મૅન્ઝેલ, ઍડૉલ્ફ ફૉન (જ. 8 ડિસેમ્બર 1815, બ્રેસ્લો, જર્મની; અ. 9 ફેબ્રુઆરી 1905, બર્લિન, જર્મની) : ઐતિહાસિક પ્રસંગો ઉપરથી રાષ્ટ્રપ્રેમની ભાવના જગાવતાં ચિત્રો કરવા માટે જાણીતા જર્મન ચિત્રકાર. સ્વશિક્ષિત મૅન્ઝેલને પિતા તરફથી વારસામાં લિથોગ્રાફીનો સ્ટુડિયો મળેલો. તેમાં તેમણે 1844થી 1849 સુધીમાં સર્જેલાં અસંખ્ય મુદ્રણક્ષમ કલાનાં ચિત્રોથી તેમને તત્કાળ પ્રસિદ્ધિ સાંપડી. આ પછી તેમણે ગૃહજીવનનાં (domestic) નાનાં કદનાં ર્દશ્યો આલેખતાં ચિત્રો સર્જ્યાં. રૂઢ (orthodox) અભિગમથી મુક્ત મોકળાશથી ફરતી પીંછીની લીલા તેમાં જોવા મળે છે. તેમનાં ચિત્રો બર્લિન અને મ્યૂનિકનાં મ્યુઝિયમોમાં સંગ્રહ પામ્યાં છે.
અમિતાભ મડિયા