પૂરવી ઝવેરી
રિઝ, આદમ જી. (Riess, Adam G.)
રિઝ, આદમ જી. (Riess, Adam G.) (જ. 16 ડિસેમ્બર 1969, વૉશિંગ્ટન ડી. સી., યુ.એસ.એ.) : સુપરનોવાના નિરીક્ષણ દ્વારા પ્રવેગથી વિસ્તરતા જતા બ્રહ્માંડની શોધ માટે 2011નો ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર વિજ્ઞાની. પુરસ્કારનો એક ચતુર્થાંશ ભાગ તેમને પ્રાપ્ત થયો હતો. અન્ય ભાગ સાઓલ પર્લમટર તથા બ્રાયેન શ્મિટ વચ્ચે વિભાજિત થયો હતો. ઍડમ…
વધુ વાંચો >રીન્સ, ફ્રેડરિક (Reines, Frederick)
રીન્સ, ફ્રેડરિક (Reines, Frederick) (જ. 16 માર્ચ 1918, પેટરસન, ન્યૂજર્સી, યુ.એસ.એ.; અ. 26 ઑગસ્ટ 1998, ઑરેન્જ, કૅલિફૉર્નિયા, યુ.એસ.એ.) : લૅપ્ટૉન ભૌતિકશાસ્ત્રમાં મૂળભૂત પ્રાયોગિક સંશોધનો માટે – ટાઉ લૅપ્ટૉનની શોધ માટે 1995નો ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર વિજ્ઞાની. આ પુરસ્કાર ફ્રેડરિક રીન્સ અને માર્ટિન એલ. પર્લને સંયુક્ત રીતે મળ્યો હતો. ફ્રેડરિક રીન્સનાં…
વધુ વાંચો >રેડ્ડી, દુવ્વૂર નાગેશ્વર (ડૉ.)
રેડ્ડી, દુવ્વૂર નાગેશ્વર (ડૉ.) (જ. 18 માર્ચ 1956) : એઆઈજી હૉસ્પિટલના ચૅરમૅન. ડૉ દુવ્વૂર નાગેશ્વર રેડ્ડી તબીબી સંશોધન, કરુણા અને દર્દીની સારસંભાળમાં ઉત્કૃષ્ટતા મેળવવા માટેના અથાગ પ્રયત્નો માટે જાણીતા છે. તેઓ વિશ્વપ્રસિદ્ધ ગૅસ્ટ્રોએન્ટેરોલૉજિસ્ટ છે, જેમણે ચિકિત્સીય એન્ડોસ્કોપીના ક્ષેત્રમાં ક્રાંતિ લાવીને હજારો લોકોનાં જીવન બદલી નાખ્યાં છે અને ભારતને વિશ્વસ્તર પર…
વધુ વાંચો >રૅમ્ઝી, નૉર્મન ફૉસ્ટર
રૅમ્ઝી, નૉર્મન ફૉસ્ટર (Ramsey, Norman Foster) (જ. 27 ઑગસ્ટ 1915, વૉશિન્ગટન ડી. સી., યુ.એસ.એ.; અ. 4 નવેમ્બર 2011, મૅસેચૂસેટ્સ, યુ.એસ.એ.) : પૃથક્કૃત દોલનશીલ ક્ષેત્રપદ્ધતિની શોધ માટે તથા હાઇડ્રોજન મેસર અને પરમાણ્વીય ઘડિયાળોમાં તેના ઉપયોગ માટે 1989નો ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર વિજ્ઞાની. પુરસ્કારનો અર્ધભાગ તેમને એનાયત થયો હતો. પંદર વર્ષની ઉંમરે…
વધુ વાંચો >લાફલિન, રૉબર્ટ બી. (Laughlin, Robert B.)
લાફલિન, રૉબર્ટ બી. (Laughlin, Robert B.) (જ. 1 નવેમ્બર 1950, વાઇસેલિયા, કૅલિફૉર્નિયા, યુ.એસ.એ.) : અપૂર્ણાંક વિદ્યુતભારિત ઉત્તેજનો ધરાવતા ક્વૉન્ટમ પ્રવાહીના નવા સ્વરૂપની શોધ માટે 1998નો ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર વિજ્ઞાની. આ પુરસ્કાર સંયુક્ત રીતે રૉબર્ટ બી. લાફલિન, ડૅનિયલ ચી. ત્સુઈ અને હોર્સ્ટ સ્ટ્રોમરને એનાયત થયો હતો. કૅલિફૉર્નિયાના ખેતીપ્રધાન વિસ્તારના નાનકડા…
વધુ વાંચો >લી, ડેવિડ મોરિસ
લી, ડેવિડ મોરિસ (Lee, David Morris) (જ. 20 જાન્યુઆરી 1931, રાય, ન્યૂયૉર્ક, યુ.એસ.એ.) : હીલિયમ-3ની અતિતરલતા(superfluidity)ની શોધ માટે 1996નો ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર વિજ્ઞાની. ડગ્લાસ ઓશરોફ અને રૉબર્ટ રિચાર્ડસન સાથે સંયુક્ત રીતે આ પુરસ્કાર પ્રાપ્ત થયો હતો. (અથવા વિભાજિત થયો હતો.) ડેવિડ લીના માતા શિક્ષિકા અને પિતા વિદ્યુત ઇજનેર હતા,…
વધુ વાંચો >લુઈલિયે, આન
લુઈલિયે, આન (L’Huiller, Anne) (જ. 16 ઑગસ્ટ 1958, પૅરિસ, ફ્રાન્સ) : પદાર્થ(દ્રવ્ય)માં ઇલેક્ટ્રૉનની ગતિક્રિયાના અભ્યાસ માટે પ્રાયોગિક રીતે પ્રકાશના ઍટોસેકન્ડ કંપનો ઉત્પન્ન કરવા માટે 2023નો ભૌતિકશાસ્ત્રનો નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર વિજ્ઞાની. આ પુરસ્કાર પિયર ઍગોસ્ટિન તથા ફેરેન્સ ક્રાઉઝ સાથે સંયુક્ત રીતે પ્રાપ્ત થયો હતો. આન લુઈલિયેના દાદા વિદ્યુતીય (ઇલેક્ટ્રિકલ) ઇજનેર હતા…
વધુ વાંચો >લેનાર્ડ, ફિલિપ
લેનાર્ડ, ફિલિપ (Lenard, Phillipp) (જ. 7 જૂન 1862, પ્રેસબર્ગ, હંગેરી અ. 20 મે 1947, મોસલહૉસન, જર્મની) : કૅથોડ કિરણો પરના કાર્ય માટે 1905નો ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર વિજ્ઞાની. લેનાર્ડે બુડાપેસ્ટ, વિયેના, બર્લિન તથા હાઇડલબર્ગમાં ભૌતિકશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કર્યો હતો. તેઓ બન્સેન, હેમહોલ્ટ્ઝ, કોનિગ્સબર્ગર અને ક્વિન્કના વિદ્યાર્થી હતા. તેમણે 1886માં હાઇડલબર્ગ ખાતે…
વધુ વાંચો >લૅન્ડૉ, લેવ ડેવિડૉવિચ (Landau, Lev Davidovich)
લૅન્ડૉ, લેવ ડેવિડૉવિચ (Landau, Lev Davidovich) જ. 22 જાન્યુઆરી 1908, બાકુ, યુ.એસ.એસ.આર; અ. 1 એપ્રિલ 1968, મૉસ્કો, યુ.એસ.એસ.આર) : સંઘનિત દ્રવ્ય અને ખાસ કરીને પ્રવાહી હીલિયમ માટે મૂળભૂત, પાયાના સિદ્ધાંતો આપવા માટે 1962નો ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર મેળવનાર વિજ્ઞાની. લેવ ડેવિડૉવિચ લૅન્ડૉ લૅન્ડૉનો જન્મ બાકુ, અઝરબૈજાનમાં થયો હતો. તેમનાં માતાપિતા યહૂદી…
વધુ વાંચો >વાઈનલૅન્ડ, ડેવિડ જે. (Wineland, David J.)
વાઈનલૅન્ડ, ડેવિડ જે. (Wineland, David J.) (જ. 24 ફેબ્રુઆરી 1944, મિલ્વૉકી, વિસ્કોન્સિન, યુ.એસ.એ.) : ક્વૉન્ટમ પ્રણાલીના વ્યક્તિગત રીતે માપન અને નિયંત્રણ માટે અભૂતપૂર્વ પ્રાયોગિક પદ્ધતિઓ વિકસાવવા માટે 2012નો ભૌતિકશાસ્ત્રમાં પુરસ્કાર મેળવનાર વિજ્ઞાની. આ પુરસ્કાર સંયુક્ત રીતે ડેવિડ જે. વાઈનલૅન્ડ અને સર્જ હરોચને પ્રાપ્ત થયો હતો. વાઈનલૅન્ડે 1961માં સેક્રેમેન્ટો, કૅલિફૉર્નિયાની એન્સિના…
વધુ વાંચો >