพเชตเซ‡ เช›เซ‡, เช•เชพเชฐเชฃ เช•เซ‡ เชคเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช•เซ‚เชคเชฐเซ‹ เช…เชจเซเชญเชต เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชถเซ€เช–เซ‡ เช›เซ‡. เช–เซ‹เชฐเชพเช•เชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เชจเซ€เชชเชœเชคเชพ เชตเชฃเชถเซ€เช–เซเชฏเชพ เชธเซเชฐเชพเชต เช•เชฐเชคเชพเช‚ เช† เชธเซเชฐเชพเชต เช…เชฒเช— เช›เซ‡. เช† เชถเซ€เช–เซ‡เชฒเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชชเซเชฐเชคเซเชฏเซ‡ เช•เซเชคเซ‚เชนเชฒเชฅเซ€ เชชเซเชฐเซ‡เชฐเชพเชˆเชจเซ‡ เชชเชพเชตเชฒเซ‹เชตเซ‡ เชธเช‚เชถเซ‹เชงเชจ เชถเชฐเซ‚ เช•เชฐเซเชฏเซเช‚. เชคเซ‡เชฃเซ‡ 50 เชตเชฐเซเชทเชจเซ€ เช‰เช‚เชฎเชฐเซ‡ เช† เชธเช‚เชถเซ‹เชงเชจ เชถเชฐเซ‚ เช•เชฐเซเชฏเซเช‚ เช…เชจเซ‡ เชœเซ€เชตเชจเชจเชพ เชจเชตเชฎเชพ เชฆเชพเชฏเช•เชพ เชธเซเชงเซ€ เชšเชพเชฒเซ เชฐเชพเช–เซเชฏเซเช‚. เช† เชธเช‚เชถเซ‹เชงเชจเชฅเซ€ เชคเซ‡ เชœเช—เชชเซเชฐเชธเชฟเชฆเซเชง เชฅเชฏเซ‹ เชคเซ‡เชฎเชœ เชฐเชถเชฟเชฏเชจ เช…เชจเซ‡ เช…เชฎเซ‡เชฐเชฟเช•เชจ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เช‰เชชเชฐ เชคเซ‡เชจเซ‹ เช˜เซ‡เชฐเซ‹ เชชเซเชฐเชญเชพเชต เชชเชกเซเชฏเซ‹.

เชชเชพเชตเชฒเซ‹เชตเซ‡ เชœเซ‹เชฏเซเช‚ เช•เซ‡ โ€˜เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เชธเซเชฐเชพเชตโ€™เชจเซ€ เชฌเชพเชฌเชคเซ‡ เชœเซเชฆเชพ เชœเซเชฆเชพ เช•เซ‚เชคเชฐเชพ เชตเชšเซเชšเซ‡ เชคเชซเชพเชตเชค เชชเชกเซ‡ เช›เซ‡. เชตเชณเซ€, เชฌเชพเชนเซเชฏ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹เชจเซ€ เชคเซ‡เชจเชพ เชชเชฐ เชคเชฐเชค เชœ เช…เชธเชฐ เชชเชกเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชฅเซ€ เชคเซ‡เชฃเซ‡ เชธเช‚เชถเซ‹เชงเชจ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชšเซเชธเซเชคเชชเชฃเซ‡ เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฟเชค เชชเซเชฐเชพเชฏเซ‹เช—เชฟเช• เชฐเซ€เชค เชตเชฟเช•เชธเชพเชตเซ€.

เชญเซ‚เช–เซเชฏเซ‹ เช•เซ‚เชคเชฐเซ‹ เชฎเชฐเซเชฏเชพเชฆเชฟเชค เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เชธเซเชฅเซ‚เชณ เชนเชฒเชจเชšเชฒเชจ เช•เชฐเซ€ เชถเช•เซ‡ เช เชฐเซ€เชคเซ‡ เชชเชŸเซเชŸเชพ เชฌเชพเช‚เชงเซ€เชจเซ‡ เชคเซ‡เชจเซ‡ เชŸเซ‡เชฌเชฒ เชชเชฐ เชŠเชญเซ‹ เชฐเชพเช–เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซเชฏเซ‹. เชเช• เชจเชฒเชฟเช•เชพเชฎเชพเช‚ เชซเซ‚เช‚เช• เชฎเชพเชฐเซ€เชจเซ‡ เชฎเชพเช‚เชธเชจเซ‹ เชชเชพเช‰เชกเชฐ (เช–เซ‹เชฐเชพเช•) เชธเซ€เชงเซ‹ เชœ เช•เซ‚เชคเชฐเชพเชจเชพ เชฎเซ‹เช‚เชฎเชพเช‚ เชชเชนเซ‹เช‚เชšเชพเชกเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เชเชตเซ€ เชชเซเชฐเชพเชฏเซ‹เช—เชฟเช• เชตเซเชฏเชตเชธเซเชฅเชพ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ€. เช•เซ‚เชคเชฐเชพเชจเชพ เช—เชพเชฒ เชชเชฐ เชถเชธเซเชคเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช•เชฐเซ€ เชœเชกเชฌเชพเชจเซ€ เชฌเชนเชพเชฐเชจเซ€ เชฌเชพเชœเซ เชธเชพเชฅเซ‡ เชจเชฒเชฟเช•เชพ เชœเซ‹เชกเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ€ เช•เซ‡ เชœเซ‡เชฅเซ€ เชฒเชพเชณ เชเช• เชชเชพเชคเซเชฐเชฎเชพเช‚ เชเช•เชคเซเชฐเชฟเชค เชฅเชพเชฏ. เชฒเชพเชณเชจเชพเช‚ เชŸเซ€เชชเชพเช‚ เช…เชจเซ‡ เชฒเชพเชณเชจเซเช‚ เช•เซเชฒ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃ เช˜เชจ เชธเซ‡เชจเซเชŸเชฟเชฎเซ€เชŸเชฐเชฎเชพเช‚ เชฎเชพเชชเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เชเชตเซ€ เชตเซเชฏเชตเชธเซเชฅเชพ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ€. เช† เชชเชฐเชฟเชธเซเชฅเชฟเชคเชฟเชฅเซ€ เชชเชฐเชฟเชšเชฟเชค เช•เชฐเชตเชพ เช•เซ‚เชคเชฐเชพเชจเซ‡ เช˜เชฃเซ€ เชตเชพเชฐ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช— เชชเซ‚เชฐเซเชตเซ‡ โ€˜เชธเชพเช‰เชจเซเชกเชชเซเชฐเซ‚เชซโ€™ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช—เชถเชพเชณเชพเชฎเชพเช‚ เชฒเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซเชฏเซ‹. เช•เซ‚เชคเชฐเชพเชจเซเช‚ เชจเชฟเชฐเซ€เช•เซเชทเชฃ เช•เชฐเชตเชพ เชฌเชพเชœเซเชจเชพ เช–เช‚เชกเชฎเชพเช‚ เชชเซ‡เชฐเชฟเชธเซเช•เซ‹เชชเชจเซ€ เชตเซเชฏเชตเชธเซเชฅเชพ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ€. เชฆเซ‚เชฐเชฅเซ€ เชœ เชชเซเชฐเช•เชพเชถ, เชธเซเชชเชฐเซเชถ เช…เชจเซ‡ เช…เชตเชพเชœเชจเชพเช‚ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹ (เช˜เช‚เชŸเชกเซ€, เชฌเชเชฐ, เชฎเซ‡เชŸเซเชฐเซ‹เชจเซ‹เชฎ) เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เชเชตเซ€ เชฏเชพเช‚เชคเซเชฐเชฟเช• เชตเซเชฏเชตเชธเซเชฅเชพ เช•เชฐเซ€.

เชชเซเชฐเชฅเชฎ เช˜เช‚เชŸเชกเซ€เชจเซ‹ เช…เชตเชพเชœ เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเซเชฏเซ‹. เช•เซ‚เชคเชฐเชพเชจเชพ เชฎเซ‹เช‚เชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เชฒเชพเชณ เชเชฐเซ€ เชจเชนเชฟ. เชคเซเชฏเชพเชฐเชฌเชพเชฆ เชคเชฐเชค เชœ เชฎเชพเช‚เชธเชจเซ‹ เชชเชพเช‰เชกเชฐ เชญเซ‚เช–เซเชฏเชพ เช•เซ‚เชคเชฐเชพเชจเชพ เชฎเซ‹เช‚เชฎเชพเช‚ เชชเชนเซ‹เช‚เชšเชพเชกเซเชฏเซ‹, เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เชฒเชพเชณ เชเชฐเซ€. เช˜เช‚เชŸเชกเซ€เชจเซ‹ เช…เชตเชพเชœ เชคเชŸเชธเซเชฅ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡ เชฎเซ‚เชณเชญเซ‚เชค เชฐเซ€เชคเซ‡ เชฒเชพเชณ เช‰เชคเซเชชเชจเซเชจ เช•เชฐเชตเชพ เชธเชฎเชฐเซเชฅ เชจเชฅเซ€. เชฎเชพเช‚เชธเชจเซ‹ เชชเชพเช‰เชกเชฐ เชชเซเชฐเชฌเชฒเช•โ€“เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เช›เซ‡, เชœเซ‡ เชฒเชพเชณ เช‰เชคเซเชชเชจเซเชจ เช•เชฐเชตเชพ เชธเชฎเชฐเซเชฅ เช›เซ‡. เช† เชฌเช‚เชจเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹เชจเซ‡ เช…เชจเซ‡เช• เชตเชพเชฐ เชœเซ‹เชกเชฎเชพเช‚ เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชตเชพเชจเซ‡ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เชเชตเซเช‚ เชฌเชจเซเชฏเซเช‚ เช•เซ‡ เช•เซ‡เชตเชณ เช˜เช‚เชŸเชกเซ€เชจเซ‹ เช…เชตเชพเชœ เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชชเชฃ เชฒเชพเชณ เชเชฐเซ€. เช†เชฎ, เชคเชŸเชธเซเชฅ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เชจเซ‹ เชธเช‚เชฌเช‚เชง เชฒเชพเชณเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชทเชฟเชชเซเชค (เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชชเซเชฐเชคเซเชฏเซ‡เชจเซ€ เชธเชพเชฆเซ€, เช…เชจเซˆเชšเซเช›เชฟเช•, เช•เซเชฆเชฐเชคเซ€, เชตเชฃเชถเซ€เช–เซ€) เช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชธเชพเชฅเซ‡ เชœเซ‹เชกเชพเชฏเซ‹. เชคเซ‡เชฅเซ€ เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ‡ เชธเชพเชนเชšเชฐเซเชฏเชพเชคเซเชฎเช• เชถเชฟเช•เซเชทเชฃ(association learning)เชจเซ‹ เชเช• เชชเซเชฐเช•เชพเชฐ เช—เชฃเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชฎเซ‚เชณเชญเซ‚เชค เชตเชฟเชญเชพเชตเชจเชพเช“ : (1) เช…เชจเชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• (US/UCS = unconditioned stimulus) : เช† เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช—เชจเซ€ เชถเชฐเซ‚เช†เชคเชฎเชพเช‚ เช•เซเชฆเชฐเชคเซ€ เชฐเซ€เชคเซ‡ เชœ เชจเชฟเชฏเชฎเชฟเชค เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชจเชฟเชชเชœเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., เชฎเชพเช‚เชธเชจเซ‹ เชชเชพเช‰เชกเชฐ (เช–เซ‹เชฐเชพเช•) เชธเซเชตเชพเชญเชพเชตเชฟเช• เชฐเซ€เชคเซ‡ เชœ เชฒเชพเชณ เชจเชฟเชชเชœเชพเชตเชตเชพ เชธเชฎเชฐเซเชฅ เช›เซ‡. (2) เช…เชจเชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ (UR/UCR = unconditioned response) : เช† เชถเซ€เช–เซเชฏเชพ เชตเช—เชฐเชจเซ€ เชธเซเชตเชพเชญเชพเชตเชฟเช• เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡ เชฎเซ‚เชณ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชธเชพเชฅเซ‡ เช…เชจเชฟเชตเชพเชฐเซเชฏเชชเชฃเซ‡ เชœเซ‹เชกเชพเชฏเซ‡เชฒเซ€ เช›เซ‡. เชฆเชพ.เชค., เช–เซ‹เชฐเชพเช•เชฅเซ€ เชจเซ€เชชเชœเชคเซ€ เชฒเชพเชณ. (3) เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• (CS = conditioned stimulus) : เชœเซ‡ เชคเชŸเชธเซเชฅ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• (เชฒเชพเชณเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชทเชฟเชชเซเชค เช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเชพ เชธเช‚เชฆเชฐเซเชญเชฎเชพเช‚) เช•เซเชฆเชฐเชคเซ€, เช…เชจเชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชธเชพเชฅเซ‡เชจเซ€ เช…เชจเซ‡เช• เชตเชพเชฐ เชœเซ‹เชกเชฎเชพเช‚ เชฐเชœเซ‚เช†เชคเชจเซ‡ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เช•เซเชฆเชฐเชคเซ€ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เชจเซ€ เช—เซ‡เชฐเชนเชพเชœเชฐเซ€เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชจเชฟเชชเชœเชพเชตเชตเชพ เชธเชฎเชฐเซเชฅ เชฌเชจเซ‡ เช›เซ‡, เชคเซ‡เชจเซ‡ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., เช˜เช‚เชŸเชกเซ€เชจเซ‹ เช…เชตเชพเชœ. เช† เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชชเชพเชตเชฒเซ‹เชต เช•เซ‚เชคเชฐเชพเชฎเชพเช‚ เชฒเชพเชณเชธเซเชฐเชพเชต เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฟเชค เช•เชฐเซ€ เชถเช•เซเชฏเชพ. (4) เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ (CR = conditioned response) : เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• (เช˜เช‚เชŸเชกเซ€) เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เช…เชจเชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• (เช–เซ‹เชฐเชพเช•)เชจเซ€ เช…เชตเซ‡เชœเซ€เชฎเชพเช‚ เชœเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ (เชฒเชพเชณ) เชจเซ€เชชเชœเซ‡ เช›เซ‡ เชคเซ‡เชจเซ‡ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡. เช† เชถเซ€เช–เซ‡เชฒเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช›เซ‡. เชชเชพเชตเชฒเซ‹เชต เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•(เช–เซ‹เชฐเชพเช•)เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเช• เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช“เชณเช–เชพเชตเซ‡ เช›เซ‡, เช•เชพเชฐเชฃ เช•เซ‡ เชคเซ‡เชจเซ‡ เชฒเซ€เชงเซ‡ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฆเซƒเชข เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.

เชœเซเชฆเชพ เชœเซเชฆเชพ เช…เชญเซเชฏเชพเชธเซ‹เชฎเชพเช‚ เช…เชจเซ‡เช• เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเซ‡ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡; เชœเซ‡เชฎ เช•เซ‡, เชตเชฟเชฆเซเชฏเซเชค-เช…เชตเชฐเซ‹เชงเช• เชถเช•เซเชคเชฟเชฎเชพเช‚ เชซเซ‡เชฐเชซเชพเชฐ เช…เช‚เช—เซ‡เชจเซ€ เชคเซเชตเชšเชพเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ (GSR/PGR = galvanic skin response/ psychogalvanic response). เช†เช‚เช– เชชเชฒเช•เชพเชฐเชตเซ€, เช•เซ€เช•เซ€ เชชเชนเซ‹เชณเซ€ เชฅเชตเซ€, เชฎเช—เชœเชจเชพเช‚ เช†เชฒเซเชซเชพ เชฎเซ‹เชœเชพเช‚เชจเซ‹ เชฒเชฏ เช…เชŸเช•เชพเชตเชตเซ‹, เชฐเช•เซเชคเชตเชพเชนเชฟเชจเซ€เช“ เชธเช‚เช•เซ‹เชšเชพเชตเชพเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ, เชธเซเชตเชพเชฆเซเชชเชฟเช‚เชก (เชชเซ…เชจเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชธ) เช—เซเชฐเช‚เชฅเชฟเชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เช‡เชจเซเชธเซเชฏเซเชฒเชฟเชจเชจเซ‹ เชธเซเชฐเชพเชต เชฅเชตเซ‹ เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡. เชตเชณเซ€ เชœเซเชฆเชพเช‚ เชœเซเชฆเชพเช‚ เช…เชจเซ‡เช• เชคเชŸเชธเซเชฅ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹เชจเซ‡ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซเชฏเชพเช‚ เช›เซ‡.

เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเชพ เชจเชฟเชฏเชฎเซ‹ : เชชเชพเชตเชฒเซ‹เชตเชจเชพ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช—เซ‹เชจเชพเช‚ เชคเชพเชฐเชฃเชจเซ‡ เชชเชพเช‚เชš เชฎเซ‚เชณเชญเซ‚เชค เชจเชฟเชฏเชฎ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เชฎเซ‚เช•เซ€ เชถเช•เชพเชฏ : (1) เชชเซเชฐเชพเชชเซเชคเชฟ (aquisition)เชจเซ‹ เชจเชฟเชฏเชฎ : เช…เชญเชฟ. เช‰. (เช˜เช‚เชŸเชกเซ€) เช…เชจเซ‡ เช…เชจเชญเชฟ. เช‰.(เช–เซ‹เชฐเชพเช•)เชจเซ€ เช…เชจเซ‡เช• เชตเชพเชฐ เชเช•เชธเชพเชฅเซ‡ เชฐเชœเซ‚เช†เชค เช•เชฐเชตเชพเชจเซ‡ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐ.(เชฒเชพเชณ)เชจเซเช‚ เชธเซเชฅเชพเชชเชจ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชฌเช‚เชจเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹ เชตเชšเซเชšเซ‡ เชธเชพเชนเชšเชฐเซเชฏ เชถเชฟเช–เชพเชคเซเช‚ เชนเซ‹เชฏ เชคเซ‡ เชธเชฎเชฏเช—เชพเชณเชพเชจเซ‡ โ€˜เชชเซเชฐเชพเชชเซเชคเชฟโ€™ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช“เชณเช–เชพเชตเชพเชฏ เช›เซ‡. เชฌเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹เชจเซ€ เชฐเชœเซ‚เช†เชค เชตเชšเซเชšเซ‡เชจเซ‹ เชธเชพเชฎเชฏเชฟเช• เชธเช‚เชฌเช‚เชง เชฎเชนเชคเซเชคเซเชตเชจเซ‹ เช›เซ‡. เช…เชญเชฟ. เช‰. เชฌเชพเชฆ เชธเซ‡เช•เชจเซเชก เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชชเชฃ เช“เช›เชพ เชธเชฎเชฏเซ‡ เช…เชจเชญเชฟ. เช‰. เชฐเชœเซ‚ เชฅเชพเชฏ เชคเซ‹ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชเชกเชชเชฅเซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชฌเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹เชจเซ€ เชเช•เชธเชพเชฅเซ‡ เชฐเชœเซ‚เช†เชคเชจเซ€ เชธเช‚เช–เซเชฏเชพ เชœเซ‡เชฎ เชตเชงเซ‡ เชคเซ‡เชฎ เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐ. (เชฒเชพเชณเชจเชพเช‚ เชŸเซ€เชชเชพเช‚)เชจเซเช‚ เช•เชฆ เชตเชงเซ‡ เช›เซ‡. เชถเชฐเซ‚เช†เชคเชฎเชพเช‚ เชตเชงเชพเชฐเซ‹ เช–เซ‚เชฌ เชเชกเชชเซ€ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชคเซเชฏเชพเชฐเชฌเชพเชฆ เชฎเชนเชคเซเชคเชฎ เช•เช•เซเชทเชพเช เชชเชนเซ‹เช‚เชšเซ‡ เชคเซเชฏเชพเช‚ เชธเซเชงเซ€ เชคเซ‡ เช˜เชŸเชคเชพ เชฆเชฐเซ‡ เชตเชงเซ‡ เช›เซ‡.

เชฌเช‚เชจเซ‡ เช‰. เชตเชšเซเชšเซ‡เชจเชพ เชธเชพเชฎเชฏเชฟเช• เชธเช‚เชฌเช‚เชงเชจเซ‡ เชฒเช•เซเชทเชฎเชพเช‚ เชฐเชพเช–เซ€เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟ.เชจเชพ เชšเชพเชฐ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐ เชฆเชฐเซเชถเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซเชฏเชพ เช›เซ‡. เชธเชฎเช•เชพเชฒเซ€เชจ (simultaneous) เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชฎเชพเช‚ เช…เชญเชฟ. เช‰. (CS = เช˜เช‚เชŸเชกเซ€) เช…เชจเซ‡ เช…เชจเชญเชฟ. เช‰. (US = เช–เซ‹เชฐเชพเช•) เชฌเช‚เชจเซ‡เชจเซ‡ เชเช•เชธเชพเชฅเซ‡ เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐ. (เช˜เช‚เชŸเชกเซ€เชฅเซ€ เชฒเชพเชณเชธเซเชฐเชพเชต) เช‰เชฆเชญเชตเซ‡ เชคเซเชฏเชพเช‚เชธเซเชงเซ€ เชธเชพเชฅเซ‡ เชฐเชœเซ‚เช†เชค เชšเชพเชฒเซ เชฐเชพเช–เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

(2) เชตเชฟเชฒเช‚เชฌเชฟเชค (delayed) เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชฎเชพเช‚ เช…เชจเชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชชเซ‚เชฐเซเชตเซ‡ เชฅเซ‹เชกเซ€เช• เชธเซ‡เช•เช‚เชกเชฅเซ€ เชฎเชพเช‚เชกเซ€เชจเซ‡ เชฎเชฟเชจเชฟเชŸ เชธเซเชงเซ€เชฎเชพเช‚ เช…เชญเชฟ. เช‰. เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช…เชจเชญเชฟ. เช‰. เชธเชพเชฅเซ‡ เชฅเซ‹เชกเซ€เช• เชธเซ‡เช•เช‚เชก เชธเซเชงเซ€ เชšเชพเชฒเซ เชฐเชพเช–เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. (3) เช…เชตเชถเซ‡เชทเชฐเซ‚เชช (trace) : เช…เชญเชฟ. เชฎเชพเช‚ เช…เชญเชฟ. เช‰. เชธเชฐเซเชตเชชเซเชฐเชฅเชฎ เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเซเชฏเชพ เชฌเชพเชฆ เชฅเซ‹เชกเชพเช• เชตเชฟเชฒเช‚เชฌ เชฌเชพเชฆ เช…เชจเชญเชฟ เช‰. เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡; เช…เชจเซ‡ (4) เชชเชถเซเชšเชพเชฆเชตเชฐเซเชคเซ€ (backward) เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชฎเชพเช‚ เช…เชญเชฟ. เช‰. เชชเชนเซ‡เชฒเชพเช‚ เช…เชจเชญเชฟ. เช‰. เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

เชชเชพเชตเชฒเซ‹เชต เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡เชจเชพ เชธเชพเชฅเซ€เช“เช เชœเซ‹เชฏเซเช‚ เช•เซ‡ เชธเชฎเช•เชพเชฒเซ€เชจ, เชตเชฟเชฒเช‚เชฌเชฟเชค เช…เชจเซ‡ เช…เชตเชถเซ‡เชทเชฐเซ‚เชช เช…เชญเชฟ.เชจเซ€ เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เช…เชธเชฐเช•เชพเชฐเช• เช›เซ‡; เชชเชฐเช‚เชคเซ เชชเชถเซเชšเชพเชฆเชตเชฐเซเชคเซ€ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชธเซเชฅเชพเชชเชฟเชค เชฅเชˆ เชถเช•เชคเซ€ เชจเชฅเซ€. เชคเซ‡เชฅเซ€ เชชเชพเชตเชฒเซ‹เชตเชจเชพ เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชฎเชพเช‚ เช…เชญเชฟ. เช‰.เชจเซ‡ เช…เชจเชญเชฟ. เช‰.เชจเซ‹ เช†เชฐเช‚เชญ เชธเซ‚เชšเชตเชคเซ‹ เชธเช‚เช•เซ‡เชค เช—เชฃเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชชเชถเซเชšเชพเชฆเชตเชฐเซเชคเซ€ เช…เชญเชฟ. เชฎเชพเช‚ เช…เชญเชฟ. เช‰. เช†เชตเซ€ เชญเซ‚เชฎเชฟเช•เชพ เชญเชœเชตเซ€ เชถเช•เชคเซเช‚ เชจ เชนเซ‹เชตเชพเชฅเซ€ เชฌเชฟเชจเช…เชธเชฐเช•เชพเชฐเช• เชจเซ€เชตเชกเซ‡ เช›เซ‡.

เชชเซเชฐเชพเชฏเซ‹เช—เชฟเช• เชตเชฟเชฒเซ‹เชชเชจ(extinction)เชจเซ‹ เชจเชฟเชฏเชฎ : เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชตเชฟเชจเชพ เช…เชญเชฟ. เช‰. เชตเชพเชฐเช‚เชตเชพเชฐ เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹ เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ (เช˜เช‚เชŸเชกเซ€ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชฒเชพเชณเชธเซเชฐเชพเชต) เชงเซ€เชฎเซ‡ เชงเซ€เชฎเซ‡ เช“เช›เซ€ เชฅเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช…เช‚เชคเซ‡ เชฌเช‚เชง เชฅเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡ เชคเซ‡เชจเซ‡ เชตเชฟเชฒเซ‹เชชเชจ เช•เซ‡ เชตเชฟเชฒเซ€เชจเซ€เช•เชฐเชฃ เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡. เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐ.เชจเซ‹ เชฒเซ‹เชช เชฅเชตเชพเชจเซ€ เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชคเซ‡เชฎเชœ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎ เชฎเชพเชŸเซ‡ เช† เชถเชฌเซเชฆ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เชœเชพเชฏ เช›เซ‡.

เชตเชฟเชฒเซ‹เชชเชจ เช•เชพเชฏเชฎเซ€ เชนเซ‹เชคเซเช‚ เชจเชฅเซ€. เชชเซเชฐเชพเชฏเซ‹เช—เชฟเช• เชตเชฟเชฒเซ‹เชชเชจ เชฌเชพเชฆ เชฅเซ‹เชกเชพเช• เช†เชฐเชพเชฎเชจเชพ เชธเชฎเชฏเช—เชพเชณเชพ เชฌเชพเชฆ เชซเชฐเซ€เชฅเซ€ เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช‰เชฆเชญเชตเซ‡ เช›เซ‡. เช†เชจเซ‡ เชธเชพเชนเชœเชฟเช• เชชเซเชจ:เชชเซเชฐเชพเชชเซเชคเชฟ (spontaneous recovery) เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡, เชœเซ‹เช•เซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเชพ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เช˜เชŸเชพเชกเซ‹ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชตเชณเซ€, เชฅเซ‹เชกเชพเช• เชฌเชฟเชจเชชเซเชฐเชฌเชฒเชฟเชค เชชเซเชฐเชฏเชคเซเชจเซ‹ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เช† เชธเชพเชนเชœเชฟเช• เชชเซเชจ:เชชเซเชฐเชพเชชเซเชค เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เชเชกเชชเชฅเซ€ เชจเชพเชฌเซ‚เชฆ เช•เชฐเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡. เชตเชฟเชฒเซ‹เชชเชจ เชฌเชพเชฆ เชชเซเชจ: เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ€ เชธเซเชฅเชพเชชเชจเชพ เชฎเซ‚เชณ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชตเชงเซ เชเชกเชชเซ€ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡.

เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃ(stimulus generalization)เชจเซ‹ เชจเชฟเชฏเชฎ : เช…เชญเชฟ-เชธเช‚เชงเชพเชจ เชฅเชˆ เช—เชฏเชพ เชฌเชพเชฆ เชฎเซ‚เชณ เช…เชญเชฟ. เช‰. (เช˜เช‚เชŸเชกเซ€) เชธเชพเชฅเซ‡ เชธเชพเชฎเซเชฏ เชงเชฐเชพเชตเชคเชพเช‚ เช…เชจเซเชฏ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹เชฅเซ€ เชชเชฃ เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐ. เช‰เชฆเชญเชตเซ‡ เช›เซ‡. เช†เชจเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃ เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡. เชงเซเชตเชจเชฟเชšเซ€เชชเชฟเชฏเชพเชจเชพ เชฎเชงเซเชฏเชฎ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพเชตเชพเชณเชพ เชงเซเชตเชจเชฟ เชธเชพเชฅเซ‡ เชฒเชพเชณเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชทเชฟเชชเซเชค เช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซเช‚ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เช•เชฐเซเชฏเชพ เชฌเชพเชฆ เช•เซ‚เชคเชฐเชพ เชธเชฎเช•เซเชท เชเชจเชพเชฅเซ€ เชตเชงเซ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพเชตเชพเชณเชพ เชงเซเชตเชจเชฟ เช•เซ‡ เช“เช›เซ€ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพเชตเชพเชณเชพ เชงเซเชตเชจเชฟ เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹เชชเชฃ เชฒเชพเชณ เชเชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃเชจเชพ เชจเชฟเชฏเชฎ เชฎเซเชœเชฌ เชœเซ‡เชฎ เชจเชตเชพเช‚ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹ เชฎเซ‚เชณ เช…เชญเชฟ. เช‰. เชธเชพเชฅเซ‡ เชตเชงเซ เชธเชพเชฎเซเชฏ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เชคเซ‡เชฎ เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐ. เช‰เชคเซเชชเชจเซเชจ เชฅเชตเชพเชจเซ€ เชธเช‚เชญเชพเชตเชจเชพ เชตเชงเซ. เชœเซ‡เชฎ เชฎเซ‚เชณ เชงเซเชตเชจเชฟ เชธเชพเชฅเซ‡ เช…เชจเซเชฏ เชงเซเชตเชจเชฟเช“เชจเซเช‚ เชธเชพเชฎเซเชฏ เชตเชงเซ เชคเซ‡เชฎ เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃเชจเซเช‚ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃ เชตเชงเซ เช…เชจเซ‡ เชœเซ‡เชฎ เชธเชพเชฎเซเชฏ เช“เช›เซเช‚ เชคเซ‡เชฎ เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃเชจเซเช‚ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃ เช“เช›เซเช‚. เช† เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเชพ เชธเช‚เชฌเช‚เชงเชจเซ‡ เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃเชจเซ‹ เชขเชพเชณ (gradient of generalization) เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡.

เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เช‰เชฆเชฌเซ‹เชงเชจ (stimulus differentiation)เชจเซ‹ เชจเชฟเชฏเชฎ : เชญเซ‡เชฆเชฌเซ‹เชงเชจเชจเซ€ เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃเชจเซ€ เชชเซ‚เชฐเช• เช›เซ‡. เชตเชฟเชญเซ‡เชฆเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เช‰เชฆเชฌเซ‹เชงเชจ เชถเชฟเช–เชพเชฏ เช›เซ‡. เชญเซ‡เชฆเชฌเซ‹เชงเชจ เชเชŸเชฒเซ‡ เชเช• เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เชจเซ‡ เชเช• เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช…เชจเซ‡ เชฌเซ€เชœเชพ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เชจเซ€ เชœเซเชฆเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช†เชชเชคเชพเช‚ เช•เซ‡ เช•เซ‹เชˆ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชจ เช†เชชเชคเชพเช‚ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชถเซ€เช–เชตเซเช‚ เชคเซ‡. เชชเชธเช‚เชฆเช—เซ€เชฏเซเช•เซเชค เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช…เชจเซ‡ เชตเชฟเชฒเซ‹เชชเชจเชจเซ€ เชชเชฆเซเชงเชคเชฟเชจเชพ เชธเช‚เชฏเซเช•เซเชค เช‰เชชเชฏเซ‹เช— เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชญเซ‡เชฆเชฌเซ‹เชงเชจ เชถเซ€เช–เชตเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡. เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃ เชฌเชพเชฆ เชฒเชพเช—เชฒเชพเช—เชŸ เช…เชจเซ‡เช• เชชเซเชฐเชฏเชคเซเชจเซ‹ เชธเซเชงเซ€ เชตเชงเซ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพเชตเชพเชณเชพ เชงเซเชตเชจเชฟ เชชเช›เซ€ เช–เซ‹เชฐเชพเช• (เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ) เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช…เชจเซ‡ เช“เช›เซ€ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพเชตเชพเชณเชพ เชงเซเชตเชจเชฟ เชตเชšเซเชšเซ‡ เชคเชซเชพเชตเชค เชชเชพเชกเชคเชพเช‚ เชถเซ€เช–เซ‡ เช›เซ‡. เชเชŸเชฒเซ‡ เช•เซ‡ เชตเชงเซ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพเชตเชพเชณเชพ เชงเซเชตเชจเชฟ เชชเช›เซ€ เช–เซ‹เชฐเชพเช• เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เชจ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹ เช•เซ‚เชคเชฐเซ‹ เชฌเช‚เชจเซ‡ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพเชตเชพเชณเชพ เชงเซเชตเชจเชฟเชฅเซ€ เชฒเชพเชณ เชเชฐเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช“เช›เซ€ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพเชตเชพเชณเชพ เชงเซเชตเชจเชฟเชฅเซ€ เชฒเชพเชณ เชเชฐเชคเซ€ เชจเชฅเซ€.

เช‰เชšเซเชš เช•เช•เซเชทเชพเชจเชพ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ(higher order conditioning)เชจเซ‹ เชจเชฟเชฏเชฎ : เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชจเชฟเชชเชœเชพเชตเชตเชพเชจเซ€ เชถเช•เซเชคเชฟ เชชเซเชฐเชพเชชเซเชค เช•เชฐเซเชฏเชพ เชฌเชพเชฆ เช…เชญเชฟ. เช‰. เชชเซ‹เชคเซ‡ เชœ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชชเซ‚เชฐเซเช‚ เชชเชพเชกเชตเชพเชจเชพ เช—เซเชฃเชงเชฐเซเชฎเซ‹ เชชเซเชฐเชพเชชเซเชค เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชฌเชเชฐเชจเชพ เช…เชตเชพเชœ เชฌเชพเชฆ เช–เซ‹เชฐเชพเช•เชจเซ€ เชเชฎ เชตเชพเชฐเช‚เชตเชพเชฐ เชธเชพเชฅเซ‡ เชฐเชœเซ‚เช†เชค เช•เชฐเชตเชพเชจเซ‡ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เชฎเชพเชคเซเชฐ เชฌเชเชฐเชจเชพ เช…เชตเชพเชœ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เช•เซ‚เชคเชฐเชพเชจเชพ เชฎเซ‹เช‚เชฎเชพเช‚ เชฒเชพเชณ เชเชฐเซ‡ เช›เซ‡. เช†เชฎ เชฅเชฏเชพ เชฌเชพเชฆ เชœเซ‹ เชฌเชเชฐ(เช…เชญเชฟ. เช‰.2)เชจเซ‡ เชตเชพเชฐเช‚เชตเชพเชฐ เชœเซ‹เชกเชฎเชพเช‚ เชเชฌเซ‚เช•เชคเชพ เชชเซเชฐเช•เชพเชถ (เช…เชญเชฟ. เช‰.2) เชธเชพเชฅเซ‡ เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹ เช•เซ‡เชŸเชฒเชพเช‚เช• เชชเซเชฐเชฏเชคเซเชจเซ‹ เชฌเชพเชฆ เชฎเชพเชคเซเชฐ เชเชฌเซ‚เช•เชคเชพ เชชเซเชฐเช•เชพเชถ (เช…เชญเชฟ. เช‰. 2) เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชฒเชพเชณเชธเซเชฐเชพเชต (เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐ.) เชจเซ€เชชเชœเชถเซ‡. เช† เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เช‰เชšเซเชš เช•เช•เซเชทเชพเชจเซ€ เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐ. เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡.

เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€เช“เชฎเชพเช‚ เช‰เชšเซเชš เช•เช•เซเชทเชพเชจเซเช‚ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชธเซเชฅเชพเชชเชตเซเช‚ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเชฎเชพเช‚ เชฎเซเชถเซเช•เซ‡เชฒ เช›เซ‡. เชตเชณเซ€ เช†เชตเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช…เชธเซเชฅเชฟเชฐ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชœเชŸเชฟเชฒ เช•เซŒเชถเชฒเซเชฏเซ‹ เชถเซ€เช–เชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เชชเชพเชตเชฒเซ‹เชตเชฟเชฏเชจ เชฎเซ‰เชกเซ‡เชฒ เช…เชธเชฐเช•เชพเชฐเช• เชจเชฅเซ€. เชเชจเซ€ เช…เชธเชฐเช•เชพเชฐเช•เชคเชพ เชฎเชพเชคเซเชฐ เชชเซเชฐเชฅเชฎ เช•เช•เซเชทเชพเชจเซ€ เชฎเซ‚เชณ เช…เชญเชฟ. เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชชเซ‚เชฐเชคเซ€ เชœ เชฎเชฐเซเชฏเชพเชฆเชฟเชค เช›เซ‡.

เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ : เชœเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เช…เชฎเซเช• เชšเซ‹เช•เซเช•เชธ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹ เชธเชพเชฅเซ‡ เช…เชจเชฟเชตเชพเชฐเซเชฏเชชเชฃเซ‡ เชฌเช‚เชงเชพเชฏเซ‡เชฒเซ€ เชจ เชนเซ‹เชฏ เชคเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เชถเซ€เช–เชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เช‰เชชเชฏเซ‹เช—เซ€ เชจเซ€เชตเชกเชคเซเช‚ เชจเชฅเซ€. เช†เชตเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเซ‡ เช†เชชเชจเซเชจ (emitted) เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชเชจเชพ เชถเชฟเช•เซเชทเชฃ เชฎเชพเชŸเซ‡ เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ‹ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.

เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชคเซเชฎเช• เช…เชจเซ‡ เช•เชพเชฐเช• เชตเชฐเซเชคเชจ : เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชคเซเชฎเช• เชตเชฐเซเชคเชจ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เชœเชจเซเชฏ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., เชฎเซ‹เช‚เชฎเชพเช‚ เช–เซ‹เชฐเชพเช• เชฎเซ‚เช•เชคเชพเช‚ เชฒเชพเชณ เชเชฐเชตเซ€. เช•เชพเชฐเช• เชตเชฐเซเชคเชจ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เชœเชจเซเชฏ เชจเชฅเซ€, เชคเซ‡ เชธเซเชตเชฏเช‚เชธเซเชซเซเชฐเชฟเชค เช›เซ‡. เชคเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชจเชฟเชทเซเชชเชจเซเชจ เชฅเชคเซ€, เช†เชฃเซ‡เชฒเซ€ (elicited) เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชจเชฅเซ€; เชชเชฐเช‚เชคเซ เช†เชชเชฎเซ‡เชณเซ‡ เชฅเชคเซ€ เช†เชชเชจเซเชจ (emitted) เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช›เซ‡. เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชคเซเชฎเช• เชตเชฐเซเชคเชจ เชฎเซ‹เชŸเซ‡เชญเชพเช—เซ‡ เช…เชจเซˆเชšเซเช›เชฟเช• เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡, เชœเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เช•เชพเชฐเช• เชตเชฐเซเชคเชจ เชฎเซ‹เชŸเซ‡เชญเชพเช—เซ‡ เชเชšเซเช›เชฟเช• เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., เช•เซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเซเช‚ เชฎเซ‹เชขเชพเชฎเชพเช‚ เชฆเชกเซ‹ เชฒเซ‡, เช‰เช‚เชฆเชฐ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเซ‡ เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡.

เช•เชพเชฐเช• เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซเช‚ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ : เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชธเชพเชฅเซ‡ เช…เชฎเซ‡เชฐเชฟเช•เชจ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเซ€ เชฌเซเชฐเชนเชพเชธ เชเชซ. เชธเซเช•เชฟเชจเชฐเชจเซเช‚ เชจเชพเชฎ เชธเช‚เช•เชณเชพเชฏเซ‡เชฒเซเช‚ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชจเชพ เช‰เช‚เชฆเชฐ เช…เชจเซ‡ เช•เชฌเซ‚เชคเชฐ เช‰เชชเชฐ เช•เชฐเซ‡เชฒเชพ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช—เซ‹ เชœเชพเชฃเซ€เชคเชพ เช›เซ‡. เช† เชฎเชพเชŸเซ‡ เช‰เชชเชฏเซ‹เช—เชฎเชพเช‚ เชฒเซ‡เชตเชพเชคเชพ เชธเชพเชงเชจเชจเซ‡ โ€˜เช•เชพเชฐเช• เชชเซ‡เชŸเซ€โ€™ เช•เซ‡ โ€˜เชธเซเช•เชฟเชจเชฐ เชชเซ‡เชŸเซ€โ€™ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช“เชณเช–เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

เช‰เช‚เชฆเชฐ เชชเชฐเชจเซ‹ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช— : เชญเซ‚เช–เซเชฏเชพ เช‰เช‚เชฆเชฐเชจเซ‡ เชธเซเช•เชฟเชจเชฐเซ‡ เช•เชพเชฐเช• เชชเซ‡เชŸเซ€เชฎเชพเช‚ เชฎเซ‚เช•เซเชฏเซ‹. เชจเชตเชพ เชชเชฐเซเชฏเชพเชตเชฐเชฃเชฅเซ€ เชคเซ‡ เชถเชฐเซ‚เช†เชคเชฎเชพเช‚ เช—เชญเชฐเชพเชฏเซ‹; เชชเชฐเช‚เชคเซ เชฅเซ‹เชกเชพ เชธเชฎเชฏ เชฌเชพเชฆ เชคเซ‡เชฃเซ‡ เช–เซ‹เชฐเชพเช• เชถเซ‹เชงเชตเชพเชจเซ€ เชชเซเชฐเชตเซƒเชคเซเชคเชฟ เช†เชฐเช‚เชญเซ€. เชคเซ‡เชฃเซ‡ เชœเซเชฆเซ€ เชœเซเชฆเซ€ เช…เชจเซ‡เช• เช†เชชเชจเซเชจ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เช•เชฐเซ€; เชœเซ‡เชตเซ€ เช•เซ‡, เชฆเซ€เชตเชพเชฒเชจเซ‡ เชธเซˆเชกเช•เซ‹ เชฌเซ‹เชฒเชพเชตเซ€ เชธเซ‚เช‚เช˜เซ€, เชฆเซ€เชตเชพเชฒ เชชเชฐ เชชเช‚เชœเชพ เชฎเชพเชฐเซเชฏเชพ, เชชเชพเช›เชฒเชพ เชชเช— เช‰เชชเชฐ เชŠเชญเซ‹ เชฐเชนเซเชฏเซ‹, เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเซเชฏเซ‹ เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡. เชชเซ‡เชŸเซ€เชจเซ€ เชฐเชšเชจเชพ เชเชตเซ€ เชนเชคเซ€ เช•เซ‡ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹ เช…เชจเซเชจเชชเชพเชคเซเชฐเชฎเชพเช‚ เชเช• เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพ (food pellet) เชชเชกเซ‡. เชชเซเชฐเชฅเชฎ เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพ เชชเชกเซ€ เชคเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชเช•เชพเชฆ เชฎเชฟเชจเชฟเชŸ เชชเช›เซ€ เช‰เช‚เชฆเชฐเชจเซเช‚ เชงเซเชฏเชพเชจ เชคเซ‡ เชคเชฐเชซ เช—เชฏเซเช‚. เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชตเชพเชจเซ€ เชชเซเชฐเชฅเชฎ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ 15 เชฎเชฟเชจเชฟเชŸเซ‡ เชฅเชˆ. เชฌเซ€เชœเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ 35 เชฎเชฟเชจเชฟเชŸเซ‡, เชคเซเชฐเซ€เชœเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ 47 เชฎเชฟเชจเชฟเชŸเซ‡ เช…เชจเซ‡ เชšเซ‹เชฅเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ 71 เชฎเชฟเชจเชฟเชŸเซ‡ เชฅเชˆ. เชคเซเชฏเชพเชฐเชฌเชพเชฆ เชคเซ‡ เช–เซ‚เชฌ เชœ เชเชกเชชเชฅเซ€ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชตเชพ เชฒเชพเช—เซเชฏเซ‹. เชตเชฟเชตเชฟเชง เช†เชชเชจเซเชจ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เช•เซ‡เชตเชณ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเซเชฌเชพเชตเชตเชพเชจเซ€ เช†เชชเชจเซเชจ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เชœ เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพ เชฐเซ‚เชชเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เช…เชจเซเชฏ เช•เชพเชฐเช• เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เชšเชพเชฒเซ เชฐเชนเซ‡เชคเซ€ เชจเชฅเซ€, เชชเชฐเช‚เชคเซ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชตเชพเชจเซ€ เช•เชพเชฐเช• เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เชšเชพเชฒเซ เชฐเชนเซ‡ เช›เซ‡, เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฎเชณเชตเชพเชจเซ‹ เชฆเชฐ เชจเชพเชŸเซเชฏเชพเชคเซเชฎเช• เชฐเซ€เชคเซ‡ เชตเชงเซ‡ เช›เซ‡.

เช…เชนเซ€เช‚ เชญเซ‚เช–เซเชฏเชพ เช‰เช‚เชฆเชฐเชจเซ‡ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเซ‡ เชคเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‹ เชœ เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพ (เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ) เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เช…เชนเซ€เช‚ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชตเชพเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช–เซ‹เชฐเชพเช• เชฎเซ‡เชณเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เชธเชพเชงเชจเชฐเซ‚เชช เชฌเชจเซ‡ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชฅเซ€ เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ‡ เชธเชพเชงเชจเชฐเซ‚เชช เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ (instrumental conditioning) เชชเชฃ เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡.

เช•เชฌเซ‚เชคเชฐ เชชเชฐเชจเซ‹ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช— : เช•เชฌเซ‚เชคเชฐ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชธเซเช•เชฟเชจเชฐ เชชเซ‡เชŸเซ€เชฎเชพเช‚ เชเชจเซ€ เชšเชพเช‚เชš เชชเชนเซ‹เช‚เชšเซ€ เชถเช•เซ‡ เชเชŸเชฒเซ€ เชŠเช‚เชšเชพเชˆเช เช—เซ‹เชณ เชšเชพเชตเซ€ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชจเซ€เชšเซ‡ เช–เซ‹เชฐเชพเช•เชจเซเช‚ เช–เชพเชจเซเช‚ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. เชฏเชพเช‚เชคเซเชฐเชฟเช• เชฐเชšเชจเชพ เชเชตเซ€ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡ เช•เซ‡ เช—เซ‹เชณ เชšเชพเชตเซ€เชฎเชพเช‚ เช•เชฌเซ‚เชคเชฐ เชšเชพเช‚เชš เชฎเชพเชฐเซ‡ เช•เซ‡ เชคเชฐเชค เช…เชจเซเชจเชชเชพเชคเซเชฐ เช–เซ‹เชฐเชพเช•เชจเชพ เช–เชพเชจเชพ เชชเชพเชธเซ‡ เช†เชตเซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฅเซ‹เชกเซ€เช• เชธเซ‡เช•เช‚เชกเซ‹ เชฐเชนเซ‡ เช•เซ‡ เชœเซ‡เชฅเซ€ เช•เชฌเซ‚เชคเชฐ เช…เชจเซเชจเชจเชพ เชฆเชพเชฃเชพ เช–เชพเชˆ เชถเช•เซ‡. เช—เซ‹เชณ เชšเชพเชตเซ€เชฎเชพเช‚ เชšเชพเช‚เชš เชฎเชพเชฐเชตเชพเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช–เซ‹เชฐเชพเช• (เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ) เชฎเชณเชตเชพเชจเซ‡ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เชฐเซเชฆเชข เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชšเชพเช‚เชš เชฎเชพเชฐเชตเชพเชจเซ€ เช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‹ เชฆเชฐ เชตเชงเซ‡ เช›เซ‡. เช…เชนเซ€เช‚ เช•เชฌเซ‚เชคเชฐ เช—เซ‹เชณ เชšเชพเชตเซ€เชฎเชพเช‚ เชšเชพเช‚เชš เชฎเชพเชฐเซ‡ เชคเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‹ เชœ เช–เซ‹เชฐเชพเช•เชฐเซ‚เชช เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชฎเชณเซ‡ เช›เซ‡.

เช‰เชชเชฐ เชฆเชฐเซเชถเชพเชตเซ‡เชฒเชพ เชฌเช‚เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช—เซ‹เชจเชพ เช†เชงเชพเชฐเซ‡ เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ‹ เชจเชฟเชฏเชฎ เชคเชพเชฐเชตเซ€ เชถเช•เชพเชฏ : เชœเซ‹ เช…เชฎเซเช• เชšเซ‹เช•เซเช•เชธ เช•เชพเชฐเช• เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช‰เชชเชฐ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชงเชพเชฐเชฟเชค เชนเซ‹เชฏ เชคเซ‹ เชคเซ‡ เช•เชพเชฐเช• เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฎเชณเชตเชพเชจเซ€ เชธเช‚เชญเชพเชตเชจเชพ เชตเชงเชถเซ‡. เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชเชŸเชฒเซ‡ เช…เชฎเซเช• เชšเซ‹เช•เซเช•เชธ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช‰เชชเชฐ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจเชจเซ‹ เช†เชงเชพเชฐ เชนเซ‹เชฏ เชคเซ‡เชตเซเช‚ เชถเชฟเช•เซเชทเชฃ.

เชฎเซ‚เชณเชญเซ‚เชค เชตเชฟเชญเชพเชตเชจเชพ เช…เชจเซ‡ เชจเชฟเชฏเชฎเซ‹ : เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ (reinforcement) : เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจเชจเซ‹ เช…เชฐเซเชฅ เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชœเซเชฆเซ‹ เช›เซ‡. เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชเชŸเชฒเซ‡ เช…เชญเชฟ. เช‰. (เช˜เช‚เชŸเชกเซ€) เช…เชจเซ‡ เช…เชจเชญเชฟ. เช‰.(เช–เซ‹เชฐเชพเช•)เชจเซ€ เชเช•เชธเชพเชฅเซ‡ เชฐเชœเซ‚เช†เชค, เชœเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชเชŸเชฒเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เช‰เชคเซเชชเชจเซเชจ เชฅเชคเซเช‚ เช•เซ‹เชˆ เชชเชฃ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เช•เซ‡ เชฌเชจเชพเชต, เชœเซ‡ เชคเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชญเชตเชฟเชทเซเชฏเชฎเชพเช‚ เชซเชฐเซ€เชฅเซ€ เชฎเชณเชตเชพเชจเซ€ เชธเช‚เชญเชพเชตเชจเชพ เชตเชงเชพเชฐเซ‡. เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชจเชฟเชทเซเชชเชจเซเชจ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡, เชœเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เช…เชจเซเชธเชฐเซ‡ เช›เซ‡.

เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชตเชฟเชงเชพเชฏเช• เช…เชจเซ‡ เชจเชฟเชทเซ‡เชงเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเช•เชจเซ‹ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชตเชฟเชงเชพเชฏเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเช• เชเชŸเชฒเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ€ เชธเช‚เชญเชพเชตเชจเชพ เชตเชงเชพเชฐเชจเชพเชฐเซเช‚ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชชเช›เซ€ เชคเชฐเชค เชฐเชœเซ‚ เช•เชฐเชพเชคเซเช‚ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•; เชฆเชพ.เชค., เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชคเชพเช‚ เช‰เช‚เชฆเชฐเชจเซ‡ เชฎเชณเชคเซ€ เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพ. เชจเชฟเชทเซ‡เชงเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเช• เชเชŸเชฒเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ€ เชธเช‚เชญเชพเชตเชจเชพ เชตเชงเชพเชฐเชจเชพเชฐเซเช‚ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชชเช›เซ€ เชคเชฐเชค เชฆเซ‚เชฐ เช•เชฐเชพเชคเซเช‚ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•; เชฆเชพ.เชค., เชตเชพเชก เช•เซ‚เชฆเซ€ เชœเชคเชพ เช•เซ‚เชคเชฐเชพเชจเซ‡ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชฌเช‚เชง เชฅเชˆ เชœเชคเซ‹ เชตเชฟเชฆเซเชฏเซเชค- เช†เช˜เชพเชค.

เชถเชฟเช•เซเชทเชพ เช…เชจเซ‡ เชจเชฟเชทเซ‡เชงเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเช• เชเช• เชจเชฅเซ€, เชถเชฟเช•เซเชทเชพ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ-เชชเซเชฐเชพเชชเซเชคเชฟเชจเซ€ เชธเช‚เชญเชพเชตเชจเชพ เช˜เชŸเชพเชกเซ‡ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชคเชพเช‚ เช‰เช‚เชฆเชฐเชจเซ‡ เชตเชฟเชฆเซเชฏเซเชค-เช†เช˜เชพเชค เชฎเชณเซ‡ เชคเซ‹ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชตเชพเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฎเชณเชตเชพเชจเซ€ เชธเช‚เชญเชพเชตเชจเชพ เช˜เชŸเซ‡ เช›เซ‡.

เชธเชพเชฆเซ€ โ€˜เชŸเซ€โ€™ เชญเซเชฒเชญเซเชฒเชพเชฎเชฃเซ€เชฎเชพเช‚ เช‰เช‚เชฆเชฐ เชชเชฐ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡เชฒเชพ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช—เซ‹ เชฆเชฐเซเชถเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡ เช•เซ‡ (1) เชœเซ‡เชฎ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจเชจเซเช‚ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃ เชตเชงเซ เชคเซ‡เชฎ เชถเซ€เช–เชตเชพเชจเซ‹ เชฆเชฐ เชเชกเชชเซ€. (2) เชตเชฟเชฒเช‚เชฌเชฟเชค เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช•เชฐเชคเชพเช‚ เชคเชพเชคเซเช•เชพเชฒเชฟเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชตเชงเซ เช…เชธเชฐเช•เชพเชฐเช• เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡. (3) เชฎเช—เชœเชจเชพ เช…เชฎเซเช• เชญเชพเช—เชจเซ‡ เชตเซ€เชœเชพเช—เซเชฐ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชตเชฟเชฆเซเชฏเซเชค-เชชเซเชฐเชตเชพเชนเชฅเซ€ เช‰เชคเซเชคเซ‡เชœเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹ เชคเซ‡ เช‰เชคเซเชคเซ‡เชœเชจเชพ เชชเชฃ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช•เชพเชฎ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡.

เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชชเซเชฐเชพเชฅเชฎเชฟเช• เช•เซ‡ เชฆเซเชตเซˆเชคเซ€เชฏเชฟเช• เชชเชฃ เชนเซ‹เชˆ เชถเช•เซ‡. เชฎเซ‚เชณเชญเซ‚เชค เชœเชฐเซ‚เชฐเชฟเชฏเชพเชคเชจเซ‡ เชธเช‚เชคเซ‹เชทเชจเชพเชฐ เชชเซเชฐเชฌเชฒเช•เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชพเชฅเชฎเชฟเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเช• เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., เชญเซ‚เช–เซเชฏเชพ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€ เชฎเชพเชŸเซ‡ เช–เซ‹เชฐเชพเช• เช•เซ‡ เชคเชฐเชธเซเชฏเชพ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชชเชพเชฃเซ€. เชœเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชชเซเชฐเชพเชฅเชฎเชฟเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเช• เชธเชพเชฅเซ‡ เชœเซ‹เชกเชพเชฏ เชคเซ‡เชจเซ‡ เชฆเซเชตเซˆเชคเซ€เชฏเชฟเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเช• เช•เซ‡ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เชชเซเชฐเชฌเชฒเช• เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชคเชพเช‚ เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพเชจเซ€ เชฐเชœเซ‚เช†เชค เชธเชพเชฅเซ‡ เชงเซเชตเชจเชฟ เชชเชฃ เชฅเชคเซ‹ เชนเซ‹เชฏ เช…เชจเซ‡ เชชเช›เซ€ เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพ เชจ เชฎเชณเซ‡ เช›เชคเชพเช‚ เช•เซ‡เชตเชณ เชงเซเชตเชจเชฟ เชธเชพเช‚เชญเชณเชคเชพเช‚ เชชเชฃ เช‰เช‚เชฆเชฐ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡. เช…เชนเซ€เช‚ เชงเซเชตเชจเชฟ เชฆเซเชตเซˆเชคเซ€เชฏเชฟเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเช• เช›เซ‡. เช†เชงเซเชจเชฟเช• เชœเช—เชคเชฎเชพเช‚ โ€˜เชชเซˆเชธเซ‹โ€™ เชชเชฃ เชฆเซเชตเซˆเชคเซ€เชฏเชฟเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเช• เช›เซ‡.

เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชธเชคเชค เช•เซ‡ เช†เช‚เชถเชฟเช• เชชเชฃ เชนเซ‹เชˆ เชถเช•เซ‡. เชธเชซเชณ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เชฆเชฐเซ‡เช• เชตเช–เชคเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‡ เชธเชคเชค เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชธเช‚เช—เซ‹เชชเชพเชคเซเชค เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‡ เช†เช‚เชถเชฟเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ. เช†เช‚เชถเชฟเช• เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช…เชธเชฐเช•เชพเชฐเช• เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., เชเช• เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช—เชฎเชพเช‚ เช•เชฒเชพเช•เชฎเชพเช‚ เชธเชฐเซ‡เชฐเชพเชถ 12 เชตเช–เชค เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชชเชตเชพ เช›เชคเชพเช‚ เช•เชฌเซ‚เชคเชฐเซ‡ 6,000 เชตเชพเชฐ เชšเชพเช‚เชš เชฎเชพเชฐเซ€ เชนเชคเซ€.

เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจเชจเชพ เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎ (schedules of reinforcement) : เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช•เซเชฏเชพเชฐเซ‡ เช•เซเชฏเชพเชฐเซ‡ เช†เชชเชตเซเช‚ เชคเซ‡เชจเชพ เชชเซ‚เชฐเซเชตเช†เชฏเซ‹เชœเชจเชจเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจเชจเชพ เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช“เชณเช–เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจเชจเชพ เช…เชธเช‚เช–เซเชฏ เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎ เชนเชพเชˆ เชถเช•เซ‡, เชชเชฐเช‚เชคเซ เชคเซ‡เชฎเชพเช‚ เชฎเซเช–เซเชฏ เชšเชพเชฐ เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎ เชœเชพเชฃเซ€เชคเชพ เช›เซ‡ : (1) เชจเชฟเชฏเชฎ เชฎเชงเซเชฏเชพเช‚เชคเชฐ เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎ (FI=fixed interval) : เช…เชฎเซเช• เชšเซ‹เช•เซเช•เชธ เชธเชฎเชฏเช—เชพเชณเซ‹ เชชเชธเชพเชฐ เชฅเชฏเชพ เชฌเชพเชฆ เชฅเชคเซ€ เชชเซเชฐเชฅเชฎ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡, เชฆเชพ.เชค., FI=2 เชฌเซ‡ เชฎเชฟเชจเชฟเชŸ เชชเซ‚เชฐเซ€ เชฅเชฏเชพ เชชเช›เซ€ เชœ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชฎเชณเซ‡. เชคเซ‡ เชชเชนเซ‡เชฒเชพเช‚ เช—เชฎเซ‡ เชคเซ‡เชŸเชฒเซ€ เชตเชพเชฐ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช†เชชเซ‡ เชคเซ‹เชชเชฃ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชจ เชฎเชณเซ‡.

(2) เชจเชฟเชฏเชค เช—เซเชฃเซ‹เชคเซเชคเชฐ เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎ (FR = fixed ratio) : เช…เชฎเซเช• เชšเซ‹เช•เซเช•เชธ เชธเช‚เช–เซเชฏเชพ เชฎเซเชœเชฌเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เชฌเชพเชฆ เช…เชชเชพเชคเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช…เชชเชพเชฏ เช›เซ‡. เชฌเชฟเชจเชชเซเชฐเชฌเชฒเชฟเชค เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชฟเชค เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เชตเชšเซเชšเซ‡ เชšเซ‹เช•เซเช•เชธ เช—เซเชฃเซ‹เชคเซเชคเชฐ เชจเช•เซเช•เซ€ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., 15 : 1 เชฆเชฐ 16เชฎเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชฎเชณเซ‡. เช†เชจเซ‡ FR โ€“ 15 เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช“เชณเช–เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

(3) เชชเชฐเชฟเชตเชฐเซเชคเชจเชถเซ€เชฒ เช•เซ‡ เช…เชจเชฟเชฏเชค เชฎเชงเซเชฏเชพเช‚เชคเชฐ เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎ (VI = variable interval) : เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชชเชตเชพ เชฎเชพเชŸเซ‡เชจเซ‹ เชธเชฎเชฏ เชฏเชฐเซเชฆเชšเซเช›เชพเช เชจเช•เซเช•เซ€ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡, เช›เชคเชพเช‚ เชธเชฐเซ‡เชฐเชพเชถ เชธเชฎเชฏเช—เชพเชณเซ‹ เชœเชฃเชพเชตเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., VI โ€“ 2 เชธเชฐเซ‡เชฐเชพเชถ เชฌเซ‡ เชฎเชฟเชจเชฟเชŸเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช…เชชเชพเชฏ, เชชเชฐเช‚เชคเซ เชเช• เชตเชพเชฐ 50 เชธเซ‡เช•เชจเซเชกเซ‡ เชคเซ‹ เชฌเซ€เชœเซ€ เชตเชพเชฐ 70 เชธเซ‡เช•เชจเซเชกเซ‡ เชเชฎ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡.

(4) เชชเชฐเชฟเชตเชฐเซเชคเชจเชถเซ€เชฒ เช—เซเชฃเซ‹เชคเซเชคเชฐ เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎ (VR = variable ratio) : เชฌเชฟเชจเชชเซเชฐเชฌเชฒเชฟเชค เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเซ€ เชธเชฐเซ‡เชฐเชพเชถ เชธเช‚เช–เซเชฏเชพ เชจเช•เซเช•เซ€ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชœเชฐเซ‚เชฐเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเซ€ เชธเช‚เช–เซเชฏเชพ เชฆเชฐ เชตเช–เชคเซ‡ เชฏเชฆเซƒเชšเซเช›เชฏเชพ เชจเช•เซเช•เซ€ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., VR-  20เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเซ€ เชธเชฐเซ‡เชฐเชพเชถ เชธเช‚เช–เซเชฏเชพ 20 เชฐเชนเซ‡ เช เชฐเซ€เชคเซ‡ เชเช• เชตเชพเชฐ 24เชฎเซ€ เชคเซ‹ เชฌเซ€เชœเซ€ เชตเชพเชฐ 16เชฎเซ€ เชคเซ‹ เชคเซเชฐเซ€เชœเซ€ เชตเชพเชฐ 18เชฎเซ€ เชเชฎ เชฏเชฆเซƒเชšเซเช›เชพเช เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ€ เชธเช‚เช–เซเชฏเชพ เชจเช•เซเช•เซ€ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡.

เช…เชญเซเชฏเชพเชธเซ‹ เชฆเชฐเซเชถเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡ เช•เซ‡ เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎเชจเชพ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ€ เชคเชฐเซ‡เชน เชฌเชฆเชฒเชพเชฏ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., FI เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชฎเชณเชตเชพเชจเซ‹ เชธเชฎเชฏเช—เชพเชณเซ‹ เชจเชœเซ€เช• เช†เชตเซ‡ เชคเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€ เชเชกเชชเชฅเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช†เชชเซ‡ เช›เซ‡; เชชเชฐเช‚เชคเซ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชชเช›เซ€ เชเชกเชช เชเช•เชฆเชฎ เชงเซ€เชฎเซ€ เชชเชกเซ‡ เช›เซ‡. VIเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‹ เชฆเชฐ เชเช•เชธเชฐเช–เซ‹ เชฐเชนเซ‡ เช›เซ‡. FRเชฎเชพเช‚ เชถเชฐเซ‚เช†เชคเชฅเซ€ เชœ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‹ เชฆเชฐ เชŠเช‚เชšเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชธเซเชฅเชฟเชฐ เชฐเชนเซ‡ เช›เซ‡.

เช•เชฟเชฐเชฃเซ‹เชคเซเชธเชฐเซเช—, เช”เชทเชงเซ‹, เชฅเชพเช• เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡ เชชเชฐเชฟเชฌเชณเซ‹เชจเซ€ เช•เชพเชฐเซเชฏ เชชเชฐ เชถเซ€ เช…เชธเชฐ เชชเชกเซ‡ เช›เซ‡ เชคเซ‡เชจเซเช‚ เชฎเซ‚เชฒเซเชฏเชพเช‚เช•เชจ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจเชจเชพ เช‰เชชเช•เซเชฐเชฎเซ‹ เช•เซเชฆเชฐเชคเซ€ เชฌเซ…เชฐเซ‰เชฎเชฟเชŸเชฐ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช•เชพเชฎ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡.

เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃ : เช…เชฎเซเช• เชšเซ‹เช•เซเช•เชธ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชชเชฐเชฟเชธเซเชฅเชฟเชคเชฟเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช†เชชเชคเชพเช‚ เชถเซ€เช–เชตเซเชฏเชพ เชฌเชพเชฆ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชชเชฐเชฟเชธเซเชฅเชฟเชคเชฟเชฎเชพเช‚ เชซเซ‡เชฐเชซเชพเชฐ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เชคเชพเช‚ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฎเชณเซ‡ เช›เซ‡. เช†เชจเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃ เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡. เชเช• เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช—เชฎเชพเช‚ เช—เซ‹เชณ เชšเชพเชตเซ€เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเช•เชพเชถเชจเซ€ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพ 8 เชฐเชพเช–เซ€เชจเซ‡ เช•เชฌเซ‚เชคเชฐเชจเซ‡ เชšเชพเช‚เชš เชฎเชพเชฐเชคเชพเช‚ เชถเชฟเช–เชตเชพเชกเซเชฏเซเช‚. เชคเซเชฏเชพเชฐเชฌเชพเชฆ เชชเซเชฐเช•เชพเชถเชจเซ€ เชคเซ€เชตเซเชฐเชคเชพ เช…เชจเซเช•เซเชฐเชฎเซ‡ 2,4,6,10,12 เช…เชจเซ‡ 14 เชฐเชพเช–เชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ€, เช›เชคเชพเช‚ เชšเชพเช‚เชš เชฎเชพเชฐเชตเชพเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฎเชณเซ€. เชœเซ‡เชฎ เชฎเซ‚เชณ เช…เชจเซ‡ เชจเชตเซ€ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชชเชฐเชฟเชธเซเชฅเชฟเชคเชฟ เชตเชšเซเชšเซ‡ เชธเชพเชฎเซเชฏ เชตเชงเซ เชคเซ‡เชฎ เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃเชจเซเช‚ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃ เชตเชงเซ. เช†เชจเซ‡ เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏเซ€เช•เชฐเชฃเชจเชพ เชขเชพเชณ (gradients of generalization) เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡.

เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชญเซ‡เชฆเชฌเซ‹เชงเชจ : เชเช• เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เชจเซ€ เชนเชพเชœเชฐเซ€เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฎเชณเซ‡ เชคเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฌเซ€เชœเชพ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เชจเซ€ เชนเชพเชœเชฐเซ€เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฎเชณเซ‡ เชคเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เชจ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹ เชคเซ‡ เชฌเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•เซ‹ เชตเชšเซเชšเซ‡เชจเซ‹ เชญเซ‡เชฆ เชธเชฎเชœเชพเชฏ เช›เซ‡; เชฆเชพ.เชค., เชธเซเช•เชฟเชจเชฐ เชชเซ‡เชŸเซ€เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเช•เชพเชถ เชนเซ‹เชฏ เชคเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเซ‡ เชคเซ‹ เช‰เช‚เชฆเชฐเชจเซ‡ เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช…เช‚เชงเช•เชพเชฐ เชนเซ‹เชฏ เชคเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเซ‡ เช›เชคเชพเช‚ เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเชคเซ€ เชจเชฅเซ€. เช†เชตเชพ เช…เชจเซ‡เช• เชชเซเชฐเชฏเชคเซเชจเซ‹ เชชเช›เซ€ เช‰เช‚เชฆเชฐ เชชเซเชฐเช•เชพเชถ เช…เชจเซ‡ เช…เช‚เชงเช•เชพเชฐ เชตเชšเซเชšเซ‡ เชญเซ‡เชฆ เชชเชพเชกเชคเชพเช‚ เชถเซ€เช–เซ‡ เช›เซ‡.

เชตเชฟเชฒเซ‹เชชเชจ : เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชถเซ€เช–เชตเซเชฏเชพ เชฌเชพเชฆ เชคเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เชชเซเชฐเชฌเชฒเชจ เช†เชชเชตเชพเชจเซเช‚ เชฌเช‚เชง เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เชคเซ‹ เชคเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฎเชณเชตเชพเชจเซ€ เชธเช‚เชญเชพเชตเชจเชพ เช˜เชŸเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เช…เช‚เชคเซ‡ เชคเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฌเช‚เชง เชฅเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡. เช†เชจเซ‡ เชตเชฟเชฒเซ‹เชชเชจ เช•เชนเซ‡ เช›เซ‡. เชธเซเช•เชฟเชจเชฐ เชชเซ‡เชŸเซ€เชฎเชพเช‚ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชคเชพเช‚ เช‰เช‚เชฆเชฐ เชถเซ€เช–เซ€ เชœเชพเชฏ เชชเช›เซ€ เชนเชพเชฅเชพ เช…เชจเซ‡ เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพ เชญเช‚เชกเชพเชฐ เชตเชšเซเชšเซ‡เชจเซเช‚ เชฏเชพเช‚เชคเซเชฐเชฟเช• เชœเซ‹เชกเชพเชฃ เชฆเซ‚เชฐ เช•เชฐเชตเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชตเซ‡ เช›เซ‡. เชนเชตเซ‡ เช‰เช‚เชฆเชฐ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเซ‡ เช›เชคเชพเช‚ เช…เชจเซเชจเช—เซเชŸเชฟเช•เชพ เชฎเชณเชคเซ€ เชจเชฅเซ€. เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เชนเชพเชฅเซ‹ เชฆเชฌเชพเชตเชตเชพเชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‹ เชฆเชฐ เชงเซ€เชฎเซ‡ เชงเซ€เชฎเซ‡ เช˜เชŸเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชฌเช‚เชง เชฅเชˆ เชœเชพเชฏ เช›เซ‡.

เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ‹ เชตเซเชฏเชตเชนเชพเชฐเชฎเชพเช‚ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— : เชชเซเชฐเชถเชฟเชทเซเชŸ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ€ เชŸเซ‡เช•เชจเชฟเช• เชญเชพเชทเชพเชถเชฟเช•เซเชทเชฃ, เช†เชตเซ‡เช—, เชถเชฟเช•เซเชทเชฃ, เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€เช“เชจเซ‡ เชšเซ‡เชทเซเชŸเชพเชถเชฟเช•เซเชทเชฃ เชคเซ‡เชฎเชœ เชตเชฐเซเชคเชจเซ‹เชชเชšเชพเชฐเชฎเชพเช‚ เช‰เชชเชฏเซ‹เช—เซ€ เชจเซ€เชตเชกเซ€ เช›เซ‡. เชคเซ‡ เชœ เชชเซเชฐเชฎเชพเชฃเซ‡ เช•เชพเชฐเช• เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ€ เชŸเซ…เช•เชจเชฟเช• เช–เชพเชธ เช•เชฐเซ€เชจเซ‡ เช…เชญเชฟเช•เซเชฐเชฎเชฟเชค เชถเชฟเช•เซเชทเชฃ (programmed teaching), เชญเชพเชทเชพเชถเชฟเช•เซเชทเชฃ เช…เชจเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเซ‹เชชเชšเชพเชฐเชฎเชพเช‚ เชธเชซเชณ เชจเซ€เชตเชกเซ€ เช›เซ‡.

เชฌเชฟเชชเซ€เชจเชšเช‚เชฆเซเชฐ เชฎเช—เชจเชฒเชพเชฒ เช•เซ‹เชจเซเชŸเซเชฐเชพเช•เซเชŸเชฐ