રફાલ, નડાલ

રફાલ, નડાલ (જ. 3 જૂન 1986, મેનેકોર, મેજોર્કા) : સ્પેનના મહાન ટેનિસ-ખેલાડી.

રફેલ નડાલ ‘રફા’ ને ટેનિસના અત્યાર સુધીના સૌથી મહાન ખેલાડી પૈકીના એક ગણવામાં આવે છે. માટી (ક્લે કોર્ટ) પર તેની સફળતાએ તેને ‘માટીનો રાજા’ એવું હુલામણું નામ અપાવ્યું અને ઘણા નિષ્ણાતોએ તેને માટીના મેદાન પરનો અત્યાર સુધીનો સૌથી મહાન ખેલાડી ગણવા પ્રેર્યા છે. રફેલ નડાલનો જન્મ સ્પેનમાં મેનાકર, મેજરકામાં પોતાની માલિકીની સા પુન્ટા નામની રેસ્ટોરાં ધરાવતા અને બારીના કાચનું ઉત્પાદન કરતી કંપની વિડ્રેસ મેલોર્કાનું સંચાલન કરતા વેપારીને ત્યાં થયો હતો. તેની માતા અના મારીયા પરેરા ગૃહિણી છે. તેની નાની બહેનનું નામ મારીયા ઇસાબેલ છે. નડાલ ટેનિસ માટે કુદરતી કુશળતા ધરાવે છે તેવુ ઓળખ્યા બાદ તેના કાકા ટોની નડાલ, જે એક ભૂતપૂર્વ પ્રૉફેશનલ ટેનિસ ખેલાડી હતા તેમણે તેને ટેનિસની રમતમાં નાંખ્યો. આ વખતે તેની ઉંમર ત્રણ વર્ષની હતી. ટોની તેને ત્યારથી કોચિંગ આપે છે. તેણે નડાલના કોચિંગ માટે એક પણ પૈસો મેળવ્યો નથી.

નડાલ સામાન્ય રીતે આક્રમક, બિહાઇન્ડ ધ બેઝલાઇન ગેઇમ રમે છે. સાતત્ય, ઝડપી ફૂટવર્ક અને ટેનાસિયસ કોર્ટ કવરેજ રમત ધરાવે છે જે તેને આક્રમક કાઉન્ટર પંચર બનાવે છે. તે ડાબોડી છે.

આઠ વર્ષની ઉંમરે નડાલ અન્ડર-12 રિજનલ ટેનિસ ચૅમ્પિયનશિપ જીત્યો. તે સમયે તે ફૂટબૉલનો પણ એક આશાસ્પદ ખેલાડી હતો. નડાલના પિતાએ તેને ફૂટબૉલ અથવા ટેનિસ બેમાંથી એકની પસંદગી કરવા કહ્યું જેથી તેના શાળાના અભ્યાસને સંપૂર્ણપણે નુકસાન ના થાય અને નડાલે ટેનિસ પસંદ કર્યું. તે જ્યારે 14 વર્ષનો હતો ત્યારે સ્પૅનિશ ફેડરેશને તેને તેની ટેનિસ તાલીમ ચાલુ રાખવા મેલોર્કા છોડીને બાર્સેલોના જવા વિનંતી કરી હતી. તેના કાકા ટોનીએ કહ્યું હતું તે નથી માનતા કે નડાલે એક સારા ઍથ્લિટ બનવા અમેરિકા કે અન્ય કોઈ સ્થળે જવું પડે. ઘરેથી પણ સારી તાલીમ મેળવી શકાય છે. ઘરે રહેવાના નિર્ણયનું પરિણામ તે આવ્યું કે નડાલને ફેડરેશન તરફથી ઓછી આર્થિક સહાય મળી. તેના સ્થાને નડાલના પિતાએ ખર્ચ ભોગવ્યો.

15 વર્ષની ઉંમરે નડાલ પ્રૉફેશનલ ખેલાડી બન્યો. 19 વર્ષની ઉંમરે નડાલ સૌપ્રથમ વખત ફ્રેન્ચ ઓપન રમ્યો હતો અને તે જીત્યો હતો. 20 વર્ષથી વધુ સમયથી પૅરિસમાં આ સિદ્ધિ હાંસલ કરાઈ ન હતી. નડાલને વિશ્વના ટોચના 50 ખેલાડીમાં સ્થાન મળ્યું હતું. 2003માં તેણે એટીપી (ATP) ન્યૂકમર ઑફ ધ ઇયર ઍવૉર્ડ જીત્યો હતો. નડાલે તેના કારકિર્દીના પ્રારંભિક સમયમાં જે ટ્રૉફી જીતે તેને બચકું ભરવાની ટ્રેડમાર્ક આદત પાડી હતી.

નડાલ તેની પંદર વર્ષ અને 10 મહિનાની ઉંમરે એપ્રિલ, 2002માં વિશ્વનો 762માં ક્રમનો ખેલાડી હતો. તેણે સૌપ્રથમ ATP મૅચ જીતી અને ઓપન યુગમાં 16 વર્ષથી નીચેની ઉંમરે આવું કરનાર નવમો ખેલાડી બન્યો. ત્યારબાદના વર્ષમાં નડાલ બે ચૅલેન્જર ટાઇટલ જીત્યો અને ટોચના 50 ખેલાડીમાં સ્થાન મેળવવાની સાથે વર્ષ પૂર્ણ કર્યું. તે 18 વર્ષ અને છ મહિનાની ઉંમરે ડેવિસ કપ ફાઇનલમાં વિજેતા દેશ માટે સિંગલ્સ વિજેતા નોંધાવનાર સૌથી નાની વયનો ખેલાડી બન્યો. 2005 પ્રથમ પ્રયાસે ફ્રેન્ચ ઓપન જીતનાર 1982માં મેટ્સ વિલાન્ડર બાદનો બીજો પુરુષખેલાડી બન્યો. તે ગ્રાન્ડ સ્લૅમ સિંગલ્સ ટાઇટલ જીતનાર સૌપ્રથમ ટીનેજર પણ બન્યો. ફ્રેન્ચ ઓપન જીતીને નડાલ વિશ્વનો ત્રીજા ક્રમનો ટોચનો ખેલાડી બન્યો હતો. નડાલે 2005ના વર્ષ દરમિયાન અગિયાર 6-0 સેટ જીતીને તે વર્ષનો ગોલ્ડન બાગેલ ઍવૉર્ડ જીત્યો હતો. 2006માં ફ્રેન્ચ ઓપનમાં ગ્રાન્ડ સ્લૅમ ફાઇનલમાં ફેડરરને હરાવનાર સૌપ્રથમ ખેલાડી બન્યો હતો. 2008માં નડાલે ફેડરર સામે રમીને પોતાનું પ્રથમ વિમ્બલ્ડન ટાઇટલ જીતીને ઓપન યુગમાં એક જ વર્ષમાં ફ્રેન્ચ ઓપન અને વિમ્બલ્ડન એમ બંને જીતનાર ત્રીજો ખેલાડી બન્યો હતો. 2008માં નડાલે બીજિંગ ઑલિમ્પિક્સમાં સૌપ્રથમ ઑલિમ્પિક સુવર્ણચંદ્રક જીત્યો હતો. 2009માં ઑસ્ટ્રેલિયન ઓપનમાં નડાલે ફેડરરને હરાવીને તેનું સૌપ્રથમ હાર્ડ કોર્ટ ગ્રાન્ડ સ્લૅમ ટાઇટલ જીત્યું હતું. આ જીતે નડાલને એક જ સમયે ત્રણ અલગ સપાટી પર ત્રણ ગ્રાન્ડ સ્લૅમ સિંગલ્સ ટાઇટલ મેળવનાર સૌપ્રથમ પુરુષ ટેનિસ ખેલાડી બનાવ્યો હતો. 2010માં ફ્રેન્ચ ઓપન જીતી પોતાનું સાતમું ગ્રાન્ડ સ્લૅમ ટાઇટલ જીત્યું હતું. 2010માં વિમ્બલ્ડનમાં વિજય મેળવી તેનું તેણે 24 વર્ષની વયે બીજું વિમ્બલ્ડન ટાઇટલ અને આઠમું કરિયર મેજર ટાઇટલ મેળવ્યું હતું. આ વિજયે તેને તેનું સૌપ્રથમ ‘ઓલ્ડ વર્લ્ડ ટ્રિપલ’નું બિરુદ અપાવ્યું હતું. (ઓલ્ડ વર્લ્ડ ટ્રિપલ’ બિરુદ એક જ વર્ષમાં ઇટાલિયન ઓપન, ફ્રેન્ચ ઓપન અને વિમ્બલ્ડન – એમ ત્રણ ટાઇટલ જીતનાર ખેલાડીને આપવામાં આવે છે.) 2010માં યોકોવિચને યુએસ. ઓપનમાં હરાવી તે કરિયર ગોલ્ડન સ્લૅમ પૂર્ણ કરનાર આંદ્રે અગાસી બાદનો બીજો પુરુષખેલાડી બન્યો. એક જ વર્ષમાં ક્લે, ગ્રાસ અને હાર્ડ કોર્ટ પર ગ્રાન્ડ સ્લૅમ જીતનાર સૌપ્રથમ ખેલાડી બન્યો.

નડાલે 2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 અને 2017, 2018, 2019, 2020, 2022માં ફ્રેન્ચ ઓપન, 2008, 2010માં વિમ્બલ્ડન, 2009, 2022માં ઑસ્ટ્રેલિયન ઓપન અને 2010, 2013, 2017 અને 2019માં યુએસ ઓપન ટાઇટલ જીત્યાં છે. એટીપી (ઍસોસિયેશન ઑવ્ ટેનિસ પ્રૉફેશનલ) પ્રમાણે 209 અઠવાડિયાં સુધી તે પ્રથમ ક્રમાંક ધરાવતો હતો. તેણે 92 એટીપી સિંગલ ટાઇટલ્સ, 22 મુખ્ય ટાઇટલ્સ, 36 માસ્ટર્સ ટાઇટલ જીત્યાં છે.

તે વિવિધ જાહેરાતોમાં પણ ચમકે છે. જેમાં કિયા મોટર્સ, નાઇકી, યુનિવર્સલ ડીવીડી, વાનવિન, ક્વેલીન, રિચાર્ડ મિલે (RMO 27) ઘડિયાળ, એમ્પોરિયો અરમાની વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. તે સ્પૅનિશ ફૂટબૉલમાં પણ ગંભીરતાથી જોડાયો છે. તે રીયલ મેડ્રિડનો મોટો ચાહક છે. તે સ્થાનિક ક્લબ RCD મેલોર્કામાં પણ 10 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે.

રફેલ નડાલે થાઇલૅન્ડના ‘રાજા માટે મિલિયન વૃક્ષ’ પરિયોજનામાં ભાગ લીધો હતો. 2007માં તેણે રફા નડાલ ફાઉન્ડેશનની રચના કરી છે. ફાઉન્ડેશન બાળકો અને યુવાનોનાં સામાજિક કામ અને વિકાસ પર ભાર મૂકે છે. તેના પરિવારના સભ્યો દ્વારા જ આ ફાઉન્ડેશન ચલાવવામાં આવે છે.

પ્રભુદયાલ શર્મા

અમલા પરીખ