เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ (Behaviourism) : เชเช• เชฎเชจเซ‹เชตเซˆเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เชšเชณเชตเชณ เชœเซ‡ เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เชคเซ‡เชฎเชœ เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเซ€ เชตเชฟเชšเชพเชฐเชงเชพเชฐเชพเชจเซเช‚ เชเช• เชตเชฟเชถเชฟเชทเซเชŸ เชธเซเชตเชฐเซ‚เชช เช›เซ‡, เชœเซ‡เชฃเซ‡ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเซ‡ เชชเซเชฐเชพเช•เซƒเชคเชฟเช• เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เชฌเชจเชพเชตเชตเชพเชจเซ€ เชฆเชฟเชถเชพเชฎเชพเช‚ เชเช• เชถเช•เชตเชฐเซเชคเซ€ เชชเช—เชฒเซเช‚ เชญเชฐเซเชฏเซเช‚ เช›เซ‡. เชตเซ€เชธเชฎเซ€ เชธเชฆเซ€เชจเชพ เชชเซเชฐเชฅเชฎ เชฌเซ‡ เชฆเชธเช•เชพ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเชพ เช‡เชคเชฟเชนเชพเชธเชฎเชพเช‚ เชเช• เชฎเชนเชคเซเชตเชจเซ‹ เชธเชฎเชฏเช—เชพเชณเซ‹ เช›เซ‡. เชตเชฟเชฒเชฟเชฏเชฎ เชฎเซ‡เช•เชกเซเช—เชฒเชจเซเช‚ โ€˜เชเชจ เช‡เชจเซเชŸเซเชฐเซ‹เชกเช•เซเชถเชจ เชŸเซ เชธเซ‹เชถเชฟเชฏเชฒ เชธเชพเช‡เช•เซ‰เชฒเซ‹เชœเซ€โ€™ 1908เชฎเชพเช‚, เชธเชฟเช—เชฎเช‚เชก เชซเซเชฐเซ‰เช‡เชกเชจเซเช‚ โ€˜เช‡เชจเซเชŸเชฐเซเชชเซเชฐเชฟเชŸเซ‡เชถเชจ เช‘เชตเซ เชกเซเชฐเซ€เชฎเซเชธโ€™ 1900เชฎเชพเช‚ เช…เชจเซ‡ โ€˜เชธเชพเช‡เช•เซ‹เชชเซ‡เชฅเซ‰เชฒเซ‹เชœเซ€โ€™ 1904เชฎเชพเช‚ เชธเชฎเชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเชตเชพเชฆเชจเซ‡ เชœเชจเซเชฎ เช†เชชเชคเซ‹ เชœเชฐเซเชฎเชจเซ€เชจเชพ เชฎเซ…เช•เซเชธ เชตเชฐเชงเซ€เชฎเชฐเชจเซ‹ เชถเช•เชตเชฐเซเชคเซ€ เชชเซเชฐเชฏเซ‹เช— 1912เชฎเชพเช‚ เชคเซ‡เชฎเชœ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซ€ เช˜เซ‹เชทเชฃเชพ เช•เชฐเชคเซ‹ เช…เชฎเซ‡เชฐเชฟเช•เชพเชจเชพ เชœเซเชนเซ‰เชจ เชฌเซเชฐเซ‰เชกเซเชธ เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเซ‹ เชชเซเชฐเชฅเชฎ เชฒเซ‡เช– 1913เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเช•เชพเชถเชฟเชค เชฅเชฏเซ‹. เช†เชจเซ‡ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‡ เชนเซ‡เชคเซเชตเชพเชฆ, เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชถเซเชฒเซ‡เชทเชฃ, เชธเชฎเชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเชตเชพเชฆ เช…เชจเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเชพ เชธเช‚เชชเซเชฐเชฆเชพเชฏเซ‹ เช‰เชฆเชญเชตเซเชฏเชพ. เช† เชคเชฎเชพเชฎ เชตเชฟเชšเชพเชฐเชชเซเชฐเชตเชพเชนเซ‹ เช†เชฎ เชคเซ‹ เชตเชฟเชฒเซเชนเซ‡เชฎ เชตเซเชจเซเชกเชŸเชจเชพ เชชเชฐเช‚เชชเชฐเชพเช—เชค เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เชธเชพเชฎเซ‡ เชฌเชณเชตเชพ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เชชเซเชฐเช—เชŸ เชฅเชฏเชพ เชนเชคเชพ; เชชเชฐเช‚เชคเซ เชคเซ‡เชฎเชจเซ€ เชตเชšเซเชšเซ‡ เชชเชฐเชธเซเชชเชฐ เชเชŸเชฒเซ‹ เชฌเชงเซ‹ เชตเชฟเชฐเซ‹เชง เช…เชจเซ‡ เช…เช‚เชคเชฐ เชนเชคเชพเช‚ เช•เซ‡ เชคเซ‡เช“ เชเช•เชฌเซ€เชœเชพเชฅเซ€ เชคเชฆเซเชฆเชจ เชญเชฟเชจเซเชจ เชตเชฟเชšเชพเชฐเชงเชพเชฐเชพเช“ เชฌเชจเซ€ เชฐเชนเซเชฏเชพ. เช†เชฎเชพเช‚ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซ€ เชตเชฟเชถเซ‡เชทเชคเชพ เช เช›เซ‡ เช•เซ‡ เช…เชฎเซ‡เชฐเชฟเช•เชจ เชญเซ‚เชฎเชฟเชฎเชพเช‚ เชœ เชตเชฟเช•เชธเซ‡เชฒเชพ เชฐเชšเชจเชพเชตเชพเชฆ เช…เชจเซ‡ เชตเชฟเชฒเชฟเชฏเชฎ เชœเซ‡เชฎเซเชธ เชคเซ‡เชฎเชœ เช•เชพเชฐเซเชฏเชตเชพเชฆเชจเชพ เชตเชฟเชฐเซ‹เชงเชฎเชพเช‚ เชคเซ‡เชจเซ‹ เช…เชฎเซ‡เชฐเชฟเช•เชจ เชญเซ‚เชฎเชฟเชฎเชพเช‚ เชœเชจเซเชฎ เชฅเชฏเซ‹. โ€˜เชœเซ‚เชจเซเช‚ เช เชฌเชงเซเช‚ เชจเช•เชพเชฎเซเช‚, เชตเชนเซ‡เชฎเซ€ เช…เชจเซ‡ เช…เชตเซˆเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เชนเชคเซเช‚; เช…เชจเซ‡ เชจเชฟเชทเซเชซเชณ เช—เชฏเซเช‚ เชนเชคเซเช‚ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€, เชตเซˆเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ€ เชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเชฌเชฟเช‚เชฆเซ เช…เชชเชจเชพเชตเชตเซเช‚ เชœเซ‹เชˆเชโ€™ เชคเซ‡ เชตเชฟเชšเชพเชฐ เชธเชพเชฅเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ‡ เชชเซเชฐเชตเซ‡เชถ เช•เชฐเซเชฏเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชญเชพเชตเชถเชพเชณเซ€ เชชเซเชฐเชตเชพเชน เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เชตเชฟเช•เชธเซเชฏเซ‹. เช†เชœเซ‡ เชเช• เชธเช‚เชชเซเชฐเชฆเชพเชฏ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซเช‚ เช…เชฐเซเชฅเชชเซ‚เชฐเซเชฃ เช…เชธเซเชคเชฟเชคเซเชต เชจเชฅเซ€, เชชเชฐเช‚เชคเซ เชคเซ‡เชจเชพเชฎเชพเช‚ เชœเซ‡ เช•เช‚เชˆ เชธเชพเชฐเซเช‚ เชนเชคเซเช‚ เชคเซ‡ เช†เชงเซเชจเชฟเช• เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเซ‹ เชญเชพเช— เชฌเชจเซ€ เชšเซ‚เช•เซเชฏเซเช‚ เช›เซ‡.

เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเชพ เช‰เชฆเชญเชตเชจเซ€ เชญเซ‚เชฎเชฟเช•เชพเชฎเชพเช‚ เชคเซเชฐเชฃ เชฎเซเช–เซเชฏ เชชเซเชฐเชตเชพเชนเซ‹ เชฐเชนเซ‡เชฒเชพ เช›เซ‡ : (เช…) เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€เชตเชพเชฆเชจเซ€ เชคเชคเซเชตเชœเซเชžเชพเชจเซ€เชฏ เชชเซเชฐเชฃเชพเชฒเชฟเช•เชพเช“; (เช†) เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€-เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเชพ เช•เซเชทเซ‡เชคเซเชฐเชฎเชพเช‚ เชฅเชฏเซ‡เชฒเชพ เช…เชญเซเชฏเชพเชธเซ‹ เช…เชจเซ‡ (เช‡) เช•เชพเชฐเซเชฏเชตเชพเชฆ เชคเซ‡เชฎเชœ เชตเชฟเชฒเชฟเชฏเชฎ เชฎเซ‡เช•เชกเซเช—เชฒ, เชกเชฌเซเชฒเซเชฏเซ‚. เชชเซ€. เชชเชฟเชฒเซเชธเชฌเชฐเซ€ เชœเซ‡เชตเชพ เชตเชฐเซเชคเชจเชฒเช•เซเชทเซ€ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเซ€เช“เชจเซ‹ เชซเชพเชณเซ‹. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเซ‡ เชคเซ‡เชจเชพ เชธเชฟเชฆเซเชงเชพเช‚เชคเชคเช‚เชคเซเชฐเชฎเชพเช‚ เชตเชฟเชฒเชฟเชฏเชฎ เชœเซ‡เชฎเซเชธเชจเซ‹ เชคเชคเซเชตเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เช‰เชชเชฏเซ‹เช—เชฟเชคเชพเชตเชพเชฆ (pragmatism), เชœเซเชนเซ‰เชจ เชกเซเชฏเซ‚เชˆเชจเซ‹ เชฎเชจเซ‹เชตเซˆเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เช•เชพเชฐเซเชฏเชตเชพเชฆ, เชฐเซ‰เชฌเชฐเซเชŸ เชฏเชฐเซเช•เซ€เชธเชจเซ€ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€-เช…เชญเซเชฏเชพเชธเชจเซ€ เชชเชฆเซเชงเชคเชฟ เชคเซ‡เชฎเชœ เชˆเชตเชพเชจ เชชเชพเชตเชฒเซ‰เชต เช…เชจเซ‡ เชตเซเชฒเชพเชฆเชฟเชฎเชฟเชฐ เชฌเซ‡เช•เซเชคเซ‡เชฐเซ‡เชตเชจเชพ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจเชจเซ‹ เชธเชฎเชจเซเชตเชฏ เช•เชฐเซเชฏเซ‹ เช›เซ‡.

เชœเซ‹เช•เซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เชฎเชจเซ‹เชตเซˆเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เชšเชณเชตเชณ เช›เซ‡, เชคเซ‹เชชเชฃ เชคเซ‡ เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เชคเซ‡เชฎเชœ เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเชพ เชคเชคเซเชตเชœเซเชžเชพเชจเชจเซ€ เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏ เชตเชฟเชšเชพเชฐเชงเชพเชฐเชพเชจเซเช‚ เชเช• เชชเซเชฐเชฆเชฐเซเชถเชฟเชค เชธเซเชตเชฐเซ‚เชช เช›เซ‡. เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซ€ เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเชฟเชคเชพ เช…เชจเซ‡ เชฎเชจ-เชถเชฐเซ€เชฐ เชตเชฟเชถเซ‡เชจเชพ เชธเช‚เชฌเช‚เชง เช…เช‚เช—เซ‡เชจเซ€ เชตเชฟเชšเชพเชฐเชฃเชพ เช–เชพเชธ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเชพ เชคเชคเซเชตเชœเซเชžเชพเชจ, เชญเซŒเชคเชฟเช•เชตเชพเชฆ, เชตเชพเชธเซเชคเชตเชตเชพเชฆ เช…เชจเซ‡ เชฏเช‚เชคเซเชฐเชตเชพเชฆเชจเชพ เช–เซเชฏเชพเชฒเซ‹ เช‰เชชเชฐ เช†เชงเชพเชฐเชฟเชค เช›เซ‡. เช† เช…เชญเชฟเช—เชฎเชฅเซ€ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ‡ เชฎเชจ-เชถเชฐเซ€เชฐเชจเซ€ เชฏเช‚เชคเซเชฐเชตเชพเชฆเซ€ เชธเชฎเชœเซ‚เชคเซ€ เช†เชชเซ€, เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเชฟเชคเชพ เช‰เชชเชฐ เชญเชพเชฐ เชฎเซ‚เช•เซ€ เชฎเชจเชจเซ€ เชถเชพเชฐเซ€เชฐเชฟเช• เช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเชพ เช˜เชŸเช•เซ‹เชจเชพ เชธเช‚เชฆเชฐเซเชญเชฎเชพเช‚ เชตเซเชฏเชพเช–เซเชฏเชพ เช†เชชเซ€ เช…เชจเซ‡ เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เช˜เชŸเชจเชพเช“ เชธเชฎเช—เซเชฐ เชšเซ‡เชคเชพเชคเช‚เชคเซเชฐเชจเซเช‚ เช•เชพเชฐเซเชฏ เช›เซ‡ เชเชฎ เช•เชนเซเชฏเซเช‚. เชญเซŒเชคเชฟเช•เชตเชพเชฆเซ€เช“เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€-เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ€ เชธเชฎเชœเซ‚เชคเซ€ เช†เชชเชตเชพเชฎเชพเช‚ เชฎเชจเซ‹เชตเซเชฏเชพเชชเชพเชฐเซ‹, เชšเซ‡เชคเชจเชพ, เชฎเชจ, เชนเซ‡เชคเซ เชœเซ‡เชตเชพ เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เช–เซเชฏเชพเชฒเซ‹ เชธเซเชตเซ€เช•เชพเชฐเชตเชพเชจเซ€ เชœเชฐเซ‚เชฐ เชฒเชพเช—เซ€ เชจเชนเชฟ เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€-เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ€ เชธเชฎเชœเซ‚เชคเซ€ เชถเชฐเซ€เชฐเชจเซ€ เช…เช‚เชฆเชฐ เชฅเชคเซ€ เชญเซŒเชคเชฟเช•-เชฐเชพเชธเชพเชฏเชฃเชฟเช•, เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€ เชจเชฟเชฐเซ€เช•เซเชทเชฃ เชฅเชˆ เชถเช•เซ‡ เชคเซ‡เชตเซ€ เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเซ€ เชญเชพเชทเชพเชฎเชพเช‚ เช†เชชเชตเชพเชจเซเช‚ เชตเชพเชœเชฌเซ€ เชฒเชพเช—เซเชฏเซเช‚. เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ€ เชธเชฎเชœเซ‚เชคเซ€ เชฎเชพเชŸเซ‡เชจเซ€ เช† เชคเชคเซเชตเชœเซเชžเชพเชจเซ€เชฏ เชญเซ‚เชฎเชฟเช•เชพ เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเซ‡ เชฎเชจเซเชทเซเชฏเชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ‡ เชฒเชพเช—เซ เชชเชพเชกเซ€ เช…เชจเซ‡ เช•เชนเซเชฏเซเช‚ เช•เซ‡ เช…เชจเซเชฏ เช˜เชŸเชจเชพเช“เชจเซ€ เชœเซ‡เชฎ เชฎเชพเชจเชตเชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ‹ เชชเชฃ เชญเซŒเชคเชฟเช• เชตเชพเชคเชพเชตเชฐเชฃ เชชเซเชฐเชคเซเชฏเซ‡เชจเซ€ เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช…เชญเซเชฏเชพเชธ เชฅเชตเซ‹ เชœเซ‹เชˆเช. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเซ‹ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€-เช…เชญเซเชฏเชพเชธเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€-เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเซเช‚ เชคเซ‡เชฎเชœ เชญเซŒเชคเชฟเช• เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเซเช‚ เชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเชฌเชฟเช‚เชฆเซ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡เชฎเชจเซ€ เชชเชฆเซเชงเชคเชฟเช“ เชฎเชพเชจเชต-เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเชพ เช…เชญเซเชฏเชพเชธเชฎเชพเช‚ เชตเชฟเชธเซเชคเชพเชฐเชตเชพเชจเซ‹ เชฐเชšเชจเชพเชคเซเชฎเช• เชชเซเชฐเชฏเชคเซเชจ เช›เซ‡. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเซ‡ เชชเซเชฐเชคเซ€เชคเชฟ เชฅเชˆ เช•เซ‡ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ‡ เชธเซเชจเชพเชฏเชตเชฟเช•, เชถเชพเชฐเซ€เชฐเชฟเช•, เชญเซŒเชคเชฟเช•, เชฐเชพเชธเชพเชฏเชฃเชฟเช• เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเชพ เชธเช‚เชฆเชฐเซเชญเชฎเชพเช‚ เชธเชฎเชœเชพเชตเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡ เชคเซ‡เชฎเชœ เชชเซเชฐเชคเชฟเชฎเชพ, เชฒเชพเช—เชฃเซ€, เชธเช‚เช•เชฒเซเชช เชœเซ‡เชตเชพเช‚ เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เชชเชฆเซ‹เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ‹ เช…เชจเซเชตเชพเชฆ เช•เชฐเชตเชพเชจเซ€ เชœเชฐเซ‚เชฐ เชจเชฅเซ€. เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€เช“ เช†เช‚เชคเชฐเชจเชฟเชฐเซ€เช•เซเชทเชฃ เช•เชฐเซ€ เชถเช•เชคเชพเช‚ เชจเชฅเซ€. เชคเซ‡เชฅเซ€ เชฎเชพเชจเชตเซ€ เช…เชญเซเชฏเชพเชธเชฎเชพเช‚ เชšเซ‡เชคเชจเชพ เช…เชจเซ‡ เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เช–เซเชฏเชพเชฒเซ‹เชจเซ‡ เชฌเชพเชœเซเช เชฎเซ‚เช•เซ€ เช•เซ‡เชตเชณ เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€ เชจเชฟเชฐเซ€เช•เซเชทเชฃเชจเซ€ เชชเชฆเซเชงเชคเชฟ เชœ เชฒเชพเช—เซ เชชเชพเชกเชตเซ€ เชœเซ‹เชˆเช.

เชœเซเชนเซ‰เชจ เชฌเซเชฐเซ‰เชกเชธ เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเซ‡ (1878-1958) เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ€ เช…เชญเชฟเช—เชฎเชจเซ€ เชธเซŒเชชเซเชฐเชฅเชฎ เชœเชพเชนเซ‡เชฐเชพเชค 1908เชฎเชพเช‚ เชฏเซ‡เชฒ เชฏเซเชจเชฟเชตเชฐเซเชธเชฟเชŸเซ€เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชตเชšเชจเชฎเชพเช‚ เช•เชฐเซ€. เชชเชฐเช‚เชคเซ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เชธเช‚เชชเซเชฐเชฆเชพเชฏเชจเซ€ เชตเชฟเชงเชฟเชตเชคเซ เชธเซเชฅเชพเชชเชจเชพ 1913เชฎเชพเช‚ โ€˜เชธเชพเช‡เช•เซ‹เชฒเซ‰เชœเชฟเช•เชฒ เชฐเชฟเชตเซเชฏเซ‚โ€™เชฎเชพเช‚ เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเซ‹ เชฒเซ‡เช– โ€˜เชธเชพเช‡เช•เซ‰เชฒเซ‹เชœเซ€ เชเช เชง เชฌเชฟเชนเซ‡เชตเซเชฏเชฐเชฟเชธเซเชŸ เชธเซ€เช เช‡เชŸโ€™ เช›เชชเชพเชฏเซ‹ เชคเซเชฏเชพเชฐเชฅเซ€ เชฅเชˆ. เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เชตเชฟเชถเซ‡เชจเซเช‚ เชตเชฟเช—เชคเซ‡ เชตเชฟเชตเชฐเชฃ เช…เชจเซ‡ เชธเชฎเชœเชฃ โ€˜เชฌเชฟเชนเซ‡เชตเซเชฏเชฐ เชเชจ เช‡เชจเซเชŸเซเชฐเซ‹เชกเช•เซเชถเชจ เชŸเซ เช•เชฎเซเชชเซ‡เชฐเซ‡เชŸเชฟเชต เชธเชพเช‡เช•เซ‰เชฒเซ‹เชœเซ€โ€™ (1914), โ€˜เชธเชพเช‡เช•เซ‰เชฒเซ‹เชœเซ€ เชซเซเชฐเซ‰เชฎ เชง เชธเซเชŸเซ‡เชจเซเชก-เชชเซ‰เช‡เชจเซเชŸ เช‘เชตเซ เช เชฌเชฟเชนเซ‡เชตเซเชฏเชฐเชฟเชธเซเชŸโ€™ (1919) เช…เชจเซ‡ โ€˜เชฌเชฟเชนเซ‡เชตเซเชฏเชฐเชฟเชเชฎโ€™ (1925) เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡ เช—เซเชฐเช‚เชฅเซ‹เชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเชธเซเชคเซเชค เชฅเชฏเชพ เช›เซ‡.

เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเชพ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเชพเช‚ เชตเชฟเชงเชพเชฏเช• เชคเซ‡เชฎเชœ เช–เช‚เชกเชจเชพเชคเซเชฎเช• เชฌเช‚เชจเซ‡ เชชเชพเชธเชพเช‚ เช›เซ‡. เชตเชฟเชงเชพเชฏเช• เชชเชพเชธเซเช‚ เช เช›เซ‡ เช•เซ‡ เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจ เชธเช‚เชชเซ‚เชฐเซเชฃเชชเชฃเซ‡ เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเซ‹ เชชเซเชฐเชธเซเช•เชฐเซเชคเชพ เชนเชคเซ‹. เชคเซ‡เชฃเซ‡ เชœเซ‹เชˆ เช…เชจเซเชญเชตเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช…เชจเซ‡ เชตเชธเซเชคเซเช—เชค เชฐเซ€เชคเซ‡ เชตเชฐเซเชฃเชตเซ€ เชฎเชพเชชเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เชคเซ‡เชตเชพเช‚ เชœ เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ‹ เช…เชญเซเชฏเชพเชธ เช•เชฐเชตเชพ เชฎเชพเชŸเซ‡ เช†เช—เซเชฐเชน เชฐเชพเช–เซเชฏเซ‹. เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€-เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เช…เชจเซ‡ เชญเซŒเชคเชฟเช•เชถเชพเชธเซเชคเซเชฐเชจเชพเช‚ เชคเช‚เชคเซเชฐเซ‹ เชคเซ‡เชฃเซ‡ เชฎเชพเชจเชต-เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเซ‡ เชฒเชพเช—เซ เชชเชพเชกเซเชฏเชพเช‚. เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซเช‚ เช† เชตเชฟเชงเชพเชฏเช• เชชเชพเชธเซเช‚ เชชเชพเชฆเซเชงเชคเชฟเช• (methodological) เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เช•เซ‡ เช…เชจเซเชญเชตเชจเชฟเชทเซเช  (empirical) เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เชธเชฐเซเชตเชธเซเชตเซ€เช•เซƒเชค เชฌเชจเซเชฏเซเช‚ เช›เซ‡.

เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซเช‚ เช–เช‚เชกเชจเชพเชคเซเชฎเช• เชชเชพเชธเซเช‚, เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เช–เซเชฏเชพเชฒเซ‹ เชตเชฟเชถเซ‡เชจเชพ เชจเชฟเชทเซ‡เชงเชพเชคเซเชฎเช• เชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเชฌเชฟเช‚เชฆเซเชฎเชพเช‚ เชชเซเชฐเช—เชŸ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเซ‡ เช•เชนเซเชฏเซเช‚ เช•เซ‡ เชชเซเชฐเชคเชฟเชฎเชพ, เชฒเชพเช—เชฃเซ€, เชšเซ‡เชคเชจเชพ เชœเซ‡เชตเซ€ เชธเช‚เช•เชฒเซเชชเชจเชพเช“เชจเซ‡ เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชธเซเชฅเชพเชจ เชจเชฅเซ€. เชคเซ‡เชฅเซ€ เชคเซ‡เชฃเซ‡ เช†เช‚เชคเชฐเชจเชฟเชฐเซ€เช•เซเชทเชฃ เชชเชฆเซเชงเชคเชฟ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡เชจเชพเชฅเซ€ เชฎเซ‡เชณเชตเชพเชคเซ€ เชตเชธเซเชคเซเชจเซ‹ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชธเชฎเชพเชตเซ‡เชถ เช•เชฐเชตเชพเชจเซ‹ เช‡เชจเซเช•เชพเชฐ เช•เชฐเซเชฏเซ‹. เชคเซ‡เชฃเซ‡ เชคเซ‹ เชฎเชจ-เชšเซ‡เชคเชจเชพเชจเชพ เช…เชธเซเชคเชฟเชคเซเชตเชจเซ€ เชœเชฐเซ‚เชฐเชฟเชฏเชพเชค เชชเชฃ เชธเซเชตเซ€เช•เชพเชฐเซ€ เชจเชนเชฟ. เชœเซ‹ เชฎเชจ-เชšเซ‡เชคเชจเชพ เชนเซ‹เชฏ เชคเซ‹เชชเชฃ เชคเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซเช‚ โ€˜เช•เชพเชฐเชฃโ€™ เชจเชฅเซ€. เชคเซ‡ เชคเซ‹ เชฎเชพเชคเซเชฐ เชชเชกเช›เชพเชฏเซ‹ (epiphenomenalism) เช›เซ‡. เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซเช‚ เช† เชชเชพเชธเซเช‚ เชคเชคเซเชตเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• (philosophical) เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เช•เซ‡ เชฎเซ‚เชฒเช—เชพเชฎเซ€ (radical) เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เช•เชนเซ‡เชตเชพเชฏ เช›เซ‡. เชœเซ‹เช•เซ‡ เชชเชพเชฆเซเชงเชคเชฟเช• เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เช…เชจเซ‡ เชคเชพเชคเซเชตเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เช…เช‚เชคเชฐเซเช—เชค เชฐเซ€เชคเซ‡ เชชเชฐเชธเซเชชเชฐ เช†เชงเชพเชฐเชฟเชค เชจเชฅเซ€. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเซ‹ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เชฎเชนเชคเซเชตเชจเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชตเซเชฏเชพเชตเชนเชพเชฐเชฟเช• เชซเชพเชณเซ‹ เชคเซ‹ เชคเซ‡เชฃเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซ€ เชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเช เชตเชฟเชญเชฟเชจเซเชจ เชฎเชจเซ‹เชตเซเชฏเชพเชชเชพเชฐเซ‹ เชตเชฟเชถเซ‡ เช†เชชเซ‡เชฒเซเช‚ เชชเซƒเชฅเช•เซเช•เชฐเชฃ เช…เชจเซ‡ เชธเชฎเชœเซ‚เชคเซ€ เช›เซ‡.

เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเชพ เชฎเชคเซ‡ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เชชเซเชฐเชพเช•เซƒเชคเชฟเช• เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเซ‹ เชเชตเซ‹ เชตเชฟเชญเชพเช— เช›เซ‡, เชœเซ‡ เชฎเชพเชจเชต-เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ‡, เชฒเซ‹เช•เซ‹เชจเชพเช‚ เชตเชฐเซเชคเชจ เช…เชจเซ‡ เชตเชพเชฃเซ€, เชถเซ€เช–เซ‡เชฒเซ€-เชตเชฃเชถเซ€เช–เซ‡เชฒเซ€ เชตเชฟเชทเชฏเชตเชธเซเชคเซ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เชธเซเชตเซ€เช•เชพเชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชตเชฐเซเชคเชจ เชเชŸเชฒเซ‡ เช•เซ‡เชตเชณ เชถเชพเชฐเซ€เชฐเชฟเช• เชตเชฐเซเชคเชจ, เชšเซ‡เชคเชจเชพ-เชตเซเชฏเชพเชชเชพเชฐเซ‹ เช•เซ‡ เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เช•เชพเชฐเซเชฏเซ‹ เชจเชนเชฟ. เชšเซ‡เชคเชจเชพเชจเซเช‚ เช…เชธเซเชคเชฟเชคเซเชต เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€, เชตเซˆเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เช•เชธเซ‹เชŸเซ€เช เชชเซเชฐเชตเชพเชฐ เชฅเชˆ เชถเช•เชคเซเช‚ เชจเชฅเซ€. เชฎเชพเชจเชธเชฟเช•เชจเซ‡ เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชฆเชพเช–เชฒ เช•เชฐเชตเซเช‚ เช เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเชพ เชถเชคเซเชฐเซเชฐเซ‚เชช เช†เชคเซเชฎเชฒเช•เซเชทเซ€เชตเชพเชฆ, เช†เชงเชฟเชญเซŒเชคเชฟเช•เชตเชพเชฆ เชคเซ‡เชฎเชœ เชตเชนเซ‡เชฎเซ€ เชฎเชจเซ‹เชฆเชถเชพเชจเซ‡ เชฆเชพเช–เชฒ เช•เชฐเชตเชพ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชฆเซเชตเชพเชฐ เช–เซ‹เชฒเชตเชพ เชœเซ‡เชตเซเช‚ เช›เซ‡.

เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเซ‡ เช•เชนเซเชฏเซเช‚ เช•เซ‡ เช•เซ‡เชตเชณ เชถเชพเชฐเซ€เชฐเชฟเช• เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ‹ เช…เชญเซเชฏเชพเชธ เช•เชฐเชตเชพเชฅเซ€ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เชถเชฐเซ€เชฐเชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เชฌเชจเซ€ เชœเชคเซเช‚ เชจเชฅเซ€. เชถเชฐเซ€เชฐเชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เชคเซ‹ เชถเชฐเซ€เชฐเชจเซ€ เชฐเชšเชจเชพ, เช…เชตเชฏเชตเซ‹ เชคเซ‡เชฎเชจเซ€ เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเซ‹ เช…เชญเซเชฏเชพเชธ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชœเซเชฏเชพเชฐเซ‡ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เชคเซ‹ เชธเชฎเช—เซเชฐ เชšเซ‡เชคเชพเชคเช‚เชคเซเชฐเชจเซ‹, เชตเซเชฏเช•เซเชคเชฟเชจเชพ เชตเชฐเซเชคเชจเชจเซ‡ เชœเซ‡ เช†เช•เชพเชฐ เช†เชชเซ‡ เช›เซ‡ เชคเซ‡ เชคเชฎเชพเชฎ เชชเชฐเชฟเชธเซเชฅเชฟเชคเชฟเช“เชจเซ‹ เชตเชพเชคเชพเชตเชฐเชฃ เชธเชพเชฅเซ‡เชจเชพ เชธเช‚เชฆเชฐเซเชญเชฎเชพเช‚ เช…เชญเซเชฏเชพเชธ เช•เชฐเซ‡ เช›เซ‡. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ€ เช•เชพเชฐเซเชฏเช•เซเชฐเชฎเชจเชพ เช…เชญเซเชฏเชพเชธ เชฎเชพเชŸเซ‡ เชจเชฟเชฐเซ€เช•เซเชทเชฃ (เชธเชพเชงเชจเซ‹ เชธเชพเชฅเซ‡ เช•เซ‡ เชธเชพเชงเชจเซ‹ เชตเช—เชฐเชจเซเช‚) เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชฟเชค เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชทเซ‡เชช, เชถเชพเชฌเซเชฆเชฟเช• เชนเซ‡เชตเชพเชฒ เชคเซ‡เชฎเชœ เช•เชธเซ‹เชŸเซ€เช“ เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡เชจเซ‹ เชธเซเชตเซ€เช•เชพเชฐ เช•เชฐเซเชฏเซ‹ เช›เซ‡. เชคเซ‡เชฃเซ‡ เช†เช‚เชคเชฐเชจเชฟเชฐเซ€เช•เซเชทเชฃ-เชชเชฆเซเชงเชคเชฟเชจเซ‹ เช…เชธเซเชตเซ€เช•เชพเชฐ เชเชŸเชฒเชพ เชฎเชพเชŸเซ‡ เช•เชฐเซเชฏเซ‹ เช•เซ‡ เช†เช‚เชคเชฐเชจเชฟเชฐเซ€เช•เซเชทเชฃ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชชเซเชฐเชพเชชเซเชค เชตเชธเซเชคเซ เช†เชคเซเชฎเชฒเช•เซเชทเซ€ เช…เชจเซ‡ เชตเชฟเชตเชพเชฆเชพเชธเซเชชเชฆ เชนเซ‹เชตเชพ เช‰เชชเชฐเชพเช‚เชค เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€ เชชเชฐเชฟเชฃเชพเชฎเซ‹ เชธเชพเชฅเซ‡ เชคเซเชฒเชจเชพเชฎเชพเช‚ เชŠเชญเซเช‚ เชฐเชนเซ€ เชถเช•เซ‡ เชคเซ‡เชตเซเช‚ เชนเซ‹เชคเซเช‚ เชจเชฅเซ€.

เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเซ‡ เช•เชนเซ‡เชตเชพเชคเชพ เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เช–เซเชฏเชพเชฒเซ‹เชจเซ€ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซ€ เชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเช เชตเซเชฏเชพเช–เซเชฏเชพ เช†เชชเชตเชพเชจเชพ เชชเซเชฐเชฏเชพเชธเซ‹ เช•เชฐเซเชฏเชพ เช›เซ‡. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเชพ เชฎเชคเซ‡ เชฒเชพเช—เชฃเซ€เช“เชจเซ‹ เชธเซเชจเชพเชฏเชตเชฟเช•, เชฎเชœเซเชœเชพเช•เซ€เชฏ เชธเช‚เช•เซ‹เชšเชจเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชœเชพเชคเซ€เชฏ เช—เซเชฐเช‚เชฅเชฟ เชธเชพเชฅเซ‡ เชธเช‚เชฌเช‚เชง เช›เซ‡. เช†เชตเซ‡เช—เซ‹ เชเชตเซ€ เช†เชจเซเชตเช‚เชถเชฟเช• เชตเชฐเซเชคเชจเชญเชพเชคเซ‹ เช›เซ‡ เชœเซ‡เชฎเชพเช‚ เชธเชฎเช—เซเชฐ เชถเชฐเซ€เชฐเชคเช‚เชคเซเชฐเชฎเชพเช‚, เชตเชฟเชถเซ‡เชท เช•เชฐเซ€เชจเซ‡ เชœเช เชฐ เช…เชจเซ‡ เช—เซเชฐเช‚เชฅเชฟเชคเช‚เชคเซเชฐเชฎเชพเช‚ เช†เชฎเซ‚เชฒ เชชเชฐเชฟเชตเชฐเซเชคเชจเซ‹ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเชพ เชฎเชคเซ‡ เชตเชฟเชšเชพเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช เชธเซเชจเชพเชฏเซเช“, เชธเซเชตเชฐเชคเช‚เชคเซเชฐ, เชœเซ€เชญ-เชถเชฐเซ€เชฐเชจเชพ เช…เชตเชฏเชตเซ‹ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชฅเชคเชพเช‚ เชนเชฒเชจเชšเชฒเชจเซ‹เชจเซ‹ เชธเช‚เชตเซ‡เชฆเชจเช•เชพเชฐเช• เชตเซเชฏเชพเชชเชพเชฐ เช›เซ‡. เชตเชฟเชšเชพเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‡ เชญเชพเชทเชพ เชธเชพเชฅเซ‡ เชธเช‚เชฌเช‚เชง เช›เซ‡, เชตเชฟเชšเชพเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช เช†เช‚เชคเชฐเชฟเช• เชตเชพเชฃเซ€ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชตเชพเชฃเซ€ เชตเชฟเชšเชพเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซเช‚ เชชเซเชฐเช—เชŸ เชธเซเชตเชฐเซ‚เชช เช›เซ‡. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเชพ เชฎเชคเซ‡ เชถเซ€เช–เชตเซเช‚ เช เชฎเชพเชคเซเชฐ เชถเชพเชฐเซ€เชฐเชฟเช• เช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เช›เซ‡. เชธเซเชจเชพเชฏเชตเชฟเช• เชŸเซ‡เชตเซ‹ เช›เซ‡; เชœเซ‡ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช• เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเซเช‚ เชธเชพเชนเชšเชฐเซเชฏ เช›เซ‡. เชฌเชพเชณเช•เชฎเชพเช‚ เชœเชจเซเชฎเชธเชฎเชฏเซ‡ เชœเซ‡ เชชเซเชฐเชพเชฅเชฎเชฟเช• เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชทเซ‡เชชเซ‹ เชนเซ‹เชฏ เช›เซ‡ เชคเซ‡เชฎเชพเช‚เชฅเซ€ เชœ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชœเชŸเชฟเชฒ เชตเชฐเซเชคเชจเชญเชพเชคเซ‹ เชจเซ€เชชเชœเซ‡ เช›เซ‡. เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€เชฎเชพเชคเซเชฐ เชถเชฐเซ€เชฐเชฐเชšเชจเชพเช“ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡เชจเชพเช‚ เช•เชพเชฐเซเชฏเซ‹ เชตเชพเชฐเชธเชพเชฎเชพเช‚ เชฎเซ‡เชณเชตเซ‡ เช›เซ‡; เชฌเซเชฆเซเชงเชฟ, เชธเชพเชฎเชพเชจเซเชฏ เชถเช•เซเชคเชฟ, เชตเชฟเชถเชฟเชทเซเชŸ เชถเช•เซเชคเชฟ เช•เซ‡ เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เชถเช•เซเชคเชฟ เชœเซ‡เชตเซเช‚ เช•เช‚เชˆ เชตเชพเชฐเชธเชพเช—เชค เชธเช‚เชธเซเช•เชพเชฐเซ‹ เชฐเซ‚เชชเซ‡ เชฎเชณเชคเซเช‚ เชจเชฅเซ€. เชตเชพเชคเชพเชตเชฐเชฃ เช…เชจเซ‡ เชถเชฟเช•เซเชทเชฃ-เชคเชพเชฒเซ€เชฎเชจเชพ เชธเชฎเชฐเซเชฅเชจเชฎเชพเช‚ เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเซ‡ เช•เชนเซเชฏเซเช‚ เช•เซ‡ เชคเชฎเชพเชฎ เชฎเชพเชจเชตเชฌเชพเชณเช•เซ‹ เชธเซเชทเซเชชเซเชค, เช…เชชเซเชฐเช—เชŸ เชถเช•เซเชคเชฟเช“ เชงเชฐเชพเชตเซ‡ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชฒเชซเช‚เช—เชพ, เช–เซ‚เชจเซ€, เชšเซ‹เชฐ เช•เซ‡ เชตเซ‡เชถเซเชฏเชพเช“เชจเชพ เชตเซ‡เชฒเชพเชฎเชพเช‚ เชœเชจเซเชฎเซ‡เชฒเชพ เชฌเชพเชณเช•เชจเซ‡ เชฎเชพเชตเชœเชคเชฅเซ€ เช‰เช›เซ‡เชฐเซ€ เชคเช‚เชฆเซเชฐเชธเซเชค, เชธเช‚เชธเซเช•เชพเชฐเซ€ เชฎเชพเชฃเชธ เชฌเชจเชพเชตเซ€ เชถเช•เชพเชฏ เช›เซ‡. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเซ‹ เช† เช†เชคเซเชฏเช‚เชคเชฟเช• เชตเชพเชคเชพเชตเชฐเชฃเชตเชพเชฆ เชคเซ‡เชจเชพ เช†เชคเซเชฏเช‚เชคเชฟเช• เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซเช‚ เชœ เชชเชพเชธเซเช‚ เช›เซ‡. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเชพ เชฎเชคเซ‡ เชตเซเชฏเช•เซเชคเชฟเชคเซเชต เช เชตเซเชฏเช•เซเชคเชฟเชจเชพ เชตเชพเชธเซเชคเชตเชฟเช• เชชเซเชฐเช—เชŸ เชคเชคเซเชตเซ‹ เชœเซ‡เชตเชพเช‚ เช•เซ‡ เชŸเซ‡เชตเซ‹, เชธเชพเชฎเชพเชœเชฟเช• เชฐเซ€เชคเซ‡ เช˜เชกเชพเชฏเซ‡เชฒเซ€ เชตเซƒเชคเซเชคเชฟเช“, เช†เชตเซ‡เช—เซ‹, เชคเซ‡เชฎเชจเซ€ เชตเชšเซเชšเซ‡เชจเชพ เช†เช‚เชคเชฐเชธเช‚เชฌเช‚เชงเซ‹ เชคเซ‡เชฎเชœ เชตเชพเชธเซเชคเชตเชฟเช• เช…เชชเซเชฐเช—เชŸ เชคเชคเซเชตเซ‹, เชถเช•เซเชคเชฟเช“, เช˜เชŸเช•เซ‹ เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡เชจเซเช‚ เชธเชพเชฎเช—เซเชฐเชฟเช• เชธเช‚เชฎเชฟเชฒเชจ เช›เซ‡. เชœเชฟเช‚เชฆเช—เซ€เชฎเชพเช‚ เชฅเชคเชพ เชจเชตเชพ เชจเชตเชพ เช…เชจเซเชญเชตเซ‹ เชธเชพเชฅเซ‡ เชตเซเชฏเช•เซเชคเชฟเชจเชพ เชตเซเชฏเช•เซเชคเชฟเชคเซเชตเชจเซ€ เชญเชพเชค เชฌเชฆเชฒเชพเชคเซ€ เชฐเชนเซ‡ เช›เซ‡. เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เชฎเชพเชจเซ‡ เช›เซ‡ เช•เซ‡ เชตเซเชฏเช•เซเชคเชฟเชจเซเช‚ เชตเชฐเซเชคเชจ, เชชเชธเช‚เชฆเช—เซ€เช“, เชเชšเซเช›เชฟเช• เชตเซเชฏเชพเชชเชพเชฐเซ‹ เชถเชพเชฐเซ€เชฐเชฟเช•-เชญเซŒเชคเชฟเช• เชชเชฐเชฟเชฌเชณเซ‹เชฅเซ€ เชจเชฟเชฐเซเชฎเชพเชฏ เช›เซ‡; เชคเซ‡เชฅเซ€ เชฎเซเช•เซเชค เชธเช‚เช•เชฒเซเชชเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ (free will) เชธเช‚เชญเชตเซ€ เชถเช•เซ‡ เชจเชนเชฟ. เชคเซ‡เชฅเซ€ เชฎเชพเชจเชตเซ€เชจเซ‡ เชคเซ‡เชจเชพเช‚ เช•เชพเชฐเซเชฏเซ‹ เชฎเชพเชŸเซ‡ เช…เช‚เช—เชค เชฐเซ€เชคเซ‡ เชœเชตเชพเชฌเชฆเชพเชฐ เช—เชฃเชตเซ‹ เชœเซ‹เชˆเช เชจเชนเชฟ. เชธเชพเชฎเชพเชœเชฟเช• เชจเชฟเชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃ-เชคเช‚เชคเซเชฐเชจเชพ เชเช• เชญเชพเช— เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช…เชชเชฐเชพเชงเซ€เชจเซ‡ เชถเชฟเช•เซเชทเชพ เช•เชฐเชตเซ€ เชœเซ‹เชˆเช; เชฆเซเชทเซเช•เซƒเชคเซเชฏเซ‹เชจเซ‹ เชฌเชฆเชฒเซ‹ เชฒเซ‡เชตเชพเชจเซ€ เชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเช เชจเชนเชฟ. เชถเชฟเช•เซเชทเชพเชจเซเช‚ เชงเซเชฏเซ‡เชฏ เช…เชชเชฐเชพเชงเซ€เชจเซ‡ เชชเซเชจ:เช•เซ‡เชณเชตเชฃเซ€ เช†เชชเชตเชพเชจเซเช‚ เช›เซ‡.

เชคเซ‡เชจเชพเช‚ เชตเชฟเชถเชฟเชทเซเชŸ เชฒเช•เซเชทเชฃเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชชเซ‚เชฐเซเชตเช—เซเชฐเชนเซ‹เชจเซ‡ เช•เชพเชฐเชฃเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชฎเชพเช‚ เชเช• เชธเชฟเชฆเซเชงเชพเช‚เชคเชคเช‚เชคเซเชฐ เชนเซ‹เชตเชพ เช‰เชชเชฐเชพเช‚เชค เช†เชคเซเชฎเชฒเช•เซเชทเซ€เชตเชพเชฆ เช…เชจเซ‡ เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเชพ เชถเชคเซเชฐเซเช“ เชธเชพเชฎเซ‡เชจเซ€ เชšเชณเชตเชณ เชฌเชจเซ€ เชฐเชนเซเชฏเซ‹. เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ€ เชตเชฟเชšเชพเชฐเชธเชฐเชฃเซ€เชจเชพ เชชเชพเชฏเชพเชจเชพ เชธเชฟเชฆเซเชงเชพเช‚เชคเซ‹ เชธเซเชชเชทเซเชŸ เช›เซ‡, เช›เชคเชพเช‚ เชคเซ‡เชจเซ€ เชตเชฟเช—เชคเซ‹เชฎเชพเช‚ เช—เซ‚เช‚เชšเชตเชพเชกเซ‹ เช…เชจเซ‡ เชตเชฟเชฐเซ‹เชงเชพเชญเชพเชธเซ‹ เชœเซ‹เชตเชพ เชฎเชณเซ‡ เช›เซ‡. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจเชจเชพ เช•เซ‡เชตเชณ เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€ เช…เชญเชฟเช—เชฎเชฅเซ€ เชšเซ‡เชคเชจ-เช…เชจเซเชญเชตเชจเชพ เช•เชพเชฐเซเชฏเชฒเช•เซเชทเซ€ เชธเช‚เชฌเช‚เชงเซ‹, เชตเซเชฏเช•เซเชคเชฟเชจเซ€ เช†เช‚เชคเชฐเชฟเช• เชฎเชจเซ‹เชฏเช‚เชคเซเชฐเชฃเชพเช“, เชถเชพเชฌเซเชฆเชฟเช• เชนเซ‡เชตเชพเชฒเชจเซ€ เชšเซ‹เช•เชธเชพเชˆ เช…เชจเซ‡ เช…เชฐเซเชฅเชชเซ‚เชฐเซเชฃเชคเชพเชจเซ€ เชฏเซ‹เช—เซเชฏ เชธเชฎเชœเซ‚เชคเซ€ เช†เชชเซ€ เชถเช•เชพเชคเซ€ เชจเชฅเซ€. เชตเชณเซ€ เชšเซ‡เชคเชจเชพ-เชฎเชจ เชคเซ‡เชฎเชœ เชšเซ‡เชคเชจเชพเชฒเช•เซเชทเซ€ เชชเชฆเซ‹เชจเซ‹ เช‰เชชเชฏเซ‹เช— เชจ เช•เชฐเชตเชพเชฅเซ€ เช•เช‚เชˆ เชคเซ‡เชตเซ€ เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เช…เชจเซ‡ เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เช…เชจเซเชญเชตเซ‹เชจเซเช‚ เช…เชธเซเชคเชฟเชคเซเชต เชฎเชŸเซ€ เชœเชคเซเช‚ เชจเชฅเซ€. เชธเซเช–, เช…เชธเซเช–, เชชเซเชฐเชถเช‚เชธเชพ, เชชเชถเซเชฐเซเชšเชพเชคเซเชคเชพเชช, เชตเชฟเชšเชพเชฐเชชเซ‚เชฐเซเชตเช•เชจเซ‹ เชธเช‚เช•เชฒเซเชช เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡ เช…เชจเซเชธเชพเชฐ เชตเชฐเซเชคเชจ เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡เชจเซเช‚ เชญเชพเชจ เชตเซเชฏเช•เซเชคเชฟเชจเซ‡ เชคเซ‡เชจเชพเช‚ เช…เช‚เช—เชค เชคเซ‡เชฎเชœ เช–เชพเชจเช—เซ€ เชธเช‚เชตเซ‡เชฆเชจเซ‹ เชฆเซเชตเชพเชฐเชพ เชœ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡ เช…เชจเซ‡ เชคเซ‡เชฎเชจเซเช‚ เช•เชพเชฐเชฃเชคเซเชต เชฎเชพเชจเชธเชฟเช• เช›เซ‡ เชคเซ‡เชจเซ‹ เช…เชธเซเชตเซ€เช•เชพเชฐ เชฅเชˆ เชถเช•เซ‡ เชจเชนเชฟ. เชฎเชพเชจเชตเซ€เชจเซเช‚ เชตเชฐเซเชคเชจ เช•เซ‡เชตเชณ เชญเซŒเชคเชฟเช•-เชฏเชพเช‚เชคเซเชฐเชฟเช• เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“ เช›เซ‡ เชเชตเซ‹ เช‰เชฆเซเชฆเซ€เชชเช•-เชชเซเชฐเชคเชฟเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชจเซ‹ เช•เชพเชฐเชฃเช•เชพเชฐเซเชฏเชตเชพเชฆ เชเช• เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเซ‹ เชšเซเชธเซเชค เชจเชฟเชฏเชคเชฟเชตเชพเชฆ เช›เซ‡; เชœเซ‡ เช†เชชเชฃเซ€ เชตเชฐเซเชคเชจเชญเชพเชคเซ‹เชจเซ€ เชœเชŸเชฟเชฒเชคเชพ เช…เชจเซ‡ เชตเซˆเชตเชฟเชงเซเชฏ เชธเชพเชฅเซ‡ เชฌเช‚เชงเชฌเซ‡เชธเชคเซ‹ เชจเชฅเซ€. เชตเชณเซ€ เชฎเชจเชจเชพ เช…เชธเซเชคเชฟเชคเซเชตเชจเซ€ เช…เชตเช—เชฃเชจเชพ เช•เชฐเชตเชพเชฅเซ€ เช•เซ‡เชŸเชฒเชพเช‚เช• เชจเซˆเชคเชฟเช•, เชฎเชพเชจเชตเซ€เชฏ เชฎเซ‚เชฒเซเชฏเซ‹เชจเซ‹ เชชเชฃ เชจเช•เชพเชฐ เชฅเชพเชฏ เช›เซ‡.

เช†เชœเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ เชเช• เชธเช‚เชชเซเชฐเชฆเชพเชฏ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เช•เซ‹เชˆ เช…เชฐเซเชฅเชชเซ‚เชฐเซเชฃ เช…เชธเซเชคเชฟเชคเซเชต เชงเชฐเชพเชตเชคเซ‹ เชจเชฅเซ€. เชชเชฐเช‚เชคเซ เชคเซ‡เชจเชพ เชธเซเชฅเชพเชจเซ‡ เชธเซˆเชฆเซเชงเชพเช‚เชคเชฟเช• เช†เชงเชพเชฐ เช‰เชชเชฐ เชฐเชšเชพเชฏเซ‡เชฒเชพ เชตเชพเชธเซเชคเชตเชตเชพเชฆเชจเชพ เชจเชตเชพ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเซ‹ เช‰เชฆเชญเชต เชชเชพเชฎเซเชฏเชพ เช›เซ‡. เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ‡ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเซ‡ เชชเซเชฐเชพเช•เซƒเชคเชฟเช• เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เชฌเชจเชพเชตเชตเชพเชจเซ€ เชฆเชฟเชถเชพเชฎเชพเช‚ เชเช• เชฎเชนเชพเชจ เชชเช—เชฒเซเช‚ เชญเชฐเซเชฏเซเช‚ เชนเชคเซเช‚. เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ‡ เชชเซเชฐเชธเซเช•เชพเชฐเซ‡เชฒเซเช‚ เชตเซˆเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช•, เชตเชพเชธเซเชคเชตเชฒเช•เซเชทเซ€ เชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเชฌเชฟเช‚เชฆเซ, เชฎเชจเซ‹เชตเซˆเชœเซเชžเชพเชจเชฟเช• เชชเซเชฐเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเช“เชจเซ‡ เชถเชพเชฐเซ€เชฐเชฟเช•-เชœเซˆเชตเชฟเช•-เชญเซŒเชคเชฟเช• เช†เชงเชพเชฐเซ‹เชจเชพ เชธเช‚เชฆเชฐเซเชญเชฎเชพเช‚ เชœเซ‹เชตเชพเชจเซ‹ เช…เชญเชฟเช—เชฎ เชคเซ‡เชฎเชœ เชชเชฐเชฟเชญเชพเชทเชพ เช†เชœเซ‡ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเชพ เชตเชฟเชถเชพเชณ เชตเชฟเชšเชพเชฐเชคเช‚เชคเซเชฐเชจเชพ เช…เช‚เชคเชฐเซเช—เชค เชญเชพเช— เชฌเชจเซ€ เชšเซ‚เช•เซเชฏเชพ เช›เซ‡. เชตเซ‰เชŸเซเชธเชจ เชเช• เชเชตเซ‹ เชเช‚เชเชพเชตเชพเชค เชนเชคเซ‹, เชœเซ‡เชฃเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจ เชตเชฟเชถเซ‡เชจเชพ เชคเชฎเชพเชฎ เชชเซเชฐเช•เชพเชฐเชจเชพ เช…เชญเซเชฏเชพเชธเช•เซเชทเซ‡เชคเซเชฐ เช…เชจเซ‡ เช…เชญเชฟเช—เชฎ เช‰เชชเชฐ เชญเชพเชฐเซ‡ เชชเซเชฐเชญเชพเชต เชชเชพเชกเซเชฏเซ‹ เช›เซ‡. เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเชพ เชชเซเชฐเชญเชพเชตเชฅเซ€ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เช…เชจเซ‡ เชœเซ€เชตเชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ, เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เช…เชจเซ‡ เชถเชฐเซ€เชฐเชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ, เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เช…เชจเซ‡ เชชเซเชฐเชพเชฃเซ€เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชจเชพ เชธเช‚เชฌเช‚เชงเซ‹ เชตเชงเชพเชฐเซ‡ เช˜เชจเชฟเชทเซเช  เชฌเชจเซเชฏเชพ เช›เซ‡. เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ‡ เชธเชฎเชพเชœเชถเชพเชธเซเชคเซเชฐเชจเชพ เช•เซเชทเซ‡เชคเซเชฐ เช‰เชชเชฐ เชชเชฃ เชชเซเชฐเชญเชพเชต เชชเชพเชกเซเชฏเซ‹ เช›เซ‡; เชธเชพเชฎเชพเชœเชฟเช•, เชงเชพเชฐเซเชฎเชฟเช• เชตเซเชฏเชตเชนเชพเชฐเซ‹ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ€ เชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเชฌเชฟเช‚เชฆเซเชฅเซ€ เชธเชฎเชœเชพเชตเชตเชพเชจเชพ เชชเซเชฐเชฏเชพเชธเซ‹ เชฅเชฏเชพ เช›เซ‡. เชตเชพเชธเซเชคเชตเชฎเชพเช‚ เชฆเชฐเซ‡เช• เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเซ€ เชชเชฆเซเชงเชคเชฟเชถเชพเชธเซเชคเซเชฐเชจเซ€ เชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเช เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ€ เชœ เช›เซ‡.

เชถเซเชฆเซเชง เช…เชจเซ‡ เชธเชฟเชฆเซเชงเชพเช‚เชคเชšเซเชธเซเชค เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซ€ เชคเซ‡เชจเชพ เชœ เชธเชฎเชฏเชฎเชพเช‚ เช•เชกเช• เช†เชฒเซ‹เชšเชจเชพ เช…เชจเซ‡ เชŸเซ€เช•เชพ เชฅเชˆ เชนเชคเซ€; เช›เชคเชพเช‚ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเชพเช‚ เชฎเซ‚เชณ เชฆเซƒเชทเซเชŸเชฟเชฌเชฟเช‚เชฆเซ เช…เชจเซ‡ เช…เชญเชฟเช—เชฎเชจเซ‡ เชจเชฎเซ‚เชจเชพ เชคเชฐเซ€เช•เซ‡ เชฐเชพเช–เซ€เชจเซ‡ เช…เชจเซ‡เช• เชจเชตเซเชฏเชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ€ (neobehaviourist) เช•เชนเซ‡เชตเชพเชคเชพเช‚ เชจเชตเชพเช‚ เชธเชฟเชฆเซเชงเชพเช‚เชคเชคเช‚เชคเซเชฐเซ‹ เชตเชฟเช•เชธเซเชฏเชพเช‚ เช›เซ‡. เชเชกเซเชตเซ€เชจ เช—เซเชฐเชฅเซ€ (เชธเชพเช‚เชจเชฟเชงเซเชฏ เช…เชญเชฟเชธเช‚เชงเชพเชจ เชธเชฟเชฆเซเชงเชพเช‚เชค), เชฌเซ€. เชเชซ. เชธเซเช•เซ€เชจเชฐ (เชตเซเชฏเชพเชชเซเชคเชฟเชฎเซ‚เชฒเช• เช…เชจเซเชญเชตเชตเชพเชฆ, เชธเช‚เช•เซเชฐเชฟเชฏเชพเชตเชพเชฆ), เชเชกเซเชตเชฐเซเชก เชŸเซ‰เชฒเชฎเซ…เชจ (เชนเซ‡เชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ), เช•เซเชฒเชพเชฐเซเช• เชฒเชฟเชฏเซ‰เชจเชพเชฐเซเชก เชนเชฒ (เชจเชฟเช—เชฎเชจเชพเชคเซเชฎเช• เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆ), เช—เซเชฐเซ‡เช—เชฐเซ€ เชฐเชเชฐเชพเชจ, เช•เซ‡เชจเซ‡เชฅ เชธเซเชชเซ‡เชจเซเชธ, เชกเซ‹เชฒเชพเชฐเซเชก เช…เชจเซ‡ เชฎเชฟเชฒเชฐ, เชนเซ‹เชฌเชพเชŸเซ‡ เชฎเซ‹เชตเชฐเชฐ เชตเช—เซ‡เชฐเซ‡ เช•เซ‡เชŸเชฒเชพเช• เช–เซเชฏเชพเชค เชจเชตเซเชฏเชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเซ€เช“เช เชตเชฟเชถเซ‡เชทเซ‡ เช•เชฐเซ€เชจเซ‡ เชถเชฟเช•เซเชทเชฃเช•เซเชฐเชฟเชฏเชพ เชตเชฟเชถเซ‡เชจเชพเช‚ เชธเชฟเชฆเซเชงเชพเช‚เชค-เชคเช‚เชคเซเชฐเซ‹ เชตเชฟเช•เชธเชพเชตเซเชฏเชพเช‚ เช›เซ‡. เชœเซ‡เชŸเชฒเซ‡ เช…เช‚เชถเซ‡ เช…เชจเซ‡ เชœเซเชฏเชพเช‚ เชธเซเชงเซ€ เช…เชฎเซ‡เชฐเชฟเช•เชจ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจ เช…เชจเซเชญเชตเชฒเช•เซเชทเซ€, เชตเชธเซเชคเซเชฒเช•เซเชทเซ€, เชฐเซ‚เชชเชพเช‚เชคเชฐเชตเชพเชฆเซ€ เช…เชจเซ‡ เชตเชพเชคเชพเชตเชฐเชฃเชตเชพเชฆเซ€ เช›เซ‡, เชคเซเชฏเชพเช‚ เชธเซเชงเซ€ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซ€ เชญเชพเชตเชจเชพ เชœเซ€เชตเช‚เชค เช›เซ‡. เช…เชฎเซ‡เชฐเชฟเช•เชจ เชฎเชจเซ‹เชตเชฟเชœเซเชžเชพเชจเชฎเชพเช‚ เช…เชจเชนเชฆ เชชเซเชฐเช—เชคเชฟ เชฅเชˆ เช›เซ‡ เชคเซ‡ เชตเชฐเซเชคเชจเชตเชพเชฆเชจเซ€ เช…เชธเชฐเชจเซ‡ เช•เชพเชฐเชฃเซ‡ เชœ เช›เซ‡.

เชญเชพเชจเซเชชเซเชฐเชธเชพเชฆ เช…เชฎเซƒเชคเชฒเชพเชฒ เชชเชฐเซ€เช–