ડી’ મેલો, મેલ્વિલ (જ. 1920; અ. 5 જૂન 1989) : રેડિયો-બ્રૉડકાસ્ટર. ગોવામાં રેંકડી અને ઘોડાગાડીમાં ફિલ્મોની જાહેરાતોથી કારકિર્દીની શરૂઆત. 1940માં અંગ્રેજી-સમાચારવાચક તરીકે રેડિયોમાં જોડાયા ત્યારથી ત્રણ દાયકા સુધી તે પ્રભાવક, ઘેરા રણકતા અવાજમાં અંગ્રેજી સમાચારવાચન, કૉમેન્ટરી, આંખે દેખ્યો અહેવાલ અને દસ્તાવેજી રૂપકોના નિર્માણ સાથે સંકળાયેલા રહ્યા. 1948ની 30મી જાન્યુઆરીએ ગાંધીનિધન પ્રસંગે એમણે દસ કલાક સતત કૉમેન્ટરી આપી હતી. એમનાં દસ્તાવેજી નિર્માણોમાં ‘ઇકોઝ ઑવ્ નાલંદા’ (1956) અને ‘એન્લાઇટનમેન્ટ’ (1956) ભગવાન બુદ્ધની અઢી હજારમી જયંતી પ્રસંગની નોંધપાત્ર દસ્તાવેજી રચનાઓ હતી. 1971ના ભારતપાક યુદ્ધ સમયનાં પ્રાસંગિક રૂપકો પણ પ્રશંસાપાત્ર બન્યાં હતાં. સૌથી નોંધપાત્ર રચનાઓ તે ‘ગ્લિમ્પ્સિઝ ઑવ્ ગુજરાત’ (1964) અને ‘લાલી ઍન્ડ લાયન’ (1964); એ દસ્તાવેજી કૃતિઓને અંગ્રેજી રૂપકો માટેનું સર્વોત્તમ આંતરરાષ્ટ્રીય પારિતોષિક – ‘ઇટાલિયન પ્રાઇઝ’ એનાયત થયું હતું.
ગિજુભાઈ વ્યાસ
હસમુખ બારાડી